သမၼတ၏ အရည္အခ်င္းမ်ား

L-Zaw Sai and Zaw Myo Lwin shared ခြန္ ဒီးယမ္'s photo.

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအခန္း ၃ တြင္ ႏုိင္္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ဒုတိယသမၼတ၏ အရည္အခ်င္းမ်ား အပုိဒ္(ဃ)တြင္ သမၼတ လုပ္မည့္သူသည္ စစ္ေရးအျမင္ ရွိရမည္ဟု ပါလာသည္။ လူ

တစ္ေယာက္ စစ္ေရး အျမင္ရွိမရွိ ဘယ္လုိေပတံႏွင့္ တုိင္းမွာလဲ၊ စစ္မႈထမ္း ဖူးသူမ်ားသာ စစ္ေရး အျမင္ရွိသည္ ဟု ယူဆလွ်င္ အရပ္သားမ်ား သမၼတျဖစ္ႏုိင္ခြင့္ မရွိေတာ့။ မိန္းမမ်ား သမၼတျဖစ္ဖုိ႔ ေ၀းလွစြာ၏။

ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံတြင္သမၼတျဖစ္ခဲ့ေသာ မစၥစ္အကြီႏုိမွာ ကံေကာင္းလွ၏။ အေၾကာင္းမွာ ဖိလစ္ပိုင္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ဤကဲ့သို႔ စစ္ေရးအျမင္ရွိရမည္ဟူေသာ ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမပါ၍ျဖစ္သည္။

ထုိဥပေဒ၏ အပိုဒ္(င)မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတ မလုပ္ ႏုိင္ေအာင္ တမင္ ရည္စူး၍ ေရးထားသလား ေအာက္ေမ့ရသည္။ အေၾကာင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကြယ္လြန္သူ ခင္ပြန္း မိုက္ကယ္အဲရစ္(စ္)ႏွင့္ သားႏွစ္ေယာက္မွာ ႏုိင္ငံျခား သားမ်ား ျဖစ္၍ ျဖစ္သည္။

ဤဥပေဒအရဆုိလွ်င္ ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္သမၼတျဖစ္ဖုိ႔လမ္းမျမင္၊ အေမရိကန္နုိင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒမွာ အပိုဒ္ (င) လုိ ဥပေဒမ်ဳိးမပါသည့္အတြက္ လက္ရွိသမၼတ အုိဘားမားအား ကံေကာင္းလွ၏။

အေၾကာင္းမွာ ဘားရက္အုိဘားမား၏ အေဖ Barack Hussein Obama မွာ ကင္ညာႏုိင္ငံသား တစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ တစ္ဖန္ အုိဘားမား၏ မိခင္ Ann Dunham မွာ အုိဘားမား၏ အေဖ ကြဲေသာအခါ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံသား Lo Lo Soetoro ႏွင့္ ေနာက္အိမ္ေထာင္ထူ လုိက္ေသးသည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေျခခံဥပေဒအရဆုိလွ်င္ အုိဘားမား တစ္သက္လံုး သမၼတျဖစ္ခြင့္ မရွိေတာ့။

သို႔ေသာ္ အေမရိကန္၊ အာဖရိကန္ လူမည္း အုိဘားမား သည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံႀကီး၏ သမၼတ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒမွာ သူတုိ႔ ႏုိင္ငံသား တုိင္းကို သမၼတျဖစ္ခြင့္ေပးထားသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ အေျခခံဥပေဒကဲ့သို႔ ႏုိင္ငံျခားသားႏွင့္ အေၾကာင္းပါမႈကို ဘုိးစဥ္ ေဘာင္ဆက္၊ သားစဥ္ေျမးဆက္ ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ မလုပ္။

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံ ဥပေဒသည္ လူ႕အခြင့္အေရး ကို ေလးစားသင့္ေၾကာင္း ၊ သမၼတလုပ္မည့္သူ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္လွ်င္ လံုေလာက္ၿပီ။

သူ႕အေဖ ႏုိင္ငံျခားသားျဖစ္ျခင္း၊ သူ႕အေမ ႏုိင္ငံျခားသားကုိ ယူျခင္း၊ ေယာက်္ား ႏုိင္ငံျခား သားျဖစ္ျခင္း၊ သားသမီးေတြႏုိင္ငံျခားသားျဖစ္ျခင္း တုိ႔သည္ သူတို႔၏ ကိုယ္ေရးကုိယ္တာ ကိစၥဟု အေမရိကန္ျပည္သူအားလုံးက သေဘာထားသည္။

လူတစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ညားျခင္းကိစၥသည္ ဖူးစာျဖစ္သည္။ ျမန္မာဘုရင္ မ်ားပင္ ေျမာက္ကၽြန္းသူကုိယူခဲ့သည္ဟု ၾကားဖူးရာ ယခုေခတ္ႏုိင္ငံျခားသားကို ဖူးစာဆုံျခင္းကိစၥမွာ မဆန္းေခ်။

အေမရိကန္ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒက သမၼတေလာင္း၏ ကိုယ္ေရးကုိယ္တာကိစၥ မ်ားကို ပူပင္မေန၊ လူတစ္ေယာက္ သမၼတျဖစ္မႈ၊ မျဖစ္မႈကို ျပည္သူလူထု၏ ပခံုးေပၚသို႔ တင္ေပးလုိက္သည္။

မသူေတာ္ တစ္ေယာက္ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္မည့္ကိစၥ စုိးရိမ္ေသာကမ်ား စရာရွိလွ်င္ ျပည္သူထက္ ဘယ္သူမွ မပို၊ အေၾကာင္းမွာ မသူေတာ္ေတြ နုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လွ်င္ ေက်ာေကာ့ေအာင္ ခံရသူမ်ားမွာ အမ်ဳိးသား ညီလာခံ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား မဟုတ္ဘဲ ဆင္းရဲသား ေက်ာမြဲျပည္သူ မ်ားျဖစ္၍ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ျပည္သူလူထုက အုိဘားမားကို မဲေပးၿပီး သူတုိ႔သမၼတအျဖစ္ တစ္ခဲနက္ ေရြးခ်ယ္လုိက္ ၾကသည္။ အုိဘားမား၏ အေဖ ကင္ညာႏုိင္ငံသားျဖစ္တာ၊ အုိဘားမား၏ အေမ အင္ဒုိနီးရွားလူမ်ဳိးကို ယူတာ သူတုိ႔ စိတ္မ၀င္စား။

သူတုိ႔စိတ္၀င္စားသည္မွာ အုိဘားမားသာျဖစ္သည္။ အုိဘားမားက အေမရိကန္ျပည္သူေတြ ဘ၀ တုိးတက္မႈရွိေအာင္၊ လံုၿခဳံစိတ္ခ်စြာေနႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္စြမ္းရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ ၾကသည္။

ထုိသို႔ ယံုၾကည္သည့္အေလ်ာက္ သူတုိ႔၏ဆႏၵမဲျဖင့္ အုိဘားမားကို သမၼတအာဏာ အပ္ႏွင္းလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ သမၼတ ၄ ႏွစ္သက္တမ္းအတြင္း လူထုယံုၾကည္သည့္အတုိင္း လုပ္ခ်င္လုပ္၊ မလုပ္လွ်င္ေနာက္တစ္ ေက်ာ့သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ အုိဘားမားကို မဲမထည့္ ဘဲေနၾကလိမ့္မည္။

အကယ္၍ လူထုမဲဆႏၵျဖင့္ သမၼတ ေရြးေကာက္ခြင့္ ျမန္မာျပည္သူတုိ႔သာ ရမည္ ဆုိလွ်င္ ေဗဒင္ေမးစရာမလုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ေျမႀကီးလက္ခတ္မလြဲ သမၼတ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

ေရးသားသူ - နတ္မႈး (ဥာဏ္နီ ဥာဏ္နက္ေဆာင္းပါးမွ) via-ဒီမိုဖက္တီး
ဓာတ္ပံု- ေကာင္းညီဟန္/ဧရာ၀တီ