အဆုတ္ထဲ ထိုးေဖာက္ဝင္ေရာက္မယ့္ ကိုယ့္အနီးနားက အဆိပ္ဝတ္မႈန္

တို႕ဗမာ Dobama's photo.

အဆုတ္ထဲ ထိုးေဖာက္ဝင္ေရာက္မယ့္ ကိုယ့္အနီးနားက အဆိပ္ဝတ္မႈန္

The Voice Weekly Vol. 8/No. 48 ဒီဇင္ဘာ ၃-၉၊ ၂၀၁၂ OPINION အပိုင္းမွာ ပါတဲ့ ဦးအုန္းျမင့္ (ျမန္မာႏုိင္ငံ အင္ဂ်င္နီယာ အသင္း) ရဲ႕ ေပးစာကို ဖတ္လိုက္ရလုိ႔ ဒီေဆာင္းပါးကို ထေရး မိတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ လမ်ားက ခ်ယ္ရီ
ကားေတြရဲ႕ အင္ဂ်င္ႏွင့္ အိတ္ေဇာ အပိုင္းေတြမွာ အဆုတ္ကင္ဆာကို ျဖစ္ေစတဲ့ Asbestos ပါဝင္ေနတယ္ ဆို တဲ့ သတင္းေတြေၾကာင့္ ခ်ယ္ရီကား ဝယ္ထားသူေတြ၊ ငွားစီးသူေတြ စိုးရိမ္မႈေတြ ေဝခဲ့ရတယ္။

တကယ္ ေတြ႔ရွိတာက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ မဟုတ္ဘူး။ နည္းပညာေတြ တုိးတက္တဲ့ ၾသစေၾတးလ်မွာ။ ၾသစေၾတးလ် ပိုင္နယ္ေျမ အတြင္း Asbestos ပါဝင္တဲ့ ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ျဖန္႔ေဝ၊ အသံုးျပဳ တာကို သူ႔ႏုိင္ငံတြင္း ဥပေဒအရ တားျမစ္ ပိတ္ပင္ထားတယ္။ (ဂ်ပန္၊ အီးယူႏုိင္ငံေတြ အားလံုးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ၅၅ ႏုိင္ငံတို႔ကလည္း Asbestos ပါဝင္တဲ့ အေဆာက္အအံုေတြ၊ ကားအစိတ္အပုိင္းေတြ မထုတ္လုပ္ဖို႔ တားျမစ္ထားပါတယ္။) အဲဒါႏွင့္ ပတ္သက္ရင္ ၾသစေၾတးလ်ဥပေဒ အရ တစ္စီး ဒဏ္ေငြ ၁၁၀ç၀၀၀ ေဒၚလာျဖစ္လို႔ မီလီယံႏွင့္ခ်ီၿပီး ဒဏ္ေငြ တပ္ခံရမွာျဖစ္တယ္။

တခ်ဳိ႕ကားေတြမွာ Asbestos ပါတဲ့ Gasket တစ္ခုစ ႏွစ္ခုစသာ ပါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ကားက်ေတာ့ ရွစ္ခုထိ ေတြ႔ ရတယ္ဆိုတယ္။ မ်ဳိးမတူတဲ့ Asbestos ပါ ဂတ္စကက္ေပါင္း ၃၀ ေတြ႔တယ္ ဆိုတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေနာက္ထပ္ ငါးႏုိင္ငံ (ခ်ီလီ၊ ဥ႐ုေဂြး၊ အာဂ်င္တီးနား၊ ဘရာဇီးႏွင့္ စင္ကာပူ) မွာလည္း ဂရိတ္ေဝါ ေမာ္ေတာ္ ကုမၸဏီႏွင့္ ခ်ယ္ရီေအာ္တို မုိဘိုင္းကုမၸဏီထုတ္ ကားအင္ဂ်င္ႏွင့္ အိတ္ေဇာအစိတ္ အပိုင္းေတြမွာ Asbestos ေတြ သံုးထားတာ ေတြ႔ရွိတယ္လို႔ ဆုိပါ တယ္။ ေတြ႔ရွိတဲ့ ကားေတြက Great Wall's SA 220, V240 , X240, V200 and X 200 Models; Chery J11 and J3. လို႔ ACCC'S Website မွာဆိုတယ္။

အဲဒီသတင္းကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံက ဂ်ာနယ္ေတြက ဖြေတာ့ လႊတ္ေတာ္အထိ ေရာက္ေရာ။ ဒါနဲ႔ပဲ စက္မႈ ဝန္ႀကီး
ဌာနက Take response action အေနႏွင့္ ကြၽမ္းက်င္အင္ဂ်င္နီယာ ဦးအုန္းျမင့္၊ ဦးခင္ေမာင္ခ်ဳိ၊ ဦးသီရိဦးႏွင့္ မီဒီယာ
အုပ္စုမွ သတင္းေထာက္မ်ား ျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္မ်ဳိးလွ (ရန္ကုန္ မီဒီယာ)၊ ဦးဝင္းလြင္ခိုင္ (The Voice Weekly) တို႔ ငါးဦးပါ အဖြဲ႕ဖြဲ႕ၿပီး QQ3 ႏွင့္ ခ်ယ္ရီကား ထုတ္တဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ထိ သြားေရာက္ ေလ့လာ စစ္ေဆး ေစခဲ့တယ္လို႔ ဦးအုန္းျမင့္ ရဲ႕ေပးစာ Letter to Editor အရ သိရတယ္။ လက္ရွိ အစုိးရဟာ မီဒီယာေတြ အေပၚ ဘယ္ေလာက္ အေလးေပး တန္ဖုိးထားလဲ ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ လႈပ္ရွား လံု႔လျပဳၾကသူ အားလံုးကို ဂါရဝျပဳပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ ဘဝင္မက်ဘူးဗ်။ ျမန္မာျပည္ကိုတင္ပို႔တဲ့ ကားေတြမွာ Asbestos ပါသလားလို႔ ကားထုတ္
လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီကို လွမ္းေမးရင္ မပါဘူးပဲေျဖမွာ ေသခ်ာတယ္။ သံသယရွင္းေအာင္သြားေရာက္ စစ္ေဆးခ်င္လား။
လာခဲ့ေလ။ Asbestos မသံုးေၾကာင္း Certificate ထုတ္ျပမယ္။ Asbestos ပါတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ မွန္သမွ် တြက္
ထားမွာေပါ့။

႐ိုး႐ိုးေလး ေတြးၾကည့္လုိ႔ ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဦးအုန္းျမင့္ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ တင္ပို႔ခဲ့ေသာ Chery QQ 3, M Mini ကားမ်ားတြင္ Asbestos လံုးဝ မပါ ရွိေၾကာင္း တင္ျပခ်က္ကို မအံ့ၾသ ေတာ့ပါဘူး။

အံ့ၾသတာက Chery Automobile Co., Ltd. သည္ စနစ္တက် ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္မီ ထုတ္လုပ္လ်က္ ရွိေသာ ႏုိင္ငံ
ပုိင္ စက္႐ံု ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဆိုတဲ့ တင္ျပသူရဲ႕ အေရးအသားပါ။ စနစ္တက် ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္မီ ဆိုရင္ ကားထဲမွာ Asbestos ပါဝင္မႈကို တားျမစ္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတြဆီ တင္ပို႔တာကို ဘယ္လိုေျပာမလဲ။ ႏုိင္ငံေျခာက္ခုမွာ တင္ပို႔ခဲ့တဲ့ Cherry ကားေတြမွာေတာ့ Asbestos ပါဝင္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကိုပို႔တဲ့ကားမွာ Asbestos မပါဘူးဆိုတာယုတၱိရွိရဲ႕လား။

ဟိုစဥ္က တာဝန္ရွိ လူႀကီးေတြ ျငင္းဆို ခဲ့ၾကတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ ထမင္းငတ္သူ မရွိဘူးတို႔၊ ေအအုိင္ဒီအက္စ္
ေဝဒနာသည္ မရွိဘူးတုိ႔၊ သူမ်ားႏုိင္ငံ ေတြမွာ ဆာ့ေရာဂါဆန္း ေတြ႔ရွိေနခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာ အဲဒီ ေရာဂါ
ဆုိး မရွိဘူးတို႔၊ သူမ်ားႏုိင္ငံ ေတြမွာ မုန္တုိင္းေတြတုိက္၊ ေရေတြ ႀကီး စတဲ့ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ေတြ က်ေရာက္
ေနတယ္၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံကေတာ့ အဲဒီေဘးေတြကလြတ္ေန သေယာင္ေယာင္။ ေနာက္ဆံုး ဖံုးမရ ဖိမရေတာ့မွအနည္း
ဆံုးပမာဏကို မလႊဲသာမေရွာင္သာ ေဖာ္ျပတယ္။

အတိတ္မွာ အဲလိုခ်ည္းပဲဆုိေတာ့ ျပည္သူေတြ ယံုပါ့မလား။

ျပည္သူေတြ ယံုလာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ျပရမလဲ။ လက္ရွိ လမ္းေပၚမွာ ေျပးေနတဲ့ QQ3 ႏွင့္ ခ်ယ္ရီ အခ်ဳိ႕ကို 3rd Party ျဖစ္တဲ့ ၾကားေန အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခုက ဝင္ျပီးစစ္ရင္ေကာင္းမလား။ အဲဒီကားေတြ အစီး ၄၀၀၀ သြင္းထားရင္ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ စစ္ဦး။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က QQ3 ႏွင့္ ခ်ယ္ရီအစီး ၄၀ ကို စစ္ေပးရမွာ။ Asbestos ပါဝင္ႏုိင္ေျခ ရွိတဲ့ ဘရိတ္ေတြ၊ အိတ္ေဇာေတြ၊ အင္ဂ်င္အပိုင္းက ဂက္စကက္ေတြျဖဳတ္ၿပီး ဓာတ္ခြဲ စစ္ေဆး ၾကည့္ရမွာ။ စစ္ေဆး ေတြ႔ရွိခ်က္ကို အစိုးရက တရားဝင္ ေၾကညာရမွာ။
ဒီေနရာမွာ တစ္ခုေတာ့ေျပာစရာရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံက Asbestos ပါဝင္တဲ့ လူသံုးကုန္ ပစၥည္းေတြ မတင္သြင္းရလို႔ ဥပေဒနဲ႔ တားျမစ္ ပိတ္ပင္ထားသလား။ မရွိရင္ေတာ့ ေျပာဖို႔ ခက္ပါလိမ့္မယ္။

Asbestos အေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ ဖတ္ထားသေလာက္ ေဆြးေႏြး ၾကည့္ရေအာင္။ Asbestos ကို ဗမာလို သိၾကတာက ေက်ာက္ဂြမ္း။ အမွ်င္ ပါတဲ့ စီလီကိတ္ေက်ာက္ပဲ။ အတိအက် ဆိုရင္ေတာ့ Chrysotile, Mg 3Si205 (OH) 4, Magnesium Silicate Mineral Serpentine ပဲဗ်။ Amphibole အုပ္စုဝင္ အျခားမ်ဳိးကြဲ ငါးခုရွိေသးတယ္။ Anthophyllite , Amosite (Grunerite), Crocidolite (Riebeckite), Tremolite, and Actinolite တဲ့။ ကေနဒါႏုိင္ငံ ကြိဘက္ႏွင့္ ႐ုရွားက အမ်ားဆံုးထြက္တယ္။ ဘီစီ ၄၀၀၀ ေခတ္ကတည္းက သံုးခဲ့ၾကတယ္။ ေရာမ အင္ပါယာ တန္ခိုးထြားစဥ္ ဟိုေရွးေရွး ကတည္းက အေဆာက္အအံု ေတြ၊ အဝတ္အထည္ေတြ၊ မီးပူဒဏ္ခံ ပစၥည္း အေနႏွင့္ သံုးခဲ့ၾကေပမယ့္ ၁၉ ရာစု အထိေတာ့ စီးပြားျဖစ္ မသံုးေသးဘူး။

စက္မႈေတာ္လွန္ေရးေခတ္ ေရာက္လာေတာ့ အေဆာက္အအံု အႀကီးႀကီးေတြ၊ စက္႐ံုေတြ၊ သေဘၤာေတြ၊ မီးရထားေတြမွာသံုး လာတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေရနံခ်က္႐ံု ေတြမွာပါ သံုးလာတယ္။ ၂၀ ရာစုေရာက္ေတာ့ ပိုၿပီး အသံုးတြင္က်ယ္ လာတယ္။ ကားရဲ႕ အင္ဂ်င္ ဂက္စကက္ေတြ၊ ကလပ္ေတြ၊ ဘရိတ္႐ွဴးေတြ၊ အိတ္ေဇာေတြမွာ သံုးတယ္၊ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းတယ္၊ က်စ္လ်စ္ မာေက်ာတယ္၊ ၾကားခံ သတၱိ ေကာင္းတယ္၊ အပူခံတယ္၊ အသံကို စုပ္ယူအားေကာင္းလို႔ မိုးပ်ံ အေဆာက္အအံု ေတြမွာ Asbestos ေတြ ပါဝင္မႈမ်ား လာတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ဖိုင္ဘာအမွ်င္ဟာ လူဆံတစ္ပင္ရဲ႕ အပံု ၁၂၀၀ ပံု တစ္ပံုထိ ဆြဲဆန္႔ ရက္လုပ္လို႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေကာ္၊ ဘိလပ္ေျမ၊ ပလတ္စတာ၊ ပံုသြင္း ေက်ာက္ျပား၊ ဂေဟေဆာ္တဲ့ သံေခ်ာင္း၊ အလြယ္တကူ ေကြးေကာက္ လိပ္သိမ္းလို႔ ရတဲ့ ဘုတ္ျပား၊ ဗီႏိုင္းစကၠဴ၊ ေရေႏြးေငြ႕ပိုက္လိုင္းတို႔၊ ဆီပူပိုက္လိုင္း တို႔မွာ ပတ္ထားတဲ့ အပူခံအဝတ္၊ အေဆာက္အအံုေတြ၊ အခင္းျပား၊ မ်က္ႏွာၾကက္ အပူခံျပားေတြ၊ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြမွာ လွ်ပ္ကာ၊ မီးဖိုေတြ မီးပူေတြရဲ႕ မီးခံျပားေတြမွာ အမ်ားဆံုး သံုးတယ္။ ဒါ ကြၽန္ေတာ္ လက္လွမ္း မီသေလာက္ႏွင့္ သတိရသေလာက္ပါ။ Asbestos ပါဝင္တဲ့ လူသံုးပစၥည္းေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားလည္း သိခ်င္ရင္ Internet မွာ Asbestos Products လို႔ ႐ိုက္ထည့္ၾကည့္ပါ။ ၿဗဲဆိုၿပီး တစ္ထမ္းႀကီး က်လာ ပါလိမ့္မယ္။

၁၉၇၀ ေရာက္ေတာ့ ေက်ာက္ဂြမ္းမွ်င္ေတြက လူေတြကို အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းႏွင့္ အဆုတ္ေရာဂါ ရလာတာ ေတြ႔ရွိလာ တယ္။ အဲဒါေတြက ဒုတိယ ကမၻာစစ္တုန္းက ေက်ာက္ဂြမ္းပါတဲ့ စက္႐ံုေတြမွာ အလုပ္ဝင္သူေတြမွာ အေတြ႔မ်ားတယ္။ ေရာဂါနာမည္ ေပးလိုက္တာက Asbestos တဲ့။ Mesothelioma Disease ပါပဲ။ ေက်ာက္ဂြမ္းပါတဲ့ ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ စက္႐ံုေတြမွာ အလုပ္ဝင္ သူေတြဟာ အလြန္ေသးငယ္တဲ့ ေက်ာက္ဂြမ္း အမွ်င္ ေလးေတြကို ေန႔စဥ္ ႐ွဴ႐ိုက္ေနရေတာ့ အဆုတ္မွာ သြားေရာက္ကပ္ၿငိၿပီး ႏွစ္ၾကာလာေတာ့ အဆုတ္ ကင္ဆာျဖစ္တာပါ။

ကမၻာတစ္လႊားရွိ လူသားေတြဟာ ေက်ာက္ဂြမ္း ကုန္ၾကမ္းေတြ ႏွင့္ ရင္းႏွီး ထိေတြ႔ခဲ့ၾက ၿပီးပါၿပီ။ Asbestos စက္႐ံုေတြမွာ အလုပ္လုပ္ ခဲ့ၾကတဲ့ သူေတြ အဆုတ္ႏွင့္ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္း ေရာဂါေတြလည္း ရရွိ ခံစားခဲ့ရ ၿပီးပါၿပီ။
ဒါေၾကာင့္ လူေတြအတြက္ ဆိုးက်ဳိးျဖစ္ေစတဲ့ ေက်ာက္ဂြမ္း ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ျဖဴး၊ တင္သြင္းမႈကို ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕က နည္းဥပေဒႏွင့္ ျပ႒ာန္း ပိတ္ပင္ေနပါၿပီ။ အသစ္ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ လူသံုးပစၥည္းမ်ား မွာ Asbestos မပါဝင္ရဘူး။ မျဖစ္မေန ထည့္ရလွ်င္လည္း ၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ထက္ မေက်ာ္ရလို႔ ဥပေဒအရ သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းလာတယ္။

၁၉၈၄ မွာ နယူးဇီလန္က အညိဳႏွင့္ အျပာေရာင္ေက်ာက္ဂြမ္း (Raw Amphibole) တင္သြင္းမႈကို ပိတ္လိုက္တယ္။ ၂၀၀၂ မွာ အျဖဴေရာင္ေက်ာက္ဂြမ္း (Chrysotile) တင္သြင္းမႈကို ပိတ္လိုက္ တယ္။ ၁၉၈၅ မွာ ယူေကက အညိဳႏွင့္ အျပာေရာင္ ေက်ာက္ဂြမ္း တင္သြင္းမႈကို ပိတ္လိုက္တယ္။ ၂၀၁၂ မွာ စက္႐ံုႏွင့္ ႐ံုးဝန္ထမ္း ေတြကို Asbestos ႏွင့္ ပတ္သက္တဲ့ သိသင့္ သိထိုက္တာေတြ ႏွစ္စဥ္ သင္တန္းေပးရမယ္လို႔ ျပ႒ာန္းတယ္။

၁၉၈၉ မွာ အေမရိကန္က EPA 947, Cir.1991 နဲ႔ ေက်ာက္ဂြမ္း ပါတဲ့ ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈကို တားျမစ္ ပိတ္ပင္ လိုက္တယ္။ ၁၉၉၁ မွာ ၾသစေၾတးလ်က Asbestos ပါတဲ့ Materials ေတြ တင္သြင္းမႈကို ပိတ္လိုက္တယ္။ ၂၀၀၄ မွာ ကားရဲ႕အစိတ္အပိုင္းေတြမွာ Asbestos ပါတဲ့ Materials ေတြ တင္သြင္းမႈ ကို ပိတ္လိုက္တယ္။

ဂ်ပန္က ၂၀၀၄၊ ကိုရီးယားက ၂၀၀၉ နဲ႔ တူရကီက ၂၀၁၁ မွာ အသီးသီး Asbestos ပါတဲ့ Materials ေတြ တင္သြင္းမႈကို ပိတ္လိုက္တယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေရေၾကာင္းအဖြဲ႕ IMO ကလည္း ေနာက္ပိုင္း ေဆာက္တဲ့ သေဘၤာအသစ္ ေတြရဲ႕ စက္ပိုင္း၊ လွ်ပ္စစ္ပိုင္း၊ ကိုယ္ထည္ ပိုင္းေတြမွာ Asbestos ေတြ မတပ္ဆင္ရ၊ မသံုးရေတာ့ဘူးလို႔ SOLAS, 2009 Edition မွာ နည္းဥပေဒႏွင့္ ျပ႒ာန္း တားျမစ္ထားတယ္။

၂၀၀၉ ဧၿပီတုန္းက ကြၽန္ေတာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ စစ္တေကာင္း သေဘၤာသခ်ဳႋင္းကို ေရာက္ခဲ့တယ္။ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ ဟာ ေၾကာက္စရာ အလြန္ေကာင္းတဲ့ ေရာဂါဆိုး ဆီတိုး ဝင္ေနတယ္ဆို တာ သိၾကဟန္ေတာင္ မတူပါဘူး။ Steam Line ေရေႏြးေငြ႕ပိုက္မွာ အပူအကာ အျဖစ္ ပတ္ထားတဲ့ ေက်ာက္ဂြမ္း ေတြကို တဗ်င္းဗ်င္းဆြဲ ခြာေနတယ္။ ပင္လယ္ေလက ေက်ာက္ဂြမ္းအမွ်င္ အမႈန္႔ေတြ ေလထဲ ဆြဲေဝွ႔ၿပီေပါ့။ အႏၲရာယ္ ကာကြယ္တဲ့ ဝတ္စံုမဝတ္၊ ဦးထုပ္ဗလာ၊ လက္အိတ္ေတာင္ မပါဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ကို ေက်ာက္ဂြမ္းမႈန္႔ ထိရင္ အင္မတန္ယားပါတယ္။ ထိဖူးသူတိုင္း သိမွာပါ။

ဒီေနရာမွာ သတိထားစရာ တစ္ခု ေတြ႔မိ၊ ေတြးမိတယ္ဗ်။ ခ်မ္းသာတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြ အက်ဳိးစီးပြား အတြက္ ဆင္းရဲတဲ့ တိုင္းျပည္ ေတြက လိမ့္ေနေအာင္ ခံၾကရတာ။

၂၀၀၂ တုန္းက အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခုကိုၾကည့္။ 'Sea Beirut' ဆိုတဲ့ သေဘၤာကို ျပင္သစ္ကေန တူရကီ သခ်ဳႋင္းဆီ သယ္လာတယ္။ ဂရင္းပိစ္ အဖြဲ႕က အဲဒီသေဘၤာေနာက္က တေကာက္ေကာက္ လိုက္ သြားတယ္။ ဒီသေဘၤာေပၚမွာ လူ၊ တိရစၦာန္ႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္း က်င္ကို ဒုကၡေပးမယ့္ အႏၲရာယ္ရွိ အဆိပ္သင့္ အမိႈက္ေတြ ပါလာတယ္။ အဲဒီသေဘၤာကို သူတို႔ျပင္သစ္မွာပဲ သံရည္က်ဳိ ဖ်က္သိမ္းမယ္ ဆိုရင္ အရင္ဆံုး အဆိပ္သင့္ေစတဲ့ Materials ေတြ ရွင္းထုတ္ရမွာ။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး တိုင္းျပည္ေတြမွာ အဲဒီအတြက္ Requirements ေတြ၊ Rule and Regulations ေတြ က အလြန္ တင္းက်ပ္သလို လုပ္အားခေတြ ကလည္း သိပ္မ်ားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲသလို မတင္းက်ပ္တဲ့၊ လုပ္အားခလည္း သက္သာတဲ့ တူရကီကို လာတာေပါ့။ တပ္ကီ Shipyard မွာ အေနာက္ ဥေရာပ ႏိုင္ငံေတြကလာၿပီး Scrapped လုပ္တဲ့ သေဘၤာက ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတယ္။ အဲဒီလိုပဲ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ တ႐ုတ္တို႔ရဲ႕ Shipyards ေတြမွာလည္း ကမၻာအရပ္ ရပ္က သေဘၤာေတြ လာဖ်က္ၾကတယ္။ ဒီႏိုင္ငံေတြမွာ လူ၊ တိရစၦာန္ ႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ဒုကၡေပးမယ့္ အႏၲရာယ္ရွိ အဆိပ္သင့္ အမိႈက္ေတြ စြန္႔ပစ္တာကို ထိထိေရာက္ေရာက္ မတားျမစ္ၾကဘူးေလ။

တူရကီ ေရပိုင္နက္ ေရာက္ေတာ့ ဂရင္းပိစ္ သေဘၤာက တပ္ကစ္ အာဏာပိုင္ကို 'Sea Beirut' သေဘၤာမွာ အဆိပ္သင့္ အမိႈက္ေတြပါ လာတယ္လို႔ သတင္းပို႔တယ္။ တပ္ကီ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္း ေရးအဖြဲ႕က သေဘၤာကို ဝင္ေရာက္ စစ္ေဆးတယ္။ မသကၤာတဲ့ အစိတ္ အပိုင္းေတြ နမူနာယူၾကည့္ေတာ့ Asbestos ေတြ ေတြ႔လို႔ လာရာလမ္း ျပင္သစ္ကို ျပန္ပို႔လိုက္တယ္။ ဒါကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၁ ရက္ေန႔ ဂ်နီဗာမွာ တစ္ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စည္းေဝးပြဲ က်င္းပျဖစ္တယ္။ Greenpeace က "သေဘၤာပိုင္ရွင္ဟာ အဆိပ္သင့္ အမိႈက္ေတြ အားလံုးကို စာရင္းျပဳစုၿပီး သေဘၤာဖ်က္ဆီး (Scrapped) မယ့္ Shipbreaking Yards မေရာက္မီ ရွင္းလင္း ဖယ္ရွား ပစ္ရမယ္" လို႔ ေတာင္းဆို ခဲ့တယ္။

အျခားတိုင္းျပည္က သေဘၤာ ျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ့္ဆီက သေဘၤာ ျဖစ္ျဖစ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ Shipyard ကို Scrapped လာလုပ္ရင္ လည္း အဆိပ္သင့္ အမိႈက္ေတြ ဘယ္လို ရွင္းၾကမလဲဆိုတာ ဥပေဒဆြဲ ထားမယ္ထင္ပါတယ္။

ဆင္းရဲတဲ့တိုင္းျပည္ကလူေတြ Right ဆိုတာ ဘာမွန္းမသိတဲ့ အခ်ိန္ အေမရိကန္ေတြကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ခံစားၾက ရတာဗ်။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ မတ္လတုန္းက ႏိုင္သြားတဲ့ အမႈတြဲေလး ၾကည့္ရေအာင္။ ေရတပ္သား ေရာဘတ္ဟတ္ဒစ္ အဆုတ္ကင္ဆာႏွင့္ ေသသြား တာကို သူ႔ဇနီး မာဂရက္ဟတ္ဒစ္က ေက်ာက္ဂြမ္းပါတဲ့ ဂတ္စကက္ေတြေၾကာင့္ အဆိပ္မိတာဆိုၿပီး အင္ဂ်င္ႏွင့္ စက္ပစၥည္း ေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ကုမၸဏီ (John Crane Inc., JCI) အေပၚ တရားစြဲ ေလ်ာ္ေၾကး ေတာင္းတယ္။

တရား႐ံုးက ႏွစ္ဖက္ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ကို ၾကားနာ စစ္ေဆးၿပီး ေရေၾကာင္း ဥပေဒဆိုင္ရာ ပင္လယ္ျပင္ေသဆံုးမႈ အက္ႏွင့္ (under the general maritime law, Death on the High Seas Act, or DOHSA.
)ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ JCI ကုမၸဏီက တရားလို အေပၚ မေသမီ ေရာဂါေဝဒနာ ခံစား ေနခဲ့ရတဲ့ ေရတပ္သား အတြက္ ႏွစ္မီလီယံ။ က်န္ခဲ့တဲ့ ဇနီးက မုဆိုးမ ျဖစ္သြားလို႔ လူမႈေရး ဆံုး႐ံႈးမႈအတြက္ ၁ ဒသမ ၁၅ မီလီယံ ေပးေလ်ာ္လိုက္ရတယ္။

ဟာ့ဒစ္ဟာ အေမရိကန္ ေရတပ္က သေဘၤာသား၊ ၁၉၅၇ ကေန ၁၉၇၆ အထိ ေရတပ္သေဘၤာ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ ခရီးစဥ္ အမ်ဳိးမ်ဳိး တာဝန္ထမ္း ခဲ့တယ္။Fitter ရာထူး (အင္ဂ်င္ အစိတ္ အပိုင္းေတြ ျဖဳတ္တယ္၊ တပ္ဆင္တယ္။ ဘားေတြ ဂတ္စကက္ေတြ ပ်က္ရင္ လဲတယ္။ ပိုက္ေတြျဖတ္ေတာက္၊ အပူခံ အင္ဆူေလတာေတြ ခြာထုတ္၊ ဝယ္ဒင္ေဆာ္၊ ျပန္ဆက္စတဲ့ အလုပ္) ႏွင့္ Machinery Repair man
စက္ျပင္ ရာထူးလုပ္ခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕အလုပ္က Asbestos
ပါဝင္တဲ့ Valve Seals, အင္ဂ်င္ ဂတ္စကက္၊ အပူေပး ေရေႏြးေငြ႕ ပိုက္ကို ပတ္ရံထားတဲ့ Asbestos Cloths ေတြနဲ႔ အၿမဲထိေတြ႔ေနခဲ့ရ တယ္။ အဲဒီပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ခ်ိတာက JCI ျဖစ္တယ္။

၂၀၀၇ ေဖေဖာ္ဝါရီက်ေတာ့ သူ႔မွာဆုိးရြားတဲ့ အဆုတ္ကင္ဆာ ရွိေနတာေတြ႔ရတယ္။ ၂၀၀၉ မတ္လမွာဆံုးတယ္။ ေရတပ္မွာ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ အမႈထမ္းစဥ္က ေက်ာက္ဂြမ္းမႈန္ေတြ အဆုတ္မွာ တျဖည္းျဖည္း စုပံု တြယ္ၿငိခဲ့လုိ႔ ဆုိတဲ့ အေျဖေတြ႔တယ္။

JCI ကလည္း ဟာ့ဒစ္ဟာ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ Navy စစ္သေဘၤာ ေတြမွာ အလုပ္လုပ္စဥ္ ထိေတြ႔ ခဲ့ရတဲ့ Asbestos ေတြဟာ သူတို႔ပစၥည္း ခ်ည္းပဲ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ျငင္းဆုိတယ္။ မာဂရက္ဟာ့ဒစ္က သူ ေယာက်္ား အလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့ သေဘၤာေတြမွာရွိတဲ့ Asbestos ပါဝင္တဲ့ ပစၥည္းေတြဟာ JCI ႏွင့္ Garlock ကထုတ္လုပ္တာပါလုိ႔ သက္ေသ နဲ႔ အတိအက် ေျပာႏိုုင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး အမႈ ႏိုင္ခဲ့တယ္။

လက္ရွိ အခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု တစ္ခုတည္းမွာပဲ Asbestos ပါဝင္တဲ့ပစၥည္းအမ်ဳိးေပါင္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္ကို အိမ္ သန္း ၃၀ ႏွင့္ အေဆာက္အအုံႀကီးေတြမွာ သုံးေနဆဲလို႔ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ ထား တယ္။ Asbestos ပါဝင္တဲ့ ပစၥည္းေတြ ဖယ္ထုတ္မယ္ ဆုိရင္ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ လုိင္စင္ရ ကန္ထ႐ိုက္တာ ေတြကိုသာ အသံုးျပဳ ငွားရမ္း ရမယ္လုိ႔ နည္းဥပေဒနဲ႔ ျပ႒ာန္း ထားတယ္။ သူတုိ႔တစ္ေတြ ရွင္းလင္း ဖယ္ထုတ္ အမႈန္ေတြ စုပ္ၿပီးရင္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕က ေလထု သန္႔ရွင္းမႈ အရည္အေသြးကို လာေရာက္ စစ္ေဆးတဲ့ စနစ္ရွိတယ္။
နိဂံုး ပိတ္ရရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အႏၲရာယ္ေတြၾကားမွာ မသိနားမလည္စြာ ႀကီးျပင္း ေနထိုင္ခဲ့ၾကတာ။ ကြၽန္ေတာ့္ေဆာင္းပါး ဖတ္ၿပီး သင္ေနထိုင္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ထိေတြ႔ႏုိင္တဲ့ အိမ္မ်က္ႏွာၾကက္ေတြ၊ ဗီႏုိင္းေတြ၊ အပူခံျပား အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြ၊ ကားေဟာင္းက ဘရိတ္ေတြ၊ ဂတ္စကက္ေတြ၊ အပူကာေတြ စတာေတြကို ကိုင္တြယ္ မယ္၊ ဖယ္ထုတ္ စြန္႔ပစ္မယ္ ဆုိရင္ အကာအကြယ္ပစၥည္း (PPE, Personal Safety Equipment) မျဖစ္မေန သံုးကို သံုးရမွာ ဆုိတဲ့ အသိ ဝင္သြားရင္ ေရးရက်ဳိးနပ္ပါၿပီ။ ေနာက္အလ်ဥ္းသင့္ရင္ Asbestos အႏၲရာယ္ေတြ အေၾကာင္းေရးပါဦးမယ္။

ဘီႏုိ

9th December 2012

ကိုးကားေသာေဆာင္းပါးမ်ား

1.QQ3. M.Mini ေမာ္ေတာ္ယာဉ္ ထုတ္လုပ္ေရး စက္႐ံုသို႔ ေလ့လာေရးတစ္ေခါက္? The Voice Weekly, Vol.8/No.48 ဒီဇင္ဘာ ၃-၉၊ ၂၀၁၂? OPINION
2. Asbestos From Wikipedia, the free encyclopedia
3. AMES F. EARLY, LLC, a law firm specializing in asbestos injury litigation. Copyright c 2012 by the Mesothelioma Cancer Alliance at Mesothelioma.com.
4. Recycling shipbreaking experts clean up polluted shipyards.
5. Va. SC reinstates $ 2 M pre-death suffering award in asbestos case Posted By John O'Brien
6. Australia's Customs (Prohibited Imports) Regulations 1956 REG-4C [that restricts the importation of asbestos]
7. SOLAS Consolidated edtion, 2009, IM
8. Turkish Enviroment Minister confirms presence of asbestos following Greenpeace action
9. ABC News Chinese cars recalled over asbestos concerns

The Voice Weekly မွကူးယူမွ်ေဝသည္။