ကခ်င္လူငယ္တဦးရဲ့ ဘ၀ခံစားခ်က္

New MyanmarFoundation and Khaing Moe Naing shared အျဖဴေရာင္စာမ်က္နွာ's photo.

ကခ်င္လူငယ္တဦးရဲ့ ဘ၀ခံစားခ်က္


“က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြ လိုခ်င္တာကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ပဲ။ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ ရမွသာ က်ေနာ္တို႔လည္း က်ေနာ္တို႔ ျပည္နယ္ေကာင္းဖို႔ လုပ္ႏိုင္မယ္။ ကိုယ့္ေဒသကိုယ္ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္မယ္။ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ကသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ လမ္းစလို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္တယ္” လို႔ အင္မုဏ္ဂါဏ္က ဆိုပါတယ္....
ကခ်င္လူငယ္တဦးရဲ႕ ၂၉ ႏွစ္တာ ျဖတ္သန္းမႈ

=======================
ပင္လယ္ေရျပင္အထက္ ေပ ၅ ေထာင္ေက်ာ္ျမင့္တဲ့ ေတာင္ေစာင္းတခုေပၚ ျဖစ္သလို တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ယာယီတဲငယ္အတြင္းမွာ ထင္းမီးဖို အရွိန္နဲ႔ ေႏြးေထြးေနပါတယ္။ ထင္းမီးဖို ေဘးမွာေတာ့ ပခံုးေပၚမွာ အပြင့္ သံုးပြင့္ပါ စစ္ယူနီေဖာင္း ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ တိုင္းရင္းသား လူငယ္တဦးက သူ႔ျဖတ္သန္းလာရတဲ့ ဘ၀နဲ႔ ျဖစ္ခ်င္ျမင္ခ်င္ေနတဲ့ ဘ၀ကို ေျပာျပဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၉ ႏွစ္ နီးပါးက အခုလို ရာသီ၊ အခုလိုကာလမ်ိဳးမွာ အင္မုဏ္ဂါဏ္ဆိုတဲ့ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား လူငယ္တဦးကို ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ စစ္ေဘးေရွာင္ ေတာတြင္းစခန္းတခုမွာ ေမြးဖြားခဲ့တယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ အဲဒီလူငယ္ေလးဟာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) မွာ ဗိုလ္ႀကီးအျဖစ္ေရာ၊ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရးဌာနမွာ အရာရွိတဦးအျဖစ္ပါ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ေနပါတယ္။

“က်ေနာ့္ကို စစ္ေဘး ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေမြးခဲ့တာ။ ေမြးၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္အသက္ ၂ လသားမွာ ရြာျပန္ရတယ္လို႔ က်ေနာ့္အေဖက ေျပာဖူးတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းဆိုတာက အခုေခတ္လို မိုးကာတဲနဲ႔၊ လႉမယ့္တန္းမယ့္သူနဲ႔ ရွိတာ မဟုတ္ဘူး။ ရြာထဲမွာ စစ္ျဖစ္လို႔ ေတာထဲ ၀င္ပုန္းရတာ” လို႔ ဗိုလ္ႀကီး အင္မုဏ္ဂါဏ္က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ အစိုးရတပ္နဲ႔ KIA တို႔ ျဖစ္ပြားခဲ့ၾကတဲ့ တိုက္ပြဲေတြမွာ အင္ဂ်န္းယန္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေမွာ္ဘံုတိုက္နယ္၊ လီရွန္ေက်းရြာမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ အင္မုန္ဂါဏ္ရဲ႕ မိဘေတြဟာ တိုက္ပြဲအေျခအေန ဆိုးလာတုိင္း ရြာအနီးအနားက ေတာေတာင္ေတြထဲကို စစ္ေဘးပုန္းေရွာင္ခဲ့ရတယ္္။ ၁၉၈၀-၈၁ ခုႏွစ္္ KIA နဲ႔ မဆလ အစိုးရတို႔ အပစ္အခတ္ရပ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူခဲ့ၾကေပမယ့္ KIA က ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့တဲ့အတြက္ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ေမြးခ်င္းေမာင္ႏွမ ၉ ေယာက္ရွိတဲ့ အင္မုဏ္ဂါဏ္ဟာ စစ္ေဘး ေရွာင္တိမ္းရင္းအသက္ ၈ ႏွစ္အရြယ္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွ အင္ဂ်န္းယန္ၿမိဳ႕နယ္ ဒူဂန္ေက်းရြာမွာရွိတဲ့ ေက်းရြာေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းစတက္ခဲ့ရတယ္။

“အစိုးရေက်ာင္းနဲ႔ အေတာ္ေ၀းတယ္။ ၂ ရက္ေလာက္ ေလွ်ာက္ရမွာ။ အဲဒီေတာ့ ရြာသံုးရြာကို ေပါင္းၿပီး မူလတန္း ေက်ာင္းေလး ဖြင့္တယ္။ ရပ္ရြာလူႀကီးေတြ ဖြင့္တဲ့ မူလတန္းေက်ာင္းေလးမွာ ေလးတန္းအထိ တက္ခဲ့ရတယ္။ ေလးတန္းေအာင္ေတာ့ KIO ေက်ာင္းတက္ရတယ္။ KIO ေက်ာင္းက ရြာကေန ၂ နာရီေလာက္ ေလွ်ာက္ရတယ္။ ကေလးေတြ ဆိုေတာ့ ေျပးလႊားၿပီး ေက်ာင္းသြားခဲ့ၾကတာပဲ။ မနက္ေစာေစာထ ေက်ာင္းကို ေျပး၊ မနက္ ၈ နာရီခြဲေလာက္ဆို ေက်ာင္းကို ေရာက္တာပဲ” လို႔ အင္မုဏ္ဂါဏ္က ငယ္စဥ္ ေက်ာင္းသားဘဝကို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ဟာ ေတာင္တန္းထူထပ္ၿပီး အသြားအလာ ခတ္ခဲတဲ့အတြက္ ကခ်င္ကေလးငယ္ အမ်ားစုဟာ KIO က ဖြင့္တဲ့ေက်ာင္းေတြႏွင့္ ခရစ္ယာန္ သာသနာေရးေက်ာင္းေတြမွာ ပညာသင္ခဲ့ရတယ္လို႔ အင္မုဏ္ဂါဏ္က ဆိုပါတယ္။

“မူလတန္းေက်ာင္းတက္ေတာ့ ေက်ာင္းပိတ္တဲ့ ရက္ေတြမွာ ေက်ာင္းရန္ပံုေငြ ရွာေပးရတယ္။ ေက်ာင္းအတြက္ ရန္ပံုေငြ မရွိဘူး။ လႉမယ့္သူလည္း မရွိတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားေတြက ေရႊက်င္ေပးရတယ္။ က်ေနာ္ ၉ ႏွစ္သားေလာက္ ပထမတန္း စတက္ေတာ့ ရာသီဥတု အရမ္းဆိုးလို႔ ေရႊမက်င္ႏိုင္ဘူး။ ေက်ာင္းသား တေယာက္ကို ေရႊ တေရြးေပးရမယ္၊ ပိုက္ဆံဆုိရင္ ၁၀၀ ေတာင္းတယ္။ ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္ေတာ့ အဲဒါကို က်ေနာ္ မေပးႏိုင္ဘူး။ ေရႊလည္း မက်င္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ပိုက္ဆံလည္း မေပးႏိုင္ေတာ့ ေက်ာင္းဆက္မသြားဘဲ နားလိုက္ရတယ္။ အဲဒီလို မေပးႏိုင္လုိ႔ စာဆက္မသင္ရတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ ရေအာင္ ျပန္တက္ခဲ့တယ္” လို႔ အင္မုဏ္ဂါဏ္က ေျပာျပပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တခ်ိဳ႕တိုက္နယ္အဆင့္ ေဒသေတြမွာေတာင္ မူလတန္းေက်ာင္း မရွိတဲ့အတြက္ ပညာေရးမွာ အခုခ်ိန္ထိ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနရဆဲလို႔ သူက ေျပာတယ္။ KIO ေက်ာင္းေတြမွာ ျမန္မာအစိုးရေက်ာင္းေတြက ျပဌာန္းထားတဲ့ သင္႐ိုးညႊန္းတမ္းေတြအျပင္ ကခ်င္စာ၊ ကခ်င္သမိုင္းနဲ႔ တ႐ုတ္စာေတြကိုလည္း သင္ေပးေနေၾကာင္း သိရပါတယ္။

“အခုလည္း ဘာမွ မထူးဘူး။ ကေလးေတြက ဒုကၡသည္ စခန္းေတြ ေရာက္ေနတယ္။ စခန္းေတြမွာ KIO က လႊတ္ေပးတဲ့ ဆရာမေတြနဲ႔ လုပ္အားေပး ဆရာမေတြပဲ ရွိတယ္။ မူလတန္းၿပီးရင္ ဆက္တက္စရာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဘယ္ေလာက္ ေတာ္ေတာ္ အတန္းကို တက္စရာမရွိေတာ့တာ” လို႔ အင္မုဏ္ဂါဏ္က ေျပာျပပါတယ္။
KIA တပ္ရင္း (၇) တည္ရွိရာ ပူတာအို ခ႐ိုင္အတြင္းက အင္ဂြန္းလ KIO အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ၆ တန္းကေန ၁၀ တန္းအထိ ပညာသင္ယူခဲ့ၿပီး ဆယ္တန္းစာေမးပြဲကို KIO ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ျမစ္ႀကီးနား အထက (၂) မွာ ေျဖဆိုခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ KIA နဲ႔ နအဖ အစိုးရရဲ႕ အတြင္းေရးမႉး (၁) ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညြန္႔တို႔အၾကား အပစ္အခတ္ရပ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိၿပီးေနာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းရွိ KIO ေက်ာင္းမ်ားရွိ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားမ်ားကို ျမစ္ႀကီးနား အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားမွာ စာေမးပြဲ ၀င္ေရာက္ေျဖဆိုခြင့္မ်ား ေပးထားခဲ့တာပါ။

အသက္ ၁၂ ႏွစ္အရြယ္မွာ ေက်ာင္းရန္ပံုေငြ မေပးႏိုင္လုိ႔ ေက်ာင္းနားထားရတဲ့အခ်ိန္ KIO တိုက္နယ္႐ံုးက အင္မုဏ္ဂါဏ္ကို လာေခၚသြားပါတယ္။ သူက ေက်ာင္းျပန္တက္ခ်င္လို႔ KIO က ထြက္ေျပးလိုက္၊ ျပန္လာေခၚလို္က္ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ သူတက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းက ဆရာေတြရဲ႕ ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ ေက်ာင္းျပန္တက္ခြင့္ ရသြားပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ ကေလးဘ၀ ၁၅-၁၆ ႏွစ္အထိ KIA ဆိုတာ လူဆိုးလို႔ပဲ ထင္မွတ္ခဲ့တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ရပ္ထဲရြာထဲ ေသနတ္တျပျပနဲ႔ တဒိန္းဒိန္း တဒိုင္းဒိုင္း လုပ္ေနတာကိုး။ KIA ၀င္လာၿပီဆိုကတည္းက အိမ္ရွိတဲ့ၾကက္ သတ္ေပးရမယ္ ဆိုတာမ်ိဳး။ က်ေနာ္တိုက္နယ္႐ံုးက ထြက္ေျပးလာေတာ့ က်ေနာ္တက္ရမယ့္ ေက်ာင္းကို က်ေနာ့္ကို တက္ခြင့္မေပးဖို႔ အမိန္႔စာ ထုတ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာေတြေကာင္းလို႔ က်ေနာ္ စာသင္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ေျပာလို႔ေတာ့ မေကာင္းဘူးေပါ့” လို႔ ေျပာျပေနတဲ့ သူ႔မ်က္ႏွာမွာ အလိုမက်တဲ့ အရိပ္အေယာင္ တခ်ိဳ႕ထင္ဟပ္ေနပါတယ္။

“ကိုယ္က ပညာေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ မတတ္ဘဲနဲ႔ KIA စစ္သားလုပ္ရမွာကိုပဲ ေၾကာက္ခဲ့တယ္။ အရင္တုန္းက လူႀကီး လုပ္ခဲ့ၾက၊ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သူေတြ ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္သူေတြလုပ္ခဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို အခု က်ေနာ္ ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္ပါတယ္။ ျပင္သင့္ျပင္ထိုက္တဲ့ဟာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ ပညာမတတ္ခဲ့လုိ႔ အျမင္မရွိလို႔ ျဖစ္ခဲ့တယ္၊ အျမင္မက်ယ္လို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ေကာင္းတာေတြလည္း အမ်ားႀကီး လုပ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ KIO ဟာ ကခ်င္အမ်ိဳးသား အားလံုးရဲ႕ ကံၾကမၼာကို ဖန္တီးႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းဆိုတာကို က်ေနာ္ ယံုၾကည္ခဲ့တယ္။ ယံုၾကည္ေနဆဲပဲ” လို႔ အင္မုဏ္ဂါဏ္က ဆိုပါတယ္။

ဆယ္တန္းေအာင္ခ်ိန္မွာ မံုရြာ စီးပြားေရး တကၠသိုလ္ကို တက္ခြင့္ရခဲ့တယ္။ တကၠသိုလ္တက္ဖို႔ မံုရြာကို သြားရတဲ့ခရီးဟာ အင္မုဏ္ဂါဏ္အတြက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ျပင္ပကို ထြက္တဲ့ ပထမဆံုးခရီးလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ တကၠသိုလ္ တက္ခြင့္ရဖို႔ ေရႊေမွာ္ေတြမွာ အလုပ္သြားလုပ္ၿပီး ေငြစုခဲ့ရတယ္။ စီးပြားေရး တကၠသိုလ္ကို အေ၀းသင္မဟုတ္ဘဲ ေန႔ေက်ာင္း တက္ဖို႔အတြက္ KIO အေနနဲ႔ မေထာက္ပံ့ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။

“ငယ္ငယ္တုန္းက ျမင္ဖူးခဲ့တာ ႏိုင္ငံေရးေတြ၊ စစ္ေရးေတြ နားမလည္ခင္က ဗမာဆိုတာ အားလံုးက မေကာင္းဘူး၊ မေကာင္းတဲ့ လူမ်ိဳးလို႔ ထင္ခဲ့တယ္။ လူႀကီးေတြက ဗမာဆိုတာ မေကာင္းဘူး။ ဒို႔လူမ်ိဳးကို အျမစ္ျပတ္ေအာင္ တိုက္ေနတာ၊ လူမ်ိဳးႀကီး အားကိုးနဲ႔ ဒို႔လူမ်ိဳး၊ လူမ်ိဳးစု ငယ္ေတြရဲ႔ သမိုင္းအစဥ္အလာေတြကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ခ်င္တယ္။ သူတို႔လူမ်ိဳး လုပ္ခ်င္တယ္။ ဗမာ မေကာင္းတဲ့ အေၾကာင္းေတြပဲ ေျပာျပခဲ့တယ္။ ႀကီးလာခ်ိန္မွာ တကၠသိုလ္ေတြ ဘာေတြေရာက္၊ နည္းနည္းပါးပါး ခြဲျခားတတ္လာေတာ့ တကယ္တမ္းဆိုရင္ မေကာင္းတာ ဗမာ မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရ မေကာင္းလို႔ ဗမာမေကာင္းတာ ျဖစ္သြားတယ္” လို႔ သူ႔ရဲ႕ ျဖတ္သန္းခဲ့မႈနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ေျပာပါတယ္။

တကၠသိုလ္တက္စဥ္ ကာလမွာ ကခ်င္စာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအသင္း၊ ကခ်င္မိသားစု အသင္းေတြမွာ ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့ၿပီး ေက်ာင္းၿပီးခ်ိန္မွာ KIO ထဲ ၀င္ေရာက္ခဲ့တယ္။

“က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြ လိုခ်င္တာကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ပဲ။ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ ရမွသာ က်ေနာ္တို႔လည္း က်ေနာ္တို႔ ျပည္နယ္ေကာင္းဖို႔ လုပ္ႏိုင္မယ္။ ကိုယ့္ေဒသကိုယ္ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္မယ္။ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ကသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ လမ္းစလို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္တယ္” လို႔ အင္မုဏ္ဂါဏ္က ဆိုပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာ အသက္ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ အင္မုဏ္ဂါဏ္ဟာ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနတယ္လို႔ ခံယူထားသူ ျဖစ္ပါတယ္။ လူပံု ပိန္ပိန္ ပါးပါးနဲ႔ သေဘာေကာင္းပံုရတဲ့ မ်က္ႏွာ၊ အသံေတာ္ေတာ္ ၀ဲ၀ဲနဲ႔ စကားေျပာတတ္တဲ့ သူဟာ မံုရြာ စီးပြားေရး တကၠသိုလ္မွာ ဆံုေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ အားလံုးကို သတိရေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

KIA နဲ႔ ျမန္မာ့အစိုးရ အဆက္ဆက္အၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲေတြၾကားမွာ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းလာတဲ့ အင္မုဏ္ဂါဏ္လို လူငယ္ေတြဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ တ၀ွမ္းလံုးမွာ ရွိေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လူငယ္ေတြက သူတို႔ ေမြးဖြားလာတာဟာ KIO အတြက္လို႔ ခံယူထားသလို တခ်ိဳ႕လူငယ္ေတြကေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ေ၀းရာကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးသူေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ေမြးဖြားတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ ေက်ာင္းမရွိပါဘူး၊ ေဆးခန္း၊ ေဆး႐ံု မရွိပါဘူး။ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြၾကားမွာ ေတာထဲ ေတာင္ထဲ ေရွာင္တိမ္းရင္း ေမြးဖြားလာၾက၊ ေျပးလႊားရင္း စာသင္ၾကနဲ႔ ႀကီးပ်င္းလာရတာပါ။

၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ထိ ရရိွခဲ့တဲ့ ၁၇ ႏွစ္တာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကာလမွာ အေျပးအလႊား ခတၱခဏ ရပ္ခဲ့ရေပမယ့္ ခိုင္ၿမဲတဲ့ အဓြန္႔ရွည္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေနအထားတခုကို မဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ၾကပါဘူး။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အပစ္ရပ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးဖို႔ ႀကိဳးစားေနေပမယ့္ KIA နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖို႔ အခုခ်ိန္အထိ သေဘာတူညီခ်က္ မရရွိေသးပါဘူး။ တျခား တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အပစ္ရပ္ သေဘာတူ လက္မွတ္ထုိးထားေပးမယ့္ KIA နဲ႔ အစိုးရတပ္ေတြကေတာ့ အျပန္အလွန္ ထိုးစစ္ဆင္ တိုက္ခိုက္မႈေတြ ရွိေနဆဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္။