လက္ပံေတာင္းေတာင္အေရး နွင့္ ေျမယာျပသနာအေပၚ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ရွဳေဒါင့္မွ သံုးသပ္ျခင္း။ အပိုင္း (၃)

ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို “ နိုင္ငံေတာ္ ” ရွဳေဒါင့္မွ အဓိက မဟုတ္ဘဲ လူထုရသင့္ရထိုက္သည့္ အခြင့္အေရး အေျခခံမွ အဓိက
ခ်ဥ္းကပ္ရန္ကုိ၄င္း၊ ပထမဆံုးအေနျဖင့္ “ လယ္လုပ္သူ လယ္ပိုင္ခြင့္” အား အသိအမွတ္ျပဳရန္ ကို၄င္း၊ စာေရးသူ၏ ေဆာင္းပါး
အမွတ္ (၁) နွင့္ (၂) တို႕တြင္ေဖၚျပခဲ့သည္။

အသက္ရွင္ရပ္တည္ခြင့္၊ ပညာသင္ၾကားခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခြင့္၊ စည္းရံုးခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္ စသည္မ်ား မွာ တဦးခ်င္း
အခြင့္အေရးမ်ားျဖစ္သည္။ “ လယ္လုပ္သူ လယ္ပိုင္ခြင့္” သည္လည္း တဦးခ်င္းအခြင့္အေရးျဖစ္သည္။ ဥပေဒမ်ားအား လူထု၏
တဦးခ်င္း အခြင့္အေရးမ်ားကို အေျခခံလွ်က္ျပဌာန္း က်င့္သံုးရပါမည္။ သို႕ရာတြင္ ယင္းမွ် နွင့္ မျပည္႕စံုပါ။ လူထုတြင္ တဦးခ်င္း
အခြင့္အေရးသာမက အုပ္စုလိုက္အခြင့္အေရး (သို႕မဟုတ္) စုေပါင္းအခြင့္အေရး မ်ား လည္း က်င့္သံုးခြင့္ ရွိရပါမည္။ လူသည္
တဦးခ်င္းသာမက စုေပါင္းကာ ရပ္တည္၊ ရွင္သန္၊ ေနထိုင္ၾကရသည့္ သဘာ၀ ရွိေသာေၾကာင့္ပင္။ ေျမယာနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ စုေပါင္း
အခြင့္အေရးကို မည္သို႕က်င့္သံုးမည္နည္း။

“နွစ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ အေျခစိုက္ေန ထိုင္လာခဲ့ ၾက သည့္ ေဒသခံ ေက်းလက္လူထုမ်ားက မိမိတို႕ေက်းရြာ၀န္းက်င္ ရွိ ေျမယာအား
စုေပါင္းအသံုးခ်ခြင္႔ ” [i]ျဖစ္သည္။ ဤအယူအဆသည္ ေဒသခံလူထုမ်ားက မိမိတို႕ေဒသအတြင္း တည္ရွိ ေနသည့္ သဘာ၀
ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈ[ii] အား မထိပါးေစဘဲ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းျပဳခြင့္[iii] အေပၚတြင္ အေျခခံသည္။
ေဒသတခုခု၌ ဘိုးစဥ္ ေဘာင္ဆက္ နွစ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ အေျခစိုက္ေန ထိုင္လာခဲ့ ၾက သည့္ ေဒသ ခံလူထု အေနျဖင့္ မိမိတို႕
ေက်းရြာ အနီးတ၀ိုက္ရွိ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား နွင့္ အင္းအိုင္မ်ားတြင္ ငါးရွာခြင့္ရွိရမည္။ မိမိတို႕ ေက်း ရြာအျပင္ရွိ သစ္ေတာမ်ား အတြင္း
၀င္ေရာက္ကာ မိမိတို႕ကိုယ္တိုင္ေနထိုင္မည့္ ေနအိမ္ ေဆာက္လုပ္ေရး အတြက္ သစ္၀ါးမ်ားခုတ္ခြင့္၊ မိသားစု စားေသာက္ရန္ သစ္သီး
၀လံ နွင့္ သီးပင္စားပင္မ်ား၊ တိရစာၦန္ သားေကာင္ငယ္ မ်ား ရွာေဖြ ခြင့္ ရွိရမည္။ မိမိတို႕ေက်းရြာတ၀ိုက္တြင္ ရွိေနေသာ ေျမလြတ္၊
ေျမလပ္နွင့္ ေျမရိုင္းမ်ားအား စားက်က္ေျမ အျဖစ္ အသံုး ခ်ခြင့္၊ စိုက္ပ်ိဳးေျမတိုးခ်ဲ႕ခြင့္အျပင္ ေက်းရြာတခုလံုး၏ စုေပါင္းအက်ိဳးစီးပြား
အတြက္ လုိအပ္သလိုအသံုးခ် ခြင့္ ရွိရမည္ ျဖစ္သည္။

“နွစ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ အေျခစိုက္ေန ထိုင္လာခဲ့ ၾကသည့္ ေဒသခံေက်းလက္လူထုမ်ားက မိမိတို႕ေက်းရြာ၀န္းက်င္ရွိ ေျမယာ အား
စုေပါင္းအသံုးခ်ခြင္႔ ” ရွိလွ်င္ လူမႈေရးသဟဇာတျဖစ္မႈ [iv] နွင့္ လူမႈေရးတည္ျငိမ္မႈ [v] ကို ပံ့ပိုးေပးသည္။ လူမႈေရးအရ ေပါင္းစည္းမႈ[vi] ကို
ခိုင္မာစသည္။ ေဒသခံလူထုမ်ားသည္ မိမိတို႕ေဒသအတြင္းမွာပင္ ဘ၀ရပ္တည္ရွင္သန္ နိုင္ပါက အျခားေက်းလက္ေဒသမ်ားကို ျဖစ္ေစ၊
ျမိဳ႕ျပေဒသမ်ားကို ျဖစ္ေစ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ျပီး အသက္၀မ္းေၾကာင္း ျပဳဘို႕ ၾကိဳးစားရန္ မလိုေတာ့၍ျဖစ္သည္။ လူထု၏ ဘ၀သည္
အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းနိုင္မႈအေပၚ မူတည္ျပီး အသက္ ေမြး၀မ္း ေၾကာင္း နိုင္မႈမွာလည္း လူထုအေနျဖင့္ သဘာ၀ သယံဇာတမ်ားအေပၚ
မည္မွ်အထိ လက္လွမ္းမီွ၊ အသံုးခ် ခြင့္ရွိသည္ ဟူသည့္ အေပၚတြင္ မူတည္သည္။[vii]

ေျမယာအား စုေပါင္း အသံုးခ်ခြင့္သည္ သမိုင္းအေမြအနွစ္မ်ား [viii] ကို ထိမ္းသိမ္းရန္အတြက္လည္း အေထာက္အကူျဖစ္ သည္။
လူထုနွင့္ သံဃာေတာ္မ်ားက အၾကိမ္ေပါင္း မ်ားစြာ ဆႏၵျပ ျပီးေနာက္တြင္သာ လက္ပံေတာင္းေတာင္တြင္ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး
သီတင္းသံုးခဲ့သည့္ဗိမာန္အား ဆက္လက္ထိမ္းသိမ္းရန္ သမတ ဦးသိန္းစိန္က ခြင့္ျပဳ ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤျဖစ္ရပ္တြင္ ဗဟိုအစိုးရ အာဏာပိုင္
သမတ က ခြင့္ျပဳ၍သာ ရသည့္ အခြင့္အေရးျဖစ္ေနသည္။ ေဒသခံလူထုအေနျဖင့္ ေျမယာအားစုေပါင္းအသံုးခ်ခြင့္ ကို အသိ အမွတ္ျပဳျပီး
ရရွိသည့္ အခြင့္အေရး မဟုတ္ပါ။ ဤ သည္ကို ေျပာင္းျပန္လွန္ဘို႕လိုပါသည္။

လက္တင္အေမရိက နိုင္ငံရွိတရားရံုးမ်ားသည္ တရားစီရင္ရာ၌ စုေပါင္းအခြင့္အေရးနွင့္ ဆက္စပ္သည့္ လူမႈေရးျပသနာ မ်ားကို
အာရံုထားလာၾကသည္။[ix] ေျမယာနွင့္ ဆက္စပ္သည့္ လူထု၏စုေပါင္းအခြင့္အေရး နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ အိႏၵိယ နိုင္ငံ ၌ မတူကြဲျပားသည့္
လူမ်ိဳးစုမ်ား ေနထိုင္ရာျပည္နယ္မ်ားတြင္ တရားရံုးမ်ားက ပို၍ အကာအကြယ္ေပးလာၾက သည္။[x] ေက်ုးရြာအတြင္းတြင္ ပုဂၢလိက
ပိုင္ဆိုင္မႈ နွင့္ မိသားစုအုပ္စု အလိုက္ ပိုင္ဆိုင္မႈကို အသိအမွတ္ျပဳသကဲ့သို႕ ေက်းရြာ အျပင္ရွိ ေျမယာမ်ားအား ေဒသခံလူထုက
စုေပါင္းပိုင္ဆိုင္မႈကို အသိအမွတ္ျပဳသည္။[xi]

၁၉၉၇ ခုနွစ္တြင္ အိႏၵိယနိုင္ငံ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္သည္ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားလူထုမ်ား၏ ဘ၀၊ အသက္ေမြး၀မ္း ေၾကာင္းျပဳခြင့္၊
ေျမယာ၊ သစ္ေတာမ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ စံထားေလာက္ဘြယ္ စီရင္ခ်က္တရပ္ကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ အန္ဒရာ ပရာဒက္ရွ္ ျပည္နယ္တြင္
ဆမာသာ ဟူသည့္ အယ္န္ဂ်ီအိုတခုက ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားလူထုကို ကိုယ္စားျပဳ၍ အဆိုပါ ေဒသအတြင္း မိုင္းတူးေဖၚသည့္
ကုမၸဏီ တခုအား တရားစြဲဆိုသည့္ မႈခင္းတြင္ ျဖစ္သည္။ မိုင္းတူးေဖၚရန္ နွင့္ စက္မႈ လက္မႈေဒသမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲ
တည္ေဆာက္ရန္ တို႕အတြက္ သစ္ေတာနွင့္ ေျမယာမ်ားအား အသံုးခ်ခြင့္ကို ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား မဟုတ္သည့္ အျခား
ပုဂၢိဳလ္မ်ား သို႕မဟုတ္ အျခား ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားအား ငွားရမ္းခြင့္မရွိဟူ၍ အိႏၵိယ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္က
စီရင္ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။[xii]

အိႏိၵယ နိုင္ငံ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္၏ စီရင္ခ်က္ကို စံနမူနာအျဖစ္ ကိုးကားမည္ဆိုလွ်င္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ တြင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း
လုပ္သင့္ မလုပ္သင့္ ေဒသခံလူထု၏ သေဘာထားဆႏၵကို အဓိက ရယူရမည္ျဖစ္သည္။ အေျခအေန တရပ္တြင္ အခိုင္အမာ
သေဘာတူညီမႈရရွိပါက ထိခိုက္ပ်က္စီး သြားေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ျပန္လည္ကုစား နိုင္ေျခ ရွိျပီး လူမႈေရးသဟဇာတျဖစ္မႈကို
ဆက္လက္ ထိမ္းသိမ္းနိုင္ ဘြယ္ရွိသည္ဟု ေဒသခံလူထုက သေဘာတူလွ်င္ ေၾကးနီ စီမံကိန္း ဆက္လက္ေဖၚေဆာင္ေရးကို
စဥ္းစားနိုင္သည္။ ယင္းသို႕ျဖစ္လွ်င္ ပထမဆံုးအေနျဖင့္ ၄င္းတို႕တဦး ခ်င္း ပိုင္ဆိုင္သည့္ လယ္ေျမမ်ားသာမက ေဒသအလိုက္
စုေပါင္းပိုင္ဆိုင္သည့္ေျမယာမ်ား ဆံုးရွံုးသည့္အတြက္ပါ ၄င္းတို႕ ေၾကနပ္ ေလာက္သည့္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြေပးရပါမည္။

ထို႔ေနာက္ ေၾကးနီ စီမံကိန္းေဖၚေဆာင္ေနသမွ်ကာလပတ္လံုး အျမတ္ေငြမ်ား မည္မွ်ရရွိ သည္ ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း
သိနိုင္ေလာက္သည့္ စနစ္တရပ္တည္ ေထာင္ရပါမည္။ ယင္း အျမတ္ေငြကို ခြဲေ၀ ခံစား အသံုးခ်နိုင္ရန္ သံုးခ်ိဳးစနစ္ စဥ္းစားနိုင္သည္။

ပထမ တခ်ိဳးမွာ ေဒသခံလူထုအတြက္ျဖစ္သည္။ ေရရွည္၀င္လာမည့္ ယင္းအျမတ္ေငြအခ်ိဳးကို ေဒသ ဖြံျဖိဳးေရးအတြက္ နွင့္
ပ်က္စီးဆံုးရွံဳးသြားေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ျပန္လည္ ထိမ္းသိမ္းေရး အတြက္ အသံုးျပဳရန္ျဖစ္သည္။ ဤသည္ ကို
သေဘာတူလွ်င္ (အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္မ်ား မဟုတ္ေသာ) ေဒသခံလူထု၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနွင့္ စနစ္တက် ဖြဲ႕စည္းထားသည့္
လူထုအဖြဲ႕အစည္းတရပ္ရွိရပါမည္။ ယင္းအဖြဲ႕က လက္ခံရယူသံုးစြဲသြားရန္ ျဖစ္သည္။

ဒုတိယ တခ်ိဳးအား ကုမၸဏီက ရယူသြားရန္ျဖစ္သည္။ တတိယ တခ်ိဳးမွာ စစ္ကိုင္းတိုင္းနွင့္ ျပည္ေထာင္စု တခုလံုး
ဖြံ႕ ျဖိဳး ရး အတြက္ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားထံသို႕ေပးသြင္းသြားရန္ျဖစ္သည္။ ဤအျမတ္ေငြကို
လက္ခံရယူ ျပီး မည္သို႕ သံုးစြဲသြားသည္ကို အာဏာပိုင္မ်ားက နွစ္စဥ္စာရင္းရွင္းတမ္းတခုျပဳစုျပီး တျပည္လံုးလူထုကို
ခ် ျပသြားရန္ ျဖစ္သည္။ ယင္းစာရင္းမ်ား မွန္မမွန္ လူထုအေနျဖင့္ စစ္ေဆးနိုင္ခြင့္ရွိရမည္။

ေဒသခံ လူထုနွင့္ မည္သို႕မွ် သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိသည့္ ဦးပိုင္ကုမၸဏီသည္ ဤေၾကးနီစီမံကိန္းမွ အျမတ္ေငြတစံုတရာ ခံစားရန္
မည္သည့္ အေၾကာင္းအခ်က္[xiii] နွင့္ တရား၀င္မႈ[xiv] ရွိပါသနည္း။ လူထုတရပ္လံုးပိုင္ေသာ သဘာ၀သယံဇာတ ပစၥည္းမွ
အက်ိဳးစီးပြားကို ဦးပိုင္ကုမၸဏီက ရယူ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္နွင့္ အထက္ျဖစ္သည့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္သစ္၊ ေဟာင္း မ်ား နွင့္ ၄င္းတို႕မိသားစုမ်ား
ခြဲေ၀သံုးစြဲေနၾကေၾကာင္း၊ ဗိုလ္မႈးၾကီးအဆင့္အထိရွိသည့္ အလတ္ပိုင္းနွင့္ ေအာက္ေျခ အရာရွိ မ်ားပင္ ခံစားခြင့္မရွိေၾကာင္း
လူထုအတြင္းသတင္းမ်ားထြက္ေပၚေနသည္။ ဦးပိုင္၏ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားအား မည္သို႕ ခြဲေ၀သံုးစြဲေနေၾကာင္း တၾကိမ္တခါမွ်
လူထုကို စာရင္းရွင္းတင္ျပဘူးျခင္းမရွိသျဖင့္ အဆိုပါ သတင္းမမွန္ ဟု ျငင္းနိုင္ရန္ မလြယ္ပါ။

ဒုတိယစိုးရိမ္ခ်က္္မွာ ဦးပိုင္ကုမၸဏီ၏၀င္ေငြမ်ားကို တိုင္းရင္းသားမ်ားအား ဆင္ႏႊဲေနေသာ ျပည္တြင္းစစ္အတြက္စစ္ေရး စါးရိပ္
သံုးစြဲမည့္ကိစၥ ျဖစ္သည္။ သံဃာေတာ္မ်ားအား ပစ္ခတ္ျပီး ျပင္းထန္သည့္ မီးေလာင္ဒဏ္ ရာမ်ား ရေစခဲ့ သည့္ လက္နက္မွာ
စင္စစ္အားျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္သို႕ပို႕ေဆာင္ျပီး အသံုးခ်ရန္ ျဖစ္သည္ဟူ၍ စစ္ကိုင္း တိုင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕ ရဲအုပ္ တဦးကေျပာဆိုေၾကာင္း
သတင္းထြက္ခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေခါင္းေဆာင္သည့္စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ သည္ ဦးပိုင္ကုမၸဏီ ၏
အခန္းက႑နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ မည္သို႕သံုးသပ္မည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ရပါမည္။

လက္ပံေတာင္းေတာင္ အေရးကို အေျခခံလွ်က္ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡဖန္တည္းခံရဦးမည့္အေနအထားကို သတိၾကီးၾကီး ထား၇န္
လိုပါမည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု အသီးသီးအေနျဖင့္ မိမိတို႕ လူမ်ိဳးတည္တန္႕မႈကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္
အေရးၾကီး သည္မွန္ေသာ္လည္း စစ္အာဏာရွင္စနစ္က ဖန္တည္း ထားသည့္ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡမ်ားတြင္သာ ၀ဲလည္ေနသမွ်
ကာလပတ္လံုး တိုင္းရင္သား ေပါင္းစံုလူထုၾကီးတရပ္ လံုးသည္ မည္သည့္အခါ တြင္မွ် ျငိမ္းခ်မ္းမႈ နွင့္ တိုးတက္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈ ရနိုင္ဘြယ္မရွိပါ။

အေျခခံအားျဖင့္မူ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဆိတ္သုဥ္းသြားလွ်င္ တရုပ္ကုမၼဏီမ်ား အပါအ၀င္ သင့္တင့္ ေလွ်ာက္ပတ္သည့္
နိုင္ငံျခား ရင္းနွီးျမွဳပ္နွံမႈမ်ားကို ၾကိဳဆိုရ ပါမည္။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ အေရးတြင္ ရန္သူသည္ တရုပ္ကုမၼဏီ မဟုတ္ သလို၊
တရုတ္အစိုးရနွင့္ တရုတ္လူထု လည္း မဟုတ္ပါ။ သို႕ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္မင္း ေျပာသလို ငတ္တံုးက ေကြ်းထား၍
တရုတ္က ေက်းဇူးရွိ၍ ေတာ့ မဟုတ္ ပါ။ နိုင္ငံျခား ရင္းနွီး ျမွဳပ္နွံမႈ မ်ား ၀င္ေရာက္လာျခင္းျဖင့္ ျပည္တြင္းေနလူထုမ်ား အလုပ္အကိုင္မ်ားရရွိ၊
နည္းပညာမ်ား သင္ၾကားခြင့္ရ၊ လူမႈ စီးပြား ေရးဘ၀ ေခ်ာင္လည္သြားနိုင္ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

နိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ား လာေရာက္ ရင္းနွီးျမွဳပ္နွံလုပ္ကိုင္ရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာေဒသရွိ ေဒသခံလူထုမ်ားအပါအ၀င္ ျပည္ တြင္းရွိ
တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူထု ၾကီးတရပ္လံုး၏ အခြင့္အေရး နွင့္ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားကို မထိပါးေစေရးအတြက္ အစိုးရက
လုိအပ္သည့္ ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္း၊ လက္ေတြ႕က်င့္သံုး၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးရပါမည္။ ယခုမူ ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ေနသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုနွင့္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားသည္ ယင္းကို မေဖၚေဆာင္နုိင္ပါ။ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ား
ကိုယ္တိုင္သည္လည္း ယင္းသို႕ေဖၚေဆာင္ရန္ တက္တက္ၾကြၾကြ နည္းလမ္းရွာေဖြ ေဆာင္ရြက္ ရမည့္ အစား လူထုကို
ဆက္လက္ဖိနွိပ္ေနၾကေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။

အဓိက အားျဖင့္ လူထုၾကီးတရပ္လံုး၏ ရန္သူမွာ ျပည္တြင္းရွိ စစ္အာဏာရွင္စနစ္သာျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာ ရွင္စနစ္ သက္ဆိုးရွည္ေစ ရန္
စနစ္တက် သြတ္သြင္းျပဌာန္းထားသည့္ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသာ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ
နိုင္ငံေတာ္ ဟူေသာ စကားလံုးကို ကိုင္စြဲ၍ အင္အားၾကီးထြားေနသည္မွာ စစ္အုပ္စု ေဟာင္း သစ္ မ်ားနွင့္ ယင္းတို႕နွင့္ ပုလင္းတူ ဗူးဆို႕
လက္တဆုပ္စာ စီးပြားေရးသမားၾကီးမ်ားသာ ျဖစ္ေန သည္။ လူထုဧရာမ အမ်ားစုၾကီးမွာ ထမင္းနပ္ မွန္စားဘို႕ရန္ပင္ ရုန္းကန္ေနရဆဲ ျဖစ္ျပီး
လြန္မင္းစြာအင္အားခ်ည္႕နဲ႕လွ်က္ ရွိသည္။ ဤအေျခအေနေနာက္ခံတြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ လက္ေတြ႕ေအာင္ျမင္ရန္ အေၾကာင္းမရွိပါ။

ျမန္မာနိုင္ငံက တနွစ္ေစာ၍လြတ္လပ္ေရးရသကဲ့သို႕ တရုတ္နိုင္ငံမွာ တနွစ္ေနာက္က်ျပီးမွ လြတ္လပ္ေရးရလာခဲ့သည္။
၁၉၄၈ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ပိုင္း ၁၉၆၂ ခုနွစ္အထိ ရွိေနခဲ့သည့္ လယ္သမားမ်ား၏ အေျခအေနကို တရုပ္နိုင္ငံနွင့္ နိုင္းယွဥ္၍
စာေရးသူ၏ ဖခင္ လယ္သမားၾကီး က မၾကာခဏ သံုးသပ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။

“ ဟ ငါ႔သားရ။ အဲဒီတံုးက ငါတို႕လယ္သမားေတြ ေရႊမိုး၊ ေငြမိုး ရြာေနတဲ့ ေခတ္ၾကီးလို႕ ေျပာရင္မမွားဘူးကြ။ လယ္ သမား ဆိုတာ
တနွစ္မွာ သံုးရာသီ ရွိတဲ့အနက္ မိုးတြင္းေလာက္သာ အဓိက အလုပ္လုပ္ရျပီး က်န္တဲ့ နွစ္ရာသီ မွာ က်ိန္လံုးကေလးကိုင္
ရြာရိုးေလွ်ာက္လည္နိုင္ခဲ့ေခတ္၊ ဧည့္သည္လာရင္ ၀ေအာင္ လင္ေအာင္ေၾကြးနိုင္တဲ့ေခတ္၊ ဆိုင္းသံ အိုးစည္သံေတြ တညံညံ
စည္စည္ကားကား နဲ႕ လွဴနိုင္တန္းနိုင္တဲ့ေခတ္ ကြ။ ရြာထဲမွာ စတုဒီသာ ေၾကြးတဲ့ မ႑ပ္ေတြနဲ႕ ျပည့္လို႕ေပါ႕ကြာ။ အဲသည္တံုးမွာ
တရုတ္ေတြ ထမင္းငတ္ေနၾကတာကြ။ ဆန္ျပဳတ္ေသာက္ေနၾကရ တဲ့ လူဦးေရ ဘယ္နည္းပါ႕မလဲ။ ငါတို႕ရြာမွာလာျပီး
ေပါက္ဆီကေလးေရာင္းစား၊ ရြာထိပ္မွာ ေခါက္ဆြဲဆိုင္ကေလးေတြ ဖြင့္ စား သည္လိုလုပ္စားခဲ့ၾကရတာ ေလကြာ။ ”

နွစ္ေပါင္း ငါးဆယ္ ၾကာျပီးေနာက္တြင္ တရုတ္လူထု နွင့္ ျမန္မာလူထု အေျခအေနသည္ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္သြားခဲ့ျပီ။ တရုတ္ျပည္သည္
ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အတိုင္းအတာအရ တစံုတရာ ေအာင္ျမင္စြာက်င့္သံုးနုိင္သျဖင့္ ယခုမူ အိပ္ေန ေသာ နဂါးၾကီး ဘ၀မွ
နိုးေနေသာ နဂါးၾကီးဘ၀သို႕ ေအာင္ျမင္စြာ အသြင္ေျပာင္းနုိင္ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ တရုတ္ျပည္တြင္ လူဦးေရ
သန္းသံုးရာခန္႕မွ်သည္ သန္းၾကြယ္သူေဌးမ်ားျဖစ္ေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာရသည္။

ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို လက္ေတြ႕ခံစားနိုင္ရန္၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျဖိဳခ်ဘို႕လိုပါမည္။ လူထု၏ တဦးခ်င္း အခြင့္ အေရး၊
စုေပါင္းအခြင့္အေရးမ်ားနွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အခြင့္အေရးမ်ားကို အာမခံသည့္ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္ တရပ္ ေပၚေပါက္လာရန္ၾကိဳးပမ္းဘို႕လိုပါမည္။ ယင္းေနာက္တြင္ လူထုတြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးက
က်ားကန္ေပးေသာ အင္အားရွိလာပါမည္။ နိုင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ားနွင့္ ယွဥ္ျပိဳင္ညွိနိုင္းနိုင္သည့္ အခြင့္ အေရးနွင့္ အေနအထားမ်ား
ရရွိလာ ပါမည္။ ယင္းအေျခအေနတြင္ နိုင္ငံျခား ကုမၸဏီမွန္သမွ်ကို ၾကိဳဆို ဘို႕ လိုပါ သည္။

ထို႕အျပင္ အက်ိဳးဆက္အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူထုၾကီးတြင္ ကမာၻ႕ေစ်းကြက္၌ ျပိဳင္ဆိုင္ နိုင္ေလာက္သည့္ စြမ္းရည္မ်ား
ရွိလာပါမည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအား တရုတ္နိုင္ငံက ေစ်းကြက္အျဖစ္ သေဘာထားသည့္ အဆင့္မွ ျပန္လည္ ေျပာင္းလဲျပီး မိမိတို႕
တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု လူထုက လူဦးေရ မ်ားလွသည့္ တရုတ္နိုင္ငံၾကီးအား ေစ်းကြက္အျဖစ္ သေဘာထား လုပ္ကိုင္နိုင္သည့္
အဆင့္အထိ ေျမွာ္မွန္းရန္လိုပါမည္။

လက္ပံေတာင္းေတာင္အေရးတြင္ လူထုနွင့္ သံဃာေတာ္မ်ားက “ ခံစားခ်က္ နွင့္ ျပေသာ ဆႏၵထုတ္ေဖၚပြဲမ်ား” ဆက္ လက္
က်င္းပေနျခင္းကို ၾကိဳဆိုရပါမည္။ ယင္းတို႕အား “လယ္လုပ္သူ လယ္ပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရး ကိုလည္းေကာင္း၊ ေျမယာအေပၚ
ေဒသခံလူထုအေနျဖင့္ စုေပါင္း အသံုးခ်ခြင့္ ကို လည္းေကာင္း၊ အတိအက် ေတာင္းဆိုေသာ ဆႏၵထုတ္ ေဖၚပြဲမ်ား”
အျဖစ္သို႕ေျပာင္းလဲနိုင္လွ်င္ ပိုမိုအက်ိဳးရွိပါမည္။ ယင္းအခြင့္အေရးမ်ားအား ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ား အျဖစ္ ျပဌာန္းေပးရန္
ေတာင္းဆိုေသာ ဆႏၵထုတ္ေဖၚပြဲမ်ား တျပည္လံုးအႏွံ႕ေပၚေပါက္လာလွ်င္ မူ အက်ိဳးအရွိဆံုးျဖစ္ ပါမည္။
ဤတြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေပၚလာနိုင္ပါမည္။

အပိုင္း (၄) ကို ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္

ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
ဒီဇဘၤာလ (၁၈) ရက္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္
ရည္ညႊန္းခ်က္မ်ား

[i] Collective Rights of People

[ii] Environmental protection

[iii] The right to livelihood

[iv] Social harmony

[v] Social stability

[vi] Social cohesion

[vii] “Life depends on livelihood and livelihood increasingly depends on people's access to required resources.” Personal interview, anonymous statement by an NGO leader from Sri Lanka.

[viii] Historical heritage

[ix] Gretchen Helmke, Courts under Constraints: Judges, General and Presidents in Argentina, Cambridge University Press, 2005, p. 2.

[x] Hari Mohan Mathur, Tribal Land Issues in India: Communal Management, Rights, and Displacement by p. 1, 2 & 6-8. Available at: http://www.adb.org/Documents/Books/Land-Cultural-Survival/chap06.pdf
[xi] Ibid

[xii] Ibid., p. 14. See also Samatha v. State of Andhra Pradesh A.I.R. 1997 S.C. 3297

[xiii] Fact

[xiv] Legitimacy

http://www.adb.org/Documents/Books/Land-Cultural-Survival/chap06.pdf

www2.adb.org