လန္းနာက မြန္ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားအားသိမ္းပိုက္သည့္သမိုင္း

လန္းနာက မြန္ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားအားသိမ္းပိုက္သည့္သမိုင္း

၁၂၅၉ခုႏွစ္တြင္ မင္းဂရိုင္းသည္ လြတ္လပ္ ညီညြတ္ေသာလန္းနာေျမာက္ပိုင္း "တိုင္း" ၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံမ်ား၏ပထမဘုရင္ျဖစ္လာသည္။ထိုႏိုင္ငံသည္ယေန႔အခါလာအိုႏိုင္ငံ၏ေျမာက္ပိုင္းေဒသႀကီးျဖစ္၏။ သူသည္ လူမ်ဳိးျခားမ်ားစီးနင္းတိုက္ခိုက္မည့္အနၱရယ္မ်ားေခတ္လွိုင္းႂကြေနေသာအခ်ိန္တြင္ညီညြတ္မႈမရွိေသာ "တိုင္း"မ်ဳိးႏြယ္စုတို႔၏ၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံမ်ားကိုလန္းနာႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္စည္းရံုး တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သူသည္ "တိုင္း"လူမ်ဳိးမ်ား၏ မန္းလိုင္, ခ်င္းခံ ႏွင့္ ခ်င္းေခါင္ကိုလၽွင္ျမန္စြာသိမ္းသြင္းခဲ့သည္၊၁၂၆၂တြင္ ကုတ္ျမစ္ကမ္း၌  လန္းနာ၏ေနျပည္ေတာ္အျဖစ္ "ခ်င္းဂရိုင္း"ၿမိဳ႕ကိုတည္ေထာင္သည္၊( ခ်င္းဂရိုင္းသည္ လက္ရွိထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္စြန္း၏တိုင္းေဒသႀကီးၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည္) ၁၂၈၇တြင္ ဖေရာင္မင္း ငန္မြန္း၊ စူခိုထိုင္း( ေနာင္တြင္ ထိုင္းထီးနန္းစတင္တည္ေထာင္ေသာ ပထမေခတ္ သို႔မဟုတ္စူခိုးထိုင္းေခတ္ျဖစ္လာသည့္ၿမိဳ႕)မင္းရမ္ခမ္ဟဲန္တို႔ ခိုင္မာေသာညီေနာင္ႏိုင္ငံမ် ားအျဖစ္ပူးေပါင္းသည္။ မင္းဂရိုင္းဘုရင္ ဖန္ၿမိဳ႕တြင္ရွိေနစဥ္တြင္ မြန္ႏိုင္ငံေတာ္ဟရိပြန္ခ်ိဳင္းမွ ကုန္သည္တဦးသူ႔ထံသို႔လာေရာက္လည္ပတ္ခစားကာ မြန္ႏိုင္ငံေတာ္၏စည္ပင္သာယာတိုးတက္ဝေျပာမႈအေၾကာင္းမ်ားကိုေျပာျပသည္။ ( ဟရိပြန္ခ်ိဳင္းမွာမ်က္ေမွာက္တြင္လမ္းပြန္း တိုင္းေဒသႀကီး၏ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည္ ) မြန္သည္ "တိုင္း"လူမ်ဳိးစုတစ္စုမဟုတ္သျဖင့္ လန္းနာႏိုင္ငံႏွင့္မပူးေပါင္းခ်င္ေပ။ မြန္ျပည္ကိုအင္အားသံုးၿပီးသိမ္းသြင္းလိုသည့္မင္းဂရိုင္းမင္း၏အစီအစဥ္ကို အၾကံေပးမႉးမတ္မ်ားက မျဖစ္ႏိုင္ဟု တားျမစ္ၾကေသာ္လည္းမရခဲ့ပါေပ။ မင္းဂရိုင္းဘုရင္သည္ အိုက္ဖားဆိုသူ ကုန္သည္တစ္ဦးအား သူလၽွိအျဖစ္ မြန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအသိုင္းအဝိုင္းအတြင္းပိုင္းသို႔ဝင္ပူးရန္လႊတ္လိုက္သည္။ (NCAေခတ္တြင္ KNUႏွင့္ MNSP တို႔၏အတြင္းပိုင္းကို BAကနည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ဝင္ပူးေနသည့္ နည္းႏွင့္ထပ္တူျဖစ္သည္)။ မြန္ဘုရင္ယိဘာ (Yi Ba) က အိုက္ဖား ကို ဘုရင့္အာဏာသံုးခြင့္ရ အမတ္မႉးႀကီးအျဖစ္ခန္႔အပ္ခါစီရင္အုပ္ခ်ဳပ္ေစသည္။ ထိုမွ ၁၂၉၁ ေရာက္ေသာအခါတြင္ မင္းဂရိုင္းဘုရင္က ေဒသခံမြန္လူထုမွၾကည္ျဖဴျခင္းမရွိသည့္အေျခအေနတြင္ပင္ ဟရိပြန္ခ်ဳိင္းကိုသိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ ( ဤအခ်က္မွာ အေလာင္းဘုရား ရာမညမြန္ျပည္ကိုသိမ္းပိုက္ခဲ့စဥ္ကအေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္သည္) ဟရိပြန္ခ်ိဳင္းနန္းဆက္မြန္ေနာက္ဆံုးမင္း ယိဘာက ေတာင္ပိုင္းရွိအျခားမြန္ၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခုျဖစ္သည့္ လမ္းပမ္း ၿမိဳ႕သို႔တိမ္းေရွာင္လြတ္ေျမာက္သြားခဲ့သည္။

Ancient Karen Zhao

Ancient Karen Zhao

ကရင့္သမိုင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ အေနာက္တိုင္း သမိုင္းသုေတသီတခိ်ဳ႕၏သံုးသပ္ခ်က္အရ ကရင္လူမ်ဳိးသည္ဗုဒၶဘုရားမပြင့္မီွ ၇၃၃ႏွစ္( ႏွစ္ေပါင္း ၃၅၀၀ ခန္႔က)

တရုတ္ျပည္ေတာင္ပိုင္းသို႔ေရာက္လာၾကသည့္ (Zhao)လူမ်ဳိးစုမွဆင္းသက္လာသည္ဟုဆိုသည္။

ဗုဒၶမပြင့္မွီ ၆၃၃ ႏွစ္မွ ဗုဒၶသကၠရာဇ္ ၂၀၇အထိ ႀကီးက်ယ္ခန္းနားေသာလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးျဖစ္ခဲ့သည္။ တရုတ္မင္းဆက္မ်ားအင္အားေကာင္းလာေသာအခါ ကရင့္ေဒသႀကီးအားက်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္သျဖင့္ယန္စီက်န္ျမစ္ေၾကာင္းတေလၽွာက္ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကရာ နန္ခ်ဳိ ထီးနန္းႏိုင္ငံသား "တိုင္း"လူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ နန္ခ်ဳိ ပိုင္ေဒသမ်ားတြင္အေျခခ်ရန္အခြင့္မသာသျဖင့္ပိုင္ရွင္မဲ့ေတာင္ပိုင္းေဒသျဖစ္ေသာ လက္ရွိကာလတြင္ ျမန္မာျပည္ ျဖစ္ေနသည့္ ေဒသႏွင့္ထိုင္းနယ္စပ္ေတာေတာင္ေဒသမ်ားသို႔ဆက္လက္ေျပာင္းေရႊ႕လာၾကသည္။ 

(ထိုင္းတကၠသိုလ္အဆင့္ 

သင္ရိုးညႊန္းတန္းပါကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ဇစ္ျမစ္ေလ့လာေရးက႑မွသမိုင္းသုေတသီ "ဘြန္ေခၽြ႕စရီစဝပ္" ျပဳစုသည့္ "ထိုင္းရွိေတာင္ေပၚလူမ်ဳိးမ်ား" စာတမ္းမွ ေကာက္ႏႈတ္သည္။)

Karen before the reign of Lanna .. လန္းနာထီးနန္းမတိုင္မီ ကရင္လူမ်ဳိး ..

Karen before the reign of Lanna ..

လန္းနာထီးနန္းမတိုင္မီ ကရင္လူမ်ဳိး ..

(ဗုဒၶသကၠရာဇ္၂၄၉၆ခုတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ပံုႏွိပ္ေသာ ထိုင္းရာဇဝင္ (Thai chronicles) မွ ခ်ဳပ္ႏႈတ္သည္)

လာအိုလူမ်ဳိးျဖစ္ေပၚလာစကာလက"ယိုႏုတ္"ေခၚ "ယြန္" ေခၚ "စင္ဟနဝတီ" သည္ လန္းနာ၏ တိုင္းေသႀကီးတခုျဖစ္သည္။ Holt Samule Hallet ၏ခရီးစဥ္မွတ္တမ္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ "ရွမ္းတို႔၏သမိုင္းပံုၾကမ္း" (Historycal sketch of the Shans) ၌ "ယိုႏုတ္" တြင္ ကရင္လူမ်ဳိးလြမ္းမိုးခဲ့ဘူးၿပီး"ယြန္" သို႔မဟုတ္"ယန္"သည္ ကရင္လူမ်ဳိးျဖစ္သည္ဟုေဖာ္ျပထားသည္။ ဗမာအေခၚအရ "ဂၽြန္း" (Jung) လူမ်ဳိးျဖစ္၍ တရုတ္ေရွးေဟာင္းမူလအေခၚအရ "Jung" သည္ ယူနန္ျပည္နယ္၏အမည္ျဖစ္ကာ "ေတာင္အရပ္ကမိုးတိမ္" ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။ ဗုဒၶသကၠရာဇ္အစပိုင္းတြင္တရုတ္-နန္ခ်ဳိျပည္စစ္ပြဲကာလမ်ားအတြင္းနန္ခ်ိဳျပည္သားမ်ားသည္ "ယုိႏုတ္" သို႔တိမ္းေရွာင္လာၾကသည္။ "ယိုႏုတ္" တြင္ေနာက္လိုက္ဗိုလ္ပါေျမာက္မ်ားစြာရွိေသာ ကရင္ (ယန္လူမ်ဳိး) ဘုရင္၏အုပ္ခ်ဳပ္မႈအရိပ္အဝါသေအာက္တြင္နန္ခ်ဳိသားတို႔ခိုလႈံခဲ့ၾကသည္။ကရင္ဘုရင္က နန္ခ်ဳိစစ္ေျပးမ်ားကို ၿမိဳ႕ရြာမ်ားတည္ေထာင္အေျခခ်ေနထိုင္ခြင့္ေပးခဲ့သျဖင့္နန္ခ်ဳိသားမ်ားက မိန္းရြန္႔ ခ်င္းစဲန္း မိန္းလဲႏွင့္မိန္းခ်န္းဖိုက္ၿမိဳ႕မ်ားကိုထူေထာင္ၿပီးအေျခခ်ေနထိုင္ၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ နန္ခ်ဳိစစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏လူဦးေရအင္အားသည္ေဒသခံကရင္(ယန္းလူမ်ဳိး)ထက္မ်ားျပားလာသျဖင့္ ျပည္ပိုင္လူမ်ဳိးအျဖစ္တက္လွမ္းႏိုင္ရန္ မိမိတို႔တည္ေထာင္ထားသည့္ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ေသာ "ဝယန္ခ်န္း" (ဆင္ၿမိဳ႕) သို႔ ကရင္ဘုရင္ကို ဖိတ္ေခၚခါ အရက္ေသစာ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္မ်ားျဖင့္ဧည့္ခံၿပီးၿမိဳ႕တံခါးကိုပိတ္ခါ ေသေၾကာင္းၾကံစီလိုက္သည္။

ေတာင္ငူ ကရင္ေခတ္တြင္ တိုင္းလူမ်ဳိးမ်ားေရာက္ရွိခိုလွံုျခင္း

ေတာင္ငူ ကရင္ေခတ္တြင္ တိုင္းလူမ်ဳိးမ်ားေရာက္ရွိခိုလွံုျခင္း

(ရတနကိုစင္ေခတ္ ေတာ္ဝင္ထိုင္းသမိုင္းသုေတသီ Phra Boriharng Phethani ျပဳစုေရးသားေသာ ထိုင္းရာဇဝင္(Chronicle of Thai)စာအုပ္ပါ ေရွးေဟာင္းထိုင္းလူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ေပၚလာပံု" က႑မွ ခ်ဳပ္ႏႈတ္ထားသည္။)

ဗုဒၶမတိုင္မီေခတ္ကာလတြင္ လာအိုတိုင္းလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ေတာဦးၿမိဳ႕ေတာ္တည္ရွိရာ ယန္း(ကရင္)ျပည္သို႔ေရႊ႕ေျပာင္းေရာက္ရွိလာၾကသည္။ ယန္း(ကရင္)လူမ်ဳိးတို႔သည္ အဆင့္ျမင့္ၿမိဳ႕မ်ားကို လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၇၅၀ကတည္းကတည္ေဆာက္ထားခဲ့ၾကသည္။ ကရင္မ်ားသည္ ေတာဦးသို႔မေျပာင္းေရႊ႕လာခင္တြင္ ကြမ္က်ိဳးေတာင္ပိုင္းေဒသ၌ေနာက္ဆံုးေနထိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ 

ကရင္မ်ား ကြမ္က်ဳိးမွေျပာင္းေရႊ႕လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ဗုဒၶသကၠရာဇ္ ၅၀ ခန္႔တြင္ တန္ခိုးထြားလာေသာ တရုတ္မင္းတို႔၏ခ်ိမ္းေခ်ာက္တိုက္ခိုက္မႈေဘးအနၲရယ္မွလြတ္ကင္းရန္ ထိုင္းတိုင္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ယန္စီျမစ္ဝွမ္းအလယ္ပိုင္းေဒသ ေဇခၽြမ္ရွိ ဖာ့ဘာၿမိဳ႕ ေတာ္မွ ထီးနန္းပိုင္နက္ကိုစြန္႔ခြာၿပီး ေတာဦးသို႔ ေရာက္ရွိခိုလႈံလာၾကသည္။

ထိုေခတ္အစဥ္အလာအရလစ္လပ္ေသာ ေဒသမ်ားတြင္အေျခခ်သူမ်ားမွာလြတ္လပ္စြာအေျခစိုက္ႏိုင္ၾကဳၿပီး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္ရွင္ရွိေသာေဒသမ်ားတြင္အေျခခ်လၽွင္ ပိုင္ရွင္လူမ်ဳိးစုျပည္သားမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ေနထိုင္ရသည္။ လာအိုတိုင္းႏွင့္ ထိုင္းတိုင္းလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ကရင္ျပည္သို႔ေရာက္ရွိခိုလႈံသည့္လူဦးေရမ်ားစြာတိုးမ်ားလာသည္။ ၄င္းတို႔သည္ ကရင္ျပည္တြင္း၌ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို အခါအားေလၽွာ္စြာ ရရွိခဲ့ၾကသည္။ ကရင့္အုပ္ခ်ဳပ္မႈနယ္ေျမတြင္ အေျခခ်ခိုလွံုေနစဥ္ တိုင္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ သံလြင္အေရွ႕

ဖက္ကမ္းႏွင့္မဲေခါင္ျမစ္ရွိ လီဖီ လၽွိုေေမ်ာင္ေဒသအျပင္ ဖူနန္ေဒသႀကီးသို႔ ဦးတည္ေရႊ႕ရွားခဲ့ၾကသည္။ 

ကရင္ႏွင့္လာအိုလူမ်ဳိးအေၾကာင္း-

ရတနကိုစင္မင္းဆက္ (၄) ၏သား Krom Phara Narathip Praphanphong ျပဳစုေရးသားေသာ "ဖမာ့"ရာဇဝင္ႏွင့္ "ထိုင္းအမ်ဳိးသား" စာအုပ္ မ်ားမွ ေကာက္ႏႈတ္သည့္ ကရင္ႏွင့္လာအိုလူမ်ဳိးအေၾကာင္း-

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔ေရႊ႕ေျပာင္းလာသည့္ တတိယလမ္းေၾကာင္းမွာ သံလြင္ျမစ္ႏွင့္ ေက်ာက္ဖရားျမစ္တို႔ျဖစ္သည္။အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားကၽြန္းဆြယ္ရွိ ကေမၻာဒီးယားေဒသသို႔ေရာက္လာၿပီးမွ ေျမာက္ပိုင္းသို႔ျပန္တက္သြားၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ပအိုကရင္(ေတာင္သူ)တို႔သည္ေရွးေဟာင္းမူလ

လူမ်ဳိးမ်ားအျဖစ္"စယမ္ ေဒသ" "ခမာၿမိဳ႕ေတာ္" မ်ား၊ မဲေခါင္ျမစ္ေအာက္ပိုင္းေဒသ၊ လာအိုေဒသရွိက်န္ပါစပ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ရွမ္းတို႔၏ "လီဖိ"ေခၚလၽွိုေမ်ာင္တစ္ေထာင္ေဒသအထိေက်ာ္ၾကားသည္၊ ယူနန္ေဒသရွိ စစ္ေစာင္ပန္းနာတြင္ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ေက်ာ္သာသနာျပဳခဲ့ေသာ အေမရိကန္မစ္ရွင္နာရီ Dr. William Clifton Dodd ၏ ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္အရ "ယြန္" ဆိုသည္မွာခရစ္သကၠရာဇ္(၆)ရာစုတြင္တရုတ္ေဒသမွ ထိုင္းႏွင့္လာအို တို႔ေျပာင္းေရႊ႕ေရာက္ရွိလာေသာ သံလြင္ျမစ္အေရွ႕ပိုင္းေဒသကိုေခၚဆိုသည့္အမ်ားသံုးအမည္ျဖစ္ကာ ထိုင္းလူမ်ဳိးထက္အရင္ဆင္းလာေသာ လာအိုလူမ်ဳိးမ်ားမေရာက္ခင္ကတည္းက"ယန္း"ေခၚကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအေျခခ်ေနထိုင္လၽွက္ရွိၿပီးသားျဖစ္သည္ဟုေဖာ္ျပထားသည္။ ယြန္းေခၚ ကရင္တို႔၏ဌာေနႀကီးမွာ သံလြင္ျမစ္မွအစျပဳ၍မဲေခါင္ျမစ္ကိုေက်ာ္လြန္ခါ ခမာေဒသေတာင္ပိုင္းအထိႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ၿပီး သာယာဝေျပာလွသည္။ ေျမာက္ပိုင္းမွေရႊ႕ေျပာင္းလာေသာ လာအိုလူမ်ဳိးမ်ားက ကရင္ဘုရင္ထံခစားရာတြင္ခိုလႈံခြင့္ရၾကသည္။ အေျခခ်ခြင့္ရၿပီးေနာက္ႏွစ္၅၀အတြင္းတြင္ ယြန္ေဒသအတြင္း၌လာအိုလူမ်ဳိးမ်ားကျမိဳ႕ရြာမ်ားစြာထူေထာင္ၾကသည္။ ခရစ္ေတာ္မဖြားမွီ ၅၄၃ ခုႏွစ္တြင္လာအိုလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ယန္းကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအၾကားစစ္ပြဲမ်ားစြာျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ ကရင့္လက္မွ ယြန္းေဒသအားလာအိုတို႔သိမ္းပိုက္ခဲ့ၾကသည္။

အဂၢဖိုးခ်စ္မွာၾကား

ကရင္သမိုင္းဆိုင္ရာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို ရွဲေပးၾကတဲ့သူေတြအားလံုးကိုကရင္တမ်ဳိးသားလံုးအစား ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကရင္ဟာေရွးပေဝသနီေခတ္ကထြန္းကား(Civilized) ခဲ့ဘူးတဲ့လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္းကို ဆက္ႏြယ္မႈရွိတဲ့အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံသမိုင္းေတြထဲကေန ဆက္လက္ေမႊေႏွာက္ရွာေဖြေဖာ္ျပသြားမွာျဖစ္တယ္။ အဆိုပါဆက္ႏြယ္ရာအိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမရွိေသးတဲ့ကာလက အျဖစ္အပ်က္ေတြျဖစ္တာမို႔ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဆိုင္ရာ အေထာက္အထား(ေက်ာက္စာ၊ေပစာ၊ သားရည္စာ၊ ၿမိဳ႕ေဟာင္း၊ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းကရိယာ)စတာတြကိုမေထာက္ျပႏိုင္ပါဘူး။ ဘာသာေဗဒ၊ လူသားမ်ားေျပာင္းေရႊ႕မႈသမိုင္းနဲ႔ ပထဝီဘာသာရပ္ေတြကို အေထာက္အကူယူရပါတယ္။ ဒ႑ါရီ ဆန္လြန္းလို႔ တကယ့္ကို မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကိုလဲ တတ္ႏိုက္သမၽွေရွာင္ပါတယ္။ ကရင့္သမိုင္းကို Reliable ျဖစ္ေအာင္၊ ကမၻာ့သမိုင္းTimeline  နဲ႔အံဝင္ေအာင္ ျဖည့္ဆည္းဖို႔အေတာ္ေလးလိုအပ္ေနတာကိုေတြ႕ရလို႔ က်ဳိးစားၿပီးသုေတသနလုပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္ပ်က္သုန္းခဲ့တာႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္တာမို႔ သုေတသနလုပ္ရတာကလည္း ပင္လယ္ထဲက်သြားတဲ့အပ္တေခ်ာင္းကိုရွာရသလိုျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဖာကိုယ္ႀကိဳက္သလိုေရးၿပီးအတည္ျပဌာန္းဖို႔ဆိုရင္လဲ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာမရွိရင္လုပ္လို႔မရပါဘူး။ ျပင္ပစာေပစာအုပ္ေတြအျဖစ္သာထုတ္ေဝလို႔ရမွာျဖစ္တယ္။ အဲလိုအေနအထားမွာ ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံတဲ့သမိုင္းမ်ဳိးျဖစ္ဖို႔ အိမ္နီးခ်င္းေတြနဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ဘူးတဲ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြထဲကေနဆြဲထုတ္တင္ျပႏိုင္ျခင္းဟာ တစ္ခုတည္းေသာreliable အျဖစ္ႏိုင္ဆံုးအေထာက္အထားျဖစ္တယ္။ ကရင္တမ်ဳိးသားလံုးအတြက္ဘံုအေရးႀကီးခ်က္ျဖစ္တာမို႔ တဘက္နဲ႔တဘက္ ကြဲျပဲေနတဲ့ဘယ္ကရင္မဆိုက်ေနာ့္ရဲ႕ရွာေဖြတင္ျပခ်က္ေတြကို ကရင္တမ်ဳိးသားလံုးသိရွိေစရန္ဝိုင္းဝန္းျဖန္႔ခ်ီဖို႔ေမတၲာရပ္ခံပါတယ္။ က်ေနာ့္ကို reference အျဖစ္ထားခ်င္ရင္ထားႏိုင္ေပမဲ့  

Source အျဖစ္က်ေနာ္ေဖာ္ျပထားတဲ့ sources ေတြကိုသံုးရင္ပိုၿပီး ယံုၾကည္စရာျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးနဲ႔အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္ျမင့္မားေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစတာမို႔ တတ္အားသမၽွဝိုင္းဝန္းျဖန္႔ခ်ီၾကလိမၼယ္လို႔ေမၽွာ္လင့္ထားပါတယ္။ က်ေနာ္ဆက္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကီးမားတဲ့စိတ္ဓာတ္ခြန္အားျဖင့္ေဖးမျခင္းလို႔လဲအသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။

မြန္-ကရင္- ဗမာ ဆက္စပ္မႈသမိုင္းအပိုင္းအစတစ္ခ်ဳိ႕

မြန္-ကရင္- ဗမာ ဆက္စပ္မႈသမိုင္းအပိုင္းအစတစ္ခ်ဳိ႕

  ေမာ္လၿမိဳင္ကို ေအဒီ ၃၀တြင္ကရင္က "ထာေဝ" (သို႔)"ဃိုထာေဝ" ဟုေခၚၿပီးမြန္က "မို႔မြာလို"ဟုေခၚ။(ၿမိဳ႕ထူေထာင္ေသာပထမဘုရင္ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ေရွးမြန္ဘာသာျဖင့္မ်က္စိတစ္လံုးဟုအဓိပၸါယ္ရေသာ  (one-eyed) ျမိဳ႕ဟုလည္းေခၚသည္။) ေနာက္ပိုင္းတြင္ၿမိဳ႕ပ်က္ေတာျဖစ္သြားၿပီးႏွစ္မ်ားစြာၾကာေသာအခါ ကရင္မ်ားတဖန္လာေရာက္ေနထိုင္ကာ"ေမာ္လမြဲ" ဟုေခၚသည္။ "ေမာ္လမြဲေခၚဃိုထာေဝ"၏ေျမာက္ဘက္တြင္ဒူးသထူ (သထံု) မြန္ၿမိဳ႕ရွိသည္။အေရွ႕ဘက္တြင္ယိုးဒယားျပည္ရွိၿပီးအေနာက္ဘက္တြင္မုတၲမပင္လယ္ေကြ႕ရွိသည္။
ဃိုတာေဝၿမိဳ႕ကိုထူေထာင္သူမွာေမြးရာပါမ်က္လံုး၃လံုးရွိေသာ ကရင္မ်ဳိးရိုးျဖစ္သူ "ဃိုတာဒဲ" ဘုရင္ ျဖစ္သည္။ သူ႔ကိုဘယ္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံကမွစစ္ျပဳတိုက္ခိုက္အႏိုင္ယူႏိုင္ျခင္းမရွိေပ။ စစ္ေရးစစ္ရာတြင္ရန္သူနင္းလာမည့္အကြက္ကိုသူမတူေအာင္မွန္ကန္စြာႀကိဳတင္တြက္ဆႏိုင္စြမ္းရွိသျဖင့္လည္းေကာင္း တတိယမ်က္လံုးရွိသျဖင့္လည္းေကာင္း ဒိပၸစကၡဳရွိေသာဘုရင္ဟုနာမည္ေက်ာ္ခဲ့သည္။.........

  ၁၀၅၀တြင္ အေနာ္ရထာ ပိဋက၃ပံုလိုခ်င္သျဖင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ကိုမြန္ဘုရင္မႏူဟာလက္မွတိုက္ယူသည္။ ပခူး သထံု မုတၲမ ေမာ္လၿမိဳင္ကိုပါသိမ္းပိုက္သည္။ ေအဒီ ၁၂၈၇တြင္ မြန္မင္းတပါးျဖစ္လာေသာ မုတၲမအနီးရွိ ကရင္တို႔ေနထိုင္ရာ"ဒူးအူ" ၿမိဳ႕သား ရွမ္း-ကရင္ကပ္ျပား မဂၢဒူးက အေနာ္ရထာမင္းအာဏာအပ္ႏွင္းထားသည့္ အဆိုပါၿမိဳ႕ရွိၿမိဳ႕စားအားလံုးကိုသတ္ျဖတ္ၿပီး မုတၲမကိုၿမိဳ႕ေတာ္တည္ကာနန္းတက္အုပ္စိုးသည္။မဂၢဒူးကို ဝါရီယူးမင္းဟုလည္းေခၚတြင္သည္။ ေအဒီ၁၅၃၉ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေနာက္တက္လာေသာမြန္မ်ဳိးရိုးုျဖစ္သည့္မင္းမ်ားကၿမိဳ႕ေတာ္ကို ပဲခူးသို႔ေျပာင္းေရႊ႕သည္။ ပဲခူးေနာက္ဆံုးဘုရင္မွာ မြန္လူမ်ဳိးတကရူပီျဖစ္သည္။...........

မြန္ႏွင့္ရွမ္း သမိုင္းထဲမွ ကရင္တို ့ဆင္းသက္လာပံုအေၾကာင္း

မြန္ႏွင့္ရွမ္း သမိုင္းထဲမွ ကရင္တို ့ဆင္းသက္လာပံုအေၾကာင္း
---------------------------------------
ကရင္လူမ်ဳိးသည္ ေရွးဦးရွမ္းမ်ဳိး(၃၀)တြင္ပါ၀င္သည္။ပါဠိစာျဖင့္ ကိရာတ ဟုေရးသားရာမွကရျဖစ္လာသည္။ အဘိဓာန္နိသ်ွသစ္တြင္ ကရတ ကရင္ဟုေရးသားသည္။
သထံုျပည္ကိုကမၻာဦးေခတ္က ရာမညရ႒-သု၀ဏၰဘူမိ သုဓမၼ၀တီ သထံုျပည္ဟုေခၚတြင္ခဲ့သည္။
ေဂါတမဗုဒၶမတိုင္မီ ႏွစ္(၅၀) ခန္ ့တြင္မူထို သု၀ဏၰဘူမိတိုင္းကို ကရဏၰကတိုင္းဟုေခၚသည္။
ကရဏၰကတိုင္း သုဘိႏၷျမိဳ ့၌ တိႆသကၠရာဇာ မင္းၾကီးႏွင့္ သီရိကပၸါေဒ၀ီ
မိဘုရားၾကီးတို ့ထီးနန္းစံခဲ့သည္။ ကရဏၰကတိုင္းသား တို ့တြင္ပင္လယ္ေရေၾကာင္းမွသေဘာၤျဖင့္ သြားလာကုန္ကူးၾကေသာကုန္သည္မ်ားရွိခဲ့သည္။

့ျမန္မာကရင္-

ျပည္ျမဳိ ့အေနာက္ဖက္ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းတေလွ်ာက္ႏွင့္သံတြဲေတာင္စဥ္ (၇)ခရိုင္တြင္ေနထိုင္ခဲ့ဘူးေသာ ကမ္းယံလူမ်ဳိးမွ ဆင္းသက္ေပါက္ပြားလာေသာကရင္
လူမ်ဳိးစုကို ျမန္မာကရင္ဟုေခၚသည္။ ေနာက္ကာလမ်ားတြင္ စေကာကရင္ဟုေခၚတြင္ျပန္သည္။

မြန္ကရင္-

ထိုအခ်ိန္က ကရဏၰကတိုင္းရွိေျမျပန္ ့သားမ်ားကိုမြန္ဟုေခၚျပီးေတာေတာင္ေဒသသားမ်ားကိုကရဏ္ဟုေခၚသည္။
ကရဏ္မွ ကရင္ျဖစ္လာသည္။
( စာျပင္သူမွတ္ခ်က္-ထိုင္းႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း တပ္ခရိုင္ႏွင့္
ကန္ခ်နဘူရီခရိုင္အတြင္း မွ ကရင္လူမ်ဳိးအစုတခ်ဳိ ့ကိုလက္ရွိထိုင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ ကရဏ္ဟု ေခၚဆဲျဖစ္သည္။
ကရင္အားလံုးကိုမူ ထိုင္းဘာသာျဖင့္ ကရယန္(Karian)ဟုေခၚသည္။တရုတ္၊ ရွမ္းႏွင့္ေျမာက္ပိုင္းထိုင္က ကရင္ကို "ယန္း"ဟုေခၚသည္။
မြန္ႏွင့္နီးစပ္သျဖင့္ တလိုင္း(မြန္)ကရင္ဟုသတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။
ေနာက္ကာလမ်ားတြင္ ပိုးကရင္ဟု ေခၚၾကသည္။

ေဘသေလဟန္(ဗက္လင္ၿမိဳ႕) အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား။

ေဘသေလဟန္(ဗက္လင္ၿမိဳ႕) အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား။

ေဘသေလဟန္(Bethlehem) အဂၤလိပ္ဘာသာျဖစ္သည္။ ျမန္မာက"ဗက္လင္"ဟုေခၚသည္။ မူရင္းနာမယ္မွာအာရပ္ဘာသာ Bayta Lahm ျဖစ္ၿပီး ဟီဘရူး(ဂ်ဴး) ဘာသာျဖင့္ Betlehem ဟုေခၚသည္။ အဓိပၸါယ္မွာ "ေပါင္မုံ႔အိမ္"

( House of Bread )ျဖစ္သည္။

လက္ရွိတည္ေနရာမွာပါလက္စတိုင္းျဖစ္သည္။ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ပါလက္စတိုင္း ဗက္လင္ ျမဴနီစီပယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္သည္။လက္ရွိ ျမဴနီစီပယ္ဝန္ႀကီးနာမယ္မွာAnton Salmanျဖစ္သည္။

လူဦးေရမွာ၂၅၂၆၆ (၂၀၀၇ခုႏွစ္)

ေနထိုင္ေသာလက္ရွိလူမ်ဳိးမ်ားကိုအသားအေရာင္ျဖင့္ပိုင္းျခားသတ္မွတ္သည္။ ၇၉.၃၃%မွာလူျဖဴမ်ား၊ ၆.၃၇%မွာ အေမရိကန္လူမဲမ်ား၊ ၂.၇၅%မွာအာရွသားမ်ားျဖစ္သည္။၁၈၇၀ ခုႏွစ္စာရင္းအရလူမ်ဳိးမ်ားမွာ (လူဦးေရအမ်ားဆံုးမွအနဲဆံုးသို႔) မူစလင္, လက္တင္,ဂရိစ္ႏွင့္ အာေမးနီးယန္းလူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာမ်ားမွာခရစ္ယန္ ၄၆.၁% ( ၁၉၆၇ ခုႏွစ္), မူစလင္ ၅၃.၉ျဖစ္သည္။

ပညာေရးတြင္ပါလက္စတိုင္းအမ်ဳိးသားပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနကဖြင့္ထားသည့္ေက်ာင္း ၁၀၀,ကုလသမဂၢ၏ UNRWA ကဖြင့္ထားသည့္ေက်ာင္း ၇ေက်ာင္း ႏွင့္ပုဂၢလိကက်ာင္း ၂၈ေက်ာင္းရွိသည္။ ၁၉၉၇ စစ္တမ္းအရ အသက္၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ကေလးအားလံုး စာတတ္ေျမာက္သည္။ ေဘသေလဟန္ တကၠသိုလ္ကိုကက္သလစ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းက ၁၉၇၃ခုႏွစ္တြင္ထူေထာင္ထားခဲ့သည္။ေဘသေလဟန္၏အဓိကစီးပြားေရးမွာ ခရစ္ယန္သာသနာဆိုင္ရာကမၻာ့အလယ္အပတ္လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။

ကရင့္ဇစ္ျမစ္မဟုတ္ေသာ ကာေရလာ- ကာရိုက္ လူမ်ဳိးအေၾကာင္း---

ကရင့္ဇစ္ျမစ္မဟုတ္ေသာ ကာေရလာ- ကာရိုက္ လူမ်ဳိးအေၾကာင္း---

Karaylar-Karaites

Karait ေခၚ Karaylar-Karaites ေခၚ Crimean Karaites  ေခၚ Qarays လူမ်ဳိးသည္  လက္ရွိကာလ၌ ပင္လယ္နက္ေဒသတဝိုက္ရွိ ယူကရိန္း၊ ခရိုင္းမီးယား၊ အစၥေရး၊လစ္သူနီးယားႏွင့္ ပိုလန္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္စုစုေပါင္းလူဦးေရငါးေသာင္း( ၅၀၀၀၀)ခန္႔က်န္ရွိေနေသာေရွးေဟာင္းလူမ်ဳိးတမ်ဳိးျဖစ္သည္။  ေကာ့ေကးရွန္းလူ႔မ်ဳိးႏြယ္စုမွလာေသာ တူရကီအႏြယ္တခုျဖစ္သည့္ 

Kipchak ဘာသာစကားအုပ္စုတြင္ပါဝင္သည္။ မြန္ဂိုလ္တို႔ႀကီးစိုးေသာေခတ္တြင္ ယင္း Kipchak ဘသာစာေပကိုတာတာ မြန္ဂိုလ္လူမ်ဳိးပိုင္အျဖစ္သတ္မွတ္အသံုးျပဳသည္။ နာဇီေခတ္တြင္ဂ်ာမန္သိမ္းပိုက္ထားေသာဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားရွိ Karaylar-Karaites ခရစ္ယန္ဘာသာဝင္မ်ားအား ဂ်ဳးလူမ်ဳိးစုတစုအျဖစ္မွားယြင္းသတ္မွတ္ခါ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္ပစ္သည္။ Karaylar-Karaitesတစ္မ်ဳိးလံုးသည္ တျခားဥေရာပလူမ်ဳိးမ်ားထက္ေစာစီးစြာ ဂ်ဴးဒစ္ ခရစ္ယန္ဘာသာကိုသက္ဝင္ယံုၾကည္လာၾကသည့္လူမ်ိဳးျဖစ္သည္။Karaylar-Karaitesႏွင့္မ်ိဳးရိုးနီးစပ္ေသာ တျခားတူရကီ အႏြယ္ဝင္ျဖစ္သည့္ တရုပ္ျပည္ရွိ လူဦးေရ ၁၀သန္းေက်ာ္ေသာအဂၤလိပ္အေခၚ "အြီဂါ"(Uyghur) တရုတ္အေခၚ "ဝိန္းဝါ့တ္ရ္"လူမ်ဳိးတို႔မွာမူ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ျဖစ္သြားၾကသည္။

ပထမဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔အေၾကာင္းတေစာင္းတေစ့...

ပထမဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔အေၾကာင္းတေစာင္းတေစ့...

ဇႏၷဝါရီလ ၄ရက္ေန႔သည္ (၇၂)ႀကိမ္ေျမာက္ ဒုတိယဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔ျဖစ္သည္။ ပထမဗမာ့လြတ္လပ္ေရးမွာမူ ၁၉၄၃ ဩဂုတ္လ ၁ရက္ေန႔ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္မွာ ေဒါက္တာဘေမာ္ျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာဘေမာ္ကို အဂၤလိပ္အစိုးရကဗမာျပည္ကိုအင္းဒီးယားမွခြဲထုတ္ေသာ ( ၁၉၃၇ ) ခုႏွစ္မွစ၍ အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံလက္ေထာက္ ဗမာျပည္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ ဆရာစံအမႈကိုေရွ႕႔ေနလိုက္ခဲ့စဥ္က မေအာင္ျမင္သျဖင့္ အဂၤလိပ္အစိုးရကိုညိဳညင္ေနသူျဖစ္ေသာ္လည္း အဂၤလန္တကၠသိုလ္မ်ားမွေရွ႕ေနဘြဲ႕ႏွင့္ပါရဂူဘြဲ႕မ်ားရရွိခဲ့သည့္ထူးခၽြန္သူျဖစ္သျဖင့္အဂၤလိပ္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးကို ၁၉၃၇တြင္အပ္ႏွင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။သို႔ေသာ္ အဂၤလိပ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုဆန္႔က်င္ေသာတရားေဟာေျပာမႈုမ်ား၊ အဂၤလိပ္ဆန္႔က်င္ေသာဗမာမ်ဳိးခ်စ္လူငယ္ မ်ားကိုအားေပးမႈမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၃၉တြင္ရာထူးျပဳတ္ခါ မိုးကုတ္ေထာင္တြင္အက်ဥ္းခ်ထားျခင္းခံရသည္။
 အင္းဒီးယား၊ ဗမာျပည္ႏွင့္အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားကြ်န္းဆြယ္ႏိုင္ငံမ်ားအားအဂၤလိပ္ႏွင့္ျပင္သစ္လက္ေအာက္မွဆြဲထုတ္ေရးစီမံခ်က္အရ ၁၉၄၀ ဇြန္လ ၁၂ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္က ထိုင္းအစိုးရႏွင့္ စစ္ေရးမဟာမိတ္စာခ်ဳပ္ကိုတိုက်ဳိတြင္လက္မွတ္ထိုးခဲ့သည္။ ထိုစာခ်ဳပ္ႏွင့္ဂ်ပန္႔ရာဇသံေပးမႈအရ ျပင္သစ္ခြဲထုတ္သြားေသာေလာႏိုင္ငံႏွင့္ကေမၻာဒီးယားအေရွ႕ဘက္ျခမ္းတိုင္းေဒသႀကီးမ်ားကို ျပင္သစ္က ထိုင္းႏိုင္ငံအားျပန္လည္လႊဲအပ္လိုက္ရသည္။ သံလြင္အေရွ႕ဘက္ျခမ္း က်ိဳင္းတုံေဒသႏွင့္ကရင္နီျပည္မ်ားကိုမူ အဂၤလိပ္ကထိုင္းအားျပန္မလြဲအပ္ေပ။

,ျမန္မာျပည္ဒုတိယလြတ္လပ္ေရးေနာက္ခံေက်ာရိုးျဖစ္စဥ္မ်ား....

,ျမန္မာျပည္ဒုတိယလြတ္လပ္ေရးေနာက္ခံေက်ာရိုးျဖစ္စဥ္မ်ား....

ဂ်ပန္ေပးသည့္၁၉၄၂ ၾသဂုတ္လ ၁ရက္ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးအရထြက္ေပၚလာသည့္ ဗမာျပည္(ဘိရုမာကုကိ)၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အဓိပဓိ ေဒါက္တာဘေမာ္အစိုးရေခတ္တြင္ဂ်ပန္႔"နာမိကီကန္" စစ္ေအာင္ႏိုင္ေရးေသနဂၤျဗဴဟာအရ ဂ်ပန္စစ္ေထာက္လွမ္းေရးဌာနတာဝန္ခံ ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ စူဇူကီး ထူေထာင္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ BIA တပ္ကို ဗမာ့အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ BNA အျဖစ္ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းခါ ဗမာျပည္ပိုင္တပ္မေတာ္အျဖစ္ ဂ်ပန္ဘုရင့္အစိုးရကလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သည္။အစိုးရအာဏာႏွင့္ဗမာျပ ည္ကိုလႊဲေပးလိုက္ရသည့္ ေဒါက္တာဘေမာ္ကိုစိတ္ခ်စရာအၾကာင္းမရွိသျဖင့္ဗိုလ္ေအာင္ဆန္းအားစစ္တပ္အာဏာခြဲထားေပးခါ ဂ်ပန္က ၂ဘက္လံုးကို စစ္တုရင္နည္းအရ"ခြခ်က္" လုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဤနည္းနားကို ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာက " Check & Balance" ဟုေခၚဆိုသည္။

BNAကိုဘက္ေျပာင္းေစသည့္ ဂ်ပန္စစ္ေရး ဆက္တိုက္အေရးနိမ့္မႈ အဆင့္ဆင့္ အ ခ်ိန္မ်ဥ္း(Timeline ) 

-၁၉၄၂ဇႏၷဝါရီလတြင္ အဂ္လိပ္က ဂ်ပန္႔လက္ေအာက္မွျမန္မာျပည္ကိုျပန္သိမ္းမည့္ Burma Campaign စစ္ဆင္ေရးကိုစတင္သည္။

-၁၉၄၃ စက္တင္ဘာ ၃ရက္တြင္

ဝင္ရိုးတန္း (Axis) ႀကီး ၃ႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ အီတလီလက္နက္ခ်အရႈံးေပးသည္။

-၁၉၄၄ မတ္လတြင္ အိႏၵရိယႏိုင္ငံ မီဇိုရမ္(အင္းဒီးယားခ်င္း)ျပည္နယ္ အင္ဖာလ္ၿမိဳ႕တိုက္ပြဲတြင္ ဂ်ပန္ကအဂၤလိပ္ကိုအျပတ္အသတ္အသတ္ရႈံးသည္။အဆိုပါတိုက္ပြဲသည္ တိုက္တိုင္းေအာင္ဂ်ပန္႔တပ္မေတာ္ကိုပြဲတိုင္းရႉံးအေနအထားသို႔ေျပာင္းျပန္လွန္လိုက္သည့္ ၁၈၀ဒီဂရီ "ဂငယ္ေကြ႕" (U-Turn) ျဖစ္သည္။ 

-၁၉၄၄ ဇူလိုင္လတြင္ ဂ်ပန္ႏွင့္စစ္မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးထားသည့္ျမန္မာ့မိတ္ေဆြႏိုင္ငံ ထိုင္းစစ္အစိုးရျပဳတ္က်ၿပီး ဂ်ပန္ကိုဆန္႔က်င္သည့္ Free Thai ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုက ထိုင္းႏိုင္ငံ၏အရပ္သားအစိုးရျဖစ္လာသည္တြင္ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတို႔ကထိုင္းႏိုင္ငံအား မဟာမိတ္အျဖစ္ေျပာင္းလဲအသိအမွတ္ျပဳသည္။

-၁၉၄၄ဩဂုတ္လ၂၅ တြင္အေမရိကန္က ျပင္သစ္ကိုဂ်ာမန္လက္မွသိမ္းပိုက္သည္။ 

-ၿဗိတိသၽွက ဘားမားကန္ပိန္း ေခၚျမန္မာျပည္ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ေရးထိုးစစ္ကို ၁၉၄၄ ႏိုဝင္ဘာလတြင္စတင္သည္။

ဂ်ပန္ေခတ္ ကရင့္အေျခအေနအပိုင္း၂

ဂ်ပန္ေခတ္ ကရင့္အေျခအေနအပိုင္း၂

- ၁၉၃၆ ေမလ ၄ရက္ေန႔တြင္ အင္းဒီးယားႏိုင္ငံအဂၢရာၿမိဳ႕ (Agra) ရွိ King's Own Yorkshire Light Infantary (KOYLI) တပ္ရင္း (၂) တြင္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနေသာကရင္အမ်ဳိးသား ဒုဗိုလ္စမစ္ဒြန္းကို

အမွတ္၁ ပန္ဂ်ပ္တပ္မဟာတြင္ ဗိုလ္အဆင့္ရာထူးတာဝန္အပ္ႏွင္းသည္။

- စမစ္ဒြန္းပန္ဂ်ပ္တပ္မဟာသည္ ၁၉၃၆မွ၃၇အတြင္း အင္းဒီးယားအေရွ႔ေျမာက္ပိုင္းအား ထိုးစစ္စဆင္လာသည့္ဂ်ပန္တပ္မ်ားကိုေျခမႈန္းတိုက္ခိုက္ရာတြင္အဓိကအခန္းကပါဝင္ခဲ့သည္။ 

-၁၉၄၂တြင္ ဂ်ပန္တပ္မ ၁၈,၃၃,၅၅ႏွင့္ ၅၆တို႔ကစစ္အင္အား ၈၅၀၀၀ျဖင့္ဗမာျပည္စစ္မ်က္ႏွာကိုအဓိကထားသည့္ထိုးစစ္အသစ္စတင္ေသာကာလတြင္ဗိုလ္မႉးစမစ္ဒြန္းကိုၿဗိတိသၽွအင္းဒီးယားတပ္မွဗမာျပည္သို႔႔ ေျပာင္းေရႊ႕တာဝန္ေပးအပ္သည္။ 

- ထိုကာလသည္ၿဗိတိသၽွေခတ္စစ္ေအးျငိမ္းခ်မ္းကာလေပၚလစီအရစစ္အင္အားေလၽွာ့ခ်ထားေသာအခ်ိန္ျဖစ္သျဖင့္ ဗမာျပည္တြင္ စမစ္ဒြန္းပါဝင္ေသာကရင္အမ်ဳိးသားစစ္သည္အမ်ားစုျဖင့္ဖြဲ႕စည္းသည့္ Burma Rifle တပ္ရင္း ၄ ရင္းအပါအဝင္စစ္ရဲတပ္ဖြဲ႕တာဝန္ေပးအပ္ထားသည့္ ေဂၚရခါးႏွင့္အင္းဒီးယားတပ္ရင္း၆ရင္းသာရွိသျဖင့္ စုစုေပါင္းအင္အား၅၀၀၀ မၽွသာရွိသည္။ 

-ဗမာျပည္ရွိထိုတပ္မ်ားကို အင္းဒီးယားရွိ ၿဗိတိသၽွအင္ဒီးယား တပ္မေတာ္( British Indian Army လက္ေအာက္ခံ ဗမာျပည္ အမွတ္(၁) တပ္မ (1st Burma Division)၏ ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ထားရွိသည္။ အေရွ႕ေတာင္တိုင္းတြင္လည္းယင္း(British Indian Army လက္ေအာက္ခံ အမွတ္(၁၇) အင္းဒီးယားတပ္မ၏ ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ထားသည္။ တပ္မျဖစ္ေသာ္လည္း တုိက္ခိုက္ေရးထက္ ရံုးလုပ္ငန္းအင္အားမၽွကိုသာထားရွိျခင္းျဖစ္သည္။

ဂ်ပန္ေခတ္ ကရင့္အေျခအေန

ဂ်ပန္ေခတ္ ကရင့္အေျခအေန

- ၁၉၄၀ ဇြန္လ ၂၂ရက္၌ ျပင္သစ္က ဂ်ာမန္အား Armistice စစ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးခါ အရႈံးေပးလိုက္သည္။(မ်က္ေမွာက္ျမန္မာတြင္ NCA ကိုတန္ခါးဖြင့္ေပးသည့္ ဗမာ့တပ္မေတာ္သည္လည္း ယင္း  Armistice နည္းနာကိုဦးတည္ထားျခင္းျဖစ္သည္)။ 

-၁၉၄၀ စက္တင္ဘာ၂၅ တြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ားက အင္ဒိုခ်ဳင္းနားေျမာက္ပိုင္းကိုဝင္ေရာက္လိုသည့္ဆနၵကို  ျပင္သစ္ Vichy အစိုးရကခြင့္ျပဳလိုက္ရသည္။ ဤသို႔ျဖင့္မဟာမိတ္တပ္မ်ားကတရုတ္သို႔  ေဟာင္ေကာင္ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚမွတဆင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေဆာက္လုပ္ေနဆဲ Burma road မွေသာ္လည္းေကာင္းစစ္ကူမ်ားဆက္သြယ္ပို႔ေဆာင္မည့္လမ္းေၾကာင္းႀကီး၂ခုကိုဂ်ပန္တပ္မ်ားကပိတ္ဆို႔လိုက္ႏိုင္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ရွိရင္းအေနာက္ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ့ႏွင့္ ဒီလိွုင္းသဖြယ္အားေကာင္းေသာအေရွ႕တိုင္းဂ်ပန္နယ္ခ်ဲ့မ်ားအၾကားညႇပ္မိေနသည့္အေနအထားသို႔ေရာက္သည္။

-၁၉၄၀ စက္တင္ဘာ ၂၇တြင္ ဂ်ပန္မင္းသားႀကီးခါးႏိုေအ (Kanoye) အစိုးရ က ဂ်ာမန္၊ အီတလီတို႔ႏွင့္ဘာလင္စာခ်ဳပ္( Barlon Pack)ကိုခ်ဳပ္ဆိုခါမိတ္ဖြဲ႕လိုက္သည္။ 

-၁၉၄၀ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ၿဗိတိသၽွမဟာမိတ္က စင္ကပူတြင္အေရွ႕ဖ်ားစစ္ဌာခ်ဳပ္ကိုဖြင့္လွစ္သည္။

-ထိုအခ်ိန္တြင္ၿဗိတိသၽွေရတပ္က ဘဂၤလားပင္လည္ေကြ႕ကိုထိမ္းခ်ဳပ္ထားသျဖင့္ဂ်ပန္တပ္မ်ားေရေၾကာင္းမွဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ႏိုင္သည့္အေနအထားမရွိသျဖင့္စစ္မဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းကာလ ျမန္မာျပည္တြင္း၌ ေျခလၽွင္တပ္ရင္း ၂ခုသာထားရွိသည္။

- အဆိုပါ ၿဗိတိသၽွတပ္ရင္း ၂ရင္းမွာ  မႏၲေလးႏွင့္ေမၿမိဳ႕တြင္စခန္းခ်ထားသည့္King's Own Yorkshire Light Infantary

(KOYLI) တပ္ရင္း (၂) ႏွင့္  မဂၤလာဒံုႏွင့္ရန္ကုန္တြင္ စခန္းခ်ထားသည့္ Gloucestershire တပ္ရင္း (၁) တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ 

-ျမန္မာကိုလိုနီအတြက္ဖြဲ႕စည္းထားေသာတပ္ကိုမူ Burma Rifle ဟုအမည္ေပးထားသည္။ ဗမာျပည္ကိုအင္းဒီးယားႏိုင္ငံ၏ျပည္နယ္တခုအျဖစ္မွခြဲထုတ္ေပးသည့္ ဧၿပီလ ၁ရက္ ၁၉၃၇ ခုနစ္တြင္ အင္းဒီးယားတပ္ရင္းတခုမွလႊဲေျပာင္းဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

-၁၉၃၉ ခုႏွစ္၌ယင္း Burma Rifle တြင္ တပ္ခြဲ ၄ခြဲစီရွိေသာတပ္ရင္း ၄ ရင္းရွိသည္။ တပ္ရင္းတရင္းဆီကို ကရင္တပ္ခြဲ ၂ခြဲစီ၊ ကခ်င္ႏွင့္ခ်င္းတပ္ခြဲတစ္ခြဲစီျဖင့္ဖြဲ႕စည္းထားသည္။

- Burma Frontier Force ေခၚနယ္ျခားတပ္ရင္း ၆ရင္းကိုလည္းစစ္ရဲ အကူတပ္မ်ားအျဖစ္  ေဂၚရခါး(နီေပါ) ႏွင့္ အင္းဒီးယားအမႈထမ္းမ်ားျဖင့္ဖြဲ႕စည္းေပးထားသည္။(ဆက္ပါဦးမည္)ပံု၁၊ ဤပထမအပိုဒ္ေဆာင္းပါး၏ အခ်က္အလက္အရင္းအျမစ္တခု ၂။ ၿဗိတိသၽွေခတ္ကရင့္ေသနပ္ကိုင္တတ္ရင္းတံဆိပ္

ထိုင္းဂ်ပန္တိုက္ပြဲႏွင့္မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္

ထိုင္းဂ်ပန္တိုက္ပြဲႏွင့္မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္

(ဂ်ပန္ကျမန္မာျပည္ကိုမသိမ္းပိုက္မီတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံကိုသိမ္းပိုက္သည္ဟူသည့္ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို မၾကာခဏေတြ႕ရသျဖင့္ ျမန္မာသမိုင္းစာေပပရိတ္သပ္မ်ားကအဆိုပါသမိုင္းျဖစ္စဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အမွန္အတိုင္းျပန္လည္သိရွိေစရန္ၾကားျဖတ္မွတ္ခ်က္အျဖစ္ေဖာ္ျပလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္)

******************

**၁၉၃၇ခုတြင္ တရုပ္ျပည္အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းကိုတိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ဂ်ပန္က ထိုင္းဘုရင့္အစိုးရႏွင့္ မိတ္ဖြဲ႕ဆက္ဆန္ေရးကိုစတင္သည္။

** ထိုကာလ၌ဥေရာပရွိျပင္သစ္ႏိုင္ငံကို ဂ်ာမန္က စတင္တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ထားသည့္အခ်ိန္ျဖစ္သည္။

**ထိုင္းႏွင့္မိတ္ဖြဲ႕ရျခင္း၏ဂ်ပန္႔ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဗီယက္နမ္၊ကေမၻာဒီးယား၊လာအိုပါဝင္သည့္ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားကိုသိမ္းပိုက္ထားသည့္ ျပင္သစ္အစိုးရအေပၚဩဇာလြမ္းမိုးရန္ျဖစ္ခါျပင္သစ္လက္ေအာက္ခံမဟုတ္ေသာထိုင္းႏိုင္ငံကိုစည္းရံုးထားေရးျဖစ္သည္။

** ၁၉၄၀ ဇြန္လ ၁၂ ရက္တြင္ တိုက်ဳိၿမိဳ႕ေတာ္၌ ထိုင္း-ဂ်ပန္ မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္ကိုခ်ဳပ္ဆိုၾကသည္။

**၁၉၄၀ စက္တင္ဘာလ၂၂တြင္ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနား၌ဂ်ပန္-ျပင္သစ္စစ္ပြဲစတင္သည္။

** ဒီဇင္ဘာ ၂၃ရက္ေန႔တြင္ အထက္ေဖာ္ျပပါထိုင္း-ဂ်ပန္စာခ်ဳပ္ကိုဘန္ေကာက္၌ျပန္လည္သံုးသပ္ အတည္ျပဳသည္။

**စာခ်ဳပ္အရဂ်ပန္႔ရည္ရြယ္ခ်က္မွာျပင္သစ္လက္ေအာက္မွအင္ဒိုခ်ဳိင္းနားကိုသိမ္းပိုက္မႈျမန္ဆန္ေရးတြင္ထိုင္းကတစ္ဖက္မွညႇပ္ပိတ္ျပီးကူတိုက္ေပးေစေရးျဖစ္သည္။

** ၁၉၄၁ဇူလိုင္(၂၆)တြင္အဆိုပါစာခ်ဳပ္ကို ႏိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္း(League of Nations)၌ တရားဝင္မွတ္ပံုတင္သည္။ 

**ဂ်ပန္႔ေတာင္းဆိုခ်က္အရဒီဇင္ဘာလ ၇ရက္ေန႔တြင္လာအိုအေနာက္ဘက္ က်န္ပါစပ္ခရိုင္ႏွင့္ ကေမၻာဒီးယားအေနာက္နယ္စပ္ အလန္ယာပေထ့ကိုျပင္သစ္က ထိုင္းပိုင္အျဖစ္ျပန္လႊဲေပးလိုက္သည္။

**၁၉၄၁ ဒီဇင္ဘာလ(၈)ရက္တြင္  ဂ်ပန္တပ္မ အမွတ္ (၁၅) (၂၅)ႏွင့္အမွတ္ (၂) ေရတပ္မ်ားက ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းခရိုင္ ၆ခုျဖစ္ေသာ ပကၽြပ္ခီရိခန္ ,ခၽြန္းဖုန္း,နခြန္စီထမရခ်္ စသည္တို႔ႏွင့္ စမြတ္ပရာကန္(လက္ရွိကာလတြင္ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားအမ်ားဆံုးရွိသည့္ခရိုင္)မ်ားကိုပင္လယ္ကမ္းေျခမွလည္းေကာင္း ကေမၻာဒီးယားကိုျဖတ္ခါ အလန္ယာပေထ့ ခရိုင္မွလည္းေကာင္းကုန္းလမ္းျဖင့္ခ်ီတက္ဝင္ေရာက္လာသည္။ ဦးတည္ခ်က္မွာ ကေမၻာဒီးယားမွတဆင့္ထိုင္းႏိုင္ငံကိုျဖတ္ၿပီး ျမန္မာျပည္ကိုတိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ရန္ျဖစ္သည္။

**ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားျခင္းမရွိ၍ထိုင္းပင္လယ္ကမ္းေျခေစာင့္တပ္မ်ားကဂ်ပန္တပ္မ်ားကိုပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္သျဖင့္ ၅နာရီၾကာတိုက္ပြဲျဖစ္ပြားသည္။

** ဘန္ေကာက္ရွိဂ်ပန္သံမႉးက ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ထံသြားေရာက္ေတြ႕ဆံုၿပီးေနာက္တိုက္ပြဲေခတၲရပ္တန္႔သြားသည္။

Self-Determination History of Karen People FB post (4) ကရင့္ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ သမိုင္း

Self-Determination History of Karen People FB post (4)
ကရင့္ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ သမိုင္း
14 January 2017

ကရင္လူမ်ဳိးသည္ သမိုင္းမတင္မီေခတ္က ထြန္းကားခဲ့ဘူးေသာ ေရွးအက်ဆံုးလူမ်ိဳးတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္ဟု ၿဗိတိသွ်ေခတ္က ျပဳစုေရူသားထုတ္ေ၀ၾကေသာကရင္လူမ်ဳိးဆိုင္ရာ မွတ္တမ္းမ်ားစြာတြင္ ေတြ႕ရွိရသည္။
သမိုင္းမတိုင္မီခတ္ဟုဆိုၾကရျခင္းမွာ လူမ်ဳိးႏို္င္ငံမ်ားမရွိေသးေသာေခတ္ ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ သမိုင္း မွတ္တမ္းမ်ားကိုေရးမွတ္မည့္ ပုဂၢိဳလ္လ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားလဲ မရွိေသးေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ပေဒသရာဇ္ေခတ္တြင္ သမိုင္းေရးမွတ္မႈမ်ားစတင္ေပါက္လာရာ မိမိတို႕ မတိုင္မီက လူသားမ်ားထားရစ္ခဲ့သည့္ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ား၊ အေဆာက္အဦးပ်က္မ်ား၊ အရိုးစုမ်ားကိုေတြ႕ရွိၾကရာမွ တစ္ခ်ဳိ႕ကို မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့ၾကသည္လည္းရွိသလို မွတ္တမ္းမတင္ ခဲ့သည္မ်ားလဲရွိမွာမလြဲေပ။ ေက်ာက္စာ၊ၿမိဳ႕ရိုး၊ စသည့္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဆိုင္ရာ အေထာက္အထားမ်ားမရွိေတာ့ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို္ သမိုင္းတန္ဖိုး (Historical value) စံမမီွေတာ့ေသာ ေရွးအဆိုစကားမ်ားႏွင့္ပံုျပင္မ်ား အျဖစ္သာလွ်င္သတ္မွတ္ၾကေပသည္။ လူတစ္မ်ဳိးက မိမိတို႕လူမ်ဳိး၏သမိုင္းဟု ဆိုုေသာကိစၥ မ်ားစြာတို႕သည္လည္း တစ္ျခားလူမ်ဳိးတို႕က ၄င္းတို႕၏သမိုင္းဟုဆိုၾကသည္လည္းမ်ားစြာရွိပါသည္။ ယင္းသို႕သမိုင္းဆိုင္ရာ အညင္းပြားစရာကိစၥမ်ားကို ေက်ာ္လႊားနည္းမွာ အစိုးရအာဏာျဖင့္ တည္းျဖတ္ျပဳစုျပဌာန္းျခင္းသာလွ်င္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ထိုနည္းျဖင့္ အမ်ဳိးသားၾသဇာ အာဏာမတည္ေဆာက္ႏို္င္ေသာလူမ်ုိးမ်ား၏သမိုင္းမ်ားေပ်ာက္ပ်က္ၾကရသည္။
ျမန္မာ့သမိုင္းသည္လည္းထိုေလာကနိယာမတရား၏ေအာက္တြင္ပင္ရွိေနသည္။ သို႕ျဖစ္၍ အမ်ဳိးသားအာဏာမရွိေတာ့ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုတို႕၏သမိုင္းမ်ားေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္လွ်က္ရွိသည္။
ကိုလိုနီေခတ္တြင္ ျဖစ္ပြားေသာ ထင္ရွားသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ ေဒသခံမ်ားသာမက ျပည္ပသုေတသီမ်ား၏ မွတ္တမ္းတင္မႈကိုရရွိႏိုင္ၾကသျဖင့္ ျပည္တြင္းအာဏာလက္ေျပာင္းမႈက သမိုင္းကိုမေပ်ာက္ပ်က္ေစႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းကေဖ်ာက္ဖ်က္ေမွးမွိန္ထားေသာ အေရးၾကီးသမိုင္းအခ်က္အလက္မ်ားမွာ ျပည္ပ မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ လက္ရွိကြန္ျပဴတာ အိုင္တီ ေခတ္တြင္ျဖစ္ပ်က္သမွ်ေသာအေရးအခင္းၾကီးမ်ားမူကား ရာသက္ပံေဖ်ာက္ဖ်က္၍မရေတာ့ေလၿပီ။

ဘုရင့္ေနာင္၊စူဖန္းကလ်ာ၊ျဗတ္နရာဇ္အေၾကာင္းႏွင့္ နႏၵာဘုရင္၏မြန္မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈသမိုင္းမွတ္တမ္း-

ဘုရင့္ေနာင္၊စူဖန္းကလ်ာ၊ျဗတ္နရာဇ္အေၾကာင္းႏွင့္ နႏၵာဘုရင္၏မြန္မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈသမိုင္းမွတ္တမ္း-

စူဖန္းကလ်ာသည္ "စီရီအယိုထယာ"ဘုရင္ မဟာဓမၼရာဇာ၏သမီးေတာ္ျဖစ္သည္။ ဗမာဘာသာျဖင့္ "ျဗတ္နရာဇ္"ဟုေခၚေသာ "ဖရာ့နေရ႕" အပါအဝင္  ေမာင္ေတာ္၂ဦးရွိသည္။

**ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၅၆၄ တြင္ ဘုရင့္ေနာင္က အယုဒၵကကိုတိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္သည္။ အေၾကာင္းမွာ အယုဒၵယတြင္ေပၚေသာ ဆင္ျဖဴ   ကိုေတာင္းရာတြင္မေပးေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

**ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၅၆၉  တြင္ စူဖန္းကလ်ာ၏ခမည္းေတာ္ "စီရီအယိုထယာ"မင္းကို ဘုရင့္ေနာင္ကအယုဒၵယဘုရင္အျဖစ္ခန္႔အပ္တင္ေျမႇာက္သည္။ ထိုေခတ္ကလုပ္ထံုးအရထိုႏွစ္တြင္ပင္ အသက္၁၇ႏွစ္ရွိသည့္ သမီးေတာ္စူဖန္းကလ်ာအား "အမ်ဳိးယံု"အျဖစ္ဘုရင့္ေနာင္မင္းႀကီးထံဆက္သပ္လိုက္ရသည္။ ဘုရင့္ေနာင္တြင္မိဘုရား သို႔မဟုတ္ "ကိုယ္လုပ္ေတာ္" ၄၂ ဦးရွိသည္။

**ဆုပန္ကလ်ာသည္ "မင္းအေထြး" ေခၚ သမီးေတာ္တပါးကိုဖြားျမင္သည္။

**ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၅၆၄တြင္ မင္းသားေလးျဗတ္နရစ္ကို တံဆာခံအျဖစ္ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္တြင္အက်ယ္ခ်ဳပ္ထားသည္။ အက်ယ္ခ်ဳပ္ဆိုေသာ္လည္း မင္းသား နႏၵာႏွင့္အတူ ကစားျခင္း၊ အတူစာသင္ျခင္း၊ အထာရသတ္မင္းအတတ္မ်ားကို အတူသင္ယူရျခင္းမ်ားရွိသျဖင့္ ျဗတ္နရစ္သည္ဗမာစာႏွင့္စကားကိုေေကာင္းစြာတတ္ကၽြမ္းသည္။ဘုရင့္ေနာင္က စူဖန္းကလ်ာကိုအထူးခ်စ္ၾကင္နာေသာေၾကာင့္မိမိ၏တူ သားသဖြယ္ထားရွိျခင္းျဖစ္သည္။

** ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၅၇၂ တြင္အမျဖစ္သူစူဖန္းကလ်ာကဘုရင့္ေနာင္အားေတာင္းဆိုေသာၾကာင့္ မင္းသားျဗတ္နရစ္ အယုဒၵယသို႔ျပန္ခြင့္ရသည္။ 

**ထိုႏွစ္တြင္ပင္ ဘုရင့္ေနာင္ကအယုဒၵယရ ဘုရင္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ထားေသာစူဖန္းကလ်ာႏွင့္ျဗတ္နရစ္၏ခမည္းေတာ္ျဖစ္သူ မဟာဓမၼရာဇာမင္းက ျဗတ္နရစ္အား "ဖိစနလို႔" ၿမိဳ႕စားအျဖစ္ခ်ီးေျမႇာက္ခါ " နေရစြမ္"ဟူေသာဘြဲ႕အမည္ကိုေပးသည္။(မယ့္နမ္ျမစ္ကမၻားတြင္တည္ရွိေသာဖိစနလို႔သည္ အယုဒၵယေခတ္တြင္ ေနျပည္ေတာ္တခုျဖစ္ခဲ့သည္။ မြန္-ခမာတို႔၏ အန္ေကာ္ အင္ပါယာေခတ္က ဖိစနလို႔သည္ခရိုင္ၿမိဳ႕ေတာ္တခုျဖစ္ခဲ့သည္။ အန္ေကာ္အင္ပါယာတြင္ ေရွးေခတ္ကမၻာ့အတိုးတက္ဆံုးဗိသုကာသိပၸံပညာျဖင့္တည္ေဆာက္ထားသည့္ "အန္ေကာ္ဗိမၼာန္" ရွိသည္။ Angelina Jolie  သရုပ္ေဆာင္ေသာ  "Tom Raider" ရုပ္ရွင္သည္ အန္ေကာ္ဗိမၼန္ကို ေနာက္ခံထားျခင္းျဖစ္သည္။

အဆက္ (၁) ဘုရင့္ေနာင္၊စူဖန္းကလ်ာ၊ျဗတ္နရစ္အေၾကာင္းႏွင့္ နႏၵာဘုရင္၏မြန္မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈသမိုင္းမွတ္တမ္း- မွ

အဆက္ (၁) ဘုရင့္ေနာင္၊စူဖန္းကလ်ာ၊ျဗတ္နရစ္အေၾကာင္းႏွင့္ နႏၵာဘုရင္၏မြန္မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈသမိုင္းမွတ္တမ္း- မွ

               --------------

**နႏၵာဘုရင္သည္ ၁၅၈၄မွ ၁၅၉၂ခုႏွစ္အၾကားတြင္ စယမ္ အယုဒၵယအား ၅ႀကိမ္တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ ၅ႀကိမ္လံုးဆံုးရႈံးမႈႀကီးစြာျဖင့္ဆုတ္ခြာခဲ့ရသည္။

**သားေတာ္မင္းရဲေက်ာ္စြာ(မင္းႀကီးစြာ)ကိုဦးစီးေစသည့္၁၅၉၂ခုႏွစ္ထိုးစစ္သည္ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္သည္။ ထိုစစ္ပြဲတြင္ ခမည္းေတာ္၏ ေမြးျခင္းေပါက္ေဖာ္ျဖစ္ေသာ ျဗတ္နရာဇ္ (နေရစြမ္)ႏွင့္ ဆင္စီးျခင္းထိုးရာမွက်ဆံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

**သားေတာ္အသတ္ခံရသျဖင့္နႏၵာဘုရင္သည္ ယူက်ဳံးမရျဖစ္ျခင္းႏွင့္အတူ အမ်က္ျပင္းထန္စြာထြက္ခါ ဖခင္ျဖစ္သူ ဘုရင့္ေနာင္ခ်ီးေျမႇာက္ခဲ့ေသာနန္းတြင္းရွိ မြန္မူွးႀကီးမတ္ရာ အားလံုးကို သူတို႔၏ ေဆြမ်ဳိး၊ဘိုးဘြား၊ တူသားေျမးျမစ္မ်ားႏွင့္အတူ အရွင္လတ္လတ္မီးရွိဳ႕ကြပ္ျမက္ပစ္သည္။ (၁၅၈၄ခုႏွစ္တြင္ နႏၵာဘုရင္က နေရစြမ္ကို လုပ္ၾကံရန္မြန္အမတ္ႀကီး "ဗညားက်က္"ႏွင့္ "ဗညားရမ္း" (ဗမာအသံထြက္မေသခ်ာ)ကို တာဝန္ေပးခဲ့သည္။ ထိုမြန္အမတ္မ်ားက နေရစြမ္ကိုဖြင့္ခ်ေျပာျပၿပီး အယုဒၵယသို႔လိုက္ပါခိုလႈံသြားခဲ့ၾကသည္။ဤအျဖစ္ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ လူမ်ဳိးေရး အာဃာတတရားမ်ားျဖင့္မြန္မ်ားကိုမုန္းတီးလာခဲ့သည့္အညိႇဳးႀကီးရွိေနခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။)   

** နႏၵဘုရင္သည္ ဗမာစစ္စစ္မင္းမႈထမ္းအားလံုးႏွင့္ ဗမာတပ္သားမ်ားကို ဟန္သာဝတီေနျပည္ေတာ္တြင္စုစည္းခံတပ္စခန္းခ်ေစၿပီး ၄-၅ႏွစ္စာ အစာႏွင့္ရိကၡာမ်ားကို သိုလ္ေလွာင္ထားေစသည္။ 

**အသင့္ျဖစ္ေသာအခါ မြန္မ်ားေနထိုင္ရာဟံသာဝတီတိုင္းအတြင္း စိုက္ပ်ဳိးေမြးျမဴမႈကိုလံုးဝပိတ္ပင္ပစ္သည္။ အမိန္႔က်ဴးလြန္ပါက ေသဒဏ္ခ်သည္။ ျပည္သူလူထုအစုလိုက္အျပံဳလိုက္အစာေရစာငတ္ျပတ္ခါ အတံုးအရံုးေသေက်ၾကသည္။ဤအျဖစ္ကို “A Brief Account of the Kingdom of Pegu”သုေတသနစာတမ္းေရးသူ A. MacGregor က Samaria သို႔မဟုတ္ Jerusalem တြင္က်ေရာက္ခဲ့ေသာအျဖစ္ဆိုးသဖြယ္ျဖစ္သည္ဟုေကာက္ခ်က္ခ်ထားသည္။

ဂရတ္တန္ေဂရီ၏ "Burma, After the Conquest" မွေကာက္ႏႈတ္ခ်က္...

ဂရတ္တန္ေဂရီ၏ "Burma, After the Conquest" မွေကာက္ႏႈတ္ခ်က္...

သီေပါမင္းကညီေနာင္ရင္းမ်ားအားအစုလိုက္အျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္မႈကာလအတြင္းအျဖစ္အပ်က္မ်ားအေၾကာင္း "ဂရတ္တန္"၏ေဖာ္ျပခ်က္ တခ်ိဳ႕-
        ----------------------------
၁၈၇၉ခုႏွစ္ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ မႏၲေလးအေျခစိုက္ "မစၥတာ ေရွာ" က ကလတၠတားရွိႏိုင္ငံျခားေရးဌာနအတြင္းဝန္ထံသို႔ေပးပို႔ခဲ့ေသာေၾကးနန္းစာမွာ-

" နတ္ရြာစံမင္းႀကီး၏သားေတာ္ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္မႈ//ဘုရင့္အမိန္႔အရအေယာက္ ၈၀ခန္႔ေသာသူတို႔၏ၾကင္ရာေတာ္မ်ား//သားသမီးမ်ားကိုညအခ်ိန္တြင္ဆက္တိုက္ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ် //လႈံ့ေဆာ္ျခင္း၊ ပူးေပါင္းၾကံစည္ျခင္းမ်ားမရွိ//  ဝန္ႀကီး ကသေဘာမတူ//ထိတ္လန္႔ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾက//အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မွဳထပ္ျဖစ္လ်ၽွင္က်ႏုပ္က အလံကိုေလၽွာခ်မည္ဟုေျခာက္//"

ထိုေန႔ညေနတြင္ မစၥတာေရွာက ေအာက္ပါအတိုင္း ဆက္လက္မွတ္တမ္းေရးသည္။

" သည္မနက္ျငင္းဆန္ႏိုင္ရန္မရွိသည့္ ေၾကာက္စရာသတင္းအတည္ျပဳခ်က္။ က်ႏုပ္စုစည္းရရွိေသာအခ်က္အလက္မ်ားအရ စေနေန႔ညက  ရွင္းပစ္မည့္ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို အက်ဥ္းေထာင္သို႔ေခၚေဆာင္ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည္။တခ်ဳိ႕မွာထိုညကအသတ္ခံရသည္။က်န္လူမ်ားကို ၂ညဆက္တိုက္ သတ္ျဖတ္သည္။
ေထာင္ထဲတြင္တူးထားသည့္ တြင္းႀကီးအထဲသို႔ အေလာင္းေကာင္မ်ားအားပစ္ခ်သည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ကေလးမ်ားက သူတို႔ကိုမသတ္ရန္ေတာင္းပန္ၾကေသာ္လည္းအခ်ည္းပင္။ ငိုယိုေတာင္းပန္သူမ်ား၏ လည္ပင္းကို လူသတ္သမားမ်ားက ေသသည္အထိလက္ျဖင့္ညႇစ္သတ္ၾကသည္။ အရက္မူးေနေသာလူမ်ားက အျခားလူမ်ားကိုတုတ္တိုမ်ားျဖင့္အလြန္အမင္းနာက်င္စြာခံစားေအာ္ဟစ္ညီးတြားေအာင္အႀကိမ္ႀကိ္မ္ရိုက္ႏွက္ညႇင္းပမ္းသည္။ထိုလူသတ္သမားမ်ားကိုဤသတ္ျဖတ္မႈအတြက္သံုးရန္ေထာင္မ်ားမွလႊတ္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အသက္အႀကီးဆံုးမင္းသားႀကီက  သတၲိျပသည့္အေနႏွင့္ညီေတာ္မ်ားရယ္ေမာေစရန္ဟာသစကားေျပာသည္မွာ " ေတြ႕လား၊ငါေျပာတာ ငါတို႔ကိုလႊတ္မဲ့အစား ေသတြင္းပို႔ ဖို႔ဘဲရွိတယ္လို႔"

တနဂၤေႏြညတြင္ မင္းသားမ်ား၏ ရုပ္အေလာင္းကို လွည္း၈စီးျဖင့္တင္ေဆာင္ခါ အေနာက္ဘက္ၿမိဳ႕တံခါးမွသယ္ေဆာင္ခါ ယံုၾကည္မႈဓေလ့အတိုင္း ျမစ္ထဲသို႔ ပစ္ခ်လိုက္သည္။က်န္အေလာင္းမ်ားကိုမူ ေထာင္တြင္းရွိတူးထားေသာတြင္းႀကီး၌ျမဳပ္ပစ္သည္။

ဘဝတေကြ ့အမွတ္တရ

ဘန္ေကာက္ စူထိစန္ ၌္ ရုံးစိုက္ထားေသာ ေကအဲန္ယူ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနတြင္ စစ္လက္နက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ အမႈျဖင့္ ၁၉၇၆ခုႏွစ္က အဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။ေကအဲန္ယူ စခန္းသို႕ပို႕ေဆာင္မည့္ M16,M79,M57,M72 RSM မ်ားအျပင္ အေမရိကန္စစ္သံုး Digitalၾကားျဖတ္ဆက္သြယ္ေရးစက္မ်ား(အေမရိကန္ႏွင့္ရုရွားတပ္တြင္သာ စတင္တီထြင္အသံုးျပဳေသာ Digital ကို ထိုစဥ္က ဗီယက္နမ္၊ ထိုင္းႏွင့့္ျမန္မာစစ္တပ္မ်ားတြင္ မသံုးႏိုင္ၾကေသးေပ။ Analog စနစ္ကိုသာသံုးႏိုင္ေသးသည္) အိမ္ေအာက္ထပ္တိုက္ခန္းအတြင္း အျပည့္ သိုေလွာင္ထားသည္ကို ထိုင္းရဲ၊ၿမိဳ႕ေစာင့္တပ္၊ၾကည္းတပ္ႏွင့္ေလတပ္မ်ားက အေျမာာက္ကားၾကီးမ်ားျဖင့္ လာေရာက္၀ိုင္း၀န္းပိတ္ဆို႕ၿပီး ဖမ္းဆီးျခင္းျဖစ္သည္။ ဖမ္းဆီးစဥ္တြင္ ရံုး၌ လူ ၂၀ခန္႕ရွိေနသည္။ အဖမ္းခံရသူမ်ားတြင္ ဘန္ေကာက္ေဆးရံုမ်ားတြင္ ခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူခဲ့ၿပီးစခန္းျပန္ရန္ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကေသာ တိုက္ပြဲမွဒဏ္ရာရစစ္သားမ်ား၊ ထား၀ယ္ခရိုင္မွ ေကအဲန္ယူမိုင္းလုပ္ငန္းတာ၀န္ခံမ်ားႏွင့္သူနျပဳဆရာမမ်ား၊ကားဒရိုင္ဘာအျဖစ္လစာေပးငွားရမ္းထားေသာထိုင္းတဦးအျပင္ ေက်ာက္ကုန္သည္ၾကီးတဦးႏွင့္ဘန္ေကာက္ရံုးအမႈထမ္းမ်ားပါ၀င္သည္။

အမ္းမကားမ်ားႏွင့္ တင့္ကားကန္းၾကီးက စူထိစန္လမ္းမေပၚတြင္ အျပည့္ျဖစ္ေနၿပီး အရပ္ကားမ်ားျဖတ္သန္းမႈကို ပိတ္ဆို႕ထားလိုက္သည္။ ရပ္ကြက္သားမ်ား လန္႕ျဖန႕္ေၾကာက္လန္႕ျခင္းမရွိၾကရန္ မိမိ အိမ္တြင္းတြင္ေနၾကရန္ လွ်ပ္စစ္မီးတိုင္မ်ားရွိ ေအာ္လန္မ်ားမွတခ်ိန္လံုးထုတ္ျပန္ေက်ညာလွ်က္ရွိသည္။ ေက်ညာေလ လူမ်ားလမ္းေဘးအျပည့္၀ိုင္းအံုေစာင့္စားၾကည့္ရႈ လာၾကေလျဖစ္ေတာ့သည္။

ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ႏွင့္ ဂတ္မ်ားက ရံုးဧည့္ခန္းတြင္ ေကအဲန္ယူရံုးဒုတာ၀န္ခံႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစကားေျပာညွိႏွဳိင္းသည္။ထိုစဥ္ကရွိေသာ TV channel 3,5,7 အျပင္ ထိုင္းရတ္အပါအ၀င္ သတင္းဌာနမ်ားမွ သတင္းေထာက္ေတြကင္မရာၾကီးငယ္မ်ားတကားကားျဖင့္ ေလွကားတက္လိုက္ဆင္းလိုက္ ကင္မရာ အကြက္ေကာင္းခ်ိန္ႏိုင္ရန္ အလုအယက္ျဖစ္ေနၾကသည္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားကလည္းစစ္တပ္အဖြဲ႕ကိုအိမ္ထဲမ၀င္ေစဘဲ သူတို႕ခ်ည္းအေပၚထပ္ေအာက္ထပ္မ်ားတြင္ ေမြေႏွာက္လွန္ေလွာေနၾကသည္။