ဒီမုိကေရစီဆုိင္ရာ....... သိမွတ္ဖြယ္ရာႏွင့္ စဥ္းစားစရာမ်ား....။

- ဒီမုိကေရစီဆုိသည္မွာ ဂရိ ဘာသာစကားျဖင့္ Demos (ျပည္သူ) + Kratos (အာဏာ Power /အုပ္ခ်ဳပ္ေရး Rule) )
ထုိ႔ေၾကာင့္ဒီမုိကေရစီဆုိသည္မွာ....
ဒီမုိကေရစီဆုိသည္မွာ People's Power of Authority
(ျပည္သူ႔အာဏာျဖင့္ စုိးပုိင္မႈ)

- ``အမ်ားညီလွ်င္ ဤ ကုိ ကၽြဲလုပ္´´ ဆုိျခင္းကုိ စနစ္တစ္ခုပမာ လူအမ်ားက ထင္ေယာင္ထင္မွား ရွိလာၾကသည္။ ၅၀+၁=၅၁ မဲ ဆုိသည္႔ ရလာဒ္ျဖင့္ အေရးနိမ့္သူ(၄၉)ဦး၏ဆႏၵအား ႏုိင္လုိမင္းထက္ခ်ဳိးႏွိမ္ျခင္းသည္
ဒီမုိကေရစီမဟုတ္။ ထုိအခ်င္းအရာကို "လူအုပ္စုျဖင့္အႏုိင္က်င့္ျခင္း"ဟု
ျပင္သစ္လူမ်ဳိး ႏုိင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ေတာ့ကီးလ္(၁၈၀၅-၁၈၉၅)က ဆုိ...

- ဒီမုိကေရစီေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္ Democratization သည္ ေခတ္မွီေရး
(Modernization) အေပၚ တည္မွီေနျခင္းေၾကာင့္ပင္ျဖစ္...။

- Cultural Change ရမည္စုိး၍ Modernization ကုိ လက္မခံႏုိင္ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားမွာ Democratic Consolidation ကုိေရာက္ရန္
ၾကန္႔ၾကာတတ္.....။

- ထုိအဆင့္မေရာက္မီ ႏုိင္ငံေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ (Political Deadlock)ျဖစ္ျပီး အထက္မေရာက္ ေအာက္မက်သည္႔ ေဇာ္ကန္႔လန္႔ဒီမိုကေရစီ
(Partial Democracy)လည္းျဖစ္ႏုိင္....။


- Democratic Consolidation အဆင့္သုိ႔ ေရာက္ျပီးမွ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္
လွည္႔သြားခ်င္လည္း လွည္႔သြားႏုိင္....။

- ယဥ္ေက်း မႈအစဥ္အလာၾကီးမားေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ လူ
တစ္ဦးခ်င္းကုိ အဓိကထားသည္႔ (Individualism) ထက္ အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြားကုိ အသားေပးသည္႔္ အစုအဖဲြ႔အသြင္သ႑ာန္ သုိ႔ ပုိတိမ္းညြတ္တတ္ၾကသည္။ (ဥပမာအားျဖင့္- ဂ်ပန္)။

- ထုိႏုိင္ငံမ်ား တြင္ လစ္ဘရယ္၀ါဒထက္ ဆုိရွယ္လစ္၀ါဒ (သုိ႔တည္းမဟုတ္) အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒမ်ားက ပိုမုိေပ်ာ္၀င္မႈ အားေကာင္း.....။

- ထုိ အခ်က္ေၾကာင့္ပင္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ဗဟုိခ်က္သုိ႔ လစ္ဘရယ္၀ါဒ
ထုိးေဖါက္၀င္ေရာက္ရန္ ခက္ခဲလိမ့္မည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ႏုိင္....။

- လစ္ဘရယ္၀ါဒ၏ အဓိကကုိယ္က်င့္တရားစံမွာ ခႏၱီ(သည္းခံျခင္းတရား)
(Toleration)ျဖစ္....။

- လစ္ဘရယ္တုိ႔က မတူျခားနားသည္႔အျမင္မ်ားကုိ လက္ခံျပီး ႏုိင္ငံေရးႏွင့္
လူမႈေရးဆုိင္ရာ ၀ိ၀ါဒကဲြျပားျခင္းကုိ အေပါင္းလကၡဏာအျဖစ္ၾကိဳဆုိၾကပါ သည္။ ထုိသုိ႔ ကဲြျပားျခားနားျခင္းကပင္ လူမႈ႔အသုိင္းအ၀န္းတုိးတက္မည္႔
သေကၤတဟု ေကာက္ယူ....။

- ဒီမုိကေရစီဆုိသည္မွာ ဆရာၾကီးဒဂုံတာရာ၏ စကားျဖင့္ေျပာရလွ်င္ "မတည္႔အတူေန စနစ္" ျဖစ္....။

- Agree to disagree မတူကဲြျပားျခင္းကုိ လက္ခံတတ္သည္႔ ႏုိင္ငံေရး
ယဥ္ေက်းမႈ (Political Culture)တစ္ခုထြန္းကားရန္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး
အသုိင္းအ၀ုိင္းတြင္မ်ားစြာလုိေန....။

- ေ၀ဖန္ခံရတုိင္း အေရးယူသည္႔ဓေလ့သည္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းတြင္ ရုိးရာတစ္ခုပမာ စဲြျမဲက်န္ရစ္... ထုိအက်င့္ကုိ အရင္ဆုံးအျမစ္ျပတ္ကုစားရန္ အေရးၾကီး။

- ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ လစ္ဘရယ္၀ါဒထက္ ပုိမုိစိမ့္၀င္အားေကာင္းေသာ (သုိ႔တည္းမဟုတ္) အသားက်ျပီးျဖစ္ေသာ ကြန္ဆာေဗးတစ္၀ါဒႏွင့္ ဆုိရွယ္လစ္၀ါဒတုိ႔ကုိ ေမာ္ဒန္ႏုိင္ေဇးရွင္းအေနျဖင့္ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းစြာ ေက်ာ္
ုျဖတ္ရႏုိင္....။

- Democratic Culture ကုိ ယခုထက္ပိုမုိ အသားက်ေစရန္အေရးၾကီး...။

- သုိ႔မဟုတ္ပါက ဒီမုိကေရစီအား ျမန္မာလူထု၏ ျငီးေငြ႕စိတ္ပ်က္ကာ စနစ္ေဟာင္းကုိ ျပန္တမ္းတသည္႔ အႏၱရာယ္ႏွင့္ ၾကဳံေတြ႔ရႏုိင္....။

- ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ ဦးေဆာင္ေနသူ Key Player မ်ား
(အခင္းအက်င္းတြင္ Key Playerမဟုတ္ေသာ္လည္း ျပည္သူလူထု
အျမင္တြင္ Key Player ဟုအထင္ခံေနရသူမ်ား)၏ အံ့အားသင့္ဖြယ္ လဲြေခ်ာ္ ခ်က္မ်ားကို မၾကာခဏျမင္ေတြ႔ေနရပါက ေနာင္လာမည္႔ ေရြးေကာက္ပဲြ
မ်ားတြင္ မဲေပးရန္ စိတ္မ၀င္စားျခင္း(သုိ႔မဟုတ္) ႏုိင္ငံေရးကို စိတ္ပ်က္သည္႔ အႏၱရာယ္ႏွင့္ ထိပ္တုိက္ ရင္ဆုိင္ရဖြယ္ ရွိ.....။

- ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူအုပ္စု (မဲအမ်ားစု)အားကုိးျဖင့္ ဂ်ပုိးကုိ လိပ္ျဖစ္
၀ါးလုံးကုိ ၀ါးျခမ္းျဖစ္.... လုပ္ေနေသာ ဒီမုိကရက္တစ္ (အမည္ခံ/
အေယာင္ေဆာင္) ပုဂၢဳိလ္ၾကီး မ်ားကုိ စိတ္ဆင္းရဲဖြယ္ ျမင္ေတြ႔ေနရဆဲ...။

- မိမိကုိယ္မိမိ Democrat ဟု ခံယူထားကာ ဒီမုိကေရစီကုိ ပါးစပ္ဖ်ားက
မခ်တမ္း တဖြဖြေျပာေနသူမ်ားကပင္ ကြန္ျမဴနစ္ ရနံ႔မ်ားမကင္း၊ ဆုိရွယ္လစ္
သံေယာဇဥ္မျပတ္၊ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓါတ္တေထာင္းေထာင္းထေနေသာ ဖက္ဆစ္ဆန္ဆန္ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖစ္ေန......။

- ထုိအခ်က္ကပင္ လစ္ဘရယ္၀ါဒအတြက္ ေရွးရုိးအစဥ္အလာ ၾကီးမားေသာ အသုိင္းအ၀န္း၊ လူမ်ဳိးေရး စိတ္ဓါတ္ျပင္းထန္ေသာပတ္၀န္းက်င္ မ်ဳိး တြင္ အေျခကုပ္အျမစ္တြယ္ရန္ ၾကီးမားေသာ စိမ္ေခၚမႈတစ္ခု ျဖစ္ေန.....။

- ျမန္မာ့ေရေျမတြင္ဒီမုိကေရစီအျမစ္ရွင္သန္ျခင္း၊ မရွင္သန္ျခင္းသည္ အထက္ပါ အခ်က္မ်ားတြင္ မ်ားစြာတည္မွီေနသည္ဟု ယူဆမိပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ ဒီမုိကေရစီဆုိသည္မွာ``လူအုပ္စုႏွင့္ အႏုိင္က်င့္သည္႔ စနစ္
မဟုတ္ေၾကာင္း´´သက္ေသျပရန္ ဒီမုိကရက္တစ္မ်ားတြင္ အဓိကတာ၀န္ရွိ။



ဆရာလင္းသက္၏ ဒီမုိကေရစီ ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ားကုိ
စုစည္း၍ထုတ္ႏွဳတ္ ေဖာ္ျပပါသည္။
(ကြန္ဆူးမား)(၂၅-၁-၂၀၁၃)