ဖါးစည္သမိုင္းအပိုင္းအစ

ဖါးစည္သမိုင္းအပိုင္းအစ

တရုတ္ျပည္သူ ့သမတႏိုင္ငံစတင္ထူေထာင္သည့္ ၁၉၄၉ ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ကိုေတာင္ႏွင့္ေျမာက္ခြဲလိုက္ေသာ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ တရုတ္သုေတသီမ်ားကေရာ 

ဗီယက္နမ္သုေတသီမ်ားကပါ ဖါးစည္သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားကို အျပိဳင္အဆိုင္လုပ္ခဲ့ၾကသည္။ႏွစ္ဘက္လံုးကဖါးစည္သည္ကို မိမိတို ့ႏိုင္ငံတြင္ အရင္စလုပ္သည္ဟု

ေရးသားေဖၚျပၾကသည္။ ၁၉၇၀-၁၉၈၀ ႏွစ္မ်ားတြင္ တရုတ္ေရာဗီယက္နမ္ကပါ ဖါးစည္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ စာအုပ္စာတန္းမ်ားစြာပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ၾကသည္။ 

၁၉၈၀ မတ္လ၌ တရုတ္ျပည္ Guangxi ျပည္နယ္ျမိဳ ့ေတာ္နန္နင္း Nanning တြင္ ပထမအၾကိမ္ေရွးေဟာင္းဖါးစည္ စီမီနာတရပ္ကိုက်င္းပျပီး  

The Chinese Association for Ancient Bronze Drum Studies ZGTY ကိုထူေထာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၄ တြင္ယူနန္ျပည္နယ္ကူမင္ျမိဳ ့ေတာ္တြင္လည္း 

ေရွးေဟာင္းဖါးစည္ စီမီနာတရပ္ကိုက်င္းပခ့ဲျပန္သည္။ ၁၉၈၇ တြင္ဗီယက္နမ္သုေတသီမ်ားက The Dong Son Drum ဆိုသည့္စာအုပ္ကိုထုတ္ေ၀ဖ်န္ ့ခ်ီျပီး 

တရုတ္တို ့၏ေတြ ့ရွိခ်က္မ်ားကို ေကာင္တာလုပ္သည္။ ၁၉၈၈တြင္The Chinese Association for Ancient Bronze Drum Studies ZGTY ကလည္း 

The Ancient Bronze Drums of China ဆိုသည့္စာအုပ္ျဖင့္ဗီယက္နမ္၏ ဖါးစည္သမိုင္းကို တန္ျပန္ေခ်ဖ်က္ခဲ့ျပန္သည္။

ထိုႏွစ္တြင္Yunan ျပည္နယ္ရွိ Guangxi Zhuang ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသ ျပတိုက္တြင္ ေရွးေဟာင္းဖါးစည္ ၁၄၆၀ လံုးခန္ ့ရွိျပီး ၁၉၈၀ႏွစ္မ်ားအတြင္း

ဗီယက္နမ္တြင္ရွာေဖြေတြ ့ရွိသည့္ေရွးေဟာင္းဖါးစည္စုစုေပါင္း၃၆၀ရွိသည္။

ၾသစေၾတးရီးယန္း ေရွးေဟာင္းသုေတသီ F.Heger က ၁၉၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ေရွးေဟာင္းဖါးစည္ ၁၆၅ လံုးကို သုေတသနျပဳခဲ့ရာဒီဇိုင္းပံုစံ၊ ျပန္ ့ႏွံ့မွဳ၊ ခန္းနားမွဳ၊ 

ဓါတုပစၥည္းပါ၀င္မွဳ အလိုက္ ၄မ်ဳိးမကခြဲခ်ားေတြ ့ရွိခဲ့သည္။ ပထမအမ်ဳိးအစားသည္ ဗီယက္နမ္ Dong Son ေခတ္က ဖါးစည္မ်ားျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။

ဗီယက္နမ္ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္မ်ားက F.Heger ၏ ဖါးစည္ ၄မ်ဳိးမွ မ်ဳိးကြဲမ်ားစြာကိုထပ္မံပိုင္းျခားခဲ့သည္။ 

ဗီယက္နမ္သုေတသီမ်ားက ဖါးစည္သည္ေျမာက္ဗီယက္နမ္ျမစ္နီႏွင့္ ျမစ္မဲ ျဖစ္၀ွမ္းေဒသရွိဗီယက္နမ္လူမ်ဳိးဘိုးေဘးဘီဘင္တို ့ႏွင့္အေနေ၀းေသာ 

Lac Viet တို ့ကစတင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။ Lac မွာေရအိုင္ကို ျပင္သစ္ဘာသာျဖင့္ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုေဒသမွတဆင့္ အေရွ ့ေတာင္အာရွႏွင့္ 

တရုတ္ျပည္ေတာင္ပိုင္းသို ့ျပန္ ့ႏွံ ့သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟုလဲဆိုသည္။ တျပိဳင္တည္းတြင္ တရုတ္သုေတသီမ်ားကလည္း ဖါးစည္ကို တရုတ္ျပည္ေတာင္ပိုင္းရွိ

Pu ဟုေခၚေသာေရွးေဟာင္းလူမ်ဳိးစုတစုကစတင္တည္ထြင္ခဲ့ျပီး Lac Viet တို ့ရွိရာျမစ္နီျမစ္၀ွမ္းေဒသႏွင့္ အနီးအနားရွိတျခားလူမ်ဳိးစုမ်ားထံသို 

့ျပန္ ့ပြားသြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ 

တရုပ္ျပည္ရွို Pu ေရွးေဟာင္းလူမ်ဳိးတို ့မွာ ျမန္မာက Pyu ပ်ဴ ဟုေခၚေသာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည့္လူမ်ဳိး

လဲျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရွိသည္။ Pu လူမ်ဳိးသည္ တရုတ္ျပည္ ခင္းမင္းဆက္ (Qing Dynasty)(၁၆၄၄-၁၉၁၁) က ဒီယန္ (De'ang)လူမ်ဳိးဟု

ုသတ္မွတ္ခဲ့ေသာ ေတာင္အာရွစကားေျပာသည့္ ယူနန္ျပည္နယ္အတြင္းကလူမ်ဳိးတမ်ဳိးျဖစ္သည္ဟု တရုတ္ျပည္တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု စစ္တန္းတြင္ပါရွိသည္။

ဘီစီ ၂၀၆မွေအဒီ ၂၂၀ အထိတန္ခိုးထြားခဲ့ေသာ ဟန္မင္းဆက္ ေခတ္က ယူနန္ျပည္နယ္၏ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းေဒသၾကီးတခုလံုးသည္ Pu လူမ်ဳိးတို ့၏ 

ေယာင္ခ်န္ ျပည္နယ္ျဖစ္ခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။ Pu တို ့၏ဘိုးေဘးဘီဘင္မ်ားမွာသံလြင္ျမစ္ဖ်ားရွိ ႏုျဂီယန္ျမစ္ (Nujiang River) တြင္ Achang ႏွင့္ ဂ်င္းေဖါ(Jingpo) 

လူမ်ဳိးမ်ားမေရာက္လာမွီတြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ႏုျဂီယန္ျမစ္သည္ ကရင္သမိုင္းကိုသုေတသနျပဳသူတို ့ထြက္ဆိုေလ့ရွိသည့္ ကရင္တို ့စတင္ဆင္း

သက္လာရာ ထီးဆဲ့မဲ့ယြာ သဲစီးျမစ္ တစင္းတြင္ အပါအ၀င္ျဖစ္ႏိုင္သည္။ Pu လူမ်ဳိးအျဖစ္မွ ေနာက္ပိုင္းတြင္ De'ang ျဖစ္သြားေသာေခတ္တြင္ 

ယူနန္နယ္ကိုစိုမိုးေသာ တရုတ္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ အေခၚ ဒိုင္(Dai) သို ့မဟုတ္ တိုင္းလ်ဴ၊ ထိုင္းအေခၚ တိုင္း၊ ျမန္မာေခၚရွမ္းလူမ်ဳိးတို ့၏ ၾသဇာေအာက္က်ေရာက္ခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။ 

ကိုယ္ပိုင္စာေပမရွိေတာ့ဘဲ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာလူမ်ဳိးစုငယ္တစုျဖစ္လွ်က္ တရုတ္ျပည္ Zhenkang ေဒသတြင္ ယေန ့တိုင္ေတြ ့ရွိႏိုင္ေသးသည္။

အထက္ပါတရုတ္တို ့၏ဖူလူမ်ဳိးမ်ားစတင္လုပ္ခဲ့သည္ဟုေျပာေသာေၾကးစည္မ်ားကို ဘီစီ ၁၀၀၀ ခန္ ့က သြန္းလုပ္ခဲ့သည္ဟု ဗီယက္နမ္ 

သမိုင္းတြင္လဲေဖၚျပထားသည္။သို ့ျဖစ္၍ ေငြေတာင္ျပည္ကရင္နီထံမွ ယြန္းလက္သို ့က်ေရာက္သြားသည့္ ကာလသည္ ဘီစီ ၁၀၀၀ ကာလအတြင္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ 

ထိုေခတ္က ဗီယက္နမ္တြင္ Đông Sơn လူမ်ဳိးတို ့၏ Văn Lang ႏွင့္ Âu Lạc မင္းဆက္မ်ားရွိခဲ့ျပီး ထိုေရွးေဟာင္းဗီယက္နမ္Đông Sơn အႏုပညာယဥ္

ေက်းမွဳမ်ားအေရွ ့ေတာင္အာရွတခြင္သို ့ပ်ံ ့ႏွံ ့လြမ္းမိုးခဲ့ဘူးသည္။  

ယင္းသို ့ျဖင့္ဖါးစည္ကို တရုတ္ျပည္က ဖူလူမ်ဳိးမ်ားအရင္စလုပ္သည္ ဟုတရုတ္ကရပ္တည္သကဲ့သို ့ ဗီယက္နမ္၏ ေဒါင္စန္ ယဥ္ေက်းမွဳေခတ္ အေၾကာင္းျပခ်က္

သည္လည္းအေထာက္အထားမ်ားစြာရွိသျဖင့္ ညင္းဆန္ရန္ခက္ေနသည္။ သို ့ျဖစ္၍ ႏွစ္ေပါင္းရွည္ၾကာစြာဖါးစည္ကိစၥ အညင္းပြားခဲ့ေသာ တရုတ္ႏွင့္ဗီယက္နမ္

ပညာရွင္တို ့သည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ၌ေတာင္တရုတ္-အေရွ ့ေတာင္အာရွ ဖါးစည္ႏွင့္ ဖါးစည္ယဥ္ေက်းမွဳႏိုင္ငံတကာစီမီနာ  

(the International Symposium on The Bronze Drum and Bronze Culture of South China and Southeast Asia)တရပ္ကိုက်င္းပခဲ့ၾကအျပီး

တြင္ဖါးစည္သမိုင္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာကြဲလြဲခ်က္မ်ားအတြက္ ဆက္လက္ညင္းခံုအခ်င္းမ်ားမွဳမ်ားကိုသေဘာတူရပ္တ့န္ အဆံုးသပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။

အထက္က တရုပ္ႏွင့္ဗီယက္နမ္အက်ိတ္အနယ္ညင္းခံုခဲ့ၾကေသာ ဖါးစည္ကို ကရင္လူမ်ဳိးတို ့က ယေန ့တိုင္အမ်ိဳးသားသေကၤတတခုအျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳ

လွ်က္ရွိသည္။ေရွးအခါကကြဲျပားေသာကရင္မ်ဳိးႏြယ္စု အားလံုးတြင္ တူညီေသာအခ်က္မွာ သတၱဳအမ်ဳိးမ်ိဳးျဖင့္စပ္ထားေသာ ဖါးစည္ကို မိမိတို ့၏ကိုးကြယ္မွဳအခန္း

အနားႏွင့္ ယခုေခတ္ေငြေၾကးမ်ားသဖြယ္ လဲလွည္ေရးဘံုပစၥည္းကဲ့သို ့ အသံုးခ်ျခင္းျဖစ္သည္။ Harry Ignatius Marshall က ၁၉၂၉ ခုႏွစ္ Journal of the 

Burma Research Society တြင္ ကရင္လူမ်ဳိးတို ့သည္ ဖါးစည္ကိုေအဒီ ၁၀၉၃ မတိုင္မီက စတင္သံုးစြဲလာၾကသည္ဟုမွတ္တမ္းတင္ထားသည္။

ထိုေခတ္အခါက ကရင္ႏွင့္ကရင္နီကိုခြဲျခားထားျခင္းမရွိေသးသျဖင့္ ကရင္နီတို ့ကယြန္းမ်ားအတြက္ဖါးစည္လုပ္သည့္ သတၱဳေရြွေငြ ေၾကးနီေၾကး၀ါ မ်ားကိုတူးေပးရ

သည္ကို ကရင္မ်ားဟုသာမခြဲျခားဘဲေရးမွတ္ေျပာဆိုျခင္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ယြန္းလူမ်ဳိးကိုတိုက္ခိုက္ေမာင္းထုတ္လိုက္ျပီးေနာက္ ကရင္နီတို ့၏ကႏၱရ၀တီ ေငြေတာင္

ျပည္တြင္ဖါးစည္လုပ္တတ္သူပညာရွင္မ်ားမရွိေတာ့သျဖင့္ေျမာက္ပိုင္းသို ့ေျပာင္းေရြွ့သြားၾကေသာ ယြန္းလူမ်ဳိးထဲမွ ဖါးစည္သြန္းလုပ္ေသာပညာရွင္မ်ားကို 

ေငြေတာင္ျပည္သို ့ ျပန္လည္ဖိတ္ေခၚေနထိုင္လုပ္ကိုင္ေစခဲ့သည္ဟုလည္းကရင္နီသမိုင္းတြင္ပါရွိသည္။ ဤအခ်က္အရ ကရင္နီသို ့မဟုတ္ကရင္တို ့သည္ 

ဖါးစည္အသံုးခ်ျခင္းကိုယြန္းလူမ်ဳိးတို ့မွတဆင့္ရရွိလာျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုႏိုင္ဖြယ္လဲရွိေနသည္။ 

ယြန္းလူမ်ဳိးမွာ ရွမ္းႏြယ္၀င္ျဖစ္ေသာတိုင္းလူမ်ဳိးစုအတြင္းမွ မ်ဳိးကြဲ(၈)မ်ဳိးတြင္ပါ၀င္သည္။ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံတြင္ လဲ ဒိုင္(တိုင္း) လူမ်ဳိးစုတႏြယ္ 

အျဖစ္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ယြန္းသည္ ထိုေခတ္က အင္အားေကာင္းခဲ့ေသာ တိုင္းမ်ဳိးႏြယ္စုတစုဟုယူဆႏိုင္သည္။  ထိုင္းႏွင့္ လာအို တို ့က တိုင္းယြမ္ 

ဟုေခၚသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းတြင္ရွိေသာ မဲေခါင္ျမစ္ကမ္းမွ ခ်င္းစဲန္းျမိဳ ့သည္ တိုင္းယြန္းတို ့၏ျမိဳ ့ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဘူးသည္။

ခ်င္းစဲန္းျမိဳ ့သည္ ငလ်ွင္ေၾကာင့္ျပိဳက်ပ်က္စီးသြားျပီး လူသူအားလံုးေသေၾကပ်က္စီးခဲ့သည္။ ေနက္ပိုင္းတြင္ ၀လူမ်ဳိးတို ့အေျခေနထိုင္သည္။

ယခုအခါထိုင္းႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ လာအို ၂ႏိုင္ငံကိုခြ၍ေနထိုင္ၾကေသာစာရင္းရွိေနေသးျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ၂၀၀၅ သန္းေခါင္စာရင္းအရ 

ထုိင္းနယ္ေျမထဲဘက္တြင္ယြန္းလူဦးေရ ၃၀၀၀၀ ခန္ ့ရွိျပီး လာအို တြင္ ၆သန္းခန္ ့ရိွသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္မူ ယြန္းသည္ တရိုင္းလူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ဖြယ္ရွိျပီး

လူဦးေရတေထာင္ခန္ ့သာက်န္သည္ဟု ရွမ္းရိုးမမဂၢဇင္းတြင္ေဖၚျပထားသည္။ ကရင္နီျပည္နယ္ႏွင့္ ကပ္ေနေသာ ထုိင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း မယ္ေဟာင္ေစာင္ 

ခရိုင္ၾကီးကိုျဖတ္၍(မယ့္စံလဲ့) ျမစ္ဆံုျမိဳ ့နားတြင္သံလြင္ျမစ္ထဲသို ့စီး၀င္ေသာျမစ္ကို ယြန္းျမစ္ဟု ယေန ့တိုင္ေခၚဆိုသည္။

ဆက္လက္ရွာေဖြေလ့လာ တည္းျဖတ္ေဖၚျပသြားဦးမည္ျဖစ္၍ စိတ္၀င္စားသူမ်ားေစာင့္ေမ်ွာ္ပါရန္...