ျမန္မာတျပည္လံုး အဆိပ္တို႔ျဖင့္လႊမ္းေစ၊ ငါဆက္လုပ္မည္Heavy metals and health သတၲဳေလး (heavy metals) ေတြရဲ႕ အဆိပ္သင့္မႈ PDF Print
Written by ေဒါက္တာခင္ေမာင္ညိဳ
Sunday, 16 December 2012 14:09
AddThis Social Bookmark Button
thn-16-12-1
''ဆရာ ကိုဘသစ္ခင္ဗ်ား၊ဒီဇင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔က ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ သတင္း ထုတ္ျပန္ေရးအဖြဲ႕က သတင္းထုတ္ ျပန္သြားတာရႇိတယ္။အဲဒါကေတာ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စံုစမ္းေရးေကာ္မရႇင္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အက္ဆစ္ထိမိၿပီး က်န္းမာေရးထိခိုက္ေၾကာင္း သံသယရႇိတဲ့ ကေလးငယ္ေလးဦးကို ရန္ကုန္ကေလးေဆး႐ံုက စံုစမ္းစစ္ေဆးတယ္လို႔ ဆိုတယ္။အဲဒီ ကေလးထဲက သံုးဦးကေတာ့ သူငယ္နာအေၾကာနဲ႔ ႂကြက္သား အားနည္းေရာဂါ (Cerebral Palsy) ျဖစ္ၿပီး တစ္ဦးကေတာ့ ဦးေႏႇာက္အက်ိတ္ (braintumour) ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဒီလို စစ္ေဆးလိုက္ေတာ့ အက္ဆစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါမ်ား မရႇိဘူးလို႔ အစီရင္ခံထားတယ္။ အဲဒါ ဆရာ့သေဘာထားအျမင္ကို သိပါရေစ''
ကိုဘသစ္သည္ ခုတေလာ အေတာ္နာမည္ႀကီးေနသည္။ သူ႕ကို ဓာတုေဗဒဆရာမႇန္း သိသြားေသာ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားက သတင္းအင္တာဗ်ဴးေတြ လုပ္ၾကသည္။တကယ္တမ္း အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခံရသူသည္ ပိုက္ဆံ မရသလို အႏၲရာယ္ေတြလည္း ႀကီးပါသည္။ သူသည္ အလုပ္မႇအနားယူထားၿပီး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းဘ၀ကို တည္ေဆာက္ေနသူျဖစ္သည္။ ယခု ေမးခြန္းတြင္ အေျဖမ်ဳိးစံုရႇိပါသည္။
ထိုကိစၥမ်ဳိးတြင္ စကားတစ္လံုးသည္ ဘီလ်ံ ေဒၚလာတန္ဖိုးရႇိေသာ လုပ္ငန္းကို ပ်က္စီးသြားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဥပမာ အာဖရိကစိန္တြင္းမ်ားကို အမႇီျပဳကာ အစိုးရကို ေတာ္လႇန္ပုန္ကန္ေနေသာ ေတာင္အာဖရိကမႇ သူပုန္အဖြဲ႕သည္ စိန္မ်ားကို ထုတ္ၿပီး လက္နက္၀ယ္ေနသည္ကို ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ေယာက္က ထိုစိန္မ်ားကို Blood Diamond (ေသြးစြန္းေနေသာစိန္မ်ား)ဟု ေရးခဲ့ေသာေၾကာင့္ စိန္တြင္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနေသာ
သူပုန္မ်ား စီးပြားပ်က္ကာ အာဖရိကတိုက္သားမ်ား လြတ္လပ္ေရးရခဲ့သည္ (စိန္ေမႇာင္ခိုကေတာ့ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ရႇိျမဲရႇိပါေသးသည္)
လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီသတၲဳတြင္း တည္ေဆာက္ေရးႏႇင့္ ပတ္သက္သည့္ ျပႆနာသည္ အေတာ္ေလးႀကီးသည္။စကားမႇားလို႔မရ
ထို႔ေၾကာင့္ ေမာင္ဘသစ္က စဥ္းစဥ္းစားစား ေျဖရပါသည္။ ''သူတို႔ သတင္းထုတ္ျပန္တာ မႇန္ပါတယ္'' ဟု ဦးစြာ သူေျဖလိုက္သည္။ ''အက္ဆစ္ေတြက အေရျပားပ်က္စီးႏိုင္ပါတယ္။ အက္ဆစ္ေငြ႕ေတြ ႐ႇဴမိရင္ က်န္းမာေရး ထိခိုက္ႏိုင္တာေတာ့ မႇန္တယ္။ ဒီလိုမ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ရင္က်ပ္တာမ်
''ဟုတ္ကဲ့၊ ဘယ္လိုမ်ဳိးလဲဆရာ''”
''သတၲဳေလး(heavy metals) ေတြကေန အဆိပ္သင့္ရင္လည္း ဒီလို ျဖစ္ႏိုင္တယ္''”
''သတၲဳေလး (heavy metals) ဆိုတာ ဘာလဲဆရာ''”
''ေယဘုယ်အားျဖင့္ အတမ္ အေလးဆ(၅၀)အထက္မႇာရႇိတဲ့ သတၲဳေတြကို ေခၚတာပါ။အဓိကအားျဖင့္ ခဲ၊ ေၾကးနီ၊ သြပ္၊ မာက်ဴရီစတဲ့ သတၲဳေတြကို သတၲဳေလး (heavy metals) ေတြလို႔ေခၚတယ္။စက္မႈေတာ္လႇန္ေရး
''ဒါဆိုသတၲဳေလး (heavy metals) ေတြကို သံုးလာၾကတာ အေတာ္ၾကာၿပီေပါ့ ဟုတ္လား ဆရာ''”
“ ''မႇန္ပါတယ္၊ ဒီသတၲဳေလးေတြကို ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႕ သံုးလာၾကတာဟာလည္း ေထာင္စုႏႇစ္ တစ္စုေက်ာ္လာၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ခဲကို ေရပိုက္လုပ္ငန္းေတြမႇာ သံုးတယ္။ ခဲ-အာ ဆင္းနစ္ ျဒပ္ေႏႇာေတြကိုေတာ့ ပန္းသီးျခံေတြမႇာ ပိုးသတ္ေဆးအေနနဲ႕ အသံုးျပဳခဲ့တယ္။ ထူးထူးျခားျခား ဒီအဆိပ္ေတြကို လူေတြက စားသံုးခဲ့ၾကေသးတယ္။ ႐ိုမင္ေတြက ၀ိုင္အရက္ထဲမႇာ ခဲသတၲဳ(Lead)ကို ထည့္ၿပီး အရသာပိုေကာင္းတယ္ဆိုၿပီး ေသာက္သံုးၾကတယ္။ ျပဒါးကိုေတာ့ ကေလးေတြသြားနာရင္ သက္သာေစဖို႔ ထည့္ခဲ့ၾကတယ္။ျမန္မာေတြက နန္းတြင္းမႇာ အာဆင္းနစ္ကို သနပ္ခါးထဲ ထည့္သံုးတယ္။ ႐ုရႇားေတြကလည္း နန္းေတာ္မႇာ အဆိပ္မမိရေအာင္ အာဆင္းနစ္ကို သံုးတယ္'' ''လူေတြ အဆိပ္မသင့္ခဲ့ဘူးလားဆရာ''
''သတၲဳေလး(heavy metals) ေတြရဲ႕ အဆိပ္သင့္မႈကို ေရႇးေခတ္က မသိၾကဘူးေပါ့။ ဒီေန႔မႇာ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမႇာ ဒီလိုအဆိပ္သင့္တာေတြ ရႇိလာေတာ့အဲဒီ (heavy metals) ေတြရဲ႕ အဆိပ္သင့္မႈကို ပိုၿပီး သိလာၾကတယ္။ဒီသတၲဳေတြဟာ ေျမႀကီးထဲမႇာ သူ႔အတိုင္းသူ တည္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့အက္ဆစ္ေတြ ေျမႀကီးထဲ စိမ့္၀င္လာမႈေတြ ရႇိရင္ေသာက္ေရသံုးေရေတြထဲ ျမစ္ေတြထဲကို ဒီသတၲဳဓာတ္ေတြ ေရာက္သြားေတာ့တယ္''
heavy metals ေတြနဲ႔ တာရႇည္ထိေတြ႕ထားရင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးထြားမႈ မရႇိျခင္း၊ ၪာဏ္ရည္မမီျခင္း၊ ကင္ဆာျဖစ္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္းနဲ႔ အလြန္အမင္း ၀င္ေရာက္လာပါက ေသဆံုးမႈေတြပါျဖစ္တတ္ေၾကာင္း ေတြ႕လာရတယ္ . . .
''အက္ဆစ္နဲ႕ တိုက္႐ုိက္ေတြ႕ထိတဲ့ အႏၲရာယ္မရႇိေပမယ့္ သြယ္၀ိုက္တဲ့ အႏၲရာယ္လို႕ေျပာႏိုင္တာေပါ့ ဟုတ္လား ဆရာ၊ ဒီကေလးေလးေယာက္ေနတဲ့ ရြာကအဲဒီ အက္ဆစ္ေတြနဲ႕အလုပ္လုပ္တဲ့ ေဒသနဲ႕ အနီးဆံုးလို႕ ဆိုတယ္။ သတၲဳကိုတူးေဖာ္ၿပီး ေတာင္ေစာင္းမႇာ ထားတယ္ဆရာ၊ ဒီလိုေတာင္ေစာင္းမႇာ ျဖန္႕ထားၿပီး အက္ဆစ္ေတြျဖန္းသတဲ့။ ဒီလိုဖ်န္းေတာ့ အက္ဆစ္ေငြ႕ေတြဟာ ေကာင္းကင္အထိတက္တယ္။ အေပၚကပ်ံတဲ့ ငႇက္ေတာင္ မလြတ္ဘူးတဲ့။ အဲဒီမႇာအလုပ္လုပ္ဖူးတဲ့ ပညာရႇင္တစ္ဦးက ေျပာတယ္။ သူတို႕ မနက္လာရင္ ငႇက္ေသေတြကိုေတြ႕ရသတဲ့။ ဒီေတာ့ဆရာ ေျမႀကီးထဲလည္း စိမ့္၀င္မႇာပဲေပါ့'' ''အင္း၊ ဆက္သြယ္ေနတာပဲေပါ့။ ေလတိုက္လို႔ လြင့္ၿပီး ရြာေတြဘက္ေရာက္ၿပီး ေျမႀကီးထဲေရာက္တာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ မႇာပဲ။ အဲဒီကေသာက္သံုးေရကေတာ့ (heavy metals) ေတြနဲ႔ ညစ္ညမ္းလာစရာ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္''
''ဒါေတြက ဘယ္လိုေရာဂါေတြ ျဖစ္လဲဆရာ''”
''heavy metals ေတြနဲ႔ တာရႇည္ထိေတြ႕ထားရင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးထြားမႈမရႇိျခင္း၊ ၪာဏ္ရည္မမီျခင္း၊ ကင္ဆာျဖစ္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္းနဲ႕ အလြန္အမင္း ၀င္ေရာက္လာပါက ေသဆံုးမႈေတြပါ ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း ေတြ႕လာရတယ္။ ခဲ၊ေရႊ၊ျပဒါးတို႔ ကိုယ္ခႏၶာထဲ၀င္တာ မ်ားပါကလည္း ကုိယ္ခႏၶာကဆဲလ္ေတြ ခုခံမႈအင္အားက်ဆင္းၿပီး မိမိဆဲလ္ကို မိမိျပန္တိုက္ခိုက္ကာ အဖုအက်ိတ္ေတြ ျဖစ္လာတတ္တယ္။အေၾကာေတြဆိုင္းၿပီ
''သက္ေသေတြေရာ ရႇိလားဆရာ'' ''အမ်ားႀကီးပါ၊ ဂ်ပန္မႇာ အီတိုင္းအီတိုင္း (itai,itai) ဆိုတဲ့ေရာဂါဟာ ျမစ္ေတြထဲ (heavy metals) ေတြ စြန္႔ပစ္ရာက ငါးေတြဆီေရာက္တယ္။ ငါးစားတဲ့လူေတြ ေရေသာက္တဲ့ လူေတြက ဒီလိုေရာဂါေတြျဖစ္တာပါပဲ။
ေၾကးနီသတၲဳတြင္းက ထြက္တဲ့ ကက္ဒမီယမ္သတၲဳကို ေျမစာေတြနဲ႔ ျမစ္ထဲစြန္႔တယ္။ အက္ဆစ္နဲ႔ ဓာတ္ျပဳလို႔ ျဖစ္တယ္ဆိုတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ျပဒါးဆိပ္သင့္တာေပါ့''
''စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါ
တယ္ဆရာ၊ေျပာျပပါဦး''
''ပထမဆံုးကေတာ့ ျပင္သစ္မႇာပါ၊ ျပင္သစ္ကဖက္ရႇင္ေတြ ေခတ္စားတဲ့အရပ္ပါ။ အဲဒီမႇာ ဦးထုပ္လုပ္တဲ့ လူေတြဟာ ဦးထုပ္ေတြကုိ ဟသၤာျပဒါးဆိုးၿပီး ေရာင္းတယ္။ ဟသၤာျပဒါးက အနီေရာင္ပါ။အင္မတန္လႇတယ္။ ဒီဟသၤာျပဒါးကို ေရမႇာေဖ်ာ္ၿပီး ဦး ထုပ္တို႔ ငႇက္ေမႊးတို႔ကို စိမ္တယ္။ လက္ေတြနဲ႔နယ္တယ္။ လက္အိတ္ မ၀တ္ဘူး။ ဒီျပဒါးျဒပ္ေပါင္းဟာ လက္သဲၾကားကတစ္ဆင့္ ကိုယ္ခႏၶာထဲ ကုိ၀င္တယ္။ ဒီဦးထုပ္လုပ္တဲ့ လူေတြဟာ ႐ူးေၾကာင္ေၾကာင္ ျဖစ္လာတယ္။ သူတို႕ဟာ မ်က္စိမႈန္လာတယ္။ စကားေျပာလို႕ ခက္ခဲတာတို႕ သူတို႔ကေလးေတြဟာ ၪာဏ္ရည္ မမီတာတို႔ ျဖစ္လာတယ္။ သူတို႔ဟာ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္တာပဲလို႔ တစ္ခ်ိန္က ထင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုးမႇ ျပဒါးဆိပ္သင့္တာကို ေတြ႕ရတယ္''
''အေတာ္ဆိုးတာပဲေနာ္၊ ေနာက္ မႇ ေတြ႕တယ္ဟုတ္လား''
''ဟုတ္တယ္။ဒီ heavy metals ေတြဟာ ကိုယ္ခႏၶာထဲကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေရာက္လာၿပီး ေနာက္ျပန္မထြက္ေတာ့ဘူး။ေနာက္ဆံု
''ဘာေၾကာင့္ ကေလးေတြမႇာပဲ ျဖစ္လဲ၊ လူႀကီးေတြမႇာ မျဖစ္ဘူးလား ဆရာ''
ေစာေစာကေျပာသလိုပါပဲ၊ဒီလို အဆိပ္သင့္ဖို႔ (heavy metals) ေတြရဲ႕ ပါ၀င္မႈ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ လိုတယ္။ ကေလးေတြက်ေတာ့ ကိုယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္နည္းတယ္။ ဒီေတာ့ (heavy metals) နည္းနည္း၀င္တာ နဲ႕သူတို႔မႇာ ဒီေရာဂါလကၡဏာ ျပေတာ့တာပဲ။ ဂ်ပန္ျပည္ မီနမာတာ ပင္လယ္ေကြ႕ (Minamata Bay) မႇာ ျပဒါးအဆိပ္သင့္တဲ့ ျပႆနာျဖစ္ေတာ့ ေၾကာင္ေတြမႇာ စေတာ့တာပဲ၊ ေၾကာင္ေတြရဲ႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က နည္းတယ္၊ ဦးေႏႇာက္ကေသးေတာ့ သူတို႕မႇာစျဖစ္ တာပဲေပါ့''
''ဆရာအဲဒီ (Minamata Bay) အေၾကာင္းေျပာျပလို႕ရမလား''
''ရပါတယ္၊မီနမာတာ ပင္လယ္ေကြ႕ဆိုတာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ က်ဴးရႇဴးမႇာ ရႇိတယ္။ သူတို႔ဟာ စက္မႈထြန္းကားလာေတာ့ အနီးအနားမႇာ ပလပ္စတစ္ စက္ရံုတစ္ခုကို ေထာင္တယ္။ ပလပ္စတစ္စက္ရံုမႇာ ျပဒါးေတြကို ဓာတ္ကူပစၥည္း(cat alyst) အေနနဲ႔သံုးတယ္။ဒီျပဒါးအခ်ိဳ႕ဟာ ပင္လယ္ထဲကို ေရာက္သြားတယ္။ ျပဒါးဟာေလးေတာ့ ပင္လယ္ၾကမ္းျပင္ေပၚကို ေရာက္သြားတယ္။အဲဒီမႇာ ဘက္တီးရီးယားေတြစားၿပီး မီသိုင္းမာက်ဴရီဆိုတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါကို ေရညႇိေရေမႇာ္ေတြက စုပ္ယူတယ္။ ေရညႇိေရေမႇာ္ကို ငါးေတြကစားတယ္။ ငါးေတြကို တံငါကဖမ္းတာေပါ့။ လူေတြဟာ ငါးကို သူတို႔ ေၾကာင္ကိုေကြၽးတာေပါ့။ေၾကာင္က ငါးအင္မတန္ ႀကိဳက္တယ္။ သူတို႔ ဦးေႏႇာက္ ေသးေသးေလးဆိုေတာ့ ျပဒါးဆိပ္သင့္တာ ျမန္တယ္။ တံငါရြာကေၾကာင္ေတြ ႐ူးသလို ကခုန္ၿပီးေရထဲဆင္းသြားတယ္။ဒါေၾက
''လူအေတာ္မ်ားမ်ား ထိခိုက္လား ထိခိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေဒသမႇာ တံငါရြာေတြ အမ်ားႀကီးရႇိတယ္။ ငါးစားသံုးတဲ့ လူဦးေရ ႏႇစ္ေထာင္ေက်ာ္ အဆိပ္သင့္တယ္။ ဒီေနရာမႇာ ဒီလူေတြရဲ႕ေရာဂါကို ၀ဋ္နာကံနာလို႕ပဲ ထင္ခဲ့ၾကတယ္၊ တကယ္ေတာ့ဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ ေသေသခ်ာခ်ာ Source ကို လိုက္ဖို႔ခက္တယ္ေလ။ ႏႇစ္အေတာ္ၾကာမႇ အစိုးရက အေရးယူ ေဆာင္ရြက္တယ္။ ပလပ္စတစ္ ကုမၸဏီက ေလ်ာ္ေၾကးေတြေပးရတယ္။ ပင္လယ္ေကြ႕ကိုလည္း သန္႕ ရႇင္းေအာင္ လုပ္ေပးရတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ (၁၀)စုႏႇစ္မႇာမႇ ၿပီးတယ္။ ဆိုးတာက အဲဒီ မီနမာတာအရပ္က မိန္းကေလးေတြကိုယူတဲ့ ေယာက္်ားေလးေတြ မရႇိဘူး။ သူတို႔ဟာ အ႐ူးမ်ဳိး႐ိုးပဲလို႔ ယူဆေနၾကတယ္''
''ဟုတ္ကဲ့ဆရာ၊ လူမႈေရးအ ေတာ္ ထိခိုက္တာပဲ၊အက္ဆစ္က မထိခိုက္ေစေပမယ့္ တစ္နည္းတစ္ဖံုေတာ့ ထိခိုက္ေစတာပဲေနာ္''
''ဒါေပါ့။ သတၲဳေတြထုတ္ရင္ အက္ဆစ္ေတြ အယ္ကာလီေတြကို သံုးပါတယ္။ဒီေနရာမႇာ တူးေဖာ္႐ံုတင္ မဟုတ္ဘဲ၊ အေတာ္အသင့္ သန္႔စင္မႈေတြ လုပ္တာဆိုေတာ့ ဒီလိုထိခိုက္မႈရႇိတာ သဘာ၀ပါပဲ''
''ဆရာ့အေနနဲ႔ ဘယ္လို အႀကံေပးခ်င္လဲ''
''အင္း၊ဒါကသိပၸံပညာပဲ၊ သတၲဳတူးေဖာ္ သန္႔စင္တယ္ဆိုရင္ ဒီလိုအျဖစ္ေတြကို ေရႇာင္လို႔မရဘူး။ဒါေၾကာင့္သတၲဳတ
''အင္း၊ဒါေတြဟာ စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ေတြေပါ့ေနာ္။ ဘာဆိုဆို ေသေသခ်ာခ်ာ ခ်င့္ခ်ိန္တာေပါ့ ဆရာရယ္''
သတင္းထုတ္ျပန္ေပးတဲ့ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအဖြဲ႕ကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္''
''ဘာလို႕လဲဆရာ၊သူတို႕နဲ႕ဆရာ အျမင္ေတြမႇ မတူတာဘဲ''
''သူတို႕ ဒီလိုသတင္းထုတ္ေပးတာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကိုျပတာ။ ဒါအင္မတန္ အေရးပါတယ္။ သူတို႔အျမင္ပဲေလ။ မတူဘူးေပါ့။ အဲဒီ မတူကြဲျပားတဲ့ဆီက အင္အားေတြ ျဖစ္လာတယ္ေလ၊ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ မတူတာေတြက အင္အားရယူတာပဲ မဟုတ္လား''
No comments:
Post a Comment
mr.kyaingtun@gmail.com