ကခ်င္ျပည္နယ္
စစ္ပြဲသတင္း ထိပ္တန္းကို ေရာက္လာသည့္အခ်ိန္တြင္ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းသည့္
ကခ်င္ သမိုင္း ေဆာင္းပါး တေစာင္ကို ဖတ္လိုက္ရသည္။ ေဆာင္းပါးရွင္မွာ
ကို၀ိုင္၀ိုင္ေက အမည္ရွိ ျမန္မာတဦးျဖစ္သည္။ ဗမာနိုင္ငံ လံုးဆိုင္ရာ
ေက်ာင္းသားသမဂၢ (ဗကသ) မွ ျဖစ္ပံုရသည္။ ျမန္မာနွင့္ ကခ်င္အၾကား တြင္
လူမ်ိဳးေရးမုန္းတည္းမႈမ်ား မေပၚေပါက္ေစရန္ ဦးတည္ေၾကာင္း ေဖၚျပထားသျဖင့္
တန္ဘိုးထားမိ သည္။ စာေရးသူူကဲ့သို႕ ျမန္မာမ်ားက ကခ်င္မ်ား အေပၚ
လူမ်ိဳးေရးအရ မုန္းတည္းမႈရွိေစရန္ စစ္အာဏာရွင္မ်ား က
ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာအမ်ိဳးမ်ိဳးသံုး၍ လံႈ႕ေဆာ္ ေနသည့္အခ်ိန္၌ ကို၀ိုင္၀ုိင္ေက
၏ ေဆာင္းပါးေလးကို ဖတ္လိုက္ရသည္ မွာ ရင္ထဲေအးသြားမိသည္။ ၄င္း၏ ေဆာင္းပါး
ထဲမွ စာပုဒ္ သံုးပုဒ္ကို ကိုးကားလိုပါသည္။ ေအာက္ပါ ပထမ နွစ္ပုဒ္မွာ
ကခ်င္သမိုင္းနွင့္ ဆိုင္ပါသည္။
“ ကခ်င္ လူမ်ဳိးတို႔သည္ ၁၈၈၅-ခု၊ ဒီဇင္ဘာ၂၈-ရက္တြင္ အဂၤလိပ္တို႔ ေရေၾကာင္းခရီးျဖင့္ ဗန္းေမာ္ျမဳိ့သို႔စတင္၍ က်ဳး ေက်ာ္ လာစဥ္ကတည္းက အလြန္တရာမုန္းတီးခဲ့ျပီး ဗမာႏွင့္အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားနည္းအတူမ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ျဖင့္ ခုခံ တြန္း လွန္ ခဲ့ၾကပါသည္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးတို႔၏စရိုက္တစ္ခုမွာ မဟုတ္မခံစိတ္ရွိသည္၊ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္သည္၊ မတရား အနိုင္က်င့္တာကို မၾကိဳက္၊ အထူးသျဖင့္ ေခါင္းကိုလက္ႏွင့္ပုတ္ရိုက္ျခင္း၊ လက္ႏွစ္ဘက္ကို ခ်ည္ေႏွာင္ျခင္း၊ အတင္း အဓမၼ ဒူးေထာက္ အညံ့ခံ ခိုင္းျခင္းမ်ားကို လံုးဝမၾကိဳက္ပါ။”
“ ၁၉၄၂- ခု၊ ေမလ(၅)ရက္တြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ကခ်င္နယ္ေျမေဒသမ်ားႏွင့္ ျမစ္ၾကီးနားသို႔ ေရာက္ရွိလာစဥ္ကလည္း အဂၤလိပ္ စစ္တပ္ကို ခုခံတိုက္ခိုက္သည့္နည္းအတူ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ျဖင့္ အျပင္းအထန္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကျပီး၊ ဂ်ပန္တပ္ မ်ား ဆြမ္ပရာဘြမ္သို႔ ခ်ီတက္စဥ္ ကမ္းပါးေစာက္နက္ေသာလမ္းအေကြ႔တစ္ေနရာမွ ကခ်င္မ်ား၏ ခ်ဳံခိုတိုက္ခိုက္မႈ ေၾကာင့္ ဂ်ပန္ စစ္သားမ်ား ေခ်ာက္ထဲသို႔ ကားကိုလီဗာတင္ေမာင္း၍ အေသခံသြားၾကသည္အထိ စြမ္းရည္ျပခဲ့ၾကသည္။ ထိုေနရာကို( ဂ်ပန္ပ်ံေကြ႔)ဟု သမိုင္းဝင္တစ္ေနရာအျဖစ္ ဂ်ပန္ ကမာၻလွည့္ခရီးသည္မ်ား ယေန႔တိုင္ သြားေရာက္ၾကည့္ ရႈ ၾကသည္မွာ ကခ်င္ တို႔၏ က်ဳးေက်ာ္မခံေသာ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ကို ေပၚလြင္စြာျမင္နိုင္ပါသည္။”
ျငိမ္းခ်မ္းသည့္ ျပည္ေထာင္စု ကို တည္ေဆာက္လိုပါလွ်င္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ သမိုင္းကို တန္ဘိုးထားရပါမည္။ ကခ်င္ အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (ေကအိုင္ေအ) ကို ထိုးစစ္ဆင္ေနျခင္းမ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ “ ေကအိုင္ ေအက မိုင္းခြဲတာေတြ၊ ရိကၡာပို႕ရာမွာ ဟန္႕တား ေနွာက္ယွက္မႈေတြ လုပ္တဲ႕အတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ခုခံ ကာကြယ္ ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊” အစိုးရက ဇန္န၀ါရီလ (၄) ရက္ေန႕၌ ထုတ္ျပန္သြားခဲ့သည္။ ၄င္းအရ မိုင္းခြဲသူ ေကအိုင္ေအသည္ လူဆိုးျဖစ္ျပီး ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိုင္၏ စစ္တပ္မွာ လူဆိုးကိုနွိမ္သည့္ သူရဲေကာင္းအျဖစ္ ဖန္တည္းထားသည္။ သို႕ရာတြင္ မည္သူသည္ လူဆိုးျဖစ္ပါသနည္း။ အထက္ပါ သမိုင္းကို အေျခခံ၍ ေျပာင္းျပန္လွန္စဥ္းစားဘို႕ လိုပါမည္။
၁၈၈၅ ခုနွစ္တြင္ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္သို႕မက်ေရာက္မီ သမိုင္းအဆက္ဆက္ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား လြတ္လပ္စြာေနခဲ့၊ ကိုယ့္ေျမ ကိုယ့္ေရကို ကိုယ့္ဖာသာ စီမံခန္႕ခြဲ အသံုးခ်ခဲ့ျပီး ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုသည့္ အခ်ိန္တြင္မွ ကခ်င္ ျပည္နယ္သည္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ အျဖစ္ပါ၀င္လာခဲ့သည္။ ကခ်င္တို႕သည္ အဂၤလိပ္ကိုေရာ ဂ်ပန္ကိုပါ သတၱိေျပာင္ စြာ ခုခံတိုက္ခိုက္ရင္း ၄င္းတို႕၏ေျမကို ၄င္းတို႕ဖာသာ စီမံခန္႕ခြဲပိုင္ခြင့္၊ အသံုးခ်ပိုင္ခြင့္တို႕အား အသက္ေပး ကာကြယ္ခဲ့ ၾကသည္။ ကခ်င္တို႕၏ ေျမသည္ စာေရးသူကဲ့သို႕ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားပိုင္သည့္ ေျမ မဟုတ္ပါ။ ကခ်င္ျပည္နယ္ လူထု၏ သေဘာ ဆႏၵ နွင့္ ဆန္႕က်င္ျပီး ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းသို႕ စစ္အင္အားနွင့္ သြားေရာက္တပ္စြဲလွ်င္ စြဲသည့္ တပ္သည္ က်ဴးေက်ာ္သူ ျဖစ္သည္။ လူဆိုးျဖစ္သည္။ ယင္းကို ရွင္းေအာင္ စဥ္းစားရန္လိုပါမည္။
အမွန္တရားကို ရွာေဖြရာတြင္ အင္အားနွင့္ ၾကည့္၍မရ။ မၾကည့္သင့္။ သမတ ဦးသိန္းစိန္နွင့္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ ေခါင္းေဆာင္သည့္ တပ္မွာ လူဦးေရမ်ားသည့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား အား စစ္သားစုေဆာင္းနိုင္ျခင္း၊ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ဘ႑ာ ေငြမ်ားကို အသံုးခ်ျပီး တပ္အတြက္ လုိအပ္သည့္ လက္နက္ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္မ်ား တပ္ဆင္နိုင္ျခင္းတို႕ေၾကာင့္စစ္အင္အား ၾကီးမားသည္။ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္သည္ အဆမ်ားစြာ အင္အားနည္းပါးသည္မွာ မျငင္းနိုင္။ ကိန္းဂဏန္းအရ ဤသို႕ေတြ႕ရပါမည္။
သို႕ရာတြင္ အင္အားၾကီးမားသူက ျပဳမူတိုင္း အမွန္တရားအျဖစ္ မွတ္ယူ၍မရပါ။ တခ်ိန္တည္း၌ အင္အားနည္းသူက ျပဳမူတိုင္းေတာ့လည္း အမွန္တရား မျဖစ္နိုင္ပါ။ သမိုင္းေၾကာင္း၊ ဥပေဒ နွင့္ ကခ်င္လူထုဆႏၵအေပၚ အေျခခံ သံုးသပ္ လွ်င္ အမွန္တရားသည္ မိမိတို႕ေျမ၊ ေရနွင့္လူထုကို ကာကြယ္တုိက္ပြဲ၀င္သည့္ ကခ်င္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (ေကအိုင္ေအ) ဘက္တြင္ရွိသည္။ ေကအိုင္ေအ၏ ခုခံစစ္သည္ တရားေသာ စစ္ ျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္လူထုပိုင္ ေျမယာမ်ားကို ၾကိဳက္သလို စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ခြင့္ရရန္ စစ္အစိုးရက တပ္ရင္းေပါင္း ရွစ္ဆယ္ ေက်ာ္၊ စစ္သည္အင္အား ငါးေသာင္း ခန္႕မွ် အထိ ေစလႊတ္ခ်ထားခဲ့ျပီးျပီ။ ထပ္မံ ပို႕လႊတ္ရန္ တပ္မ်ားစုေဆာင္းေန သည့္ သတင္းမ်ားလည္း အဆက္မျပတ္ ထြက္ေပၚလွ်က္ရွိသည္။ အဓိက အသံုးျပဳသည့္ လမ္းေၾကာင္း မွာ မႏၱေလး၊ ျမစ္ၾကီးနားသြားရထားလမ္းျဖစ္သည္။
စစ္အစိုးရသည္ လူထုသံုးေနသည့္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို အဘယ္ေၾကာင့္ စစ္ေရး ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ သံုး သနည္း။ စစ္သားမ်ားအား အရပ္၀တ္လဲေစျပီး ရထားေပၚတင္၊ လက္နက္မ်ားကိုမူ လူနွင့္ခြဲထားကာ အျခားတြဲ မ်ား တြင္ ဖံုး၀ွက္တင္၊ ျမစ္ၾကီးနားေရာက္မွ လူနွင့္ လက္နက္ျပန္တပ္ဆင္၊ ေကအိုင္ေအ ကို တုိက္ရန္ စစ္ေျမျပင္ကိုလႊတ္ စသည့္ နည္းနာမ်ားအား မရိုးသားစြာ အဘယ္ေၾကာင့္ သံုးေနသနည္း။ လူသားဒိုင္း[i] ကာ၍ တပ္အေရႊ႕အေျပာင္း လုပ္ ေနျခင္းမွာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရတြင္ တာ၀န္မရွိဘူးလား။ ယင္းကို တားဆီးရန္အတြက္ ေကအိုင္ေအက ရထားလမ္းမ်ားကို မိုင္းခြဲဖ်က္ဆီးသည့္ အခါတြင္မွ လူဆိုးအျဖစ္ အဘယ္ေၾကာင့္ အထက္စီးမွ စြပ္စြဲေနသနည္း။ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ က ေျပာသည္။ ၄င္းတို႕၏ တပ္မ်ားအတြက္ရိကၡာပို႕ရာမွာ ဟန္႕တားေနွာက္ယွက္ေသာေၾကာင့္ ကိုယ့္ ကိုယ္ကို ခုခံကာကြယ္ရပါသတဲ့။ ေကအိုင္ေအ တပ္ေတြ ေနျပည္ေတာ္အနီး ပ်ဥ္းမနား တ၀ိုက္ တြင္ လာ တပ္စြဲေနမည္ ဆိုလွ်င္ အဆိုပါတပ္မ်ားအတြက္ ရိကၡာပို႕ျခင္း အား ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ က လြတ္လပ္စြာ ခြင့္ျပဳမည္လား။
စစ္အစိုးရ၏ စစ္ေရးရည္မွန္းခ်က္အတြက္ အသံုးျပဳေနေသာ ရထားလမ္းမ်ားအား မိုင္းမခြဲေစျခင္လွ်င္၊ တပ္မ်ားအတြက္ ရိကၡာပို႕ရာမွာ အေနွာက္အယွက္မျဖစ္ေစျခင္လွ်င္ ကခ်င္ ျပည္နယ္အတြင္း သြားေရာက္တပ္စြဲဲထားေသာ စစ္အစိုးရ၏ တပ္မ်ားအားလံုး ျပန္ဆုတ္ခြါလာၾကရန္ အမိ္န္႕ေပးလိုက္ ရံုပင္ျဖစ္သည္။ ျပည္ တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ခ်က္ျခင္း ရရွိသြားပါ မည္။ သူ႕ျပည္နယ္ကို သူ႕ဖာသာ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကိုယ္တိုင္ အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ ကခ်င္တပ္မ်ား က တာ၀န္ယူၾကပါလိမ့္မည္။ အထက္ပါ သမိုင္းေဆာင္းပါးတြင္ ပါရွိသည့္ စာပုဒ္ ကို ေလ့လာပါ။
“ မန္ခိန္း (Man Hkaring) ေက်းရြာတြင္ျပဳလုပ္ေသာ ကခ်င္ေဒသ လူထု အစည္းအေဝးတြင္ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားရာ၌ ဗမာမ်ားက ကခ်င္မ်ားအေပၚစိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ေတာင္တန္းေဒသကို ကခ်င္မ်ား စိတ္တိုင္းက် အုပ္ခ်ဳပ္ နိုင္ေၾကာင္း၊ သို႔ပါေသာ္လည္း တစ္ျပည္လံုးႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ဘ႑ာေရး၊ ကာကြယ္ေရး၊ နိုင္ငံျခားေရး၊ စသည္တို႔ကို မူ ကခ်င္ဝန္ၾကီးပါဝင္ေသာ ဗဟိုအစိုးရ(ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ)က တိုင္ပင္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ဘာသာေရး ၌ လည္း လြတ္လပ္စြာၾကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ဘာသာကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္နိုင္ေၾကာင္း၊ ကခ်င္တပ္ရင္းသီးျခား ဖြဲ႔စည္း ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗမာ တစ္က်ပ္၊ ကခ်င္ တစ္က်ပ္ တန္းတူ အခြင့္အေရးရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ခင္ဗ်ားတို႔က ဗမာ မေကာင္းဘူးလို႔ထင္ရင္ လက္ေတြ႔ ေပါင္းၾကည့္နိုင္ေၾကာင္း၊ ယခု ဗမာက ယခင္ ဗမာႏွင့္ မတူေၾကာင္း ခင္ဗ်ားတို႔ ယံုပါ ဟု မိန္႔ၾကားခဲ့ရာ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို အလြန္ပင္ၾကည္ညိဳေလးစားသြားၾကပါသည္။ ” ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ခ်စ္ခင္ေလးစားသူမ်ားသည္ ၄င္း၏မူအေပၚ အေျခခံျပီး ကခ်င္ ျပည္တြင္းစစ္ျပသနာ၊ ျပည္ ေထာင္စု တခုလံုး ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျပသနာမ်ားအား ခ်ဥ္းကပ္ကိုင္တြယ္ရန္ လိုပါမည္။
တရား၀င္ အစိုးရ ဟူသည္မွာ အဘယ္နည္း။ သူပုန္ ဟူသည္မွာ အဘယ္နည္း။
ဦးသိန္းစိန္၏ တပ္မ်ားက အစိုးရတပ္ျဖစ္၍ တရား၀င္သည္။ ေကအိုင္ေအက သူပုန္ျဖစ္၍ တရားမ၀င္။ အစိုးရ တပ္က သူပုန္ကိုေခ်မႈန္းျခင္းမွာ တရား မွန္ကန္သည္ဟု ေျပာၾကသူမ်ား ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ယင္းအေၾကာင္းျပခ်က္အား လက္ခံသင့္မသင့္ ရွဳေဒါင့္ နွစ္ခုမွ စဥ္းစားရန္လိုပါသည္။ စာေရးသူကဲ့သို႕ ျမန္မာ လူမ်ိဳး မ်ားနွင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ျမန္မာျပည္နယ္၏ ရွဳေဒါင့္ နွင့္ ျမန္မာမဟုတ္သည့္ အျခားတုိင္းရင္းသား မ်ားနွင့္ ဖြဲ႕စည္းထား သည့္ ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔၀င္ အျခားျပည္နယ္မ်ား၏ ရွဳေဒါင့္ ဟူ၍ျဖစ္သည္။
ပထမဆံုးအေနနွင့္ အစိုးရ၏ တရား၀င္မႈ ကို ဆန္းစစ္ရပါမည္။ အစိုးရကိုယ္တိုင္က တရား၀င္မွသာ ယင္းကိုနာခံ ေပးေနေသာ တပ္မွာ တရား၀င္ပါမည္။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရမွာ တရား၀င္ အစိုးရမဟုတ္ပါ။ အေၾကာင္းနွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ပထမ အခ်က္မွာ နာဂစ္ မုန္တိုင္းျပင္းထန္စြာက်ေရာက္ေနစဥ္ အတြင္း အတင္းအၾကပ္ အတည္ျပဳခဲ့သည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေပၚ အေျခခံ၍ ဖြဲ႕စည္းထားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဒုတိယ အခ်က္မွာ ၂၀၁၀ ခုနွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားအတြင္း ၾကိဳတင္မဲမ်ားအသံုးျပဳ၊ မဲကလိန္က်ျပီး အနိုင္ရခဲ့သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အမ်ားစုအေပၚအေျခခံ ဖြဲ႕စည္းထားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၾကိဳတင္မဲမ်ားျဖင့္ အနိုင္ယူ ခဲ့ျခင္းကို ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကပင္ ၀န္ခံခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။ သို႕ျဖစ္၍ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရမွာ တရား၀င္ အစိုးရ မဟုတ္ပါ။
ဒုတိယအေနနွင့္ တရား၀င္အစိုးရ အေနနွင့္ စဥ္းစားၾကည့္ပါမည္။ လူထုက ဒီမိုကေရစီနည္းက်စစ္စစ္မွန္မွန္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္သျဖင့္ တရား၀င္ အစိုးရေပၚလာျပီ ဆိုၾကပါစို႕။ လူမ်ားစု၏ မဲဆႏၵအေရအတြက္ကိုသာ အေျခခံစဥ္းစားလွ်င္ ယင္း တရား၀င္ အစိုးရသည္ စာေရးသူကဲဲ့သို႕ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားေနထိုင္ရာ ျမန္မာျပည္နယ္တြင္သာ အာဏာလႊမ္းမိုးမႈ ရွိပါ မည္။ ျမန္မာျပည္နယ္ အတြင္း၌ ယင္းတရား၀င္ အစိုးရကို လက္နက္ကိုင္ ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္သည့္ အဖြဲ႕အား သူပုန္ ဟု ေျပာနိုင္ပါမည္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးမဟုတ္သည့္ အျခားတုိင္းရင္းသား မ်ားနွင့္ ဖြဲ႕စည္းထား သည့္ ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔၀င္ အျခားျပည္နယ္မ်ားကို မလႊမ္းျခံဳပါ။
တတိယ အေနနွင့္ ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႕၀င္ အျခားျပည္နယ္မ်ား အားလံုးကိုပါ လႊမ္းျခံဳအာဏာသက္ေရာက္ေစမည့္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရကို မည္သို႕စဥ္းစားမည္နည္း။ နွစ္ခ်က္ လိုပါသည္။ တစ္ခ်က္မွာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ တိုင္းရင္းသား မ်ား၏ အခြင့္အေရးကို ေဖၚေဆာင္ထားသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတရပ္ရွိရပါမည္။ ယင္း အေပၚအေျချပဳ၍ က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပြဲနွင့္ အညီ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ အစိုးရျဖစ္ရ ပါမည္။ သို႕မွသာ ျပည္ေထာင္စု တခုလံုးကို လႊမ္းျခံဳအာဏာသက္ေရာက္ မည့္ တရား၀င္ အစိုးရ ရနိုင္ပါမည္။ ေနာက္တခ်က္မွာ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ကို ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ျပည္နယ္မ်ားမွ ျပည္နယ္ကာကြယ္ေရးတပ္မ်ားပါ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထား ဘို႕လိုပါမည္။ သို႕မွသာ တရား၀င္ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ တည္ရွိလာပါမည္။
ယင္းအေျခအေနမ်ားေနာက္ခံတြင္ ေပၚေပါက္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ကို ဆန္႕က်င္တိုက္ပြဲ၀င္ သည့္ တပ္မွာ သူပုန္တပ္ ျဖစ္မည္။ သို႕မဟုတ္ဘဲ လူမ်ားစု ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကို အဓိကထားစုစည္း၊ တပ္ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ေနရာမွန္သမွ် ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြသာ ရာထူးရယူ၊ စစ္အာဏာရွင္အေျခခံ ျဖင့္ စစ္ေရးအရလႊမ္းမိုးနိုင္ ေရး အတြက္သာ တပ္ကိုအသံုးခ်၊ ယင္းသို႕ေသာ တပ္မွာ အစိုးရတပ္ျဖစ္၍ တရား၀င္ျပီး ယင္းတပ္ကို ခုခံေနသည့္ ေကအိုင္ေအမွာသူပုန္ျဖစ္သျဖင့္ တရားမ၀င္ ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ ကိုစာေရးသူ က လံုး၀လက္မခံပါ။
တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားဘက္မွၾကည့္လွ်င္ လက္ရွိျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ နယ္ခ်ဲ႕ အေျခခံျဖင့္ တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ အဂၤလိပ္တပ္နွင့္ ျခားနားမႈမရွိ။ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားရွိ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသား လူထု မ်ား၏ သေဘာဆႏၵနွင့္ ဆန္႕က်င္ျပီးအတင္းအၾကပ္၀င္ေရာက္ အနိုင္က်င့္ တိုက္ခိုက္မႈ မွန္သမွ်သည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္နွင့္ ဆန္႕က်င္သည္။ နယ္ခ်ဲ႕လုပ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္။
ယင္းသို႕ေသာ နယ္ခ်ဲ႕လုပ္ရပ္ကို္ လက္ခံမည္၊ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳမည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ကို ခုခံခဲ့၊ အဂၤလိပ္တပ္ကို ေတာ္လွန္တိုက္ပြဲ၀င္ ခဲ့သနည္း။ အဂၤလိပ္တပ္ကို တရား၀င္တပ္အျဖစ္ လက္ ခံ၊ သူ႕ေနာက္မွာ ရပ္တည္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခါင္းေဆာင္ခဲ့သည့္ ျမန္မာ႕လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္သည္ သူပုန္ တပ္ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ၄င္းတပ္ကို ဆန္႕က်င္။ ဤသို႕ရပ္တည္ခဲ႕ရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ျပန္လည္သံုးသပ္ၾကပါကုန္။
ေကအိုင္အို၊ ေကအိုင္ေအ သည္ ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲထြက္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနျခင္းျဖစ္သလား။
ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရနွင့္ ကာခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လႈိင္ သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ တပ္အင္အားေျမာက္မ်ားစြာ ကခ်င္ျပည္နယ္သို႕ ေစလႊတ္၊ အဆမတန္ျပင္းထန္သည့္ လက္နက္ၾကီးမ်ား၊ တိုက္ေလယဥ္မ်ားပါသံုး၍ အျမစ္ျပဳတ္ ေခ်မႈန္းစစ္ဆင္ႏႊဲေန သနည္း။ တရား၀င္အေၾကာင္းျပခ်က္[ii] သည္ အဘယ္နည္း။ မိမိတပ္မွရဲေဘာ္မ်ားဒဏ္ရာရသြားသည့္အခါ ပစ္သတ္ျပီး ထားခဲ့ရန္ပင္ အမိန္႕ေပးေၾကာင္း ခမရ (၃၈၂)က ဒုတပ္ႀကပ္ ေအာင္မင္းထိုက္ က ထြက္ဆိုခဲ့သည္။[iii] မိမိ၏ရဲေဘာ္မ်ား ၏ အသက္ကိုပင္ ဖက္ကေလးလိုသေဘာထားလွ်က္ ဤမွ်ရက္စက္သည့္ စစ္ပြဲကို အဘယ္ေၾကာင့္ သဲၾကီးမဲၾကီး ဆင္ႏႊဲ ေနသနည္း။ အစိုးရအေနျဖင့္ ကိုယ့္ရဲေဘာ္မ်ား အေပၚကိုပါ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျပီးဆင္ႏႊဲသည့္ စစ္ပြဲမ်ိဳး ျပည္တြင္းစစ္သမိုင္း တြင္ တၾကိမ္တခါ မွ် မၾကားခဲ့ဘူးပါ။
ေကအိုင္ေအ၏ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ဂမ္ေရွာင္၊ ဒုတိယစစ္ဦးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္၊ ေကအိုင္အို တြဲဘက္ အေထြ ေထြ အတြင္းေရးမႈး ဦးလနန္ တို႕က ေကအိုင္အို၊ ေကအိုင္ေအ သည္ ခြဲထြက္ေရးအတြက္ တိုက္ေနျခင္း မဟုတ္၊ စစ္မွန္ ေသာ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္၇န္၊ အတိအက်အားျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္ ၾကိဳး ပမ္းေနၾက ေၾကာင္း အၾကိမ္ၾကိမ္ ေျပာခဲ့ျပီးၾကျပီ။ ေကအိုင္ေအ နွင့္ အတူတြဲ၍ ခုခံစစ္ဆင္ႏႊဲေနေသာ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ သည္ လည္း ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ သာ တိုက္ပြဲ၀င္ေနေၾကာင္း သိၾကျပီးျဖစ္သည္။ မိမိတိုက္ေန ေသာစစ္ကို လူထုေထာက္ခံမႈရရန္အတြက္ အစိုးရက ေကအိုင္အို၊ ေကအိုင္ေအ တို႕သည္ ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲထြက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းေနၾကသလိုလို ၀ါဒျဖန္႕ခ်ီမႈမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါ။
ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲမထြက္ျခင္ေအာင္လုပ္ရန္မွာ မည္သူ႕တာ၀န္နည္း။
ေပါင္းစည္းျခင္း ဆိုသည္မွာ ေမတၱာတရားကို အေျခခံလွ်က္ တဦးကိုတဦးနားလည္မႈရွိစြာ၊ ခ်စ္ခင္ရင္းနွီးစြာ၊ ၾကည္သာ စြာ လက္တြဲနိုင္ၾကမွသာ အနွစ္သာရနွင့္ ျပည္႕စံုသည္။ လင္မယားပင္ ျဖစ္ေစဦး၊ အတင္းအၾကပ္ဓါးမိုး၍ ေပါင္းဖက္ခိုင္း လွ်င္ ေခတၱမွ်သာ ခံပါမည္။ ကြဲၾကျပဲၾကမွာ ျဖစ္သည္။
လူမ်ားစု ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြက အနိုင္က်င့္မည္စိုးရိမ္သျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားက ခြဲထြက္ခြင့္ကို ေတာင္းခဲ့ၾက ရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္တြင္ အေသးစိပ္ေဆြးေႏြးရန္ တင္ျပခဲ့သည္။ [iv] ထို႕ေနာက္ငါးနွစ္ စီမံကိန္းနွစ္ရပ္ ဆယ္နွစ္တာကို ရည္ညႊန္းလွ်က္ ဆယ္ နွစ္ ၾကာျပီးေနာက္ ခြဲထြက္လိုက ခြဲထြက္ခြင့္ေပးရန္ ဟူေသာ အခ်က္ကို ဖြဲ႕စည္းပံုတြင္ ထည့္သြင္းျပဌာန္းေပးရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။[v] “ ဆယ္နွစ္ၾကာေအာင္ ေပါင္းျပီးမွ သူတို႕ တေတြ ဆက္ေပါင္းျခင္ေအာင္ မလုပ္နိုင္လွ်င္ က်ဳပ္တို႕ဗမာေတြ ညံ႕လို႕ေပါ႔” ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက မွတ္ခ်က္ျပဳ ခဲ့ ေသးသည္။ [vi] ထိုစဥ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဗမာ ဟု သံုးခဲ့ျခင္းမွာ စာေရးသူကဲ့သို႕ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ ကို ရည္ညႊန္းသည္ ဟု နားလည္သည္။
ယခုၾကံဳေတြ႕ေနရသည့္ ျပည္ေထာင္စု ျပသနာမွာ ျမန္မာေတြ ညံ႕၍ဟု မယူဆပါ။ လူမ်ိဳးျပသနာ မဟုတ္၊ စနစ္ျပသနာ ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေၾကာင့္သာ ဤျပသနာေပၚ ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ စစ္အာဏာသိမ္းသည့္အခ်ိန္ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက တိုင္းရင္းသားမ်ားဖက္ဒရယ္ေတာင္းသည္ကို ခြဲထြက္ ေရး ဟု အေၾကာင္းျပကာ ဖိနွိပ္ခဲ႕သည္။ နွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ ၾကာျပီး ယခုအခ်ိန္ေရာက္မွ ဖက္ဒရယ္ဟူသည္မွာ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးစနစ္ျဖစ္ျပီး တိုင္း ရင္းသားမ်ားရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကိုယ္တိုင္ လက္ခံလာခဲ့ရသည္။ [vii] တုိင္းရင္း သား မ်ားသည္ နွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ ၾကာမွ် ဒုကၡမ်ား ခံစားခဲ႕ၾကရပါျပီ။
စင္စစ္အားျဖင့္မူ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ ဖိနွိပ္မႈေအာက္တြင္ ျမန္မာမဟုတ္သည့္ တိုင္းရင္းသားေတြသာမက ျမန္မာေတြ ပါ ခံစားခဲ့ၾကရသည္။ သံဃာေတာ္မ်ားအား မီးေလာင္ဗံုးနွင့္ျဖိဳခြင္းခဲ့သည့္ ေနာက္ဆံုးသာဓက ကိုၾကည့္ပါ။ သံဃာေတာ္ အမ်ားစုၾကီးမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္းသား မ်ား ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲမထြက္ျခင္ေအာင္ လုပ္ရန္မွာ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္တြင္ တာ၀န္ရွိခဲ့သည္။ ေကအိုင္အိုကို ဆင္ႏႊဲေနသည့္ ထိုးစစ္ကို ၾကည့္လွ်င္ အစိုးရက တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညြတ္ေရးကို လိုလားသည္ ဟူသည္မွာ မည္သူမွ်ယံုနိုင္စရာမရွိ။ ကခ်င္မ်ားကို နာက်ည္းေအာင္ လုပ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေကအိုင္အိုက ပင္လံုစာခ်ဳပ္ အရ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ေဘာင္အတြင္းတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ရရွိရမည့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ အခြင့္အေရး ကို အသိအမွတ္ျပဳဘို႕ေျပာေနသည္။ အစိုးရက မသိက်ိဳးကြ်န္ျပဳ၊ အဆမတန္ အင္အားသံုး၊ စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးကာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ကိုသာ လက္မွတ္ထိုးခိုင္းေနသည္။ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား၏ ျမိဳ႕ေတာ္သဘြယ္ျဖစ္လာေနေသာ လိုင္ဇာကိုသာ အတင္းအၾကပ္တက္သိမ္းမည္ ဆိုလွ်င္ နာက်ည္းမႈသည္ ခါးသီးသည့္ အဆင့္သို႕ေျပာင္းသြားမည္။ ခုခံမႈသည္ ပို၍ အရွိန္ျမင့္လာနိုင္သည္။ ကခ်င္ တို႔၏ ခုခံစစ္သည္ ေတာင္ေပၚမွေန၍ ေျမျပန္႔ေဒသမ်ားသို႕ ေရြ႕ေလွ်ာ မလာဟု မည္သူမွ် မေျပာနိုင္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ျပည္ေထာင္စုကေနခြဲထြက္သြားေစေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ားေပၚလာေစရန္ ေကအိုင္အိုနွင့္ ကခ်င္ လူထုကို တြန္းအားေပးသည့္ လုပ္ငန္းအား သမတ ဦးသိန္းစိန္ နွင့္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္တို႕ လုပ္ေနၾကသည့္ သေဘာ ေဆာင္သည္။ ေနာင္ျဖစ္လာမည့္ ျပသနာ မ်ားအတြက္ ၄င္းတို႕တြင္ အဓိက တာ၀န္ရွိပါမည္။
ခ်စ္ျခင္းေမတၱာအား ပ်ံ႕ပြားေစျခင္းသည္ အမုန္းတရားမ်ား ေလ်ာ့ပါးေစမည့္ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ျခင္း။
ကို၀ိုင္၀ုိင္ေက ၏ သမိုင္းေဆာင္းပါးမွ ေကာ္ပီကူးထားေသာ ေအာက္ပါ ဓါတ္ပံုကေလးကို ၾကည့္ပါ။ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ား၏ေရွ႕တြင္ထိုင္လွ်က္ အားရပါးရရယ္ေမာလွ်က္ ရွိေၾကာင္းေတြ႕ရပါမည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ တြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးကို အာမခံခ်က္ေပးခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အား ကခ်င္မ်ားက ခ်စ္ခင္ေလးစား ၾကသည္။ ေမတၱာတရား အေပၚအေျခခံလွ်က္ ကခ်င္ေတြက မိသားစုသဖြယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို စၾက ေနာက္ေျပာင္ၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ကိုယ္တိုင္လည္းကခ်င္ တို႔၏ ေမတၱာကိုခံယူလွ်က္ ရယ္ေမာမိသြား၊ ဦးသိန္းစိန္ နွင့္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္ တို႕သည္ ဤ ဓါတ္ပံုကေလးမွ ေမတၱာတရားမ်ိဳးကို မခံစားျခင္ၾကေပဘူးလား ဟူ၍ စဥ္းစားမိသည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ နွစ္နွစ္ျခိဳက္ျခိဳက္ ရယ္ေမာေနသည္ကို ကို၀ိုင္၀ုိင္ေက က ေအာက္ပါအတိုင္းေရးထားသည္။
“ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ကခ်င္အမ်ဳိးသမီး(၆)ဦး၏ အလယ္ တြင္ ထိုင္ေစလ်က္ ဓါတ္ပံုရိုက္ရန္ ခ်ိန္ထားစဥ္ ကခ်င္တိုင္းရင္သား တစ္ေယာက္က “ ကခ်င္မေလးေတြနဲ့ ဓါတ္ပံုအတူရိုက္တာ အိမ္ျပန္ေရာက္လို႔ ဓါတ္ပံုကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ ၾကည္ ေတြ႔သြားရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတာ့ ဗိုက္ေခါက္ဆြဲ အလိမ္ခံရေတာ့မွာပဲ ” ဟု ခ်စ္စနိုးျဖင့္ စလိုက္ရာ ပရိသတ္အားလံုး ဝါးကနဲ ရယ္ပြဲက်သကဲ့သို႔ အလြန္တရာ ရယ္ခဲလွေသာဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ပင္လွ်င္ သေဘာက်ႏွစ္ခ်ဳိက္စြာ ရယ္ေမာသည္။ ”
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ကြာလိုက္သည့္ ျဖစ္ျခင္း။ လက္ရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း၊ သစ္မ်ားသည္ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား မ်ား အေပၚ ရက္စက္လွေခ်တကား။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ အတူတကြ ျဖဴစင္သည့္ ေမတၱာျဖင့္ ျပံဳးရႊင္ရယ္ေမာခဲ့ၾကေသာ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးတို႕မွေမြးဖြားလိုက္သည့္ ေျမးငယ္ကခ်င္သမီးပ်ိဳမ်ားသည္ ယေန႕ စစ္ယူနီေဖါင္း၀တ္၊ ေသနတ္ကိုင္စြဲ ကာ သူတို႕ေျမကို သူတို႕ခုခံကာကြယ္ရသည့္ဘ၀ သို႕က်ေရာက္လွ်က္ရွိသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေပးခဲ့သည္႕ ကတိ စကားမ်ား၊ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္တို႕အား မည္သူမွ် ေလးစားလုိက္နာျခင္းမရွိၾကေတာ့။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ အာမခံခဲ့သည့္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးမ်ား လက္ေတြ႕ခံစားနိုင္ေရး အတြက္ ၄င္း၏ သမီးအရင္း ျဖစ္ရံုသာမက ယေန႕ နိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုတြင္ ထိပ္ဆံုးပိုင္းမွာေနရာယူထားေသာ ေဒၚ ေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ အေပၚ ကခ်င္လူထုက တစံုတရာအားကိုးလိုၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ သူမ သည္ ယေန႕အခ်ိန္အထိ ခပ္ေပါ႕ေပါ႕ ပင္ သေဘာထားလွ်က္ရွိသည္။ ရင္ကြဲဘြယ္ေကာင္းပါဘိ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဤသို႕ဆိုသနည္း။
ဇန္န၀ါရီလ (၃) ရက္ေန႕တြင္ ကခ်င္အေရးနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ အာရ္အက္ေဖက အင္တာဗ်ဴးေသာအခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္က “ ဘယ္လိုေဆြးေႏြးေနသလဲ ဆိုတာ အေသးစိပ္မသိ၊ ၀င္ေရာက္ပါ၀င္ေဆြးေႏြးျခင္တဲ့ ဆႏၵရွိလို႕ေျပာထားတာ တနွစ္ေတာင္ မကေတာ့ပါ။ အစိုးရဘက္က ဖိတ္ေခၚကမ္းလွမ္းတာမရွိ။ ”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၊ လူထုေခါင္းေဆာင္ေနရာတြင္ တာ၀န္ယူေနသူ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ နိုင္ငံသားမ်ားအား တာ၀န္သိတတ္သူ မ်ားျဖစ္ေစဘို႕ မၾကာမၾကာ သြန္သင္ဆံုးမေလ႔ ရွိသူလည္းျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပသနာနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ သူမတြင္ တာ၀န္ရွိသည္ဟု စာေရးသူ ယူဆသည္။ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး နွင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး ကိစၥမ်ားေဆာင္ရြက္ပါမည္ ဟူ၍ လူထုထံမွ မဲမ်ားရယူခဲ့ရံုသာမက လက္ရွိ လည္း ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီ ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူေန၍ ျဖစ္သည္။
ယခု ဆိုလွ်င္ စစ္ေ၇းအရွိန္မွာ အထြဋ္ အထိပ္ေရာက္ေနပါျပီ။ လက္နက္ၾကီးမ်ိဳးစံု နွင့္ တုိက္ေလယာဥ္မ်ားပါ သံုးျပီး မီးကုန္ ယမ္းကုန္ တိုက္ေနပါျပီ။ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း သိန္းတခ်ိဳ႕ပမာဏရွိသည့္ လူထုမ်ား တိုက္ရိုက္ သို႕မဟုတ္ သြယ္၀ိုက္ ထိခိုက္ခံစားေနၾကရသည္။ ဤမွ် အေရး ၾကီးလွေသာ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥၾကီးတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ သည္ မိမိ၏တာ၀န္ကို တက္တက္ၾကြၾကြ ထမ္းေဆာင္မည့္ ပိုင္းျဖတ္ခ်က္[viii] နွင့္ နိုင္ငံေရးဆႏၵ[ix] ကို ယခုအခ်ိန္ အထိ မျပေသး ဟု စာေရးသူ ခံစားမိသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဤသို႕ ဆိုသနည္း။
ဘယ္လိုေဆြးေႏြးေနသလဲ ဆိုသည္ကို မသိသျဖင့္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ရန္ ၾကိဳပမ္းျခင္း မရွိဟု သူမေျပာသည္မွာ သဘာ၀ မက်ပါ။ မသိလွ်င္ သိေအာင္လုပ္ရန္ တာ၀န္ရွိပါသည္။ သူမလို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးအေနျဖင့္ သိလိုစိတ္တကယ္ရွိလွ်င္ မသိ နုိင္ စရာ အေၾကာင္း မရွိပါ။ သို႔ရာတြင္ သိေအာင္လုပ္ရာ၌ အမွန္တကယ္ အခက္အခဲရွိေနသည္ ဆိုပါမူ စာေရးသူ ကူညီ နိုင္ပါသည္။ တာ၀န္ရွိသူ မ်ားထံမွ ခြင္႕ျပဳခ်က္ေတာင္း၍ သက္ဆိုင္ေသာစာရြက္စာတမ္းမ်ား၊ ဗြီဒီယို မွတ္တမ္းမ်ား ကို သူမ လက္၀ယ္ ရရွိေအာင္ စီစဥ္ေပးနိုင္ပါသည္။
အစိုးရဘက္က ဖိတ္ေခၚကမ္းလွမ္းျခင္း မရွိသျဖင့္ ၀င္ေရာက္ပါ၀င္ျခင္း မရွိဟူသည္မွာ ပို၍ပင္ မျဖစ္သင့္ပါ။ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို အဓိကဖ်က္ဆီးေနသူမွာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရျဖစ္သည္။ လူထု ၾကီးက အားကိုးလိုေသာ လူထုေခါင္းေဆာင္ သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး နွင့္ ပတ္သက္၍ မည္မွ်ပင္ ၾကီးမားသည့္ ျပသနာမ်ားတက္ေနေစဦး အစိုးရမခိုင္းသမွ် ဘာမွ် မလုပ္ဟု ဆိုလွ်င္ လူထု သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအား မည္သည့္အခါတြင္မွ် လက္ေတြ႕ခံစားနုိင္ေတာ့မည္မဟုတ္။ သူမသည္စစ္အစိုးရ နွင့္ စစ္ေခါင္း ေဆာင္မ်ား ျငိဳျငင္မည္ကို မခံလိုသျဖင့္ မခိုင္လံုေသာ အေၾကာင္းမ်ားကို ျပျပီး တမင္ေရွာင္၊ လူထုနစ္နာမႈမ်ားအား မ်က္ကြယ္ျပဳေနသည္ ဟု စာေရးသူ သံသယျဖစ္မိသည္။
ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးအပါအ၀င္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ဆိုင္ရာ ျပသနာမ်ားအား ၀င္ေရာက္ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းရန္ ၾကိဳးပမ္း မည္ ဆိုလွ်င္လည္း ရပ္တည္ခ်က္မွာ အေရးၾကီးလာသည္။ အစိုးရ နွင့္ လူထုအၾကား မည္သူ႕အမုန္းကိုမွ် မခံရေအာင္ အလယ္မွာေန၍ ဖ်န္ေျဖေပးသြားမည္[x] ဟူသည့္ သူမ၏ရပ္တည္မႈမွာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ အေထာက္အပံ႕ျဖစ္ မည္ ဟု မယူဆပါ။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ေဒ၀ဒတ္နွင့္ ျမတ္စြာဘုရားအၾကားတြင္ ေစ႔စပ္၍မရပါ။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေဒ၀ဒတ္အား သဘာ၀ တရားက ေျမျမိဳ၍ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္ခဲ့ရသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ တရားသူၾကီးမဟုတ္၊ ကုလသမဂၢ အရာရွိလည္း မဟုတ္သျဖင့္ အလယ္မွာ ေနသည္ ဆိုျခင္းမွာ အဓိပၸါယ္ မရွိလွပါ။ သူမသည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ ဥပေဒစိုးမိုးေရး လက္ေတြ႕ရွိလာေစရန္ ဦးေဆာင္ ေဖၚေဆာင္ ေနသူဟူ၍သာ စာေရးသူနားလည္သည္။
ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ေဖၚေဆာင္မည္ ဆိုလွ်င္ မွ်တေသာ တရားခြင္[xi] အယူအဆကို က်င့္သံုးရန္လိုပါသည္။ မုဒိန္းမႈ တခုတြင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း စြပ္စြဲခံရသူမွာ စစ္ဗိုလ္ၾကီးတဦး ျဖစ္ျပီး က်ဴးလြန္ခံရသူမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသည့္ တိုင္း ရင္းသူ အမ်ိဳးသမီးကေလး ဆိုၾကပါစို႕။ ၄င္းတို႕ နွစ္ဦးလံုးတြင္ အခြင့္အေရးတန္းတူရွိသည္။ တရားရံုးတြင္ တူညီစြာ အမႈ ရင္ဆိုင္နိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ အာဏာရွိ၊ လက္နက္ရွိ၊ ေငြေၾကးရွိ၊ အင္အားရွိသည့္ စစ္ဗိုလ္ၾကီး နွင့္ ယွဥ္ျပိဳင္လွ်က္ အမႈရင္ဆိုင္နိုင္ရန္ ညီမွ်ေျခရွိလာေစေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသူမေလးအား ျဖည့္ဆည္းေပးဘို႕လိုသည္။
ရွက္လြန္းသျဖင့္ ရဲစခန္းသြားျပီး အမႈမဖြင့္ရဲလွ်င္ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ား ကူညီလိုက္ပါေပးရန္၊ ေဆး၀ါးကုသ ခြင့္ လံုေလာက္စြာရရွိရန္နွင့္ အမႈရင္ဆိုင္ေနစဥ္အတြင္း စား၀တ္ေနေရးအဆင္ေျပေစရန္ကူညီေပးဘို႕လိုသည္။တရားရံုး သြားရန္ ခရီးစားရိပ္မရွိလွ်င္ ရွာေပးဘို႕လိုသည္။ ျမန္မာစကား ေကာင္းစြာ မေျပာတတ္လွ်င္စကားျပန္စီစဥ္ေပးရမည္။ သူမ၏ မႈခင္းအတြက္ တရားလိုအစိုးရ ေရွ႕ေန၏ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္မႈကို မေၾကနပ္နိုင္သည့္ ခိုင္လံုေသာ အေၾကာင္း မ်ားေတြ႕ရလွ်င္ အရည္အခ်င္းနွင့္ ျပည္႕စံုေသာ ျပင္ပေရွ႕ေနတဦးထံမွ ဥပေဒအကူအညီရရွိေစရန္ စီစဥ္ေပးသင့္ သည္။ နိမ့္သည့္ ဘက္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးျခင္းသည္ မွ်တေသာတရားခြင္ကိုအားျဖစ္ေစျပီး ဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ ပံ႔ပိုးသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ စစ္အစိုးရက လြန္မင္းစြာ အင္အားၾကီးလွ်က္ ရွိသည္။ အဖိနွိပ္ခံလူထု နွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ အဆ မတန္ အင္အားနည္းလွ်က္ရွိသည္။ အလယ္မွာ ေနျပီး နွစ္ဘက္အၾကားညွိေပးမည္၊ ဖ်န္ေျဖေပးမည္ ဟုသာ ဆိုလွ်င္ လက္ေတြ႕တြင္ အားၾကီးသူသာ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေ၇းကို အမွန္တကယ္ျမတ္နိုးလွ်င္ အနည္းဆံုးအေန နွင့္ အားနည္းသည့္ဘက္တြင္ ညီမွ်ေျခရွိလာေစရန္ ျဖည့္ေပးရပါမည္။ နိုင္ငံသားတိုင္းမွာပင္ တာ၀န္ရွိပါသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အလယ္မွာေနမည္ဟူေသာသူမ၏ရပ္တည္မႈကို စြန္႕လႊတ္ျပီး အမွန္တရား၊ တရားမွ်တမႈ၊ အဖိနိွပ္ခံလူထုမ်ား နွင့္ အခြင့္အေရးဆံုးရွံဳးေနၾကေသာ တိုင္း ရင္းသားမ်ားဘက္တြင္ ျပန္လည္ရပ္တည္သင့္ပါျပီ။ ယင္း ရပ္တည္ခ်က္ အေပၚတြင္ အေျခခံ၊ ဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ခိုင္ခိုင္ျမဲျမဲ ကိုင္စြဲလွ်က္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး ကိစၥမ်ားအား စြမ္းစြမ္းတမန္ ေဆာင္ရြက္လိမ့္ မည္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္လူထု ရသင့္သည့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ား လက္ေတြ႕ခံစားနိုင္ေရးအတြက္ ျပတ္ျပတ္သားသား တိုက္ပြဲ၀င္ေပးလိမ့္မည္ဟု ေျမွာ္လင့္ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
မည္သို႕ပင္ျဖစ္ေစ၊ ရိုးသားေသာ ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႕အေနျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အေပၚ ထားရွိခဲ့သည့္ ေမတၱာမွာမူ မည္သည့္အခါတြင္မွ် ကုန္ခမ္းသြားလိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ယူဆပါသည္။
အပိုင္း (၅) ကို ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္
ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန) ဇန္န၀ါရီလ (၇) ရက္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္
ရည္ညႊန္းခ်က္မ်ား
[i] Human shield
[ii] Legitimate reason
[iii] http://www.facebook.com/photo.php?v=585185771498014
[iv] တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား အေရးနွင့္ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒ၊ ဒုတိယတြဲ၊ ( ျမန္မာ့သမိုင္း ျဖစ္ရပ္အမွန္မ်ား ေရးသားျပဳစု ေရး အဖြဲ႕က စိစစ္၍ ဦးေက်ာ္၀င္း၊ ဦးျမဟန္၊ ဦးသိန္းလိႈင္တို႕က ျပဳစုသည္။ ) စာမ်က္နွာ ၅၁၅
[v] ၄င္း။ စာမ်က္နွာ ၅၁၆
[vi] ၄င္း။
[vii][vii] ၂၀၁၂ ခုနွစ္ နို၀ဘၤာလ ၂ ရက္၊ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရ ဦးေရႊမန္းက လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားျဖစ္ေသာ ေဒၚနန္း၀ါနဳ နွင့္ ဦးတီခြန္ျမတ္ တို႕အား ဖက္ဒရယ္ ဥပေဒ တရပ္ေရးဆြဲရန္ တာ၀န္ေပးျခင္း။
[viii] Commitment
[ix] Political will
[x] Mediation
[xi] Fair Trial
“ ကခ်င္ လူမ်ဳိးတို႔သည္ ၁၈၈၅-ခု၊ ဒီဇင္ဘာ၂၈-ရက္တြင္ အဂၤလိပ္တို႔ ေရေၾကာင္းခရီးျဖင့္ ဗန္းေမာ္ျမဳိ့သို႔စတင္၍ က်ဳး ေက်ာ္ လာစဥ္ကတည္းက အလြန္တရာမုန္းတီးခဲ့ျပီး ဗမာႏွင့္အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားနည္းအတူမ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ျဖင့္ ခုခံ တြန္း လွန္ ခဲ့ၾကပါသည္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးတို႔၏စရိုက္တစ္ခုမွာ မဟုတ္မခံစိတ္ရွိသည္၊ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္သည္၊ မတရား အနိုင္က်င့္တာကို မၾကိဳက္၊ အထူးသျဖင့္ ေခါင္းကိုလက္ႏွင့္ပုတ္ရိုက္ျခင္း၊ လက္ႏွစ္ဘက္ကို ခ်ည္ေႏွာင္ျခင္း၊ အတင္း အဓမၼ ဒူးေထာက္ အညံ့ခံ ခိုင္းျခင္းမ်ားကို လံုးဝမၾကိဳက္ပါ။”
“ ၁၉၄၂- ခု၊ ေမလ(၅)ရက္တြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ကခ်င္နယ္ေျမေဒသမ်ားႏွင့္ ျမစ္ၾကီးနားသို႔ ေရာက္ရွိလာစဥ္ကလည္း အဂၤလိပ္ စစ္တပ္ကို ခုခံတိုက္ခိုက္သည့္နည္းအတူ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ျဖင့္ အျပင္းအထန္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကျပီး၊ ဂ်ပန္တပ္ မ်ား ဆြမ္ပရာဘြမ္သို႔ ခ်ီတက္စဥ္ ကမ္းပါးေစာက္နက္ေသာလမ္းအေကြ႔တစ္ေနရာမွ ကခ်င္မ်ား၏ ခ်ဳံခိုတိုက္ခိုက္မႈ ေၾကာင့္ ဂ်ပန္ စစ္သားမ်ား ေခ်ာက္ထဲသို႔ ကားကိုလီဗာတင္ေမာင္း၍ အေသခံသြားၾကသည္အထိ စြမ္းရည္ျပခဲ့ၾကသည္။ ထိုေနရာကို( ဂ်ပန္ပ်ံေကြ႔)ဟု သမိုင္းဝင္တစ္ေနရာအျဖစ္ ဂ်ပန္ ကမာၻလွည့္ခရီးသည္မ်ား ယေန႔တိုင္ သြားေရာက္ၾကည့္ ရႈ ၾကသည္မွာ ကခ်င္ တို႔၏ က်ဳးေက်ာ္မခံေသာ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ကို ေပၚလြင္စြာျမင္နိုင္ပါသည္။”
ျငိမ္းခ်မ္းသည့္ ျပည္ေထာင္စု ကို တည္ေဆာက္လိုပါလွ်င္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ သမိုင္းကို တန္ဘိုးထားရပါမည္။ ကခ်င္ အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (ေကအိုင္ေအ) ကို ထိုးစစ္ဆင္ေနျခင္းမ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ “ ေကအိုင္ ေအက မိုင္းခြဲတာေတြ၊ ရိကၡာပို႕ရာမွာ ဟန္႕တား ေနွာက္ယွက္မႈေတြ လုပ္တဲ႕အတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ခုခံ ကာကြယ္ ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊” အစိုးရက ဇန္န၀ါရီလ (၄) ရက္ေန႕၌ ထုတ္ျပန္သြားခဲ့သည္။ ၄င္းအရ မိုင္းခြဲသူ ေကအိုင္ေအသည္ လူဆိုးျဖစ္ျပီး ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိုင္၏ စစ္တပ္မွာ လူဆိုးကိုနွိမ္သည့္ သူရဲေကာင္းအျဖစ္ ဖန္တည္းထားသည္။ သို႕ရာတြင္ မည္သူသည္ လူဆိုးျဖစ္ပါသနည္း။ အထက္ပါ သမိုင္းကို အေျခခံ၍ ေျပာင္းျပန္လွန္စဥ္းစားဘို႕ လိုပါမည္။
၁၈၈၅ ခုနွစ္တြင္ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္သို႕မက်ေရာက္မီ သမိုင္းအဆက္ဆက္ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား လြတ္လပ္စြာေနခဲ့၊ ကိုယ့္ေျမ ကိုယ့္ေရကို ကိုယ့္ဖာသာ စီမံခန္႕ခြဲ အသံုးခ်ခဲ့ျပီး ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုသည့္ အခ်ိန္တြင္မွ ကခ်င္ ျပည္နယ္သည္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ အျဖစ္ပါ၀င္လာခဲ့သည္။ ကခ်င္တို႕သည္ အဂၤလိပ္ကိုေရာ ဂ်ပန္ကိုပါ သတၱိေျပာင္ စြာ ခုခံတိုက္ခိုက္ရင္း ၄င္းတို႕၏ေျမကို ၄င္းတို႕ဖာသာ စီမံခန္႕ခြဲပိုင္ခြင့္၊ အသံုးခ်ပိုင္ခြင့္တို႕အား အသက္ေပး ကာကြယ္ခဲ့ ၾကသည္။ ကခ်င္တို႕၏ ေျမသည္ စာေရးသူကဲ့သို႕ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားပိုင္သည့္ ေျမ မဟုတ္ပါ။ ကခ်င္ျပည္နယ္ လူထု၏ သေဘာ ဆႏၵ နွင့္ ဆန္႕က်င္ျပီး ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းသို႕ စစ္အင္အားနွင့္ သြားေရာက္တပ္စြဲလွ်င္ စြဲသည့္ တပ္သည္ က်ဴးေက်ာ္သူ ျဖစ္သည္။ လူဆိုးျဖစ္သည္။ ယင္းကို ရွင္းေအာင္ စဥ္းစားရန္လိုပါမည္။
အမွန္တရားကို ရွာေဖြရာတြင္ အင္အားနွင့္ ၾကည့္၍မရ။ မၾကည့္သင့္။ သမတ ဦးသိန္းစိန္နွင့္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ ေခါင္းေဆာင္သည့္ တပ္မွာ လူဦးေရမ်ားသည့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား အား စစ္သားစုေဆာင္းနိုင္ျခင္း၊ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ဘ႑ာ ေငြမ်ားကို အသံုးခ်ျပီး တပ္အတြက္ လုိအပ္သည့္ လက္နက္ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္မ်ား တပ္ဆင္နိုင္ျခင္းတို႕ေၾကာင့္စစ္အင္အား ၾကီးမားသည္။ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္သည္ အဆမ်ားစြာ အင္အားနည္းပါးသည္မွာ မျငင္းနိုင္။ ကိန္းဂဏန္းအရ ဤသို႕ေတြ႕ရပါမည္။
သို႕ရာတြင္ အင္အားၾကီးမားသူက ျပဳမူတိုင္း အမွန္တရားအျဖစ္ မွတ္ယူ၍မရပါ။ တခ်ိန္တည္း၌ အင္အားနည္းသူက ျပဳမူတိုင္းေတာ့လည္း အမွန္တရား မျဖစ္နိုင္ပါ။ သမိုင္းေၾကာင္း၊ ဥပေဒ နွင့္ ကခ်င္လူထုဆႏၵအေပၚ အေျခခံ သံုးသပ္ လွ်င္ အမွန္တရားသည္ မိမိတို႕ေျမ၊ ေရနွင့္လူထုကို ကာကြယ္တုိက္ပြဲ၀င္သည့္ ကခ်င္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (ေကအိုင္ေအ) ဘက္တြင္ရွိသည္။ ေကအိုင္ေအ၏ ခုခံစစ္သည္ တရားေသာ စစ္ ျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္လူထုပိုင္ ေျမယာမ်ားကို ၾကိဳက္သလို စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ခြင့္ရရန္ စစ္အစိုးရက တပ္ရင္းေပါင္း ရွစ္ဆယ္ ေက်ာ္၊ စစ္သည္အင္အား ငါးေသာင္း ခန္႕မွ် အထိ ေစလႊတ္ခ်ထားခဲ့ျပီးျပီ။ ထပ္မံ ပို႕လႊတ္ရန္ တပ္မ်ားစုေဆာင္းေန သည့္ သတင္းမ်ားလည္း အဆက္မျပတ္ ထြက္ေပၚလွ်က္ရွိသည္။ အဓိက အသံုးျပဳသည့္ လမ္းေၾကာင္း မွာ မႏၱေလး၊ ျမစ္ၾကီးနားသြားရထားလမ္းျဖစ္သည္။
စစ္အစိုးရသည္ လူထုသံုးေနသည့္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို အဘယ္ေၾကာင့္ စစ္ေရး ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ သံုး သနည္း။ စစ္သားမ်ားအား အရပ္၀တ္လဲေစျပီး ရထားေပၚတင္၊ လက္နက္မ်ားကိုမူ လူနွင့္ခြဲထားကာ အျခားတြဲ မ်ား တြင္ ဖံုး၀ွက္တင္၊ ျမစ္ၾကီးနားေရာက္မွ လူနွင့္ လက္နက္ျပန္တပ္ဆင္၊ ေကအိုင္ေအ ကို တုိက္ရန္ စစ္ေျမျပင္ကိုလႊတ္ စသည့္ နည္းနာမ်ားအား မရိုးသားစြာ အဘယ္ေၾကာင့္ သံုးေနသနည္း။ လူသားဒိုင္း[i] ကာ၍ တပ္အေရႊ႕အေျပာင္း လုပ္ ေနျခင္းမွာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရတြင္ တာ၀န္မရွိဘူးလား။ ယင္းကို တားဆီးရန္အတြက္ ေကအိုင္ေအက ရထားလမ္းမ်ားကို မိုင္းခြဲဖ်က္ဆီးသည့္ အခါတြင္မွ လူဆိုးအျဖစ္ အဘယ္ေၾကာင့္ အထက္စီးမွ စြပ္စြဲေနသနည္း။ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ က ေျပာသည္။ ၄င္းတို႕၏ တပ္မ်ားအတြက္ရိကၡာပို႕ရာမွာ ဟန္႕တားေနွာက္ယွက္ေသာေၾကာင့္ ကိုယ့္ ကိုယ္ကို ခုခံကာကြယ္ရပါသတဲ့။ ေကအိုင္ေအ တပ္ေတြ ေနျပည္ေတာ္အနီး ပ်ဥ္းမနား တ၀ိုက္ တြင္ လာ တပ္စြဲေနမည္ ဆိုလွ်င္ အဆိုပါတပ္မ်ားအတြက္ ရိကၡာပို႕ျခင္း အား ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ က လြတ္လပ္စြာ ခြင့္ျပဳမည္လား။
စစ္အစိုးရ၏ စစ္ေရးရည္မွန္းခ်က္အတြက္ အသံုးျပဳေနေသာ ရထားလမ္းမ်ားအား မိုင္းမခြဲေစျခင္လွ်င္၊ တပ္မ်ားအတြက္ ရိကၡာပို႕ရာမွာ အေနွာက္အယွက္မျဖစ္ေစျခင္လွ်င္ ကခ်င္ ျပည္နယ္အတြင္း သြားေရာက္တပ္စြဲဲထားေသာ စစ္အစိုးရ၏ တပ္မ်ားအားလံုး ျပန္ဆုတ္ခြါလာၾကရန္ အမိ္န္႕ေပးလိုက္ ရံုပင္ျဖစ္သည္။ ျပည္ တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ခ်က္ျခင္း ရရွိသြားပါ မည္။ သူ႕ျပည္နယ္ကို သူ႕ဖာသာ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကိုယ္တိုင္ အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ ကခ်င္တပ္မ်ား က တာ၀န္ယူၾကပါလိမ့္မည္။ အထက္ပါ သမိုင္းေဆာင္းပါးတြင္ ပါရွိသည့္ စာပုဒ္ ကို ေလ့လာပါ။
“ မန္ခိန္း (Man Hkaring) ေက်းရြာတြင္ျပဳလုပ္ေသာ ကခ်င္ေဒသ လူထု အစည္းအေဝးတြင္ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားရာ၌ ဗမာမ်ားက ကခ်င္မ်ားအေပၚစိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ေတာင္တန္းေဒသကို ကခ်င္မ်ား စိတ္တိုင္းက် အုပ္ခ်ဳပ္ နိုင္ေၾကာင္း၊ သို႔ပါေသာ္လည္း တစ္ျပည္လံုးႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ဘ႑ာေရး၊ ကာကြယ္ေရး၊ နိုင္ငံျခားေရး၊ စသည္တို႔ကို မူ ကခ်င္ဝန္ၾကီးပါဝင္ေသာ ဗဟိုအစိုးရ(ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ)က တိုင္ပင္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ဘာသာေရး ၌ လည္း လြတ္လပ္စြာၾကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ဘာသာကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္နိုင္ေၾကာင္း၊ ကခ်င္တပ္ရင္းသီးျခား ဖြဲ႔စည္း ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗမာ တစ္က်ပ္၊ ကခ်င္ တစ္က်ပ္ တန္းတူ အခြင့္အေရးရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ခင္ဗ်ားတို႔က ဗမာ မေကာင္းဘူးလို႔ထင္ရင္ လက္ေတြ႔ ေပါင္းၾကည့္နိုင္ေၾကာင္း၊ ယခု ဗမာက ယခင္ ဗမာႏွင့္ မတူေၾကာင္း ခင္ဗ်ားတို႔ ယံုပါ ဟု မိန္႔ၾကားခဲ့ရာ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို အလြန္ပင္ၾကည္ညိဳေလးစားသြားၾကပါသည္။ ” ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ခ်စ္ခင္ေလးစားသူမ်ားသည္ ၄င္း၏မူအေပၚ အေျခခံျပီး ကခ်င္ ျပည္တြင္းစစ္ျပသနာ၊ ျပည္ ေထာင္စု တခုလံုး ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျပသနာမ်ားအား ခ်ဥ္းကပ္ကိုင္တြယ္ရန္ လိုပါမည္။
တရား၀င္ အစိုးရ ဟူသည္မွာ အဘယ္နည္း။ သူပုန္ ဟူသည္မွာ အဘယ္နည္း။
ဦးသိန္းစိန္၏ တပ္မ်ားက အစိုးရတပ္ျဖစ္၍ တရား၀င္သည္။ ေကအိုင္ေအက သူပုန္ျဖစ္၍ တရားမ၀င္။ အစိုးရ တပ္က သူပုန္ကိုေခ်မႈန္းျခင္းမွာ တရား မွန္ကန္သည္ဟု ေျပာၾကသူမ်ား ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ယင္းအေၾကာင္းျပခ်က္အား လက္ခံသင့္မသင့္ ရွဳေဒါင့္ နွစ္ခုမွ စဥ္းစားရန္လိုပါသည္။ စာေရးသူကဲ့သို႕ ျမန္မာ လူမ်ိဳး မ်ားနွင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ျမန္မာျပည္နယ္၏ ရွဳေဒါင့္ နွင့္ ျမန္မာမဟုတ္သည့္ အျခားတုိင္းရင္းသား မ်ားနွင့္ ဖြဲ႕စည္းထား သည့္ ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔၀င္ အျခားျပည္နယ္မ်ား၏ ရွဳေဒါင့္ ဟူ၍ျဖစ္သည္။
ပထမဆံုးအေနနွင့္ အစိုးရ၏ တရား၀င္မႈ ကို ဆန္းစစ္ရပါမည္။ အစိုးရကိုယ္တိုင္က တရား၀င္မွသာ ယင္းကိုနာခံ ေပးေနေသာ တပ္မွာ တရား၀င္ပါမည္။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရမွာ တရား၀င္ အစိုးရမဟုတ္ပါ။ အေၾကာင္းနွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ပထမ အခ်က္မွာ နာဂစ္ မုန္တိုင္းျပင္းထန္စြာက်ေရာက္ေနစဥ္ အတြင္း အတင္းအၾကပ္ အတည္ျပဳခဲ့သည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေပၚ အေျခခံ၍ ဖြဲ႕စည္းထားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဒုတိယ အခ်က္မွာ ၂၀၁၀ ခုနွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားအတြင္း ၾကိဳတင္မဲမ်ားအသံုးျပဳ၊ မဲကလိန္က်ျပီး အနိုင္ရခဲ့သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အမ်ားစုအေပၚအေျခခံ ဖြဲ႕စည္းထားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၾကိဳတင္မဲမ်ားျဖင့္ အနိုင္ယူ ခဲ့ျခင္းကို ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကပင္ ၀န္ခံခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။ သို႕ျဖစ္၍ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရမွာ တရား၀င္ အစိုးရ မဟုတ္ပါ။
ဒုတိယအေနနွင့္ တရား၀င္အစိုးရ အေနနွင့္ စဥ္းစားၾကည့္ပါမည္။ လူထုက ဒီမိုကေရစီနည္းက်စစ္စစ္မွန္မွန္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္သျဖင့္ တရား၀င္ အစိုးရေပၚလာျပီ ဆိုၾကပါစို႕။ လူမ်ားစု၏ မဲဆႏၵအေရအတြက္ကိုသာ အေျခခံစဥ္းစားလွ်င္ ယင္း တရား၀င္ အစိုးရသည္ စာေရးသူကဲဲ့သို႕ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားေနထိုင္ရာ ျမန္မာျပည္နယ္တြင္သာ အာဏာလႊမ္းမိုးမႈ ရွိပါ မည္။ ျမန္မာျပည္နယ္ အတြင္း၌ ယင္းတရား၀င္ အစိုးရကို လက္နက္ကိုင္ ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္သည့္ အဖြဲ႕အား သူပုန္ ဟု ေျပာနိုင္ပါမည္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးမဟုတ္သည့္ အျခားတုိင္းရင္းသား မ်ားနွင့္ ဖြဲ႕စည္းထား သည့္ ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔၀င္ အျခားျပည္နယ္မ်ားကို မလႊမ္းျခံဳပါ။
တတိယ အေနနွင့္ ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႕၀င္ အျခားျပည္နယ္မ်ား အားလံုးကိုပါ လႊမ္းျခံဳအာဏာသက္ေရာက္ေစမည့္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရကို မည္သို႕စဥ္းစားမည္နည္း။ နွစ္ခ်က္ လိုပါသည္။ တစ္ခ်က္မွာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ တိုင္းရင္းသား မ်ား၏ အခြင့္အေရးကို ေဖၚေဆာင္ထားသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတရပ္ရွိရပါမည္။ ယင္း အေပၚအေျချပဳ၍ က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပြဲနွင့္ အညီ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ အစိုးရျဖစ္ရ ပါမည္။ သို႕မွသာ ျပည္ေထာင္စု တခုလံုးကို လႊမ္းျခံဳအာဏာသက္ေရာက္ မည့္ တရား၀င္ အစိုးရ ရနိုင္ပါမည္။ ေနာက္တခ်က္မွာ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ကို ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ျပည္နယ္မ်ားမွ ျပည္နယ္ကာကြယ္ေရးတပ္မ်ားပါ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထား ဘို႕လိုပါမည္။ သို႕မွသာ တရား၀င္ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ တည္ရွိလာပါမည္။
ယင္းအေျခအေနမ်ားေနာက္ခံတြင္ ေပၚေပါက္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ကို ဆန္႕က်င္တိုက္ပြဲ၀င္ သည့္ တပ္မွာ သူပုန္တပ္ ျဖစ္မည္။ သို႕မဟုတ္ဘဲ လူမ်ားစု ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကို အဓိကထားစုစည္း၊ တပ္ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ေနရာမွန္သမွ် ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြသာ ရာထူးရယူ၊ စစ္အာဏာရွင္အေျခခံ ျဖင့္ စစ္ေရးအရလႊမ္းမိုးနိုင္ ေရး အတြက္သာ တပ္ကိုအသံုးခ်၊ ယင္းသို႕ေသာ တပ္မွာ အစိုးရတပ္ျဖစ္၍ တရား၀င္ျပီး ယင္းတပ္ကို ခုခံေနသည့္ ေကအိုင္ေအမွာသူပုန္ျဖစ္သျဖင့္ တရားမ၀င္ ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ ကိုစာေရးသူ က လံုး၀လက္မခံပါ။
တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားဘက္မွၾကည့္လွ်င္ လက္ရွိျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ နယ္ခ်ဲ႕ အေျခခံျဖင့္ တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ အဂၤလိပ္တပ္နွင့္ ျခားနားမႈမရွိ။ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားရွိ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသား လူထု မ်ား၏ သေဘာဆႏၵနွင့္ ဆန္႕က်င္ျပီးအတင္းအၾကပ္၀င္ေရာက္ အနိုင္က်င့္ တိုက္ခိုက္မႈ မွန္သမွ်သည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္နွင့္ ဆန္႕က်င္သည္။ နယ္ခ်ဲ႕လုပ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္။
ယင္းသို႕ေသာ နယ္ခ်ဲ႕လုပ္ရပ္ကို္ လက္ခံမည္၊ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳမည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ကို ခုခံခဲ့၊ အဂၤလိပ္တပ္ကို ေတာ္လွန္တိုက္ပြဲ၀င္ ခဲ့သနည္း။ အဂၤလိပ္တပ္ကို တရား၀င္တပ္အျဖစ္ လက္ ခံ၊ သူ႕ေနာက္မွာ ရပ္တည္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခါင္းေဆာင္ခဲ့သည့္ ျမန္မာ႕လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္သည္ သူပုန္ တပ္ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ၄င္းတပ္ကို ဆန္႕က်င္။ ဤသို႕ရပ္တည္ခဲ႕ရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ျပန္လည္သံုးသပ္ၾကပါကုန္။
ေကအိုင္အို၊ ေကအိုင္ေအ သည္ ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲထြက္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနျခင္းျဖစ္သလား။
ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရနွင့္ ကာခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လႈိင္ သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ တပ္အင္အားေျမာက္မ်ားစြာ ကခ်င္ျပည္နယ္သို႕ ေစလႊတ္၊ အဆမတန္ျပင္းထန္သည့္ လက္နက္ၾကီးမ်ား၊ တိုက္ေလယဥ္မ်ားပါသံုး၍ အျမစ္ျပဳတ္ ေခ်မႈန္းစစ္ဆင္ႏႊဲေန သနည္း။ တရား၀င္အေၾကာင္းျပခ်က္[ii] သည္ အဘယ္နည္း။ မိမိတပ္မွရဲေဘာ္မ်ားဒဏ္ရာရသြားသည့္အခါ ပစ္သတ္ျပီး ထားခဲ့ရန္ပင္ အမိန္႕ေပးေၾကာင္း ခမရ (၃၈၂)က ဒုတပ္ႀကပ္ ေအာင္မင္းထိုက္ က ထြက္ဆိုခဲ့သည္။[iii] မိမိ၏ရဲေဘာ္မ်ား ၏ အသက္ကိုပင္ ဖက္ကေလးလိုသေဘာထားလွ်က္ ဤမွ်ရက္စက္သည့္ စစ္ပြဲကို အဘယ္ေၾကာင့္ သဲၾကီးမဲၾကီး ဆင္ႏႊဲ ေနသနည္း။ အစိုးရအေနျဖင့္ ကိုယ့္ရဲေဘာ္မ်ား အေပၚကိုပါ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျပီးဆင္ႏႊဲသည့္ စစ္ပြဲမ်ိဳး ျပည္တြင္းစစ္သမိုင္း တြင္ တၾကိမ္တခါ မွ် မၾကားခဲ့ဘူးပါ။
ေကအိုင္ေအ၏ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ဂမ္ေရွာင္၊ ဒုတိယစစ္ဦးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္၊ ေကအိုင္အို တြဲဘက္ အေထြ ေထြ အတြင္းေရးမႈး ဦးလနန္ တို႕က ေကအိုင္အို၊ ေကအိုင္ေအ သည္ ခြဲထြက္ေရးအတြက္ တိုက္ေနျခင္း မဟုတ္၊ စစ္မွန္ ေသာ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္၇န္၊ အတိအက်အားျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္ ၾကိဳး ပမ္းေနၾက ေၾကာင္း အၾကိမ္ၾကိမ္ ေျပာခဲ့ျပီးၾကျပီ။ ေကအိုင္ေအ နွင့္ အတူတြဲ၍ ခုခံစစ္ဆင္ႏႊဲေနေသာ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ သည္ လည္း ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ သာ တိုက္ပြဲ၀င္ေနေၾကာင္း သိၾကျပီးျဖစ္သည္။ မိမိတိုက္ေန ေသာစစ္ကို လူထုေထာက္ခံမႈရရန္အတြက္ အစိုးရက ေကအိုင္အို၊ ေကအိုင္ေအ တို႕သည္ ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲထြက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းေနၾကသလိုလို ၀ါဒျဖန္႕ခ်ီမႈမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါ။
ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲမထြက္ျခင္ေအာင္လုပ္ရန္မွာ မည္သူ႕တာ၀န္နည္း။
ေပါင္းစည္းျခင္း ဆိုသည္မွာ ေမတၱာတရားကို အေျခခံလွ်က္ တဦးကိုတဦးနားလည္မႈရွိစြာ၊ ခ်စ္ခင္ရင္းနွီးစြာ၊ ၾကည္သာ စြာ လက္တြဲနိုင္ၾကမွသာ အနွစ္သာရနွင့္ ျပည္႕စံုသည္။ လင္မယားပင္ ျဖစ္ေစဦး၊ အတင္းအၾကပ္ဓါးမိုး၍ ေပါင္းဖက္ခိုင္း လွ်င္ ေခတၱမွ်သာ ခံပါမည္။ ကြဲၾကျပဲၾကမွာ ျဖစ္သည္။
လူမ်ားစု ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြက အနိုင္က်င့္မည္စိုးရိမ္သျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားက ခြဲထြက္ခြင့္ကို ေတာင္းခဲ့ၾက ရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္တြင္ အေသးစိပ္ေဆြးေႏြးရန္ တင္ျပခဲ့သည္။ [iv] ထို႕ေနာက္ငါးနွစ္ စီမံကိန္းနွစ္ရပ္ ဆယ္နွစ္တာကို ရည္ညႊန္းလွ်က္ ဆယ္ နွစ္ ၾကာျပီးေနာက္ ခြဲထြက္လိုက ခြဲထြက္ခြင့္ေပးရန္ ဟူေသာ အခ်က္ကို ဖြဲ႕စည္းပံုတြင္ ထည့္သြင္းျပဌာန္းေပးရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။[v] “ ဆယ္နွစ္ၾကာေအာင္ ေပါင္းျပီးမွ သူတို႕ တေတြ ဆက္ေပါင္းျခင္ေအာင္ မလုပ္နိုင္လွ်င္ က်ဳပ္တို႕ဗမာေတြ ညံ႕လို႕ေပါ႔” ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက မွတ္ခ်က္ျပဳ ခဲ့ ေသးသည္။ [vi] ထိုစဥ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဗမာ ဟု သံုးခဲ့ျခင္းမွာ စာေရးသူကဲ့သို႕ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ ကို ရည္ညႊန္းသည္ ဟု နားလည္သည္။
ယခုၾကံဳေတြ႕ေနရသည့္ ျပည္ေထာင္စု ျပသနာမွာ ျမန္မာေတြ ညံ႕၍ဟု မယူဆပါ။ လူမ်ိဳးျပသနာ မဟုတ္၊ စနစ္ျပသနာ ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေၾကာင့္သာ ဤျပသနာေပၚ ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ စစ္အာဏာသိမ္းသည့္အခ်ိန္ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက တိုင္းရင္းသားမ်ားဖက္ဒရယ္ေတာင္းသည္ကို ခြဲထြက္ ေရး ဟု အေၾကာင္းျပကာ ဖိနွိပ္ခဲ႕သည္။ နွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ ၾကာျပီး ယခုအခ်ိန္ေရာက္မွ ဖက္ဒရယ္ဟူသည္မွာ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးစနစ္ျဖစ္ျပီး တိုင္း ရင္းသားမ်ားရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကိုယ္တိုင္ လက္ခံလာခဲ့ရသည္။ [vii] တုိင္းရင္း သား မ်ားသည္ နွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ ၾကာမွ် ဒုကၡမ်ား ခံစားခဲ႕ၾကရပါျပီ။
စင္စစ္အားျဖင့္မူ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ ဖိနွိပ္မႈေအာက္တြင္ ျမန္မာမဟုတ္သည့္ တိုင္းရင္းသားေတြသာမက ျမန္မာေတြ ပါ ခံစားခဲ့ၾကရသည္။ သံဃာေတာ္မ်ားအား မီးေလာင္ဗံုးနွင့္ျဖိဳခြင္းခဲ့သည့္ ေနာက္ဆံုးသာဓက ကိုၾကည့္ပါ။ သံဃာေတာ္ အမ်ားစုၾကီးမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္းသား မ်ား ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲမထြက္ျခင္ေအာင္ လုပ္ရန္မွာ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္တြင္ တာ၀န္ရွိခဲ့သည္။ ေကအိုင္အိုကို ဆင္ႏႊဲေနသည့္ ထိုးစစ္ကို ၾကည့္လွ်င္ အစိုးရက တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညြတ္ေရးကို လိုလားသည္ ဟူသည္မွာ မည္သူမွ်ယံုနိုင္စရာမရွိ။ ကခ်င္မ်ားကို နာက်ည္းေအာင္ လုပ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေကအိုင္အိုက ပင္လံုစာခ်ဳပ္ အရ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ေဘာင္အတြင္းတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ရရွိရမည့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ အခြင့္အေရး ကို အသိအမွတ္ျပဳဘို႕ေျပာေနသည္။ အစိုးရက မသိက်ိဳးကြ်န္ျပဳ၊ အဆမတန္ အင္အားသံုး၊ စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးကာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ကိုသာ လက္မွတ္ထိုးခိုင္းေနသည္။ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား၏ ျမိဳ႕ေတာ္သဘြယ္ျဖစ္လာေနေသာ လိုင္ဇာကိုသာ အတင္းအၾကပ္တက္သိမ္းမည္ ဆိုလွ်င္ နာက်ည္းမႈသည္ ခါးသီးသည့္ အဆင့္သို႕ေျပာင္းသြားမည္။ ခုခံမႈသည္ ပို၍ အရွိန္ျမင့္လာနိုင္သည္။ ကခ်င္ တို႔၏ ခုခံစစ္သည္ ေတာင္ေပၚမွေန၍ ေျမျပန္႔ေဒသမ်ားသို႕ ေရြ႕ေလွ်ာ မလာဟု မည္သူမွ် မေျပာနိုင္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ျပည္ေထာင္စုကေနခြဲထြက္သြားေစေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ားေပၚလာေစရန္ ေကအိုင္အိုနွင့္ ကခ်င္ လူထုကို တြန္းအားေပးသည့္ လုပ္ငန္းအား သမတ ဦးသိန္းစိန္ နွင့္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္တို႕ လုပ္ေနၾကသည့္ သေဘာ ေဆာင္သည္။ ေနာင္ျဖစ္လာမည့္ ျပသနာ မ်ားအတြက္ ၄င္းတို႕တြင္ အဓိက တာ၀န္ရွိပါမည္။
ခ်စ္ျခင္းေမတၱာအား ပ်ံ႕ပြားေစျခင္းသည္ အမုန္းတရားမ်ား ေလ်ာ့ပါးေစမည့္ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ျခင္း။
ကို၀ိုင္၀ုိင္ေက ၏ သမိုင္းေဆာင္းပါးမွ ေကာ္ပီကူးထားေသာ ေအာက္ပါ ဓါတ္ပံုကေလးကို ၾကည့္ပါ။ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ား၏ေရွ႕တြင္ထိုင္လွ်က္ အားရပါးရရယ္ေမာလွ်က္ ရွိေၾကာင္းေတြ႕ရပါမည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ တြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးကို အာမခံခ်က္ေပးခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အား ကခ်င္မ်ားက ခ်စ္ခင္ေလးစား ၾကသည္။ ေမတၱာတရား အေပၚအေျခခံလွ်က္ ကခ်င္ေတြက မိသားစုသဖြယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို စၾက ေနာက္ေျပာင္ၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ကိုယ္တိုင္လည္းကခ်င္ တို႔၏ ေမတၱာကိုခံယူလွ်က္ ရယ္ေမာမိသြား၊ ဦးသိန္းစိန္ နွင့္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္ တို႕သည္ ဤ ဓါတ္ပံုကေလးမွ ေမတၱာတရားမ်ိဳးကို မခံစားျခင္ၾကေပဘူးလား ဟူ၍ စဥ္းစားမိသည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ နွစ္နွစ္ျခိဳက္ျခိဳက္ ရယ္ေမာေနသည္ကို ကို၀ိုင္၀ုိင္ေက က ေအာက္ပါအတိုင္းေရးထားသည္။
“ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ကခ်င္အမ်ဳိးသမီး(၆)ဦး၏ အလယ္ တြင္ ထိုင္ေစလ်က္ ဓါတ္ပံုရိုက္ရန္ ခ်ိန္ထားစဥ္ ကခ်င္တိုင္းရင္သား တစ္ေယာက္က “ ကခ်င္မေလးေတြနဲ့ ဓါတ္ပံုအတူရိုက္တာ အိမ္ျပန္ေရာက္လို႔ ဓါတ္ပံုကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ ၾကည္ ေတြ႔သြားရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတာ့ ဗိုက္ေခါက္ဆြဲ အလိမ္ခံရေတာ့မွာပဲ ” ဟု ခ်စ္စနိုးျဖင့္ စလိုက္ရာ ပရိသတ္အားလံုး ဝါးကနဲ ရယ္ပြဲက်သကဲ့သို႔ အလြန္တရာ ရယ္ခဲလွေသာဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ပင္လွ်င္ သေဘာက်ႏွစ္ခ်ဳိက္စြာ ရယ္ေမာသည္။ ”
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ကြာလိုက္သည့္ ျဖစ္ျခင္း။ လက္ရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း၊ သစ္မ်ားသည္ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား မ်ား အေပၚ ရက္စက္လွေခ်တကား။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ အတူတကြ ျဖဴစင္သည့္ ေမတၱာျဖင့္ ျပံဳးရႊင္ရယ္ေမာခဲ့ၾကေသာ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးတို႕မွေမြးဖြားလိုက္သည့္ ေျမးငယ္ကခ်င္သမီးပ်ိဳမ်ားသည္ ယေန႕ စစ္ယူနီေဖါင္း၀တ္၊ ေသနတ္ကိုင္စြဲ ကာ သူတို႕ေျမကို သူတို႕ခုခံကာကြယ္ရသည့္ဘ၀ သို႕က်ေရာက္လွ်က္ရွိသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေပးခဲ့သည္႕ ကတိ စကားမ်ား၊ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္တို႕အား မည္သူမွ် ေလးစားလုိက္နာျခင္းမရွိၾကေတာ့။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ အာမခံခဲ့သည့္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးမ်ား လက္ေတြ႕ခံစားနိုင္ေရး အတြက္ ၄င္း၏ သမီးအရင္း ျဖစ္ရံုသာမက ယေန႕ နိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုတြင္ ထိပ္ဆံုးပိုင္းမွာေနရာယူထားေသာ ေဒၚ ေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ အေပၚ ကခ်င္လူထုက တစံုတရာအားကိုးလိုၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ သူမ သည္ ယေန႕အခ်ိန္အထိ ခပ္ေပါ႕ေပါ႕ ပင္ သေဘာထားလွ်က္ရွိသည္။ ရင္ကြဲဘြယ္ေကာင္းပါဘိ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဤသို႕ဆိုသနည္း။
ဇန္န၀ါရီလ (၃) ရက္ေန႕တြင္ ကခ်င္အေရးနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ အာရ္အက္ေဖက အင္တာဗ်ဴးေသာအခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္က “ ဘယ္လိုေဆြးေႏြးေနသလဲ ဆိုတာ အေသးစိပ္မသိ၊ ၀င္ေရာက္ပါ၀င္ေဆြးေႏြးျခင္တဲ့ ဆႏၵရွိလို႕ေျပာထားတာ တနွစ္ေတာင္ မကေတာ့ပါ။ အစိုးရဘက္က ဖိတ္ေခၚကမ္းလွမ္းတာမရွိ။ ”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၊ လူထုေခါင္းေဆာင္ေနရာတြင္ တာ၀န္ယူေနသူ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ နိုင္ငံသားမ်ားအား တာ၀န္သိတတ္သူ မ်ားျဖစ္ေစဘို႕ မၾကာမၾကာ သြန္သင္ဆံုးမေလ႔ ရွိသူလည္းျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပသနာနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ သူမတြင္ တာ၀န္ရွိသည္ဟု စာေရးသူ ယူဆသည္။ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး နွင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး ကိစၥမ်ားေဆာင္ရြက္ပါမည္ ဟူ၍ လူထုထံမွ မဲမ်ားရယူခဲ့ရံုသာမက လက္ရွိ လည္း ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီ ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူေန၍ ျဖစ္သည္။
ယခု ဆိုလွ်င္ စစ္ေ၇းအရွိန္မွာ အထြဋ္ အထိပ္ေရာက္ေနပါျပီ။ လက္နက္ၾကီးမ်ိဳးစံု နွင့္ တုိက္ေလယာဥ္မ်ားပါ သံုးျပီး မီးကုန္ ယမ္းကုန္ တိုက္ေနပါျပီ။ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း သိန္းတခ်ိဳ႕ပမာဏရွိသည့္ လူထုမ်ား တိုက္ရိုက္ သို႕မဟုတ္ သြယ္၀ိုက္ ထိခိုက္ခံစားေနၾကရသည္။ ဤမွ် အေရး ၾကီးလွေသာ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥၾကီးတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ သည္ မိမိ၏တာ၀န္ကို တက္တက္ၾကြၾကြ ထမ္းေဆာင္မည့္ ပိုင္းျဖတ္ခ်က္[viii] နွင့္ နိုင္ငံေရးဆႏၵ[ix] ကို ယခုအခ်ိန္ အထိ မျပေသး ဟု စာေရးသူ ခံစားမိသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဤသို႕ ဆိုသနည္း။
ဘယ္လိုေဆြးေႏြးေနသလဲ ဆိုသည္ကို မသိသျဖင့္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ရန္ ၾကိဳပမ္းျခင္း မရွိဟု သူမေျပာသည္မွာ သဘာ၀ မက်ပါ။ မသိလွ်င္ သိေအာင္လုပ္ရန္ တာ၀န္ရွိပါသည္။ သူမလို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးအေနျဖင့္ သိလိုစိတ္တကယ္ရွိလွ်င္ မသိ နုိင္ စရာ အေၾကာင္း မရွိပါ။ သို႔ရာတြင္ သိေအာင္လုပ္ရာ၌ အမွန္တကယ္ အခက္အခဲရွိေနသည္ ဆိုပါမူ စာေရးသူ ကူညီ နိုင္ပါသည္။ တာ၀န္ရွိသူ မ်ားထံမွ ခြင္႕ျပဳခ်က္ေတာင္း၍ သက္ဆိုင္ေသာစာရြက္စာတမ္းမ်ား၊ ဗြီဒီယို မွတ္တမ္းမ်ား ကို သူမ လက္၀ယ္ ရရွိေအာင္ စီစဥ္ေပးနိုင္ပါသည္။
အစိုးရဘက္က ဖိတ္ေခၚကမ္းလွမ္းျခင္း မရွိသျဖင့္ ၀င္ေရာက္ပါ၀င္ျခင္း မရွိဟူသည္မွာ ပို၍ပင္ မျဖစ္သင့္ပါ။ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို အဓိကဖ်က္ဆီးေနသူမွာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရျဖစ္သည္။ လူထု ၾကီးက အားကိုးလိုေသာ လူထုေခါင္းေဆာင္ သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး နွင့္ ပတ္သက္၍ မည္မွ်ပင္ ၾကီးမားသည့္ ျပသနာမ်ားတက္ေနေစဦး အစိုးရမခိုင္းသမွ် ဘာမွ် မလုပ္ဟု ဆိုလွ်င္ လူထု သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအား မည္သည့္အခါတြင္မွ် လက္ေတြ႕ခံစားနုိင္ေတာ့မည္မဟုတ္။ သူမသည္စစ္အစိုးရ နွင့္ စစ္ေခါင္း ေဆာင္မ်ား ျငိဳျငင္မည္ကို မခံလိုသျဖင့္ မခိုင္လံုေသာ အေၾကာင္းမ်ားကို ျပျပီး တမင္ေရွာင္၊ လူထုနစ္နာမႈမ်ားအား မ်က္ကြယ္ျပဳေနသည္ ဟု စာေရးသူ သံသယျဖစ္မိသည္။
ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးအပါအ၀င္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ဆိုင္ရာ ျပသနာမ်ားအား ၀င္ေရာက္ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းရန္ ၾကိဳးပမ္း မည္ ဆိုလွ်င္လည္း ရပ္တည္ခ်က္မွာ အေရးၾကီးလာသည္။ အစိုးရ နွင့္ လူထုအၾကား မည္သူ႕အမုန္းကိုမွ် မခံရေအာင္ အလယ္မွာေန၍ ဖ်န္ေျဖေပးသြားမည္[x] ဟူသည့္ သူမ၏ရပ္တည္မႈမွာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ အေထာက္အပံ႕ျဖစ္ မည္ ဟု မယူဆပါ။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ေဒ၀ဒတ္နွင့္ ျမတ္စြာဘုရားအၾကားတြင္ ေစ႔စပ္၍မရပါ။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေဒ၀ဒတ္အား သဘာ၀ တရားက ေျမျမိဳ၍ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္ခဲ့ရသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ တရားသူၾကီးမဟုတ္၊ ကုလသမဂၢ အရာရွိလည္း မဟုတ္သျဖင့္ အလယ္မွာ ေနသည္ ဆိုျခင္းမွာ အဓိပၸါယ္ မရွိလွပါ။ သူမသည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ ဥပေဒစိုးမိုးေရး လက္ေတြ႕ရွိလာေစရန္ ဦးေဆာင္ ေဖၚေဆာင္ ေနသူဟူ၍သာ စာေရးသူနားလည္သည္။
ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ေဖၚေဆာင္မည္ ဆိုလွ်င္ မွ်တေသာ တရားခြင္[xi] အယူအဆကို က်င့္သံုးရန္လိုပါသည္။ မုဒိန္းမႈ တခုတြင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း စြပ္စြဲခံရသူမွာ စစ္ဗိုလ္ၾကီးတဦး ျဖစ္ျပီး က်ဴးလြန္ခံရသူမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသည့္ တိုင္း ရင္းသူ အမ်ိဳးသမီးကေလး ဆိုၾကပါစို႕။ ၄င္းတို႕ နွစ္ဦးလံုးတြင္ အခြင့္အေရးတန္းတူရွိသည္။ တရားရံုးတြင္ တူညီစြာ အမႈ ရင္ဆိုင္နိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ အာဏာရွိ၊ လက္နက္ရွိ၊ ေငြေၾကးရွိ၊ အင္အားရွိသည့္ စစ္ဗိုလ္ၾကီး နွင့္ ယွဥ္ျပိဳင္လွ်က္ အမႈရင္ဆိုင္နိုင္ရန္ ညီမွ်ေျခရွိလာေစေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသူမေလးအား ျဖည့္ဆည္းေပးဘို႕လိုသည္။
ရွက္လြန္းသျဖင့္ ရဲစခန္းသြားျပီး အမႈမဖြင့္ရဲလွ်င္ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ား ကူညီလိုက္ပါေပးရန္၊ ေဆး၀ါးကုသ ခြင့္ လံုေလာက္စြာရရွိရန္နွင့္ အမႈရင္ဆိုင္ေနစဥ္အတြင္း စား၀တ္ေနေရးအဆင္ေျပေစရန္ကူညီေပးဘို႕လိုသည္။တရားရံုး သြားရန္ ခရီးစားရိပ္မရွိလွ်င္ ရွာေပးဘို႕လိုသည္။ ျမန္မာစကား ေကာင္းစြာ မေျပာတတ္လွ်င္စကားျပန္စီစဥ္ေပးရမည္။ သူမ၏ မႈခင္းအတြက္ တရားလိုအစိုးရ ေရွ႕ေန၏ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္မႈကို မေၾကနပ္နိုင္သည့္ ခိုင္လံုေသာ အေၾကာင္း မ်ားေတြ႕ရလွ်င္ အရည္အခ်င္းနွင့္ ျပည္႕စံုေသာ ျပင္ပေရွ႕ေနတဦးထံမွ ဥပေဒအကူအညီရရွိေစရန္ စီစဥ္ေပးသင့္ သည္။ နိမ့္သည့္ ဘက္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးျခင္းသည္ မွ်တေသာတရားခြင္ကိုအားျဖစ္ေစျပီး ဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ ပံ႔ပိုးသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ စစ္အစိုးရက လြန္မင္းစြာ အင္အားၾကီးလွ်က္ ရွိသည္။ အဖိနွိပ္ခံလူထု နွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ အဆ မတန္ အင္အားနည္းလွ်က္ရွိသည္။ အလယ္မွာ ေနျပီး နွစ္ဘက္အၾကားညွိေပးမည္၊ ဖ်န္ေျဖေပးမည္ ဟုသာ ဆိုလွ်င္ လက္ေတြ႕တြင္ အားၾကီးသူသာ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေ၇းကို အမွန္တကယ္ျမတ္နိုးလွ်င္ အနည္းဆံုးအေန နွင့္ အားနည္းသည့္ဘက္တြင္ ညီမွ်ေျခရွိလာေစရန္ ျဖည့္ေပးရပါမည္။ နိုင္ငံသားတိုင္းမွာပင္ တာ၀န္ရွိပါသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အလယ္မွာေနမည္ဟူေသာသူမ၏ရပ္တည္မႈကို စြန္႕လႊတ္ျပီး အမွန္တရား၊ တရားမွ်တမႈ၊ အဖိနိွပ္ခံလူထုမ်ား နွင့္ အခြင့္အေရးဆံုးရွံဳးေနၾကေသာ တိုင္း ရင္းသားမ်ားဘက္တြင္ ျပန္လည္ရပ္တည္သင့္ပါျပီ။ ယင္း ရပ္တည္ခ်က္ အေပၚတြင္ အေျခခံ၊ ဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ခိုင္ခိုင္ျမဲျမဲ ကိုင္စြဲလွ်က္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး ကိစၥမ်ားအား စြမ္းစြမ္းတမန္ ေဆာင္ရြက္လိမ့္ မည္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္လူထု ရသင့္သည့္ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ား လက္ေတြ႕ခံစားနိုင္ေရးအတြက္ ျပတ္ျပတ္သားသား တိုက္ပြဲ၀င္ေပးလိမ့္မည္ဟု ေျမွာ္လင့္ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
မည္သို႕ပင္ျဖစ္ေစ၊ ရိုးသားေသာ ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႕အေနျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အေပၚ ထားရွိခဲ့သည့္ ေမတၱာမွာမူ မည္သည့္အခါတြင္မွ် ကုန္ခမ္းသြားလိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ယူဆပါသည္။
အပိုင္း (၅) ကို ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္
ေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန) ဇန္န၀ါရီလ (၇) ရက္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္
ရည္ညႊန္းခ်က္မ်ား
[i] Human shield
[ii] Legitimate reason
[iii] http://www.facebook.com/photo.php?v=585185771498014
[iv] တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား အေရးနွင့္ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒ၊ ဒုတိယတြဲ၊ ( ျမန္မာ့သမိုင္း ျဖစ္ရပ္အမွန္မ်ား ေရးသားျပဳစု ေရး အဖြဲ႕က စိစစ္၍ ဦးေက်ာ္၀င္း၊ ဦးျမဟန္၊ ဦးသိန္းလိႈင္တို႕က ျပဳစုသည္။ ) စာမ်က္နွာ ၅၁၅
[v] ၄င္း။ စာမ်က္နွာ ၅၁၆
[vi] ၄င္း။
[vii][vii] ၂၀၁၂ ခုနွစ္ နို၀ဘၤာလ ၂ ရက္၊ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရ ဦးေရႊမန္းက လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားျဖစ္ေသာ ေဒၚနန္း၀ါနဳ နွင့္ ဦးတီခြန္ျမတ္ တို႕အား ဖက္ဒရယ္ ဥပေဒ တရပ္ေရးဆြဲရန္ တာ၀န္ေပးျခင္း။
[viii] Commitment
[ix] Political will
[x] Mediation
[xi] Fair Trial
No comments:
Post a Comment
mr.kyaingtun@gmail.com