Karen before the reign of Lanna ..
လန္းနာထီးနန္းမတိုင္မီ ကရင္လူမ်ဳိး ..
(ဗုဒၶသကၠရာဇ္၂၄၉၆ခုတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ပံုႏွိပ္ေသာ ထိုင္းရာဇဝင္ (Thai chronicles) မွ ခ်ဳပ္ႏႈတ္သည္)
လာအိုလူမ်ဳိးျဖစ္ေပၚလာစကာလက"ယိုႏုတ္"ေခၚ "ယြန္" ေခၚ "စင္ဟနဝတီ" သည္ လန္းနာ၏ တိုင္းေသႀကီးတခုျဖစ္သည္။ Holt Samule Hallet ၏ခရီးစဥ္မွတ္တမ္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ "ရွမ္းတို႔၏သမိုင္းပံုၾကမ္း" (Historycal sketch of the Shans) ၌ "ယိုႏုတ္" တြင္ ကရင္လူမ်ဳိးလြမ္းမိုးခဲ့ဘူးၿပီး"ယြန္" သို႔မဟုတ္"ယန္"သည္ ကရင္လူမ်ဳိးျဖစ္သည္ဟုေဖာ္ျပထားသည္။ ဗမာအေခၚအရ "ဂၽြန္း" (Jung) လူမ်ဳိးျဖစ္၍ တရုတ္ေရွးေဟာင္းမူလအေခၚအရ "Jung" သည္ ယူနန္ျပည္နယ္၏အမည္ျဖစ္ကာ "ေတာင္အရပ္ကမိုးတိမ္" ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။ ဗုဒၶသကၠရာဇ္အစပိုင္းတြင္တရုတ္-နန္ခ်ဳိျပည္စစ္ပြဲကာလမ်ားအတြင္းနန္ခ်ိဳျပည္သားမ်ားသည္ "ယုိႏုတ္" သို႔တိမ္းေရွာင္လာၾကသည္။ "ယိုႏုတ္" တြင္ေနာက္လိုက္ဗိုလ္ပါေျမာက္မ်ားစြာရွိေသာ ကရင္ (ယန္လူမ်ဳိး) ဘုရင္၏အုပ္ခ်ဳပ္မႈအရိပ္အဝါသေအာက္တြင္နန္ခ်ဳိသားတို႔ခိုလႈံခဲ့ၾကသည္။ကရင္ဘုရင္က နန္ခ်ဳိစစ္ေျပးမ်ားကို ၿမိဳ႕ရြာမ်ားတည္ေထာင္အေျခခ်ေနထိုင္ခြင့္ေပးခဲ့သျဖင့္နန္ခ်ဳိသားမ်ားက မိန္းရြန္႔ ခ်င္းစဲန္း မိန္းလဲႏွင့္မိန္းခ်န္းဖိုက္ၿမိဳ႕မ်ားကိုထူေထာင္ၿပီးအေျခခ်ေနထိုင္ၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ နန္ခ်ဳိစစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏လူဦးေရအင္အားသည္ေဒသခံကရင္(ယန္းလူမ်ဳိး)ထက္မ်ားျပားလာသျဖင့္ ျပည္ပိုင္လူမ်ဳိးအျဖစ္တက္လွမ္းႏိုင္ရန္ မိမိတို႔တည္ေထာင္ထားသည့္ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ေသာ "ဝယန္ခ်န္း" (ဆင္ၿမိဳ႕) သို႔ ကရင္ဘုရင္ကို ဖိတ္ေခၚခါ အရက္ေသစာ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္မ်ားျဖင့္ဧည့္ခံၿပီးၿမိဳ႕တံခါးကိုပိတ္ခါ ေသေၾကာင္းၾကံစီလိုက္သည္။
( စာေရးသူ၏ မွတ္ခ်က္. Zhao ျပည္မွ တိမ္းေရွာင္လာေသာ"ယန္း"ကရင္မ်ားသည္ ယူနန္ရွိနန္ခ်ဳိထီးနန္းႏိုင္ငံသို႔ေရာက္လာေသာအခါ နန္ခ်ဳိႏွင့္စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားသျဖင့္ လူသူကင္းေဝးေသာ ေတာင္ပိုင္းေဒသသို႔ဆက္လက္ေရွာင္တိမ္းလာၾကရာ ယေန႔ျမန္မာျပည္ျဖစ္ေနေသာ ေဒသႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံျဖစ္ေနေသာ ထိုင္းေျမာက္ပိုင္း ေတာေတာင္ေဒသသို႔ေရာက္ရွိသည္. ထိုေဒသကိုထိုင္းရာဇဝင္တြင္ "ယိုႏႈတ္အင္ပါယာ"ဟုအမည္ေပးထားသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ လန္းနာထီးနန္းႏိုင္ငံမရွိေသးသလို ထိုင္းႏိုင္ငံလဲမထူေထာင္ရေသးေပ။ယူနန္မွ"ယန္း"ေခၚကရင္ လူမ်ဳိးမ်ားေနာက္မွ ေရွာင္တိမ္းလာၾကေသာလူမ်ဳိးမ်ားမွာ "တိုင္း" အႏြယ္ဝင္မ်ားျဖစ္ခါ ရာစုႏွစ္မ်ားမၾကာမီတြင္ လန္းခ်န္း(လာအို) လန္းနာ ႏွင့္ ရွမ္း (လန္းေက်ာက္)လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္လာသည္။ လန္းနာကို ရွမ္းႏွင့္လာအိုမ်ား တလွည့္စီပိုင္ဆိုင္ခဲ့ၿပီးဘုရင့္ေနာင္ေခတ္မွစ၍ "ေကတုမတီေတာင္ငူႏိုင္ငံေတာ္"၏ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္တခုအျဖစ္ ႏွစ္ ၂၀၀ တည္ခဲ့သည္။ ဘုရင့္ေနာင္အလြန္တြင္တရုတ္တို႔ႏွင့္ စစ္ျဖစ္ရာမွ ေတာင္ငူႏိုင္ငံေတာ္အင္အားခ်ိနဲ႔ သြားေသာအခါ ရွမ္း၊လာအို၊လန္းနာႏွင့္ မြန္ႏိုင္ငံမ်ားလြတ္လပ္ေရး ရယူေက်ညာခဲ့ၾကသည္။ အေလာင္းဘုရားလက္ထက္တြင္ လန္းနာကိုယာယီသိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာ္လည္း လန္းနာက မ်ဳိးႏြယ္စုတူ စယမ္ႏိုင္ငံ၏ ေထာက္ကူမႈျဖင့္ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာကာ စယမ္ႏိုင္ငံ၏ျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ပူးေပါင္းသြားသည္။ "စယမ္" ႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိအမည္မွာ "ထိုင္းႏိုင္ငံ"ျဖစ္သည္။
လန္းနာကို ကရင္ဘာသာျဖင့္"ယို"ဟုေခၚသျဖင့္ "ယိုႏုတ္"ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဒြိဟျဖစ္ေစသည္။ စယမ္ထိုင္းကိုမူကရင္ဘာသာျဖင့္ " ေက်ာ့တဲ့"ဟုေခၚသည္။)
No comments:
Post a Comment
mr.kyaingtun@gmail.com