ဘုရင့္ေနာင္၊စူဖန္းကလ်ာ၊ျဗတ္နရာဇ္အေၾကာင္းႏွင့္ နႏၵာဘုရင္၏မြန္မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈသမိုင္းမွတ္တမ္း-

ဘုရင့္ေနာင္၊စူဖန္းကလ်ာ၊ျဗတ္နရာဇ္အေၾကာင္းႏွင့္ နႏၵာဘုရင္၏မြန္မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈသမိုင္းမွတ္တမ္း-

စူဖန္းကလ်ာသည္ "စီရီအယိုထယာ"ဘုရင္ မဟာဓမၼရာဇာ၏သမီးေတာ္ျဖစ္သည္။ ဗမာဘာသာျဖင့္ "ျဗတ္နရာဇ္"ဟုေခၚေသာ "ဖရာ့နေရ႕" အပါအဝင္  ေမာင္ေတာ္၂ဦးရွိသည္။

**ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၅၆၄ တြင္ ဘုရင့္ေနာင္က အယုဒၵကကိုတိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္သည္။ အေၾကာင္းမွာ အယုဒၵယတြင္ေပၚေသာ ဆင္ျဖဴ   ကိုေတာင္းရာတြင္မေပးေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

**ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၅၆၉  တြင္ စူဖန္းကလ်ာ၏ခမည္းေတာ္ "စီရီအယိုထယာ"မင္းကို ဘုရင့္ေနာင္ကအယုဒၵယဘုရင္အျဖစ္ခန္႔အပ္တင္ေျမႇာက္သည္။ ထိုေခတ္ကလုပ္ထံုးအရထိုႏွစ္တြင္ပင္ အသက္၁၇ႏွစ္ရွိသည့္ သမီးေတာ္စူဖန္းကလ်ာအား "အမ်ဳိးယံု"အျဖစ္ဘုရင့္ေနာင္မင္းႀကီးထံဆက္သပ္လိုက္ရသည္။ ဘုရင့္ေနာင္တြင္မိဘုရား သို႔မဟုတ္ "ကိုယ္လုပ္ေတာ္" ၄၂ ဦးရွိသည္။

**ဆုပန္ကလ်ာသည္ "မင္းအေထြး" ေခၚ သမီးေတာ္တပါးကိုဖြားျမင္သည္။

**ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၅၆၄တြင္ မင္းသားေလးျဗတ္နရစ္ကို တံဆာခံအျဖစ္ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္တြင္အက်ယ္ခ်ဳပ္ထားသည္။ အက်ယ္ခ်ဳပ္ဆိုေသာ္လည္း မင္းသား နႏၵာႏွင့္အတူ ကစားျခင္း၊ အတူစာသင္ျခင္း၊ အထာရသတ္မင္းအတတ္မ်ားကို အတူသင္ယူရျခင္းမ်ားရွိသျဖင့္ ျဗတ္နရစ္သည္ဗမာစာႏွင့္စကားကိုေေကာင္းစြာတတ္ကၽြမ္းသည္။ဘုရင့္ေနာင္က စူဖန္းကလ်ာကိုအထူးခ်စ္ၾကင္နာေသာေၾကာင့္မိမိ၏တူ သားသဖြယ္ထားရွိျခင္းျဖစ္သည္။

** ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၅၇၂ တြင္အမျဖစ္သူစူဖန္းကလ်ာကဘုရင့္ေနာင္အားေတာင္းဆိုေသာၾကာင့္ မင္းသားျဗတ္နရစ္ အယုဒၵယသို႔ျပန္ခြင့္ရသည္။ 

**ထိုႏွစ္တြင္ပင္ ဘုရင့္ေနာင္ကအယုဒၵယရ ဘုရင္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ထားေသာစူဖန္းကလ်ာႏွင့္ျဗတ္နရစ္၏ခမည္းေတာ္ျဖစ္သူ မဟာဓမၼရာဇာမင္းက ျဗတ္နရစ္အား "ဖိစနလို႔" ၿမိဳ႕စားအျဖစ္ခ်ီးေျမႇာက္ခါ " နေရစြမ္"ဟူေသာဘြဲ႕အမည္ကိုေပးသည္။(မယ့္နမ္ျမစ္ကမၻားတြင္တည္ရွိေသာဖိစနလို႔သည္ အယုဒၵယေခတ္တြင္ ေနျပည္ေတာ္တခုျဖစ္ခဲ့သည္။ မြန္-ခမာတို႔၏ အန္ေကာ္ အင္ပါယာေခတ္က ဖိစနလို႔သည္ခရိုင္ၿမိဳ႕ေတာ္တခုျဖစ္ခဲ့သည္။ အန္ေကာ္အင္ပါယာတြင္ ေရွးေခတ္ကမၻာ့အတိုးတက္ဆံုးဗိသုကာသိပၸံပညာျဖင့္တည္ေဆာက္ထားသည့္ "အန္ေကာ္ဗိမၼာန္" ရွိသည္။ Angelina Jolie  သရုပ္ေဆာင္ေသာ  "Tom Raider" ရုပ္ရွင္သည္ အန္ေကာ္ဗိမၼန္ကို ေနာက္ခံထားျခင္းျဖစ္သည္။

အဆက္ (၁) ဘုရင့္ေနာင္၊စူဖန္းကလ်ာ၊ျဗတ္နရစ္အေၾကာင္းႏွင့္ နႏၵာဘုရင္၏မြန္မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈသမိုင္းမွတ္တမ္း- မွ

အဆက္ (၁) ဘုရင့္ေနာင္၊စူဖန္းကလ်ာ၊ျဗတ္နရစ္အေၾကာင္းႏွင့္ နႏၵာဘုရင္၏မြန္မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈသမိုင္းမွတ္တမ္း- မွ

               --------------

**နႏၵာဘုရင္သည္ ၁၅၈၄မွ ၁၅၉၂ခုႏွစ္အၾကားတြင္ စယမ္ အယုဒၵယအား ၅ႀကိမ္တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ ၅ႀကိမ္လံုးဆံုးရႈံးမႈႀကီးစြာျဖင့္ဆုတ္ခြာခဲ့ရသည္။

**သားေတာ္မင္းရဲေက်ာ္စြာ(မင္းႀကီးစြာ)ကိုဦးစီးေစသည့္၁၅၉၂ခုႏွစ္ထိုးစစ္သည္ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္သည္။ ထိုစစ္ပြဲတြင္ ခမည္းေတာ္၏ ေမြးျခင္းေပါက္ေဖာ္ျဖစ္ေသာ ျဗတ္နရာဇ္ (နေရစြမ္)ႏွင့္ ဆင္စီးျခင္းထိုးရာမွက်ဆံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

**သားေတာ္အသတ္ခံရသျဖင့္နႏၵာဘုရင္သည္ ယူက်ဳံးမရျဖစ္ျခင္းႏွင့္အတူ အမ်က္ျပင္းထန္စြာထြက္ခါ ဖခင္ျဖစ္သူ ဘုရင့္ေနာင္ခ်ီးေျမႇာက္ခဲ့ေသာနန္းတြင္းရွိ မြန္မူွးႀကီးမတ္ရာ အားလံုးကို သူတို႔၏ ေဆြမ်ဳိး၊ဘိုးဘြား၊ တူသားေျမးျမစ္မ်ားႏွင့္အတူ အရွင္လတ္လတ္မီးရွိဳ႕ကြပ္ျမက္ပစ္သည္။ (၁၅၈၄ခုႏွစ္တြင္ နႏၵာဘုရင္က နေရစြမ္ကို လုပ္ၾကံရန္မြန္အမတ္ႀကီး "ဗညားက်က္"ႏွင့္ "ဗညားရမ္း" (ဗမာအသံထြက္မေသခ်ာ)ကို တာဝန္ေပးခဲ့သည္။ ထိုမြန္အမတ္မ်ားက နေရစြမ္ကိုဖြင့္ခ်ေျပာျပၿပီး အယုဒၵယသို႔လိုက္ပါခိုလႈံသြားခဲ့ၾကသည္။ဤအျဖစ္ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ လူမ်ဳိးေရး အာဃာတတရားမ်ားျဖင့္မြန္မ်ားကိုမုန္းတီးလာခဲ့သည့္အညိႇဳးႀကီးရွိေနခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။)   

** နႏၵဘုရင္သည္ ဗမာစစ္စစ္မင္းမႈထမ္းအားလံုးႏွင့္ ဗမာတပ္သားမ်ားကို ဟန္သာဝတီေနျပည္ေတာ္တြင္စုစည္းခံတပ္စခန္းခ်ေစၿပီး ၄-၅ႏွစ္စာ အစာႏွင့္ရိကၡာမ်ားကို သိုလ္ေလွာင္ထားေစသည္။ 

**အသင့္ျဖစ္ေသာအခါ မြန္မ်ားေနထိုင္ရာဟံသာဝတီတိုင္းအတြင္း စိုက္ပ်ဳိးေမြးျမဴမႈကိုလံုးဝပိတ္ပင္ပစ္သည္။ အမိန္႔က်ဴးလြန္ပါက ေသဒဏ္ခ်သည္။ ျပည္သူလူထုအစုလိုက္အျပံဳလိုက္အစာေရစာငတ္ျပတ္ခါ အတံုးအရံုးေသေက်ၾကသည္။ဤအျဖစ္ကို “A Brief Account of the Kingdom of Pegu”သုေတသနစာတမ္းေရးသူ A. MacGregor က Samaria သို႔မဟုတ္ Jerusalem တြင္က်ေရာက္ခဲ့ေသာအျဖစ္ဆိုးသဖြယ္ျဖစ္သည္ဟုေကာက္ခ်က္ခ်ထားသည္။

ဂရတ္တန္ေဂရီ၏ "Burma, After the Conquest" မွေကာက္ႏႈတ္ခ်က္...

ဂရတ္တန္ေဂရီ၏ "Burma, After the Conquest" မွေကာက္ႏႈတ္ခ်က္...

သီေပါမင္းကညီေနာင္ရင္းမ်ားအားအစုလိုက္အျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္မႈကာလအတြင္းအျဖစ္အပ်က္မ်ားအေၾကာင္း "ဂရတ္တန္"၏ေဖာ္ျပခ်က္ တခ်ိဳ႕-
        ----------------------------
၁၈၇၉ခုႏွစ္ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ မႏၲေလးအေျခစိုက္ "မစၥတာ ေရွာ" က ကလတၠတားရွိႏိုင္ငံျခားေရးဌာနအတြင္းဝန္ထံသို႔ေပးပို႔ခဲ့ေသာေၾကးနန္းစာမွာ-

" နတ္ရြာစံမင္းႀကီး၏သားေတာ္ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္မႈ//ဘုရင့္အမိန္႔အရအေယာက္ ၈၀ခန္႔ေသာသူတို႔၏ၾကင္ရာေတာ္မ်ား//သားသမီးမ်ားကိုညအခ်ိန္တြင္ဆက္တိုက္ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ် //လႈံ့ေဆာ္ျခင္း၊ ပူးေပါင္းၾကံစည္ျခင္းမ်ားမရွိ//  ဝန္ႀကီး ကသေဘာမတူ//ထိတ္လန္႔ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾက//အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မွဳထပ္ျဖစ္လ်ၽွင္က်ႏုပ္က အလံကိုေလၽွာခ်မည္ဟုေျခာက္//"

ထိုေန႔ညေနတြင္ မစၥတာေရွာက ေအာက္ပါအတိုင္း ဆက္လက္မွတ္တမ္းေရးသည္။

" သည္မနက္ျငင္းဆန္ႏိုင္ရန္မရွိသည့္ ေၾကာက္စရာသတင္းအတည္ျပဳခ်က္။ က်ႏုပ္စုစည္းရရွိေသာအခ်က္အလက္မ်ားအရ စေနေန႔ညက  ရွင္းပစ္မည့္ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို အက်ဥ္းေထာင္သို႔ေခၚေဆာင္ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည္။တခ်ဳိ႕မွာထိုညကအသတ္ခံရသည္။က်န္လူမ်ားကို ၂ညဆက္တိုက္ သတ္ျဖတ္သည္။
ေထာင္ထဲတြင္တူးထားသည့္ တြင္းႀကီးအထဲသို႔ အေလာင္းေကာင္မ်ားအားပစ္ခ်သည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ကေလးမ်ားက သူတို႔ကိုမသတ္ရန္ေတာင္းပန္ၾကေသာ္လည္းအခ်ည္းပင္။ ငိုယိုေတာင္းပန္သူမ်ား၏ လည္ပင္းကို လူသတ္သမားမ်ားက ေသသည္အထိလက္ျဖင့္ညႇစ္သတ္ၾကသည္။ အရက္မူးေနေသာလူမ်ားက အျခားလူမ်ားကိုတုတ္တိုမ်ားျဖင့္အလြန္အမင္းနာက်င္စြာခံစားေအာ္ဟစ္ညီးတြားေအာင္အႀကိမ္ႀကိ္မ္ရိုက္ႏွက္ညႇင္းပမ္းသည္။ထိုလူသတ္သမားမ်ားကိုဤသတ္ျဖတ္မႈအတြက္သံုးရန္ေထာင္မ်ားမွလႊတ္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အသက္အႀကီးဆံုးမင္းသားႀကီက  သတၲိျပသည့္အေနႏွင့္ညီေတာ္မ်ားရယ္ေမာေစရန္ဟာသစကားေျပာသည္မွာ " ေတြ႕လား၊ငါေျပာတာ ငါတို႔ကိုလႊတ္မဲ့အစား ေသတြင္းပို႔ ဖို႔ဘဲရွိတယ္လို႔"

တနဂၤေႏြညတြင္ မင္းသားမ်ား၏ ရုပ္အေလာင္းကို လွည္း၈စီးျဖင့္တင္ေဆာင္ခါ အေနာက္ဘက္ၿမိဳ႕တံခါးမွသယ္ေဆာင္ခါ ယံုၾကည္မႈဓေလ့အတိုင္း ျမစ္ထဲသို႔ ပစ္ခ်လိုက္သည္။က်န္အေလာင္းမ်ားကိုမူ ေထာင္တြင္းရွိတူးထားေသာတြင္းႀကီး၌ျမဳပ္ပစ္သည္။

ဘဝတေကြ ့အမွတ္တရ

ဘန္ေကာက္ စူထိစန္ ၌္ ရုံးစိုက္ထားေသာ ေကအဲန္ယူ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနတြင္ စစ္လက္နက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ အမႈျဖင့္ ၁၉၇၆ခုႏွစ္က အဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။ေကအဲန္ယူ စခန္းသို႕ပို႕ေဆာင္မည့္ M16,M79,M57,M72 RSM မ်ားအျပင္ အေမရိကန္စစ္သံုး Digitalၾကားျဖတ္ဆက္သြယ္ေရးစက္မ်ား(အေမရိကန္ႏွင့္ရုရွားတပ္တြင္သာ စတင္တီထြင္အသံုးျပဳေသာ Digital ကို ထိုစဥ္က ဗီယက္နမ္၊ ထိုင္းႏွင့့္ျမန္မာစစ္တပ္မ်ားတြင္ မသံုးႏိုင္ၾကေသးေပ။ Analog စနစ္ကိုသာသံုးႏိုင္ေသးသည္) အိမ္ေအာက္ထပ္တိုက္ခန္းအတြင္း အျပည့္ သိုေလွာင္ထားသည္ကို ထိုင္းရဲ၊ၿမိဳ႕ေစာင့္တပ္၊ၾကည္းတပ္ႏွင့္ေလတပ္မ်ားက အေျမာာက္ကားၾကီးမ်ားျဖင့္ လာေရာက္၀ိုင္း၀န္းပိတ္ဆို႕ၿပီး ဖမ္းဆီးျခင္းျဖစ္သည္။ ဖမ္းဆီးစဥ္တြင္ ရံုး၌ လူ ၂၀ခန္႕ရွိေနသည္။ အဖမ္းခံရသူမ်ားတြင္ ဘန္ေကာက္ေဆးရံုမ်ားတြင္ ခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူခဲ့ၿပီးစခန္းျပန္ရန္ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကေသာ တိုက္ပြဲမွဒဏ္ရာရစစ္သားမ်ား၊ ထား၀ယ္ခရိုင္မွ ေကအဲန္ယူမိုင္းလုပ္ငန္းတာ၀န္ခံမ်ားႏွင့္သူနျပဳဆရာမမ်ား၊ကားဒရိုင္ဘာအျဖစ္လစာေပးငွားရမ္းထားေသာထိုင္းတဦးအျပင္ ေက်ာက္ကုန္သည္ၾကီးတဦးႏွင့္ဘန္ေကာက္ရံုးအမႈထမ္းမ်ားပါ၀င္သည္။

အမ္းမကားမ်ားႏွင့္ တင့္ကားကန္းၾကီးက စူထိစန္လမ္းမေပၚတြင္ အျပည့္ျဖစ္ေနၿပီး အရပ္ကားမ်ားျဖတ္သန္းမႈကို ပိတ္ဆို႕ထားလိုက္သည္။ ရပ္ကြက္သားမ်ား လန္႕ျဖန႕္ေၾကာက္လန္႕ျခင္းမရွိၾကရန္ မိမိ အိမ္တြင္းတြင္ေနၾကရန္ လွ်ပ္စစ္မီးတိုင္မ်ားရွိ ေအာ္လန္မ်ားမွတခ်ိန္လံုးထုတ္ျပန္ေက်ညာလွ်က္ရွိသည္။ ေက်ညာေလ လူမ်ားလမ္းေဘးအျပည့္၀ိုင္းအံုေစာင့္စားၾကည့္ရႈ လာၾကေလျဖစ္ေတာ့သည္။

ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ႏွင့္ ဂတ္မ်ားက ရံုးဧည့္ခန္းတြင္ ေကအဲန္ယူရံုးဒုတာ၀န္ခံႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစကားေျပာညွိႏွဳိင္းသည္။ထိုစဥ္ကရွိေသာ TV channel 3,5,7 အျပင္ ထိုင္းရတ္အပါအ၀င္ သတင္းဌာနမ်ားမွ သတင္းေထာက္ေတြကင္မရာၾကီးငယ္မ်ားတကားကားျဖင့္ ေလွကားတက္လိုက္ဆင္းလိုက္ ကင္မရာ အကြက္ေကာင္းခ်ိန္ႏိုင္ရန္ အလုအယက္ျဖစ္ေနၾကသည္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားကလည္းစစ္တပ္အဖြဲ႕ကိုအိမ္ထဲမ၀င္ေစဘဲ သူတို႕ခ်ည္းအေပၚထပ္ေအာက္ထပ္မ်ားတြင္ ေမြေႏွာက္လွန္ေလွာေနၾကသည္။

ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ျခင္းလား အမ်ဳိးသားတည္ေဆာက္ျခင္းလား...

"State- building or Nation-building"

ကမၻာ့ႏိုင္ငံအားလံုး၏ႏိုင္ငံေတာ္

တည္ေဆာက္မႈအဆင့္ဆင့္သည္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖင့္အျမဲတေစျပည့္ႏွက္လၽွက္ရွိခဲ့သည္မွာရွင္းလင္းျမင္လြယ္ေသာပကတိသမိုင္းအခ်က္အလက္မ်ားျဖစ္သည္။ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္မႈမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ေရး၏သဘာဝျဖစ္ခဲ့၊ ျဖစ္လၽွက္ရွိဆဲျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံေတာ္တခုကိုတည္ေဆာက္ရာတြင္ အခက္အခဲ မ်ားစြာရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ

၁။လူဦးေရအင္အားႀကီးေသာအသိုင္းအဝိုင္းကေပၚလစီေရးရာကိုလြမ္းမိုးျခယ္လွည္ျခင္းေၾကာင့္ေပါက္ပြားေသာျပသနာ..

၂။ အက်ဳိးပ်က္ရေသာအသိုင္းအဝိုင္းက အတိုက္အခံျပဳ ျခင္းေၾကာင့္ေပါက္ပြားရေသာျပသနာႏွင့္

၃။ ကြဲျပားေသာလူမ်ဳိးစုႏွင့္ ဘာသာေရးမ်ားကိုအေျခခံသည့္ ဖိႏွိပ္ေျခမႈန္းမႈႏွင့္ကာကြယ္တြန္းလွန္မႈမွ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားျခင္းမ်ား စသည့္ျပသနာတို႔ျဖစ္သည္။

သို႔ျဖစ္၍ "State-building" ေခၚ ႏိုင္ငံေတာ္တခုတည္ေဆာက္ျခင္းသည္ အလြန္ခက္ခဲေသာ လုပ္ငန္းႀကီးျဖစ္ခါ အေျခအေန,အခ်ိန္အခါႏွင့္ အရည္အျခင္း ၃ရပ္လံုးတိုက္ဆိုင္မႈမရွိလၽွင္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ျခင္းမရွိပါေပ။ ေအာင္ျမင္သည္ဆိုလ်ၽွင္လည္း နဂိုလ္ထက္မ်ားစြာအေျခအေနဆိုးေသာ စုတ္ျပတ္စြာေအာင္ျမင္မႈသာလၽွင္ျဖစ္သည္။ 

State-buildingႏွင့္ လက္တလံုးျခားဆင္တူရိုးမွားျဖစ္ေသာNation-building မွာမူ အဆေပါင္းမ်ားစြာပိုမိုခက္ခဲေသာ လုပ္ငန္းႀကီးျဖစ္သည္ဟု ကမၻာ့သမိုင္းႏွင့္ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္မ်ားကတညီတညြတ္တည္းအျမင္ရွိၾကသည္။ 

ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံကိုတည္ေဆာက္ရာတြင္ၾကံဳရသည့္အတားအဆီ၃ခုလံုးသည္ အမ်ဳိးသားတရပ္ကိုတည္ေဆာက္ရာတြင္လည္းရင္ဆိုင္ၾကရသည္သာျဖစ္သည္။ ျခားနားခ်က္မွာ နံပတ္၁ အခက္အခဲျဖစ္ေသာ "အေျခအေန" ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ရာတြင္ "သဘာဝမဟုတ္ေသာအေျခအေန"ကိုဖန္တီးယူႏိုင္ၿပီး အမ်ဳိးသားတရပ္တည္ေဆာက္ရာတြင္မူ အမ်ိဳးသားတရပ္အမွန္တကယ္ျဖစ္ေနသည့္"သဘာဝ အေျခအေန"ေပၚတြင္သာမူတည္ေနေပသည္။

ျမန္မာျပည္တြင္စြဲကပ္ေနသည့္ "ယဥ္ေက်းမႈနယ္ခ်ဲ့ဝါဒ" အေပၚ မႏုသေဗဒ၊ လူမႈေဗဒႏွင့္ တရားက်င့္ဝတ္တို႔၏ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္။

ျမန္မာျပည္တြင္စြဲကပ္ေနသည့္ "ယဥ္ေက်းမႈနယ္ခ်ဲ့ဝါဒ" အေပၚ မႏုသေဗဒ၊ လူမႈေဗဒႏွင့္ တရားက်င့္ဝတ္တို႔၏ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္။
             -----------------

ႏိုင္ငံေရးစီးပြားေရးအားနဲေသာ အျခားလူ႔အသိုင္းအဝန္းတခုအေပၚႏိုင္ငံေရးသို႔မဟုတ္စီးပြားေရးအားႀကီးေသာ လူ႔အသိုင္းအဝန္းႀကီးတခုက မိမိတို႔၏ယဥ္ေက်းမႈကိုက႑ေပါင္းစံုခ်မွတ္ျပဌာန္းလြမ္းမိုးျခင္းသည္"ယဥ္ေက်းမႈနယ္ခ်ဲ့ဝါဒ" ျဖစ္သည္ဟု မႏုသေဗဒ၊ လူမႈေဗဒႏွင့္ တရားက်င့္ဝတ္ Anthropology, Sociology, and Ethics တို ႔ကအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားသည္။

ေရာမအင္ပါယာ ႀကီးထြားျပန္႔က်က္လာျခင္းသည္ အေနာက္တိုင္းတိုးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈသမိုင္းရွိ "ယဥ္ေက်းမႈနယ္ခ်ဲ့ဝါဒ" ၏နမူနာျဖစ္သည္။

ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီးတြင္စတင္သတ္မွတ္အသံုးခ်သည့္ ကမၻာ့စည္းမ်ဥ္းသစ္အရ လြတ္လပ္ေရးရခါ တရားဝင္ေပၚထြန္းလာၿပီး အခ်ဳပ္အခ်ာပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရလာၾကေသာႏိုင္ငံသစ္အခ်ဳိ႕တြင္ "ယဥ္ေက်းမႈနယ္ခ်ဲ့ဝါဒ" ကိုယေန႔တိုင္က်င့္သံုးေနၾကဆဲျဖစ္သည္။

အဆိုပါ"ယဥ္ေက်းမႈနယ္ခ်ဲ့ဝါဒ"က်င့္သံုးမႈကိုအေျခခံေပါက္ပြားလာသည့္အက်ဳိးဆက္မ်ားမွာ ပံုစံမ်ဳိးစံု ဒီဂရီအဆင့္ဆင့္ဆန္႔က်င္လႈပ္ရွားမႈမ်ားႏွင့္အတူ ယင္းလႈပ္ရွားမႈမ်ားကိုနည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ တိုက္ဖ်က္ႏိွပ္ကြပ္ျခင္းမွျဖစ္ပြားသည့္မတည္ၿငိမ္မၿငိမ္းခ်မ္းမႈမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

(သမိုင္းဝါသနာရွင္မ်ားအတြက္) ရႏၲပို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ေကာက္ေၾကာင္း..

(သမိုင္းဝါသနာရွင္မ်ားအတြက္)

ရႏၲပို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ေကာက္ေၾကာင္း..

ဤစာခ်ဳပ္ကို အမရပူရဘႀကီးေတာ္မင္းလက္ထက္ကအဂၤလိပ္ကိုစစ္ရွဳးံၿပီးေနာက္ ၁၈၂၆ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ခ် ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ စာခ်ဳပ္၏အမည္အျပည့္အစံုမွာ "အေရွ႕အိႏၵိယကုပၼဏီႏွင့္အင္းဝဘုရင္မင္းျမတ္တို႔ အၾကားခ်ဳပ္ဆိုသည့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္"(Treaty of Peace between the East India Company and Majesty of the King of Ava) ျဖစ္သည္။ခ်ဳပ္ဆိုသည့္ေနရာမွာ အင္းဝအေနာက္ဖက္ မိုင္ ၅၀ အကြာရွိ ရႏၲပိုရြာျဖစ္သည္။  (ထိုေခတ္က ေနျပည္ေတာ္မွာ အမရပူရျဖစ္သည္။)

ထိုစစ္ပြဲသည္ အဂၤလိပ္တို႔ ကႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း အဂၤလိပ္အင္ဒီးယားသမိုင္းတေလၽွာက္တြင္အဂၤလိပ္တို႔ ေသေက်ဆံုးရွဳံးမႈ အမ်ားျပားဆံုးႏွင့္ၾကံဳရေသာစစ္ပြဲျဖစ္ခဲ့သည္။  

ယင္းစစ္ပြဲတြင္အဂၤလိပ္ဘက္က စေက့ာလူမ် ဳိး ဗိုလ္ခ်ဳ ပ္အာခ်ီေဘာ (Archibald Campbell) စစ္ဦးစီးသည္။  အဂၤလိပ္ဘက္တြင္ အေရွ႕အိႏိၵယကုပၼဏီ၏တပ္မေတာ္၊ စယမ္(ယခုအေခၚ "ထိုင္း") ဘုရင့္စစ္ကူတပ္မ်ားႏွင့္ ရခိုင္ အလွည့္က်တပ္(Levie)မ်ား ပါဝင္ၿပီး စုစုေပါင္းအင္အား ၅၀,၀၀၀ ခန္႔ရွိခါ ၃၈,၁၅၀ ေသေက်သည္။ ဘႀကီးေတာ္မင္းဘက္တြင္ စစ္သူႀကီးမဟာဗႏၶဳလစစ္ဦးစီးၿပီး ဘုရင့္တပ္မေတာ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္မွအလွည့္က်ေပးေဆာင္ရေသာ တပ္(Levie)မ်ားအပါအဝင္အင္အား ၆၀,၀၀၀ေက်ာ္ခန္႔ရွိခါ ၄ေသာင္းေက်ာ္ခန္႔ေသေက်ခဲ့သည္။ 

ရခိုင္၊မဏိပူရႏွင့္အာသံတပ္မ်ားမွာ အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္ (၁၀၄၄-၁၀၇၇)

ကသိမ္းပိုက္ထားခဲ့ေသာ အာရကန္(ရခိုင္)၊ မဏိပူရႏွင့္ အာသံျပည္မ်ားမွ တိမ္းေရွာင္သြားခဲ့ၾကသည့္ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ားျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္ကအားေပးသျဖင့္အဂၤလိပ္ဘက္ကပါဝင္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ 

အဂၤလိပ္စစ္ဆင္ေရးမႉး ဗိုလ္ခ်ဳပ္အာခ်ီေဘာက နတ္ျမစ္ဝရွိရွင္မျဖဴကၽြန္းကို အေရွ႕အိႏၵရိယတပ္အနည္းငယ္အပါအဝင္စယမ္ဘုရင့္တပ္မေတာ္စစ္ကူ၊ အာသံ၊မဏိပူရ၊ရခိုင္ အလွည့္က်တပ္မ်ား အလံုးအရင္းျဖင့္ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ေစျခင္းျဖင့္ဘႀကီးေတာ္မင္းအား အေရာင္ျပစစ္ျပဳခါလွည့္စားျမဴဆြယ္သည္။ ဘႀကီးေတာ္ကေတာင္ပိုင္းတြင္ရွိေနေသာ စစ္သူႀကီးမဟာဗႏၶဳလကိုစစ္အင္အား ၆ေသာင္းျဖင့္ ရခိုင္သို႔အပ်င္းခ်ီတက္ခါ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားကိုလာေရာက္တိုက္ထုတ္ေစသည္။

ဗႏၶဳလ၏တပ္မ်ားမွာ မိုင္ေပါင္း ၆၀၀ေက်ာ္ခန္႔ေဝးကြာေသာ အင္းဒီးယားႏွင့္ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚအၾကားဟိုခ်ီဒီေရႊ႕အႀကိမ္ႀကိမ္လုပ္ေနရသျဖင့္ပမ္းနာက်ေနေသာအေနအထားတြင္ရွိေနသည္။ ဤတြင္ေမာ္တင္စြမ္း၌ အသင့္လ်ိဳထားေသာ အဂၤလိပ္ႏွင့္အင္ဒီးယားတပ္သား ၅ေထာင္ေက်ာ္စီပါဝင္သည့္ ေရတပ္အင္အား တေသာင္းေက်ာ္ခန္႔မွ် ျဖင့္ ၿမိဳ႕ေစာင့္တပ္ကေလးမၽွသာက်န္ရွိေသာရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္အာခ်ီေဘာကလၽွပ္တပ်က္တက္သိမ္းလိုက္ၿပီး ေရြႊတိဂုဏ္တြင္ ခ်က္ျခင္းခံတပ္ႀကီးအခိုင္အမာတည္ေဆာက္လိုက္သည္။  

Muyeapae is not Suphankalyar မူယယ္ဖဲ သည္ စူဖန္းကလ်ာမဟုတ္ေသာ အေထာက္အထားမ်ား..

Muyeapae is not Suphankalyar

မူယယ္ဖဲ သည္ စူဖန္းကလ်ာမဟုတ္ေသာ အေထာက္အထားမ်ား..

 မူယယ္ဖဲ ပရိုဖိုင္း...

၁။ ကရင္သမိုင္းဆရာတစ္ခ်ဳိ႕က "မူယယ္ဖဲ" အေၾကာင္းကို စယမ္ (ယခု-ထိုင္း) ရာမာ(၅)က်ဴလာေလာင္ေကာင္မင္းလက္ထက္ကအျဖစ္အပ်က္တစ္ခုဟုေဖာ္ျပထားသည္။ 

၂။ ရာမာ (၅)၏ အမည္ကို "ဖားေက်ာ္လာေက်ာ"(Par Chu lar Chaw) ဟု မူယယ္ဖဲသမိုင္းတြင္ကရင္မႈျပဳထားသည္။ 

ခရစ္ယန္က်န္းစာကို ကရင္ဘာသာသို႔ျပန္ဆိုရာတြင္ က်န္းစာပါလူပုဂၢိဳလ္မ်ား၏နာမယ္အားလံုးကို ကရင္မႈျပဳထားသည့္နည္းအတိုင္းျဖစ္သည္။

၃။ ကရင္အေခၚဘုရင္ "ဖားက်ဴလာေက်ာ" သည္ ရတနကိုစင္ ဘန္ေကာက္ေခတ္ စယမ္ဘုရင္ "က်ဴလာေလာင္ေကာင္" ျဖစ္သည္။

၄။ "က်ဴလာေလာင္ေကာင္" ၏ သက္တမ္းသည္  ၁၈၅၃မွ ၁၉၁၀ျဖစ္သည္။

၅။ "က်ဴလာေလာင္ေကာင္"သည္ မိဘုရား ၁၅၂ ဦးရွိၿပီးထိုင္းရာဇဝင္တြင္ မိဘုရားအမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။ မိဘုရားတစ္ဦးစီ၏အေၾကာင္းသမိုင္းမွတ္တမ္းမရွိသျဖင့္မူယယ္ဖဲသည္ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ေျမာက္ျဖစ္သည္ဆိုသည္ကိုမသိႏိုင္ေပ။

စူဖန္းကလ်ာ ပရိုဖိုင္း

၁။ "စူဖန္းကလ်ာ" သည္ျမန္မာဘာသာျဖင့္"ျဗဣႏၵေဒဝီ" ျဖစ္သည္။ 

၂။ သူမ၏ သက္တမ္းမွာ ၁၅၆၇ မွ ၁၅၈၁အထိျဖစ္ၿပီး ဖိစနလို႔ မင္း "မဟာဓမၼရာဇာ"(Maha Thammaracha) ႏွင့္ မိဘုရားႀကီး "ဝိစြတ္ကစာတ္"

(Wisutkasat) ၏ သမီးႀကီးျဖစ္သကဲ့သို႔ ေနာင္တြင္ သူရဲေခါင္းမင္းတဆူျဖစ္လာေသာ "နေရစြမ္" (Naresuan the great)၏ အမႀကီးလဲျဖစ္သည္။ "နေရစြမ္"ကို ျမန္မာသမိုင္းတြင္ "ျဗတ္နရာဇ္" ဟုေခၚသည္။

၃။ စူဖန္းကလ်ာ၏ အဖိုးမွာ စူခိုးထိုင္းအင္ပါယာျပည့္ရွင္ "မဟာ ဧကရာဇ္မင္း" (Maha Chakkraphat) ျဖစ္သည္။

၄။ ဘုရင့္ေနာင္က အယုဒၵယကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ၁၅၆၄ တြင္ စူဖန္းကလ်ာ၏ ခမည္းေတာ္ "မဟာဓမၼရာဇာ"(Maha Thammaracha) ကို အယုဒၵဘုရင္အျဖစ္ခတ့္အပ္တင္ေျမႇာက္သည္။ 

၅။ ၁၅၇၁ တြင္ အသက္ ၁၇ႏွစ္ရွိ"စူဖန္းကလ်ာ" ကို ဘုရင့္ေနာင္မင္းက မိဘုရားတဦးအျဖစ္တင္ေျမႇာက္ၿပီး တံဆာခံအျဖစ္ပဲခူးေနျပည္ေတာ္တြင္ေျခခ်ဳပ္ထားေသာ " ျဗတ္နရာဇ္မင္းသား"ကို အယုဒၵယသို႔ျပန္ခြင့္ေပးလိုက္သည္။

ထိုင္း- ျမန္မာနယ္နိမိတ္ ေခတ္စဥ္ေျပာင္းလဲမႈဆက္ စပ္သမိုင္းရွင္းလင္းခ်က္..

ထိုင္း- ျမန္မာနယ္နိမိတ္ ေခတ္စဥ္ေျပာင္းလဲမႈဆက္ စပ္သမိုင္းရွင္းလင္းခ်က္..

(ရွမ္းညီေနာင္မ်ားအထူးဖတ္ရႈသင့္သည္)

*ထိုင္း-ျမန္မာ ဆက္စပ္သမိုင္းမ်ားကိုေရးသားေဖာ္ျပၾကရာတြင္လက္ရွိ ထိုင္းေျမပံုႏွင့္လက္ရွိျမန္မာေျမပံုကိုသံုးေလ့ရွိၾကသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ေဖာ္ျပပါသမိုင္းအျဖစ္အပ်က္မ်ားျဖစ္ပ်က္သည့္ကာလတြင္ ထိုင္းႏွင့္ျမန္မာျပည္၏တည္ေနရာ၊ အက်ယ္အဝန္း၊ နယ္နိမိတ္မ်ား လက္ရွိကာလႏွင့္အ

လြန္ကြာျခားသည္ကို အေတြးမေပါက္တတ္ၾကေပ။  

ဗမာထီးနန္းပိုင္နယ္ေျမအင္ပါယာတန္ခိုးထြားခဲ့ေသာရာစုႏွစ္မ်ားတြင္ ဗမာျပည္သည္ လက္ရွိနယ္နိမိတ္ကိုေက်ာ္ေသာ လက္ရွိအင္ဒီးယားအေနာက္ေျမာက္ပိုင္း၊ လက္ရွိ ယူနန္တိုင္းေဒသႀကီး၊ လက္ရွိလာအိုျပည္ႏွင့္လက္ရွိထိုင္းႏိုင္ငံမ်ားကိုပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည္။

ထို႔နည္းတူ ထိုင္းမ်ဳိးႏြယ္စုထီးနန္းပိုင္နယ္ေျမအင္ပါယာတန္ခိုးထြားခဲ့ေသာရာစုႏွစ္မ်ားတြင္ လက္ရွိအင္းဒီးယားအေနာက္ေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားမွ အေရွ႕ကေမာၻဒီးယားအထိအင္ပါယာက်ယ္ျပန္႔ခဲ့ၾကသည္။ တခ်ဳိ႕မွာဗမာကပိုင္ဆိုင္ခဲ့ေသာေဒသမ်ားျဖစ္သည္။

တနည္းအားျဖင့္ ခင္းက်င္းျပသရမည္ဆိုလၽွင္ျမန္မာအင္ပိုင္ယာက်ယ္ျပန္႔လာေသာကာလမ်ားတြင္ ထိုင္းအင္ပါယာမ်ား က်ဥ္းေမ်ာင္းေသးသိမ္သြားၿပီး ထိုင္းအင္ပါယာက်ယ္ျပန္႔လာေသာေခတ္ကာလမ်ားတြင္ ျမန္မာအင္ပါယာက်ဥ္းေမ်ာင္းသြားျခင္းႏွင့္ ပ်က္သုန္းေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းမ်ားမွာ ခ်ိန္ခြင္လၽွာသဖြယ္ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ကြာျခားခ်က္မွာ ကုန္းေဘာင္ေခတ္တြင္ ျမန္မာက ဥေရာပႏိုင္ငံျဖစ္ေသာအဂၤလိပ္၏ ကြင္းလံုးကၽြတ္သိမ္းပိုက္ခံခဲ့ရေသာ္လည္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွာမူ ထိုင္းကိုလႊမ္းမိုးသိမ္းပိုက္ရန္စတင္က်ဳိးပမ္းသည့္ျပင္သစ္ အင္အားစုမ်ားကို ၁၆ရာစုေႏွာင္းပိုင္းကတည္းက၄င္းတို႔၏ ျပည္တြင္းကိုယ္ပိုင္အင္အားျဖင့္ အၿပီးအပိုင္တိုက္ခိုက္ေမာင္းထုတ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

တေခတ္ေျပာင္းတိုင္းတႀကိမ္လိုက္ေျပာင္းေလ့ရွိသည့္ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္နိမိတ္အေျပာင္းအလဲကိုျဖစ္ေပၚေစေသာ ႏိုင္ငံ၂ခုလံုး၏ အင္ပါယာအက်ယ္အဝန္းေျပာင္းလဲမႈသမိုင္းမွတ္တမ္းကို စာေရးသူက တကူးတက လွန္ေလွာရွာေဖြ စစ္ထုတ္ခါ မွ်ေဝလိိုက္ျခင္းအတြက္ ေက်းဇူးတင္ရန္မလိုပါ။ အစအဆံုးေသေသခ်ာခ်ာဖတ္ၿပီးစဥ္းစားသံုးသပ္ရန္သာလိုအပ္သည္။ ဤမွတ္တမ္းသည္ ၂ႏိုင္ငံလံုး၏ ကိုယ့္ငါးခ်ဥ္ကိုယ္ခ်ဥ္ အမ်ိဳးသားဝါဒျဖန္႔ခ်ီေရးသမိုင္းမ်ားကိုေဘးခ်ိတ္ၿပီး ကမာၻ ့သမိုင္းအျမင္ျဖင့္ေရးသားျခင္းျဖစ္ရာ ခုႏွစ္သကၠရာဇ္မ်ားသည္ ဝါဒျဖန္႔သမိုင္းမ်ားကဲ့သို႔ လြန္ကဲစြာတိက်ျခင္းမရွိသည္ကိုသတိျပဳရန္လဲလိုအပ္မည္ျဖစ္သည္၊

ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ေဇာက္ထိုးလုပ္ထားသည့္အခ်က္ႀကီးတစ္ခု

ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ေဇာက္ထိုးလုပ္ထားသည့္အခ်က္ႀကီးတစ္ခု

ျမန္မာအစိုးရအဆက္ဆက္က အမ်ဳိးသားဝါျဖန္႔ခ်ီေရးအဓိကကရိယာအျဖစ္ ျပဌာန္းေသာျမန္မာ့သမိုင္းသည္ ျမန္မာလူထုအတြင္း၌သာမက ျမန္မာအစိုးရကိုဆန္႔က်င္သည့္ လူမ်ဳိးစုေခါင္းေဆာင္မ်ား၏အေတြးအေခၚမ်ားအတြင္းသို႔ပါ လွိဳ က္စားေနသည္ကိုသတိထားမိသည္။

နမူနာအားျဖင့္ ဂ်ပန္- အဂၤလိပ္ စစ္ပြဲတြင္ ဘီအိုင္ေအ၏ အခန္းက႑ကို ျဖစ္ရွိခဲ့ေသာျဖစ္ရပ္မွန္၊ အေျခအေနမွန္ထက္ အလြန္ေဝးလန္ျမင့္မားစြာ တန္ဖိုးျမႇင့္တင္ထားၾကသျဖင့္ ဘီအိုင္ေအမပါလွ်င္ဂ်ပန္က အဂၤလိပ္ကိုမႏိုင္ႏိုင္၍ပင္ ေနာင္လာေနာက္သားျပည္သူမ်ားက အထင္အျမင္တက္တက္စင္ေအာင္မွားယြင္းကုန္ၾကသည္။ ငါးေထာင္တန္ကို ငါးေသာင္းတန္ဟု ထင္ျမင္ေနၾကသည့္ မူးယစ္မႈမ်ားႏွင့္သာလၽွင္တူေနေတာ့သည္။

ဘီအိုင္ေအ၏သမိုင္းတန္ဖိုးကိုမွန္မွန္ကန္ကန္တိုင္းတာသိရွိလိုလၽွင္ စစ္ပြဲအတြင္းရန္ဘက္၂ဘက္၏ အင္အားအေနအထားႏွင့္ ၂ဘက္လံုးတြင္ပါဝင္ပူးေပါင္းေသာ အရံအင္အားမ်ား၏ အရြယ္အစားပမာဏကို အဓိကသိရွိရန္လုိအပ္သည္။ ဤအေရးႀကီးဆံုးေသာအခ်က္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားႏိုင္သည့္ အသိညာဏ္မ်ားကို ျမန္မာသမိုင္းေလ့လာသူမ်ားက အဆံုးရႈံးခံ၍မရပါ။

ဗမာျပည္ရွိအဂၤလိပ္မ်ားကိုဂ်ပန္ကစီးနင္းတိုက္ခိုက္ရာတြင္ ဂ်ပန္က အဓိကျဖစ္ၿပီး ထိုင္းက်ားတပ္မေတာ္က ဒုတိယျဖစ္သည္။ 

ဂ်ပန္တပ္အင္အားမွာ ဒုဗိုလ္ခ် ဳပ္ႀကီး Shōjirō Iida ဦးေဆာင္သည့္ ဂ်ပန္႔အင္ပါယာတပ္မေတာ္ အင္အား ၈၅,၀၀၀ ႏွင့္ ဗိုလ္မိုးႀကိဳးေခၚဗိုလ္ခ်ဳပ္ Suzuki Keiji ဖြဲ႕စည္းဦးေဆာင္သည့္ ဂ်ပန္စစ္သားမ်ားျဖင့္အဓိကဖြဲ႕စည္းသည့္ဘီအိုင္ေအတပ္မေတာ္အင္အား ၁၂,၀၀၀ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ 

*ဂ်ပန္႔တပ္အင္အား စုစုေပါင္း ၉၇,၀၀၀ ျဖစ္သည္။