ကရင္ႏွင့္လာအိုလူမ်ဳိးအေၾကာင္း-

ရတနကိုစင္မင္းဆက္ (၄) ၏သား Krom Phara Narathip Praphanphong ျပဳစုေရးသားေသာ "ဖမာ့"ရာဇဝင္ႏွင့္ "ထိုင္းအမ်ဳိးသား" စာအုပ္ မ်ားမွ ေကာက္ႏႈတ္သည့္ ကရင္ႏွင့္လာအိုလူမ်ဳိးအေၾကာင္း-

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔ေရႊ႕ေျပာင္းလာသည့္ တတိယလမ္းေၾကာင္းမွာ သံလြင္ျမစ္ႏွင့္ ေက်ာက္ဖရားျမစ္တို႔ျဖစ္သည္။အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားကၽြန္းဆြယ္ရွိ ကေမၻာဒီးယားေဒသသို႔ေရာက္လာၿပီးမွ ေျမာက္ပိုင္းသို႔ျပန္တက္သြားၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ပအိုကရင္(ေတာင္သူ)တို႔သည္ေရွးေဟာင္းမူလ

လူမ်ဳိးမ်ားအျဖစ္"စယမ္ ေဒသ" "ခမာၿမိဳ႕ေတာ္" မ်ား၊ မဲေခါင္ျမစ္ေအာက္ပိုင္းေဒသ၊ လာအိုေဒသရွိက်န္ပါစပ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ရွမ္းတို႔၏ "လီဖိ"ေခၚလၽွိုေမ်ာင္တစ္ေထာင္ေဒသအထိေက်ာ္ၾကားသည္၊ ယူနန္ေဒသရွိ စစ္ေစာင္ပန္းနာတြင္ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ေက်ာ္သာသနာျပဳခဲ့ေသာ အေမရိကန္မစ္ရွင္နာရီ Dr. William Clifton Dodd ၏ ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္အရ "ယြန္" ဆိုသည္မွာခရစ္သကၠရာဇ္(၆)ရာစုတြင္တရုတ္ေဒသမွ ထိုင္းႏွင့္လာအို တို႔ေျပာင္းေရႊ႕ေရာက္ရွိလာေသာ သံလြင္ျမစ္အေရွ႕ပိုင္းေဒသကိုေခၚဆိုသည့္အမ်ားသံုးအမည္ျဖစ္ကာ ထိုင္းလူမ်ဳိးထက္အရင္ဆင္းလာေသာ လာအိုလူမ်ဳိးမ်ားမေရာက္ခင္ကတည္းက"ယန္း"ေခၚကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအေျခခ်ေနထိုင္လၽွက္ရွိၿပီးသားျဖစ္သည္ဟုေဖာ္ျပထားသည္။ ယြန္းေခၚ ကရင္တို႔၏ဌာေနႀကီးမွာ သံလြင္ျမစ္မွအစျပဳ၍မဲေခါင္ျမစ္ကိုေက်ာ္လြန္ခါ ခမာေဒသေတာင္ပိုင္းအထိႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ၿပီး သာယာဝေျပာလွသည္။ ေျမာက္ပိုင္းမွေရႊ႕ေျပာင္းလာေသာ လာအိုလူမ်ဳိးမ်ားက ကရင္ဘုရင္ထံခစားရာတြင္ခိုလႈံခြင့္ရၾကသည္။ အေျခခ်ခြင့္ရၿပီးေနာက္ႏွစ္၅၀အတြင္းတြင္ ယြန္ေဒသအတြင္း၌လာအိုလူမ်ဳိးမ်ားကျမိဳ႕ရြာမ်ားစြာထူေထာင္ၾကသည္။ ခရစ္ေတာ္မဖြားမွီ ၅၄၃ ခုႏွစ္တြင္လာအိုလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ယန္းကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအၾကားစစ္ပြဲမ်ားစြာျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ ကရင့္လက္မွ ယြန္းေဒသအားလာအိုတို႔သိမ္းပိုက္ခဲ့ၾကသည္။

အဂၢဖိုးခ်စ္မွာၾကား

ကရင္သမိုင္းဆိုင္ရာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို ရွဲေပးၾကတဲ့သူေတြအားလံုးကိုကရင္တမ်ဳိးသားလံုးအစား ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကရင္ဟာေရွးပေဝသနီေခတ္ကထြန္းကား(Civilized) ခဲ့ဘူးတဲ့လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္းကို ဆက္ႏြယ္မႈရွိတဲ့အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံသမိုင္းေတြထဲကေန ဆက္လက္ေမႊေႏွာက္ရွာေဖြေဖာ္ျပသြားမွာျဖစ္တယ္။ အဆိုပါဆက္ႏြယ္ရာအိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမရွိေသးတဲ့ကာလက အျဖစ္အပ်က္ေတြျဖစ္တာမို႔ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဆိုင္ရာ အေထာက္အထား(ေက်ာက္စာ၊ေပစာ၊ သားရည္စာ၊ ၿမိဳ႕ေဟာင္း၊ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းကရိယာ)စတာတြကိုမေထာက္ျပႏိုင္ပါဘူး။ ဘာသာေဗဒ၊ လူသားမ်ားေျပာင္းေရႊ႕မႈသမိုင္းနဲ႔ ပထဝီဘာသာရပ္ေတြကို အေထာက္အကူယူရပါတယ္။ ဒ႑ါရီ ဆန္လြန္းလို႔ တကယ့္ကို မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကိုလဲ တတ္ႏိုက္သမၽွေရွာင္ပါတယ္။ ကရင့္သမိုင္းကို Reliable ျဖစ္ေအာင္၊ ကမၻာ့သမိုင္းTimeline  နဲ႔အံဝင္ေအာင္ ျဖည့္ဆည္းဖို႔အေတာ္ေလးလိုအပ္ေနတာကိုေတြ႕ရလို႔ က်ဳိးစားၿပီးသုေတသနလုပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္ပ်က္သုန္းခဲ့တာႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္တာမို႔ သုေတသနလုပ္ရတာကလည္း ပင္လယ္ထဲက်သြားတဲ့အပ္တေခ်ာင္းကိုရွာရသလိုျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဖာကိုယ္ႀကိဳက္သလိုေရးၿပီးအတည္ျပဌာန္းဖို႔ဆိုရင္လဲ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာမရွိရင္လုပ္လို႔မရပါဘူး။ ျပင္ပစာေပစာအုပ္ေတြအျဖစ္သာထုတ္ေဝလို႔ရမွာျဖစ္တယ္။ အဲလိုအေနအထားမွာ ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံတဲ့သမိုင္းမ်ဳိးျဖစ္ဖို႔ အိမ္နီးခ်င္းေတြနဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ဘူးတဲ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြထဲကေနဆြဲထုတ္တင္ျပႏိုင္ျခင္းဟာ တစ္ခုတည္းေသာreliable အျဖစ္ႏိုင္ဆံုးအေထာက္အထားျဖစ္တယ္။ ကရင္တမ်ဳိးသားလံုးအတြက္ဘံုအေရးႀကီးခ်က္ျဖစ္တာမို႔ တဘက္နဲ႔တဘက္ ကြဲျပဲေနတဲ့ဘယ္ကရင္မဆိုက်ေနာ့္ရဲ႕ရွာေဖြတင္ျပခ်က္ေတြကို ကရင္တမ်ဳိးသားလံုးသိရွိေစရန္ဝိုင္းဝန္းျဖန္႔ခ်ီဖို႔ေမတၲာရပ္ခံပါတယ္။ က်ေနာ့္ကို reference အျဖစ္ထားခ်င္ရင္ထားႏိုင္ေပမဲ့  

Source အျဖစ္က်ေနာ္ေဖာ္ျပထားတဲ့ sources ေတြကိုသံုးရင္ပိုၿပီး ယံုၾကည္စရာျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးနဲ႔အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္ျမင့္မားေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစတာမို႔ တတ္အားသမၽွဝိုင္းဝန္းျဖန္႔ခ်ီၾကလိမၼယ္လို႔ေမၽွာ္လင့္ထားပါတယ္။ က်ေနာ္ဆက္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကီးမားတဲ့စိတ္ဓာတ္ခြန္အားျဖင့္ေဖးမျခင္းလို႔လဲအသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။

မြန္-ကရင္- ဗမာ ဆက္စပ္မႈသမိုင္းအပိုင္းအစတစ္ခ်ဳိ႕

မြန္-ကရင္- ဗမာ ဆက္စပ္မႈသမိုင္းအပိုင္းအစတစ္ခ်ဳိ႕

  ေမာ္လၿမိဳင္ကို ေအဒီ ၃၀တြင္ကရင္က "ထာေဝ" (သို႔)"ဃိုထာေဝ" ဟုေခၚၿပီးမြန္က "မို႔မြာလို"ဟုေခၚ။(ၿမိဳ႕ထူေထာင္ေသာပထမဘုရင္ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ေရွးမြန္ဘာသာျဖင့္မ်က္စိတစ္လံုးဟုအဓိပၸါယ္ရေသာ  (one-eyed) ျမိဳ႕ဟုလည္းေခၚသည္။) ေနာက္ပိုင္းတြင္ၿမိဳ႕ပ်က္ေတာျဖစ္သြားၿပီးႏွစ္မ်ားစြာၾကာေသာအခါ ကရင္မ်ားတဖန္လာေရာက္ေနထိုင္ကာ"ေမာ္လမြဲ" ဟုေခၚသည္။ "ေမာ္လမြဲေခၚဃိုထာေဝ"၏ေျမာက္ဘက္တြင္ဒူးသထူ (သထံု) မြန္ၿမိဳ႕ရွိသည္။အေရွ႕ဘက္တြင္ယိုးဒယားျပည္ရွိၿပီးအေနာက္ဘက္တြင္မုတၲမပင္လယ္ေကြ႕ရွိသည္။
ဃိုတာေဝၿမိဳ႕ကိုထူေထာင္သူမွာေမြးရာပါမ်က္လံုး၃လံုးရွိေသာ ကရင္မ်ဳိးရိုးျဖစ္သူ "ဃိုတာဒဲ" ဘုရင္ ျဖစ္သည္။ သူ႔ကိုဘယ္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံကမွစစ္ျပဳတိုက္ခိုက္အႏိုင္ယူႏိုင္ျခင္းမရွိေပ။ စစ္ေရးစစ္ရာတြင္ရန္သူနင္းလာမည့္အကြက္ကိုသူမတူေအာင္မွန္ကန္စြာႀကိဳတင္တြက္ဆႏိုင္စြမ္းရွိသျဖင့္လည္းေကာင္း တတိယမ်က္လံုးရွိသျဖင့္လည္းေကာင္း ဒိပၸစကၡဳရွိေသာဘုရင္ဟုနာမည္ေက်ာ္ခဲ့သည္။.........

  ၁၀၅၀တြင္ အေနာ္ရထာ ပိဋက၃ပံုလိုခ်င္သျဖင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ကိုမြန္ဘုရင္မႏူဟာလက္မွတိုက္ယူသည္။ ပခူး သထံု မုတၲမ ေမာ္လၿမိဳင္ကိုပါသိမ္းပိုက္သည္။ ေအဒီ ၁၂၈၇တြင္ မြန္မင္းတပါးျဖစ္လာေသာ မုတၲမအနီးရွိ ကရင္တို႔ေနထိုင္ရာ"ဒူးအူ" ၿမိဳ႕သား ရွမ္း-ကရင္ကပ္ျပား မဂၢဒူးက အေနာ္ရထာမင္းအာဏာအပ္ႏွင္းထားသည့္ အဆိုပါၿမိဳ႕ရွိၿမိဳ႕စားအားလံုးကိုသတ္ျဖတ္ၿပီး မုတၲမကိုၿမိဳ႕ေတာ္တည္ကာနန္းတက္အုပ္စိုးသည္။မဂၢဒူးကို ဝါရီယူးမင္းဟုလည္းေခၚတြင္သည္။ ေအဒီ၁၅၃၉ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေနာက္တက္လာေသာမြန္မ်ဳိးရိုးုျဖစ္သည့္မင္းမ်ားကၿမိဳ႕ေတာ္ကို ပဲခူးသို႔ေျပာင္းေရႊ႕သည္။ ပဲခူးေနာက္ဆံုးဘုရင္မွာ မြန္လူမ်ဳိးတကရူပီျဖစ္သည္။...........

မြန္ႏွင့္ရွမ္း သမိုင္းထဲမွ ကရင္တို ့ဆင္းသက္လာပံုအေၾကာင္း

မြန္ႏွင့္ရွမ္း သမိုင္းထဲမွ ကရင္တို ့ဆင္းသက္လာပံုအေၾကာင္း
---------------------------------------
ကရင္လူမ်ဳိးသည္ ေရွးဦးရွမ္းမ်ဳိး(၃၀)တြင္ပါ၀င္သည္။ပါဠိစာျဖင့္ ကိရာတ ဟုေရးသားရာမွကရျဖစ္လာသည္။ အဘိဓာန္နိသ်ွသစ္တြင္ ကရတ ကရင္ဟုေရးသားသည္။
သထံုျပည္ကိုကမၻာဦးေခတ္က ရာမညရ႒-သု၀ဏၰဘူမိ သုဓမၼ၀တီ သထံုျပည္ဟုေခၚတြင္ခဲ့သည္။
ေဂါတမဗုဒၶမတိုင္မီ ႏွစ္(၅၀) ခန္ ့တြင္မူထို သု၀ဏၰဘူမိတိုင္းကို ကရဏၰကတိုင္းဟုေခၚသည္။
ကရဏၰကတိုင္း သုဘိႏၷျမိဳ ့၌ တိႆသကၠရာဇာ မင္းၾကီးႏွင့္ သီရိကပၸါေဒ၀ီ
မိဘုရားၾကီးတို ့ထီးနန္းစံခဲ့သည္။ ကရဏၰကတိုင္းသား တို ့တြင္ပင္လယ္ေရေၾကာင္းမွသေဘာၤျဖင့္ သြားလာကုန္ကူးၾကေသာကုန္သည္မ်ားရွိခဲ့သည္။

့ျမန္မာကရင္-

ျပည္ျမဳိ ့အေနာက္ဖက္ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းတေလွ်ာက္ႏွင့္သံတြဲေတာင္စဥ္ (၇)ခရိုင္တြင္ေနထိုင္ခဲ့ဘူးေသာ ကမ္းယံလူမ်ဳိးမွ ဆင္းသက္ေပါက္ပြားလာေသာကရင္
လူမ်ဳိးစုကို ျမန္မာကရင္ဟုေခၚသည္။ ေနာက္ကာလမ်ားတြင္ စေကာကရင္ဟုေခၚတြင္ျပန္သည္။

မြန္ကရင္-

ထိုအခ်ိန္က ကရဏၰကတိုင္းရွိေျမျပန္ ့သားမ်ားကိုမြန္ဟုေခၚျပီးေတာေတာင္ေဒသသားမ်ားကိုကရဏ္ဟုေခၚသည္။
ကရဏ္မွ ကရင္ျဖစ္လာသည္။
( စာျပင္သူမွတ္ခ်က္-ထိုင္းႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း တပ္ခရိုင္ႏွင့္
ကန္ခ်နဘူရီခရိုင္အတြင္း မွ ကရင္လူမ်ဳိးအစုတခ်ဳိ ့ကိုလက္ရွိထိုင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ ကရဏ္ဟု ေခၚဆဲျဖစ္သည္။
ကရင္အားလံုးကိုမူ ထိုင္းဘာသာျဖင့္ ကရယန္(Karian)ဟုေခၚသည္။တရုတ္၊ ရွမ္းႏွင့္ေျမာက္ပိုင္းထိုင္က ကရင္ကို "ယန္း"ဟုေခၚသည္။
မြန္ႏွင့္နီးစပ္သျဖင့္ တလိုင္း(မြန္)ကရင္ဟုသတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။
ေနာက္ကာလမ်ားတြင္ ပိုးကရင္ဟု ေခၚၾကသည္။

ေဘသေလဟန္(ဗက္လင္ၿမိဳ႕) အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား။

ေဘသေလဟန္(ဗက္လင္ၿမိဳ႕) အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား။

ေဘသေလဟန္(Bethlehem) အဂၤလိပ္ဘာသာျဖစ္သည္။ ျမန္မာက"ဗက္လင္"ဟုေခၚသည္။ မူရင္းနာမယ္မွာအာရပ္ဘာသာ Bayta Lahm ျဖစ္ၿပီး ဟီဘရူး(ဂ်ဴး) ဘာသာျဖင့္ Betlehem ဟုေခၚသည္။ အဓိပၸါယ္မွာ "ေပါင္မုံ႔အိမ္"

( House of Bread )ျဖစ္သည္။

လက္ရွိတည္ေနရာမွာပါလက္စတိုင္းျဖစ္သည္။ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ပါလက္စတိုင္း ဗက္လင္ ျမဴနီစီပယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္သည္။လက္ရွိ ျမဴနီစီပယ္ဝန္ႀကီးနာမယ္မွာAnton Salmanျဖစ္သည္။

လူဦးေရမွာ၂၅၂၆၆ (၂၀၀၇ခုႏွစ္)

ေနထိုင္ေသာလက္ရွိလူမ်ဳိးမ်ားကိုအသားအေရာင္ျဖင့္ပိုင္းျခားသတ္မွတ္သည္။ ၇၉.၃၃%မွာလူျဖဴမ်ား၊ ၆.၃၇%မွာ အေမရိကန္လူမဲမ်ား၊ ၂.၇၅%မွာအာရွသားမ်ားျဖစ္သည္။၁၈၇၀ ခုႏွစ္စာရင္းအရလူမ်ဳိးမ်ားမွာ (လူဦးေရအမ်ားဆံုးမွအနဲဆံုးသို႔) မူစလင္, လက္တင္,ဂရိစ္ႏွင့္ အာေမးနီးယန္းလူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာမ်ားမွာခရစ္ယန္ ၄၆.၁% ( ၁၉၆၇ ခုႏွစ္), မူစလင္ ၅၃.၉ျဖစ္သည္။

ပညာေရးတြင္ပါလက္စတိုင္းအမ်ဳိးသားပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနကဖြင့္ထားသည့္ေက်ာင္း ၁၀၀,ကုလသမဂၢ၏ UNRWA ကဖြင့္ထားသည့္ေက်ာင္း ၇ေက်ာင္း ႏွင့္ပုဂၢလိကက်ာင္း ၂၈ေက်ာင္းရွိသည္။ ၁၉၉၇ စစ္တမ္းအရ အသက္၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ကေလးအားလံုး စာတတ္ေျမာက္သည္။ ေဘသေလဟန္ တကၠသိုလ္ကိုကက္သလစ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းက ၁၉၇၃ခုႏွစ္တြင္ထူေထာင္ထားခဲ့သည္။ေဘသေလဟန္၏အဓိကစီးပြားေရးမွာ ခရစ္ယန္သာသနာဆိုင္ရာကမၻာ့အလယ္အပတ္လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။

ကရင့္ဇစ္ျမစ္မဟုတ္ေသာ ကာေရလာ- ကာရိုက္ လူမ်ဳိးအေၾကာင္း---

ကရင့္ဇစ္ျမစ္မဟုတ္ေသာ ကာေရလာ- ကာရိုက္ လူမ်ဳိးအေၾကာင္း---

Karaylar-Karaites

Karait ေခၚ Karaylar-Karaites ေခၚ Crimean Karaites  ေခၚ Qarays လူမ်ဳိးသည္  လက္ရွိကာလ၌ ပင္လယ္နက္ေဒသတဝိုက္ရွိ ယူကရိန္း၊ ခရိုင္းမီးယား၊ အစၥေရး၊လစ္သူနီးယားႏွင့္ ပိုလန္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္စုစုေပါင္းလူဦးေရငါးေသာင္း( ၅၀၀၀၀)ခန္႔က်န္ရွိေနေသာေရွးေဟာင္းလူမ်ဳိးတမ်ဳိးျဖစ္သည္။  ေကာ့ေကးရွန္းလူ႔မ်ဳိးႏြယ္စုမွလာေသာ တူရကီအႏြယ္တခုျဖစ္သည့္ 

Kipchak ဘာသာစကားအုပ္စုတြင္ပါဝင္သည္။ မြန္ဂိုလ္တို႔ႀကီးစိုးေသာေခတ္တြင္ ယင္း Kipchak ဘသာစာေပကိုတာတာ မြန္ဂိုလ္လူမ်ဳိးပိုင္အျဖစ္သတ္မွတ္အသံုးျပဳသည္။ နာဇီေခတ္တြင္ဂ်ာမန္သိမ္းပိုက္ထားေသာဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားရွိ Karaylar-Karaites ခရစ္ယန္ဘာသာဝင္မ်ားအား ဂ်ဳးလူမ်ဳိးစုတစုအျဖစ္မွားယြင္းသတ္မွတ္ခါ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္ပစ္သည္။ Karaylar-Karaitesတစ္မ်ဳိးလံုးသည္ တျခားဥေရာပလူမ်ဳိးမ်ားထက္ေစာစီးစြာ ဂ်ဴးဒစ္ ခရစ္ယန္ဘာသာကိုသက္ဝင္ယံုၾကည္လာၾကသည့္လူမ်ိဳးျဖစ္သည္။Karaylar-Karaitesႏွင့္မ်ိဳးရိုးနီးစပ္ေသာ တျခားတူရကီ အႏြယ္ဝင္ျဖစ္သည့္ တရုပ္ျပည္ရွိ လူဦးေရ ၁၀သန္းေက်ာ္ေသာအဂၤလိပ္အေခၚ "အြီဂါ"(Uyghur) တရုတ္အေခၚ "ဝိန္းဝါ့တ္ရ္"လူမ်ဳိးတို႔မွာမူ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ျဖစ္သြားၾကသည္။

ပထမဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔အေၾကာင္းတေစာင္းတေစ့...

ပထမဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔အေၾကာင္းတေစာင္းတေစ့...

ဇႏၷဝါရီလ ၄ရက္ေန႔သည္ (၇၂)ႀကိမ္ေျမာက္ ဒုတိယဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔ျဖစ္သည္။ ပထမဗမာ့လြတ္လပ္ေရးမွာမူ ၁၉၄၃ ဩဂုတ္လ ၁ရက္ေန႔ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္မွာ ေဒါက္တာဘေမာ္ျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာဘေမာ္ကို အဂၤလိပ္အစိုးရကဗမာျပည္ကိုအင္းဒီးယားမွခြဲထုတ္ေသာ ( ၁၉၃၇ ) ခုႏွစ္မွစ၍ အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံလက္ေထာက္ ဗမာျပည္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ ဆရာစံအမႈကိုေရွ႕႔ေနလိုက္ခဲ့စဥ္က မေအာင္ျမင္သျဖင့္ အဂၤလိပ္အစိုးရကိုညိဳညင္ေနသူျဖစ္ေသာ္လည္း အဂၤလန္တကၠသိုလ္မ်ားမွေရွ႕ေနဘြဲ႕ႏွင့္ပါရဂူဘြဲ႕မ်ားရရွိခဲ့သည့္ထူးခၽြန္သူျဖစ္သျဖင့္အဂၤလိပ္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးကို ၁၉၃၇တြင္အပ္ႏွင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။သို႔ေသာ္ အဂၤလိပ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုဆန္႔က်င္ေသာတရားေဟာေျပာမႈုမ်ား၊ အဂၤလိပ္ဆန္႔က်င္ေသာဗမာမ်ဳိးခ်စ္လူငယ္ မ်ားကိုအားေပးမႈမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၃၉တြင္ရာထူးျပဳတ္ခါ မိုးကုတ္ေထာင္တြင္အက်ဥ္းခ်ထားျခင္းခံရသည္။
 အင္းဒီးယား၊ ဗမာျပည္ႏွင့္အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားကြ်န္းဆြယ္ႏိုင္ငံမ်ားအားအဂၤလိပ္ႏွင့္ျပင္သစ္လက္ေအာက္မွဆြဲထုတ္ေရးစီမံခ်က္အရ ၁၉၄၀ ဇြန္လ ၁၂ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္က ထိုင္းအစိုးရႏွင့္ စစ္ေရးမဟာမိတ္စာခ်ဳပ္ကိုတိုက်ဳိတြင္လက္မွတ္ထိုးခဲ့သည္။ ထိုစာခ်ဳပ္ႏွင့္ဂ်ပန္႔ရာဇသံေပးမႈအရ ျပင္သစ္ခြဲထုတ္သြားေသာေလာႏိုင္ငံႏွင့္ကေမၻာဒီးယားအေရွ႕ဘက္ျခမ္းတိုင္းေဒသႀကီးမ်ားကို ျပင္သစ္က ထိုင္းႏိုင္ငံအားျပန္လည္လႊဲအပ္လိုက္ရသည္။ သံလြင္အေရွ႕ဘက္ျခမ္း က်ိဳင္းတုံေဒသႏွင့္ကရင္နီျပည္မ်ားကိုမူ အဂၤလိပ္ကထိုင္းအားျပန္မလြဲအပ္ေပ။

,ျမန္မာျပည္ဒုတိယလြတ္လပ္ေရးေနာက္ခံေက်ာရိုးျဖစ္စဥ္မ်ား....

,ျမန္မာျပည္ဒုတိယလြတ္လပ္ေရးေနာက္ခံေက်ာရိုးျဖစ္စဥ္မ်ား....

ဂ်ပန္ေပးသည့္၁၉၄၂ ၾသဂုတ္လ ၁ရက္ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးအရထြက္ေပၚလာသည့္ ဗမာျပည္(ဘိရုမာကုကိ)၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အဓိပဓိ ေဒါက္တာဘေမာ္အစိုးရေခတ္တြင္ဂ်ပန္႔"နာမိကီကန္" စစ္ေအာင္ႏိုင္ေရးေသနဂၤျဗဴဟာအရ ဂ်ပန္စစ္ေထာက္လွမ္းေရးဌာနတာဝန္ခံ ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ စူဇူကီး ထူေထာင္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ BIA တပ္ကို ဗမာ့အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ BNA အျဖစ္ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းခါ ဗမာျပည္ပိုင္တပ္မေတာ္အျဖစ္ ဂ်ပန္ဘုရင့္အစိုးရကလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သည္။အစိုးရအာဏာႏွင့္ဗမာျပ ည္ကိုလႊဲေပးလိုက္ရသည့္ ေဒါက္တာဘေမာ္ကိုစိတ္ခ်စရာအၾကာင္းမရွိသျဖင့္ဗိုလ္ေအာင္ဆန္းအားစစ္တပ္အာဏာခြဲထားေပးခါ ဂ်ပန္က ၂ဘက္လံုးကို စစ္တုရင္နည္းအရ"ခြခ်က္" လုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဤနည္းနားကို ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာက " Check & Balance" ဟုေခၚဆိုသည္။

BNAကိုဘက္ေျပာင္းေစသည့္ ဂ်ပန္စစ္ေရး ဆက္တိုက္အေရးနိမ့္မႈ အဆင့္ဆင့္ အ ခ်ိန္မ်ဥ္း(Timeline ) 

-၁၉၄၂ဇႏၷဝါရီလတြင္ အဂ္လိပ္က ဂ်ပန္႔လက္ေအာက္မွျမန္မာျပည္ကိုျပန္သိမ္းမည့္ Burma Campaign စစ္ဆင္ေရးကိုစတင္သည္။

-၁၉၄၃ စက္တင္ဘာ ၃ရက္တြင္

ဝင္ရိုးတန္း (Axis) ႀကီး ၃ႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ အီတလီလက္နက္ခ်အရႈံးေပးသည္။

-၁၉၄၄ မတ္လတြင္ အိႏၵရိယႏိုင္ငံ မီဇိုရမ္(အင္းဒီးယားခ်င္း)ျပည္နယ္ အင္ဖာလ္ၿမိဳ႕တိုက္ပြဲတြင္ ဂ်ပန္ကအဂၤလိပ္ကိုအျပတ္အသတ္အသတ္ရႈံးသည္။အဆိုပါတိုက္ပြဲသည္ တိုက္တိုင္းေအာင္ဂ်ပန္႔တပ္မေတာ္ကိုပြဲတိုင္းရႉံးအေနအထားသို႔ေျပာင္းျပန္လွန္လိုက္သည့္ ၁၈၀ဒီဂရီ "ဂငယ္ေကြ႕" (U-Turn) ျဖစ္သည္။ 

-၁၉၄၄ ဇူလိုင္လတြင္ ဂ်ပန္ႏွင့္စစ္မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးထားသည့္ျမန္မာ့မိတ္ေဆြႏိုင္ငံ ထိုင္းစစ္အစိုးရျပဳတ္က်ၿပီး ဂ်ပန္ကိုဆန္႔က်င္သည့္ Free Thai ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုက ထိုင္းႏိုင္ငံ၏အရပ္သားအစိုးရျဖစ္လာသည္တြင္ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတို႔ကထိုင္းႏိုင္ငံအား မဟာမိတ္အျဖစ္ေျပာင္းလဲအသိအမွတ္ျပဳသည္။

-၁၉၄၄ဩဂုတ္လ၂၅ တြင္အေမရိကန္က ျပင္သစ္ကိုဂ်ာမန္လက္မွသိမ္းပိုက္သည္။ 

-ၿဗိတိသၽွက ဘားမားကန္ပိန္း ေခၚျမန္မာျပည္ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ေရးထိုးစစ္ကို ၁၉၄၄ ႏိုဝင္ဘာလတြင္စတင္သည္။

ဂ်ပန္ေခတ္ ကရင့္အေျခအေနအပိုင္း၂

ဂ်ပန္ေခတ္ ကရင့္အေျခအေနအပိုင္း၂

- ၁၉၃၆ ေမလ ၄ရက္ေန႔တြင္ အင္းဒီးယားႏိုင္ငံအဂၢရာၿမိဳ႕ (Agra) ရွိ King's Own Yorkshire Light Infantary (KOYLI) တပ္ရင္း (၂) တြင္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနေသာကရင္အမ်ဳိးသား ဒုဗိုလ္စမစ္ဒြန္းကို

အမွတ္၁ ပန္ဂ်ပ္တပ္မဟာတြင္ ဗိုလ္အဆင့္ရာထူးတာဝန္အပ္ႏွင္းသည္။

- စမစ္ဒြန္းပန္ဂ်ပ္တပ္မဟာသည္ ၁၉၃၆မွ၃၇အတြင္း အင္းဒီးယားအေရွ႔ေျမာက္ပိုင္းအား ထိုးစစ္စဆင္လာသည့္ဂ်ပန္တပ္မ်ားကိုေျခမႈန္းတိုက္ခိုက္ရာတြင္အဓိကအခန္းကပါဝင္ခဲ့သည္။ 

-၁၉၄၂တြင္ ဂ်ပန္တပ္မ ၁၈,၃၃,၅၅ႏွင့္ ၅၆တို႔ကစစ္အင္အား ၈၅၀၀၀ျဖင့္ဗမာျပည္စစ္မ်က္ႏွာကိုအဓိကထားသည့္ထိုးစစ္အသစ္စတင္ေသာကာလတြင္ဗိုလ္မႉးစမစ္ဒြန္းကိုၿဗိတိသၽွအင္းဒီးယားတပ္မွဗမာျပည္သို႔႔ ေျပာင္းေရႊ႕တာဝန္ေပးအပ္သည္။ 

- ထိုကာလသည္ၿဗိတိသၽွေခတ္စစ္ေအးျငိမ္းခ်မ္းကာလေပၚလစီအရစစ္အင္အားေလၽွာ့ခ်ထားေသာအခ်ိန္ျဖစ္သျဖင့္ ဗမာျပည္တြင္ စမစ္ဒြန္းပါဝင္ေသာကရင္အမ်ဳိးသားစစ္သည္အမ်ားစုျဖင့္ဖြဲ႕စည္းသည့္ Burma Rifle တပ္ရင္း ၄ ရင္းအပါအဝင္စစ္ရဲတပ္ဖြဲ႕တာဝန္ေပးအပ္ထားသည့္ ေဂၚရခါးႏွင့္အင္းဒီးယားတပ္ရင္း၆ရင္းသာရွိသျဖင့္ စုစုေပါင္းအင္အား၅၀၀၀ မၽွသာရွိသည္။ 

-ဗမာျပည္ရွိထိုတပ္မ်ားကို အင္းဒီးယားရွိ ၿဗိတိသၽွအင္ဒီးယား တပ္မေတာ္( British Indian Army လက္ေအာက္ခံ ဗမာျပည္ အမွတ္(၁) တပ္မ (1st Burma Division)၏ ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ထားရွိသည္။ အေရွ႕ေတာင္တိုင္းတြင္လည္းယင္း(British Indian Army လက္ေအာက္ခံ အမွတ္(၁၇) အင္းဒီးယားတပ္မ၏ ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ထားသည္။ တပ္မျဖစ္ေသာ္လည္း တုိက္ခိုက္ေရးထက္ ရံုးလုပ္ငန္းအင္အားမၽွကိုသာထားရွိျခင္းျဖစ္သည္။

ဂ်ပန္ေခတ္ ကရင့္အေျခအေန

ဂ်ပန္ေခတ္ ကရင့္အေျခအေန

- ၁၉၄၀ ဇြန္လ ၂၂ရက္၌ ျပင္သစ္က ဂ်ာမန္အား Armistice စစ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထိုးခါ အရႈံးေပးလိုက္သည္။(မ်က္ေမွာက္ျမန္မာတြင္ NCA ကိုတန္ခါးဖြင့္ေပးသည့္ ဗမာ့တပ္မေတာ္သည္လည္း ယင္း  Armistice နည္းနာကိုဦးတည္ထားျခင္းျဖစ္သည္)။ 

-၁၉၄၀ စက္တင္ဘာ၂၅ တြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ားက အင္ဒိုခ်ဳင္းနားေျမာက္ပိုင္းကိုဝင္ေရာက္လိုသည့္ဆနၵကို  ျပင္သစ္ Vichy အစိုးရကခြင့္ျပဳလိုက္ရသည္။ ဤသို႔ျဖင့္မဟာမိတ္တပ္မ်ားကတရုတ္သို႔  ေဟာင္ေကာင္ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚမွတဆင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေဆာက္လုပ္ေနဆဲ Burma road မွေသာ္လည္းေကာင္းစစ္ကူမ်ားဆက္သြယ္ပို႔ေဆာင္မည့္လမ္းေၾကာင္းႀကီး၂ခုကိုဂ်ပန္တပ္မ်ားကပိတ္ဆို႔လိုက္ႏိုင္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ရွိရင္းအေနာက္ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ့ႏွင့္ ဒီလိွုင္းသဖြယ္အားေကာင္းေသာအေရွ႕တိုင္းဂ်ပန္နယ္ခ်ဲ့မ်ားအၾကားညႇပ္မိေနသည့္အေနအထားသို႔ေရာက္သည္။

-၁၉၄၀ စက္တင္ဘာ ၂၇တြင္ ဂ်ပန္မင္းသားႀကီးခါးႏိုေအ (Kanoye) အစိုးရ က ဂ်ာမန္၊ အီတလီတို႔ႏွင့္ဘာလင္စာခ်ဳပ္( Barlon Pack)ကိုခ်ဳပ္ဆိုခါမိတ္ဖြဲ႕လိုက္သည္။ 

-၁၉၄၀ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ၿဗိတိသၽွမဟာမိတ္က စင္ကပူတြင္အေရွ႕ဖ်ားစစ္ဌာခ်ဳပ္ကိုဖြင့္လွစ္သည္။

-ထိုအခ်ိန္တြင္ၿဗိတိသၽွေရတပ္က ဘဂၤလားပင္လည္ေကြ႕ကိုထိမ္းခ်ဳပ္ထားသျဖင့္ဂ်ပန္တပ္မ်ားေရေၾကာင္းမွဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ႏိုင္သည့္အေနအထားမရွိသျဖင့္စစ္မဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းကာလ ျမန္မာျပည္တြင္း၌ ေျခလၽွင္တပ္ရင္း ၂ခုသာထားရွိသည္။

- အဆိုပါ ၿဗိတိသၽွတပ္ရင္း ၂ရင္းမွာ  မႏၲေလးႏွင့္ေမၿမိဳ႕တြင္စခန္းခ်ထားသည့္King's Own Yorkshire Light Infantary

(KOYLI) တပ္ရင္း (၂) ႏွင့္  မဂၤလာဒံုႏွင့္ရန္ကုန္တြင္ စခန္းခ်ထားသည့္ Gloucestershire တပ္ရင္း (၁) တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ 

-ျမန္မာကိုလိုနီအတြက္ဖြဲ႕စည္းထားေသာတပ္ကိုမူ Burma Rifle ဟုအမည္ေပးထားသည္။ ဗမာျပည္ကိုအင္းဒီးယားႏိုင္ငံ၏ျပည္နယ္တခုအျဖစ္မွခြဲထုတ္ေပးသည့္ ဧၿပီလ ၁ရက္ ၁၉၃၇ ခုနစ္တြင္ အင္းဒီးယားတပ္ရင္းတခုမွလႊဲေျပာင္းဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

-၁၉၃၉ ခုႏွစ္၌ယင္း Burma Rifle တြင္ တပ္ခြဲ ၄ခြဲစီရွိေသာတပ္ရင္း ၄ ရင္းရွိသည္။ တပ္ရင္းတရင္းဆီကို ကရင္တပ္ခြဲ ၂ခြဲစီ၊ ကခ်င္ႏွင့္ခ်င္းတပ္ခြဲတစ္ခြဲစီျဖင့္ဖြဲ႕စည္းထားသည္။

- Burma Frontier Force ေခၚနယ္ျခားတပ္ရင္း ၆ရင္းကိုလည္းစစ္ရဲ အကူတပ္မ်ားအျဖစ္  ေဂၚရခါး(နီေပါ) ႏွင့္ အင္းဒီးယားအမႈထမ္းမ်ားျဖင့္ဖြဲ႕စည္းေပးထားသည္။(ဆက္ပါဦးမည္)ပံု၁၊ ဤပထမအပိုဒ္ေဆာင္းပါး၏ အခ်က္အလက္အရင္းအျမစ္တခု ၂။ ၿဗိတိသၽွေခတ္ကရင့္ေသနပ္ကိုင္တတ္ရင္းတံဆိပ္