Friday, June 19, 2020

ပထမဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔အေၾကာင္းတေစာင္းတေစ့...

ပထမဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔အေၾကာင္းတေစာင္းတေစ့...

ဇႏၷဝါရီလ ၄ရက္ေန႔သည္ (၇၂)ႀကိမ္ေျမာက္ ဒုတိယဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔ျဖစ္သည္။ ပထမဗမာ့လြတ္လပ္ေရးမွာမူ ၁၉၄၃ ဩဂုတ္လ ၁ရက္ေန႔ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္မွာ ေဒါက္တာဘေမာ္ျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာဘေမာ္ကို အဂၤလိပ္အစိုးရကဗမာျပည္ကိုအင္းဒီးယားမွခြဲထုတ္ေသာ ( ၁၉၃၇ ) ခုႏွစ္မွစ၍ အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံလက္ေထာက္ ဗမာျပည္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ ဆရာစံအမႈကိုေရွ႕႔ေနလိုက္ခဲ့စဥ္က မေအာင္ျမင္သျဖင့္ အဂၤလိပ္အစိုးရကိုညိဳညင္ေနသူျဖစ္ေသာ္လည္း အဂၤလန္တကၠသိုလ္မ်ားမွေရွ႕ေနဘြဲ႕ႏွင့္ပါရဂူဘြဲ႕မ်ားရရွိခဲ့သည့္ထူးခၽြန္သူျဖစ္သျဖင့္အဂၤလိပ္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးကို ၁၉၃၇တြင္အပ္ႏွင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။သို႔ေသာ္ အဂၤလိပ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုဆန္႔က်င္ေသာတရားေဟာေျပာမႈုမ်ား၊ အဂၤလိပ္ဆန္႔က်င္ေသာဗမာမ်ဳိးခ်စ္လူငယ္ မ်ားကိုအားေပးမႈမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၃၉တြင္ရာထူးျပဳတ္ခါ မိုးကုတ္ေထာင္တြင္အက်ဥ္းခ်ထားျခင္းခံရသည္။
 အင္းဒီးယား၊ ဗမာျပည္ႏွင့္အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားကြ်န္းဆြယ္ႏိုင္ငံမ်ားအားအဂၤလိပ္ႏွင့္ျပင္သစ္လက္ေအာက္မွဆြဲထုတ္ေရးစီမံခ်က္အရ ၁၉၄၀ ဇြန္လ ၁၂ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္က ထိုင္းအစိုးရႏွင့္ စစ္ေရးမဟာမိတ္စာခ်ဳပ္ကိုတိုက်ဳိတြင္လက္မွတ္ထိုးခဲ့သည္။ ထိုစာခ်ဳပ္ႏွင့္ဂ်ပန္႔ရာဇသံေပးမႈအရ ျပင္သစ္ခြဲထုတ္သြားေသာေလာႏိုင္ငံႏွင့္ကေမၻာဒီးယားအေရွ႕ဘက္ျခမ္းတိုင္းေဒသႀကီးမ်ားကို ျပင္သစ္က ထိုင္းႏိုင္ငံအားျပန္လည္လႊဲအပ္လိုက္ရသည္။ သံလြင္အေရွ႕ဘက္ျခမ္း က်ိဳင္းတုံေဒသႏွင့္ကရင္နီျပည္မ်ားကိုမူ အဂၤလိပ္ကထိုင္းအားျပန္မလြဲအပ္ေပ။



   
League of Nations ေခၚႏိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းဝင္ေကာင္းေရွ႕ေဆာင္ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့သည့္ဂ်ပန္က ခ်ဳပ္ဆိုထားခဲ့သည့္စာခ်ဳပ္မ်ားကိုခ်ိဳးေဖာက္ခါ ၁၉၄၁ ဒီဇင္ဘာ၇ရက္တြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ အဂၤလန္ကိုစတင္တိုက္ခိုက္သည္။ ဂ်ပန္ကတရုတ္အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းကိုက်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္မႈအတြက္ႏိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းက ကန္႔ကြက္ရႈံ့ခ်ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ တရုတ္ကိုစစ္ကူပို႔ရန္ အဂၤလိပ္ကလားရွိုး၊ ဗန္းေမာ္-ကူမင္လမ္းမႀကီး (Burma Road)ကိုေဖာက္လုပ္သည္။  ဂ်ပန္ကဗမာျပည္ကိုအဂၤလိပ္လက္မွသိမ္းပိုက္ေရးမဟာစီမံကန္းအရ Burma Road ကိုပိတ္ပင္ျဖတ္ေတာက္ရန္ႏွင့္ ဗမာျပည္တြင္းၿဗိတိသၽွဆန္႔က်င္ေရးပုန္ကန္ထႂကြမႈမ်ားျဖစ္ပြားေစရန္နာမိကိကန္ေခၚ အထူးလၽွိဳ႕ဝွက္စစ္ဆင္ေရးကိုခ်မွတ္ခါ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးဌာနတာဝန္ခံဗိုလ္မႉးႀကီး စူဇူကီးအား ၁၉၄၁ခုဒီဇင္ဘာလ၂၆ ေန႔တြင္တာဝန္ေပးသည္။ ဒီဇင္ဘာ၂၈တြင္  စူဇူကီးက BIA ကို ဘန္ေကာက္ ဂ်ပန္-ထိုင္းစစ္မဟာမိတ္ အခန္းအနားတြင္တရားဝင္ဖြဲ႕စည္းသည္။ ဂ်ပန္က Leauge of Nations ေခၚႏိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းစာခ်ဳပ္အရ တရားဝင္အဂၤလိပ္ပိုင္ျဖစ္ေနသည့္ဗမာျပည္ကိုတိုက္လၽွင္ က်ဴးေက်ာ္မႈေျမာက္သျဖင့္ဗမာမ်ားကိုယ္တိုင္လာျပန္တိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟုဇာတ္လမ္းဆင္ႏိုင္ရန္ BIA ကိုဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤနည္းျဖင့္ ဂ်ပန္ကဗမာျပည္ကိုတိုက္ရာတြင္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ဥပေဒေရးအရ legitimacy တရားဝင္မႈ ကို လက္တလံုးျခားရယူႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဗမာျပည္ႏွင့္ပတ္သက္လၽွင္ ဂ်ပန္ထက္အေတြ႕အၾကံဳမ်ားစြာရွိသည့္ ထိုင္းကလည္း ထိုအၾကံအစည္ကို ေထာက္ခံပံ့ပိုးသျဖင့္ BIAကိုဘန္ေကာက္တြင္ထူေထာင္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ BIAတြင္ထိုင္းႏိုင္ငံဖြားဗမာစကားမတတ္သည့္ ျမန္မာ ၂၂၇ေယာက္ ႏွင့္ ဂ်ပန္စစ္မႈထမ္း ၇၄ဦးပါဝင္သည္။စူဇူကီးက BIAကို ယူနစ္ ၆ခုခြဲထားသည္တြင္ Intelligence လၽွို႔ဝွက္ေထာက္လွမ္းေရးယူနစ္၊ Terrorist အဖ်က္လုပ္ငန္းမ်ားေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ Saboteur ယူနစ္ႏွင့္ Forangers ေခၚ ဓားျပယူနစ္တပ္ တို႔မွာအဓိကျဖစ္သည္။ BIA ဖြဲ႕စည္းအသံုးခ်ႏိုင္မႈေၾကာင့္ဂ်ပန္႔ ၾကည္းတပ္အင္အား ၈၅၀၀၀ ေက်ာ္ဗမာျပည္တြင္းသို႔ အပတ္ပိုင္းအတြင္းထိုးေဖာက္ဝင္ေရာက္ႏိုင္သည္။  ဂ်ပန္ဘက္က အင္းဒီးယားအမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ INA တပ္မမ်ားႏွင့္ထိုင္းက်ားတပ္ပါဝင္သည္။ဗမာ့ေဒါင္းအလံကိုင္ေဆာင္ေသာBIA  တပ္ကို တပ္ထူေထာင္သည့္ ဆူဇူးကီးကိုင္ဂ်ီ ေခၚဗိုလ္မိုးႀကိဳးက BIA စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ထိုင္းက်ားတပ္မေတာ္ကိုမူ ထိုင္းၾကည္းတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ က်ရြန္ ရတနခြန္ ေစရီရြန္႔ရစ္က ဦးစီးသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံကစစ္မဟာမိတ္ဂ်ပန္ႏွင့္အဆိုပါပူး တြဲစစ္ဆင္ေရးခ်မွတ္ျခင္းျဖင့္ ဂ်ပန္တပ္မ်ားကတျခားေဒသမ်ားကိုထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ခ်ိန္တြင္ ထိုင္း က်ားတပ္မေတာ္က က်ိဳင္းတံုကိုေသနပ္တခ်က္မေဖာက္ရဘဲသိမ္းႏိုင္ခဲ့သည္။ေဒသခံရွမ္းမ်ားႏွင့္ ထိုင္းတပ္မ်ားမွာ အျပန္အလွန္အလြယ္တကူနားလည္ႏိုင္ေသာဘာသာစကားေၾကာင့္လဲ လူထုဆက္ဆံေရးေျပလည္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

၁၉၄၂ေမလတြင္ဂ်ပန္တပ္မ်ားကရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ကိုသိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္ကေထာင္ခ်ထားသည့္ေဒါက္တာဘေမာ္ကိုဂ်ပန္႔အစိုးရလက္ေထာက္ဗမာျပည္အရပ္ဘက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္တာဝန္ႏွင့္ရာထူးကိုခန္႔အပ္သည္။၁၉၄၃ ေမလ ၈ရက္တြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္က ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ျပင္ဆင္ေရးေကာ္မီတီကိုဖြဲ႕စည္းၿပီးဥကၠဌအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခါ ဗမာျပည္ လြတ္လပ္ေရးကို ၁၉၄၃ ဩဂုတ္လ ၁ရက္ေန႔တြင္ ကမၻာသိေက်ညာခဲ့သည္။ ပထမအႀကိမ္လြတ္လပ္ေရးရေသာ ဗမာျပည္တြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ႏိုင္ငံေတာ္အဓိပဓိေခါင္းေဆာင္ႀကီးျဖစ္လာေသာအခါ ဂ်ပန္တပ္ႏွင့္အတူပါလာသည့္ BIAလက္ေထာက္ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ အိုမိုဒါမြန္ဂ်ိ (Omoda Monji) ေခၚဗိုလ္ေအာင္ဆန္းအား စစ္ေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ခန္႔အပ္ခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးရာထူးအဆင့္ခ်ီးေျမႇာက္သည္။

(ေညာင္းၿပီ ေနာက္ေန႔ဆက္ေရးေပးမယ္။ ဒီေဆာင္းပါးမွာပါတဲ့ရက္စြဲေတြအားလံုးကိုသမိုင္းဌာနမ်ားကအတည္ျပဳထားၿပီးျဖစ္တာမို႔ reference အျဖစ္သံုးႏိုင္တယ္)

No comments:

Post a Comment

mr.kyaingtun@gmail.com