Saturday, February 2, 2013

ျမ၀တီ - “က်ား” ေရာ “မ” ပါ က်န္းမာဖို႔ ထိပ္ျဖတ္ ၾကပါစို႔

ျမ၀တီ - “က်ား” ေရာ “မ” ပါ က်န္းမာဖို႔ ထိပ္ျဖတ္ ၾကပါစို႔

“ စစ္ပြဲ ” by ၿမေသြးနီ

July Moe shared ျမေသြးနီ's photo.
“ စစ္ပြဲ ”

အလွ်င္အျမန္နီးလာတယ္..
တျဖည္းျဖည္း ေ၀းသြားတတ္တယ္ ..
ဘယ္သူ႔ဘယ္သူမွ နားစြင့္စရာ…
မလိုဘူး..။

အႀကိမ္ႀကိမ္အံႀကိတ္ရမယ္..
တစ္ခါတစ္ရံမကငိုေၾကြးရလိမ့္မယ္..
ျပီးေတာ့…
အဆံုးသတ္ကို ေမွ်ာ္လင့္ျပန္တယ္..။

အပ်က္အစီးဆိုတာယဥ္ပါးတတ္လာေတာ့
မပ်က္စီးတာေတြ မရိုင္းစိုင္းေအာင္
အကာအကြယ္ေတြ ေပးဆပ္ရင္း..
အမုန္းေတြအၿပိဳင္းအရိုင္းအျဖစ္
အဲ့ဒါႀကီးကို…
ျမင့္ျမင့္မားမားထူေထာင္ၾကတယ္..။

မုန္းစရာေကာင္းတာက
ပန္းတိုင္မရွိတဲ့ ယွဥ္ၿပိဳင္ပြဲမွာ
ဘာကိုေမွ်ာ္မွန္းရမွန္းမသိခင္
အသက္၀၀ရွဴခြင့္
ဆက္လက္ရွိႏိုင္ဖို႔…

အဲ႕ဒါႀကီးေၾကာင့္ဘဲ..
တျခားသူေတြ အသက္ကို နင္းေျခပစ္ရတယ္..။
အားလံုးမဟုတ္ေတာင္..
အမ်ားစုကေတာ့….
အေဖနဲ႔အေမကိုေ၀းကြာေစတဲ့…
အေဖနဲ႔အေမဆီက..
သား…သမီး..ကို…
ေပ်ာ္ရႊင္ခြင့္မဲ့ေစတဲ့….
ခ်စ္သူေတြခ်င္းကို
ကြာေ၀းေစတဲ့
…….ေစတဲ့
…….ေစတဲ့ ။

ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္
တစ္ကမၻာလံုးရဲ႕ခ်စ္သူေတြ..
က်ခ့ဲတဲ့မ်က္ရည္ေတြအတြက္
အဲ့ဒါႀကီးကို…
သက္ဆိုးမရွည္ေစခ်င္ဘူး..။

ျမေသြးနီ
www.myathwayni.com

( ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္မီးေတြ အျမန္ဆံုး ၿငိမ္းပါေစ..)

(Photo was taken at Vietnam War and Credit to http://photo-icio.ru)
“ စစ္ပြဲ ”

အလွ်င္အျမန္နီးလာတယ္..
တျဖည္းျဖည္း ေ၀းသြားတတ္တယ္ ..
ဘယ္သူ႔ဘယ္သူမွ နားစြင့္စရာ…
မလိုဘူး..။

အႀကိမ္ႀကိမ္အံႀကိတ္ရမယ္..
တစ္ခါတစ္ရံမကငိုေၾကြးရလိမ့္မယ္..
ျပီးေတာ့…
အဆံုးသတ္ကို ေမွ်ာ္လင့္ျပန္တယ္..။

အပ်က္အစီးဆိုတာယဥ္ပါးတတ္လာေတာ့
မပ်က္စီးတာေတြ မရိုင္းစိုင္းေအာင္
အကာအကြယ္ေတြ ေပးဆပ္ရင္း..
အမုန္းေတြအၿပိဳင္းအရိုင္းအျဖစ္
အဲ့ဒါႀကီးကို…
ျမင့္ျမင့္မားမားထူေထာင္ၾကတယ္..

မုန္းစရာေကာင္းတာက
ပန္းတိုင္မရွိတဲ့ ယွဥ္ၿပိဳင္ပြဲမွာ
ဘာကိုေမွ်ာ္မွန္းရမွန္းမသိခင္
အသက္၀၀ရွဴခြင့္
ဆက္လက္ရွိႏိုင္ဖို႔…

အဲ႕ဒါႀကီးေၾကာင့္ဘဲ..
တျခားသူေတြ အသက္ကို နင္းေျခပစ္ရတယ္..။
အားလံုးမဟုတ္ေတာင္..
အမ်ားစုကေတာ့….
အေဖနဲ႔အေမကိုေ၀းကြာေစတဲ့…
အေဖနဲ႔အေမဆီက..
သား…သမီး..ကို…
ေပ်ာ္ရႊင္ခြင့္မဲ့ေစတဲ့….
ခ်စ္သူေတြခ်င္းကို
ကြာေ၀းေစတဲ့
…….ေစတဲ့
…….ေစတဲ့ ။

ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္
တစ္ကမၻာလံုးရဲ႕ခ်စ္သူေတြ..
က်ခ့ဲတဲ့မ်က္ရည္ေတြအတြက္
အဲ့ဒါႀကီးကို…
သက္ဆိုးမရွည္ေစခ်င္ဘူး..။

ျမေသြးနီ
www.myathwayni.com

( ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္မီးေတြ အျမန္ဆံုး ၿငိမ္းပါေစ..)

(Photo was taken at Vietnam War and Credit to http://photo-icio.ru/)

ကရင္လူမ်ဳိးဆင္းသက္လာျခင္း

ဗမာအမ်ဳိးသား အစည္းအရံုး and နႏၵ ထြန္း shared Knowledge Library .'s photo.
ကရင္လူမ်ဳိးဆင္းသက္လာျခင္း
=================
ကရင္ဟူေသာအမည္ကို ျမန္မာတို႔က ေခၚေ၀ၚေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ အဓိပၸာယ္ႏွင္႔ အရင္းအျမစ္ အတိအက်ကိုမႈ မၾကံဆႏုိင္ေပ။ ''ကမ္းယံ'' ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ေဗာ္ညိဳညြန္းရွိ ''ဒယက္'' လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏အမည္ ''ကယန္'' ဟူေသာေ၀ါဟာရ တိဗက္ျမန္မာအစု၀င္တို႔ တရုတ္ျပည္တြင္ရွိစဥ္ ေခၚေ၀ၚသည္႔ ''ခ်န္'' ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွ ဆင္းသက္လာသည္႔ အမည္ျဖစ္လိမ္႔မည္ဟု အသီးသီးယူဆၾကသည္။
(ျမန္မာစြယ္စံုက်မ္း အတြဲ-၁)

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ မူလအစမ်ဳိးႏြယ္ဆက္သြယ္ပံုမ်ားကို သုေတသီတို႔က အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံု မွန္းဆေျပာဆို ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကသည္။ ဘာသာစကားေျပာဆိုမႈ ရုိးရာဓေလ႔ ယံုၾကည္မႈဆိုင္ရာ အယူ၀ါဒ ေရွးေဟာင္းေတးကဗ်ာ၊ လကၤာႏွင္႔ ေတးသီခ်င္း၊ ပံုျပင္၊ ဒ႑ာရီမ်ား ေရွးလူႀကီးမ်ား ဆိုစမွတ္စကားအေပၚတြင္ အေျခခံ၍ ေလ႔လာၿပီး ေတြးေခၚမွန္းဆၾကသည္။

ဆာ အာသာဖဲယား (Sir Arthure Phayre) ဆိုသူက ေရွးအခါက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ႔ၾကေသာ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္ လူမ်ဳိးသံုးမ်ဳိးအနက္ ''ကမ္းယံ'' ဟူေသာ လူမ်ဳိးအမည္မွာ ကရင္ဟူေသာအမည္သို႔ ေျပာင္းလဲေခၚဆိုလာသည္ဟု ဆိုသည္။

အေမရိကန္ သာသနာျပဳ ေဒါက္တာ ဖရန္႔ေမဆန္ (Dr. Francis Manson) က ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ ေဟျဗဲ (Hebure) လူမ်ဳိးႏွင္႔ ဆက္သြယ္ၿပီးေပ်ာက္ဆံုးေနေသာ ေဟျဗဲအႏြယ္၀င္မ်ား ျဖစ္ဟန္တူသည္ဟု အဆိုျပဳသည္။ ထိုအယူအဆကိုေဒါက္တာ ေမဆန္ကပင္ ပယ္ဖ်က္ခဲ႔ျပန္ၿပီး ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ေျပာဆိုေသာစကားကို ဆန္းစစ္ျပန္ရာ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ တရုတ္လူမ်ဳိးတို႔၏ အကိုင္းအခက္ျဖစ္မည္ဟု မူလအယူအဆကို ျပင္ဆင္ခဲ႔ျပန္ပါသည္။

မစၥတာ ေဂ်အာလိုဂန္ (Mr, J.R Logan) က ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ေျပာဆိုေသာစကားသည္ ဧရာ၀ဒို ျဗမၼာပုတ္တရန္ စကားအုပ္စုတြင္ ပါ၀င္ၿပီး ေတာင္ပိုင္းသို႔အေရာက္တြင္ တရုတ္ဘာသာစကား လြမ္းမိုးျခင္းခံရသည္ဟု အဆိုျပဳျပန္ပါသည္။

တစ္ဖန္ မစၥတာကားလ္ဘုန္း (Mr.Colrnhoun) က သူေရးသည္႔ (Amongest The Shans) စာအုပ္တြင္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ အာရွတိုက္ အလယ္ပိုင္းရွိ ေရွးေဟာင္း ''တိတ္'' (Tek) သို႔မဟုတ္ တုတ္ (Tok) လူမ်ဳိးမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ဆိုျပန္ပါသည္။

သာသနာျပဳ မစၥတာ ခေရာ႔စ္ (Mr.Cross) ကလည္း ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေရွ႔ေတာင္ပိုင္း မုတၱမပင္လယ္ေကြ႔ တစ္၀ိုက္တြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ မူလတိုင္းရင္းသားျဖစ္သည္ဟု အဆိုျပဳထားျပန္ပါသည္။

တစ္ဖန္ေမဂ်ာအင္ရီေက (Maj Enriquez) ကလည္း ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ထိုင္းတရုတ္အႏြယ္မွ ဆင္းသက္လာခဲ႔သည္ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ လူမ်ဳိးမ်ားအေၾကာင္း စာအုပ္တြင္ ေရးသားထားျပန္ပါသည္။

ဤသို႔ျဖင္႔ အေနာက္တုိင္း သုေတသီတို႔က မွန္းဆ၍ မိမိတို႔စိတ္ဆႏၵသန္သူလို အဆိုျပဳၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ၁၉၁၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရွးေဟာင္းသုေတသန အစီရင္ခံစာတြင္ ကရင္လူမ်ဳိးအား ျမန္မာ႔သမိုင္းမ်ား၌ ေဖာ္ျပခဲ႔ေသာ ကမ္းယံလူမ်ဳိးမ်ားႏွင္႔လည္းေကာင္း ယူနန္နယ္ရွိ ''ေယာ၀္'' ႏွင္႔ ေျမွာင္လူမ်ဳိးႏွင္႔လည္းေကာင္း ဆက္ႏြယ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိပါသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ သုေတသီပညာရွင္ႀကီးမ်ားသည္ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔အား မြန္ဂိုလူမ်ဳိးမ်ားမွ ဆင္းသက္လာၾကၿပီး တိဗက္တရုတ္ ဘာသာစကား အႏြယ္ႀကီးတြင္ ပါ၀င္ေသာ တိဗက္ျမန္မာ စကားအစု၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း လက္ခံအတည္ျပဳထားျခင္းမွာ တိက်ေသာအဆိုႏွင္႔ ခိုင္လံုေသာအတည္ျပဳျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ မူလေဒသသည္ အာရွတိုက္အလယ္ပိုင္း ျမင္႔မားေသာ ေတာင္တန္းႀကီးမ်ား ျခံရံသည္႔ ကုန္းျပင္ျမင္႔ႀကီးတြင္ ေနထိုင္ၾကၿပီး ထိုကုန္းျပင္ျမင္႔မွ အေရွ႔ပိုင္းတြင္ ျမစ္ဖ်ားခံေသာ မဲေခါင္ျမစ္ႏွင္႔ သံလြင္ျမစ္ႏွစ္သြယ္ၾကားမွ ဆင္းသက္လာၾကရာ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ဦးစြာရမည္းသင္းႏွင္႔ ေတာင္ငူေဒသအေရွ႔ဘက္မွ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ေၾကာင္းႏွင္႔ ကရင္လူမ်ဳိးသည္ တိဗက္ျမန္မာစကားအစု၀င္ မြန္ဂိုလူမ်ဳိးအႏြယ္၀င္ ျဖင္ေၾကာင္းမွာ ယေန႔အခ်ိန္အခါတြင္ ခိုင္လံုလ်က္ရွိေနသည္။

မ်က္ေမွာက္တြင္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အတြင္း မွီတင္းေနထိုင္ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ မြန္ဂိုအမ်ဳိးအႏြယ္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး တိဗက္ျမန္မာ မြန္ခမာႏွင္႔ ထိုင္းတရုတ္အႏြယ္ လူမ်ဳိးႀကီးသံုးခုမွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားလာၾက၍ ေရွးပေ၀သဏီကပင္ ေသြးတူ သားတူ ေဆြမ်ဳိးေတာ္စပ္ေနေၾကာင္း ယံုမွားဖြယ္မရွိႏုိင္ေပ။

ထို႔အတူ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္လည္း မြန္ဂိုလူမ်ဳိးအႏြယ္၀င္ ထိုင္းတရုတ္အုပ္စုတြင္ ပါ၀င္ၿပီး တိဗက္ျမန္မာ စကားအစု၀င္ျဖစ္၍ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ မိသားစု၀င္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး ျဖစ္ျခင္းကိုကား ပို၍ ယံုမ်ားဖြယ္မရွိႏုိင္ေပ။

ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား ဆင္းသက္လာျခင္းခရီးကို အေရွ႔ပိုးကရင္တို႔က ေရွးကဗ်ာ လကၤာ ေတးသီခ်င္းတို႔ျဖင္႔ မွတ္တမ္းျပဳထားၾကသည္။ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ အေရွ႔ေတာင္အရပ္သို႔ ဘီစီ ၅၀၀၀ ခန္႔ေလာက္တြင္ ေျမျပန္႔အရပ္သို႔ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ထိုသို႔ ဆင္းသက္လာရာတြင္ ဂုိဘီသဲကႏၱာရကို ျဖတ္ေက်ာ္၍ ဂိုဘီသဲကႏၱာရအလယ္ရွိ ေရပူအိုင္ႀကီးမ်ားႏွင္႔ သစ္ရြက္ခူးၿပီးခ်လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းႏြမ္းေလ်ာ္သြားသည္ ဆိုသည္။ ထိုေနရာကို အေရွ႔ပိုးကရင္တို႔က (ပီေက်ာင္းကိုက္) ဟူ၍ ေခၚဆိုၿပီး ေရပူအိုင္ႀကီးမ်ားႏွင္႔ ႀကံဳေတြ႔ခဲ႔ရေၾကာင္းကို ေရွးသီခ်င္း ကဗ်ာ လကၤာမ်ားတြင္ စပ္ဆိုသီကံုးထားေလသည္။ ထိုမွ ေရပူအိုင္ႀကီးမ်ားကို မျဖတ္ေက်ာ္ႏုိင္၍ ေကြ႔ေရွာင္ၿပီး အခ်ိန္ၾကာျမင္႔စြာ ျဖတ္ေက်ာ္လာရသည္ ဆိုသည္။

ဂိုဘီသဲကႏၱာရကို ျဖတ္ေက်ာ္ရာတြင္ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္၏ မနီးမေ၀းအရပ္သို႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္ထိပ္မွ အရည္ေပ်ာ္ၿပီး က်လာေသာသဲေခ်ာင္းကို ျဖတ္ေက်ာ္လာရျပန္သည္။ ထိုေနရာကို ကရင္႔အေခၚ ထီ႔ေဆေမးရြာ ဟူ၍ ေတးသီခ်င္းျဖင္႔ သီဆိုမွတ္တမ္းတင္ထားေလသည္။ အခ်ဳိ႔က ထီ႔ေဆေမးရြာ သည္ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ႔ဘူးေသာ ေဒသျဖစ္ခဲ႔ဘူးၿပီး ယေန႔တိုင္ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား ရွိေသးေၾကာင္း ဆိုၾကသည္။

ဂိုဘီသဲကႏၱာရကို ျဖတ္သန္းလာရာတြင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ဒုကၡႏွင္႔ ၾကံဳေတြ႔ခဲ႔ရၿပီး ေလမုန္တိုင္းတုိက္ခတ္ေသာ ဒဏ္ကိုလည္း ရင္ဆိုင္ခံခဲ႔ရျပန္သျဖင္႔ အေျမာက္အမ်ား ေသဆံုးခဲ႔ရသည္ဆိုသည္။ ထုိ႔အျပင္ မေကာင္းဆိုး၀ါးမ်ားျဖစ္သည္႔ ကရင္အေခၚ ေနာင္ေလာ္႔ ေနာင္ခေလာ္႔ (နာန္ၟလ၀္႔ နာန္ၟခႜ၀္႔) ျဖားေယာင္းလွည္႔စားျခင္းကို ခံရျပန္သျဖင္႔ အသာေရစာငတ္ျပတ္ၿပီး အေျမာက္အမ်ားေသဆံုးရျပန္သည္။ ထိုမေကာင္းဆိုး၀ါး ေနာင္ေလာ္႔ ေနာင္ခေလာ္႔ တို႔၏ ညြတ္ကြင္းမွလြတ္ကင္းသြားသူတို႔က ေနာင္အခါ လက္ခ်ည္ေႏွာင္၍ ခ်ည္ျဖဴမဂၤလာဖြဲ႔ လိပ္ျပာေခၚရာတြင္ ဏယ္႓းနာန္ၟလ၀္႔လု္ေဟွ၀္ ဏယ္႓းနာန္ခႜ၀္႔လု္ေဟွ၀္ ဟူ၍သတိေပးစကား လိပ္ျပာေခၚျခင္း ခ်ည္ျဖဴျဖင္႔ လက္ခ်ည္မွတ္သားျခင္း ျဖစ္ေပၚလာခဲ႔သည္ဟု ေရွးလူႀကီးမ်ားက ဆိုစကားျပဳထားေလသည္။

ကရင္လူမ်ဳိးအႏြယ္စုတြင္ ပါ၀င္ေသာ အေရွ႔ပိုးကရင္တို႔သည္ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ မူလဇာစ္ျမစ္ ေနထိုင္ရာေဒသကို စာေပမ်ားျဖင္႔ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ျခင္း မရွိေသာ္လည္း ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ မူလဗီဇဆင္းသက္လာရာ မ်ဳိးႏြယ္စုအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေရွးေတးကဗ်ာ၊ လကၤာ၊ ေတးသီခ်င္းမ်ားျဖင္႔ ခံယူမွတ္သားၾကေလသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ အေရွ႔ပိုးကရင္လူမ်ဳိး အပါအ၀င္ ကရင္လူမ်ဳိးႏြယ္စုသည္ တိဗက္ကုန္းျပင္ျမင္႔မွ ေတာင္ဘက္သို႔ စစ္ေတာင္းျဖစ္၊ သံလြင္ျမစ္၊ ဧရာ၀တီျမစ္၊ မဲေခါင္ျမစ္အတုိင္း ဆင္းသက္လာၾကၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မ်က္ေမွာက္တိုင္ အျခား ညီအစ္ကို တိုင္းရင္သားမ်ားႏွင္႔ ေအးအတူပူအမွ် ဥမကြဲ သိုက္မပ်က္ ေကာင္းတူဆိုးဖက္ အစဥ္ထာ၀ရ စည္းလံုးညီညြတ္စြာ ေနထိုင္ျခင္းကို ရႈျခင္းအားျဖင္႔ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔ အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ မူလအစကပင္ ေသြးသားေတာ္စပ္၍ တစ္မ်ဳိးတစ္ႏြယ္တည္း ျဖစ္သည္ဟူေသာ သုေတသီတို႔၏ အဆုျပဳခ်က္သည္ ခိုင္လံုလ်က္ရွိေနေပသည္။

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ေတးသီခ်င္း၊ လကၤာ၊ သမိုင္း၊ ပံုျပင္အရ တိဗက္ကုန္းျပင္ျမင္႔မွ ဆင္းသက္လာၾကၿပီး ျမစ္နဒီကိုးသြယ္ကို ျဖတ္သန္းလာခဲ႔ရေၾကာင္း ဆို၏။ ထိုျမစ္နဒီကိုးသြယ္မွာ........
(၁) စစ္က်န္ျမစ္၀ွမ္း
(၂) ဟို၀ွမ္ျမစ္၀ွမ္း
(၃) ေကာင္းတံုျမစ္၀ွမ္း
(၄) ယန္စီျမစ္၀ွမ္း
(၅) မဲနန္ျမစ္၀ွမ္း
(၆) စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္း
(၇) မဲေခါင္ျမစ္၀ွမ္း
(၈) သံလြင္ျမစ္၀ွမ္း
(၉) ဧရာ၀တီျမစ္၀ွမ္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။
ထိုနဒီကိုးသြယ္ကို အေျချပဳ၍ မ်က္ေမွာက္ကရင္ အမ်ဳိးသားတို႔ အသံုးျပဳေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား အလံေတာ္တြင္ ေရာင္ျခည္ကိုးသြယ္ ျဖာထြက္ေနသည္ကို ေတြ႔ရွိႏုိင္ေပသည္။ အလံေတာ္တြင္ ေရာင္ျခည္ကိုးသြယ္ ျဖာထြက္ျခင္းကိုကရင္အမ်ဳိးသားတို႔ ဆင္းသက္လာခဲ႔ရာဌာေနမ်ားအျဖစ္ အမ်ဳိးသား အထိမ္းအမွတ္၀င္ အမွတ္အသားျပဳထားၾကေလသည္။

သမိုင္းအရ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ ေတာင္ဘက္သို႔ တျဖည္းျဖည္း ဆင္းသက္ရာတြင္ အုပ္စုတစ္စုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရမည္းသင္း၊ ေတာင္ငူေဒသတို႔တြင္ ေရာက္ရွိသြားၾကၿပီး ေနာက္မွခ်န္ခဲ႔ေသာ အုပ္စုသည္ တရုတ္ျပည္ ယူနန္နယ္စပ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားသည္ဆို၏။

တရုတ္ျပည္ ယူနန္နယ္စပ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားေသာ အုပ္စုသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ဆက္လက္ထြက္ခြာလာရာတြင္ အုပ္စုႏွစ္စုဖြဲ႔၍ ဆက္လက္ ထြက္လာၾကသည္။ ပထမအုပ္စုသည္ တရုတ္ျပည္ ယူနန္နယ္မွ ဘီစီ ၁၁၂၈ ခုႏွစ္တြင္ ထြက္ခြာလာၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္းသို႔ ဘီစီ ၁၁၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ေရာက္ရွိၾကသည္။ တဖန္ ဒုတိယအုပ္စုသည္ ဘီစီ ၇၄၉ ခုႏွစ္တြင္ ယူနန္နယ္မွထြက္ခြာလာၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းသို႔ ဘီစီ ၇၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ေရာက္ရွိလာၾကသည္ ဆို၏။

သို႔ေၾကာင္႔ မ်က္ေမွာက္ ကရင္႔ခုႏွစ္ကို ေရတြက္ရာတြင္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းသို႔ အုပ္စုအားလံုး ေရာက္ရွိလာေသာ ဘီစီ ၇၃၉ ခုႏွစ္ႏွင္႔ ခရစ္ႏွစ္ကိုေပါင္းေသာ ကရင္ခုႏွစ္ရရွိေၾကာင္း ယေန႔တိုင္ အမွတ္အသားျပဳထားၾကေလသည္။
http://myitnadekoethwal.blogspot.com
ကရင္လူမ်ဳိးဆင္းသက္လာျခင္း
=================
ကရင္ဟူေသာအမည္ကို ျမန္မာတို႔က ေခၚေ၀ၚေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ အဓိပၸာယ္ႏွင္႔ အရင္းအျမစ္ အတိအက်ကိုမႈ မၾကံဆႏုိင္ေပ။ ''ကမ္းယံ'' ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ေဗာ္ညိဳညြန္းရွိ ''ဒယက္'' လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏အမည္ ''ကယန္'' ဟူေသာေ၀ါဟာရ တိဗက္ျမန္မာအစု၀င္တို႔ တရုတ္ျပည္တြင္ရွိစဥ္ ေခၚေ၀ၚသည္႔ ''ခ်န္'' ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွ ဆင္းသက္လာသည္႔ အမည္ျဖစ္လိမ္႔မည္ဟု အသီးသီးယူဆၾကသည္။
(ျမန္မာစြယ္စံုက်မ္း အတြဲ-၁)

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ မူလအစမ်ဳိးႏြယ္ဆက္သြယ္ပံုမ်ားကို သုေတသီတို႔က အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံု မွန္းဆေျပာဆို ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကသည္။ ဘာသာစကားေျပာဆိုမႈ ရုိးရာဓေလ႔ ယံုၾကည္မႈဆိုင္ရာ အယူ၀ါဒ ေရွးေဟာင္းေတးကဗ်ာ၊ လကၤာႏွင္႔ ေတးသီခ်င္း၊ ပံုျပင္၊ ဒ႑ာရီမ်ား ေရွးလူႀကီးမ်ား ဆိုစမွတ္စကားအေပၚတြင္ အေျခခံ၍ ေလ႔လာၿပီး ေတြးေခၚမွန္းဆၾကသည္။

ဆာ အာသာဖဲယား (Sir Arthure Phayre) ဆိုသူက ေရွးအခါက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ႔ၾကေသာ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္ လူမ်ဳိးသံုးမ်ဳိးအနက္ ''ကမ္းယံ'' ဟူေသာ လူမ်ဳိးအမည္မွာ ကရင္ဟူေသာအမည္သို႔ ေျပာင္းလဲေခၚဆိုလာသည္ဟု ဆိုသည္။

ဘာကိုအဓိကထားရမွာလဲ/ စိုးဝင္းထြဋ္


Telminal အင္တာနက္အေႀကာင္း


ၿမန္မာစာ ၿမန္မာစကား


က်ေနာ္စမ္းမိေသာ ဆင္ ( Credit Score ) by Ye Min Tun on Friday, April 6, 2012 at 9:31am ·


 ေခါင္းစဥ္ကို " က်ေနာ္စမ္းမိေသာ ဆင္" လို႔ အမည္ေပးရတာကို အရင္ရွင္းျပခ်င္သည္။  က်ေနာ္တို႔ငယ္ငယ္က သင္ယူရတဲ့ မ်က္မျမင္ပုဏၰားၾကီးေတြ ဆင္ကို ကိုင္တြယ္ျပီး မိမိစမ္းမိေသာ အပိုင္းကို ဆင္လို႔ ေျပာတာေလးကို သတိရမိျပီး။ က်ေနာ္တို႔ အၾကားက လူေျပာမ်ားေနတဲ့ Credit Score အေၾကာင္းကို က်ေနာ္ကိုယ္ပိုင္ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားရယ္ မိတ္ေဆြ ဘဏ္က၀န္ထမ္း အခ်ိဳ႕ ရွင္းျပခ်က္မ်ားရယ္ လက္တေလာသင္ေနရတဲ့ အထဲက The American Character (မိသားစုဘ၀ ဘာသာေရး ေမြးဖါြး လက္ထပ္ ေသဆံုးျခင္း) The Role of Government in the Economy (အေမရိကန္စီးပြါးေရးမွာ အစိုးရ၏ play role) စသည့္ အခုနွစ္ သင္ရိုးထဲမွာ သင္ရေသာ ေခါင္းစဥ္ေအာက္က သိရတာေတြရယ္၊ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ လိုက္လံလုပ္ကိုင္ေပးတဲ့ တျမိဳ႕ထဲသား မိတ္ေဆြမ်ား၏ ျပႆနာမ်ားထဲက အေတြ႕ၾကံဳေတြရယ္၊ Credit Bureau သံုးခု၏ ရွင္းလင္းခ်က္ေတြရယ္ ေပါင္းျပီး မသိေသးတဲ့လူေတြ သိေအာင္ေရးလိုက္ပါတယ္။ အမ်ားၾကီးသိတဲ့လူေတြက မေရးေတာ့လဲ နည္းနည္းေလးသိတဲ့ က်ေနာ္ကပဲ မျပည့္တဲ့အိုး ေဘာင္ဘင္ခတ္ ဆိုသလို မေတာက္တေခါက္နဲ႕ စုစည္းတင္ျပလိုက္ပါသည္။  အမွားနည္းေအာင္ အခ်ိန္ေတာ့ယူျပီး စုေဆာင္းထားတာ ျဖစ္လို႔ အမွားကင္းေအာင္ ေမ်ာ္လင့္ထားေသာ္လည္း မွားယြင္းတာရွိရင္လဲ ၀ိုင္း၀န္းေထာက္ျပနိုင္ပါသည္။ ေလ့လာရန္ အခ်ိန္နည္းေသာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုေရာက္ ျမန္မာျပည္သား မိသားစုအားလံုး အတြက္နွင့္ ျပည္ပက ေလ့လာလိုသူ လူငယ္မ်ား အတြက္ ရည္ရြယ္ပါသည္။

ေက်ာင္းသားသူပုန္တုိ႔ရဲ့ ခရီးရွည္အမွတ္တရ (အပုိင္း-၁၁) by Myat Thu on Wednesday, January 30, 2013 at 9:45pm ·




ဒဏ္ရာမ်ား

အေမထားခဲ့တဲ့ က်ေနာ့အတြက္ဒုိင္ယာယီေလးအေၾကာင္းၿပီးသြားေတာ့ က်ေနာ္ စိတ္ပန္းက်သြားသလုိျဖစ္ၿပီး ဘာမွ ဆက္ေရးခ်င္စိတ္မရွိျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ခံစားမႈေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အိပ္မက္ထဲမွာေတာင္ ထည့္ၿပီးမမက္ခဲ့တဲ့ ဘ၀အေတြ႔အႀကံဳျဖတ္သန္းမႈေတြက ဒဏ္ရာေတြေပးခဲ့တာ။ တစ္ခ်ဳိ႔က တုိက္ပြဲ ေတြထဲမွာ ကုိယ္လက္အဂၤါေတြဆုံးရႈံးခဲ့ၾကတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႔က အသက္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ ေတာထဲမွာရခဲ့တဲ့ ငွက္ဖ်ားလုိ ေသေဘးနီးတဲ့ေရာဂါေတြကလည္း တစ္ခ်ဳိ႔ရဲေဘာ္ေတြဆုိရင္ အခုအထိ စိတ္မူမမွန္တာမ်ဳိးေတြ ခံစားေနရတုန္း။ ရုပ္ပုိင္း၊ စိတ္ပုိင္းခံစားမႈေတြဟာ တစ္ဦးခ်င္း နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ရွိေနတာ အမွန္။

တစ္ခ်ဳိ႔ဆုိရင္ က်န္းမာေရး၊ အိမ္ေထာင္ေရး စသျဖင့္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ အဖြဲ႔အစည္းက ထြက္ခြာခဲ့ၿပီး အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြက ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ဒါမွမဟုတ္ နယ္စပ္ၿမိဳ႔ေတြမွာ ရရာအလုပ္လုပ္ၿပီး ရပ္တည္ေနၾကရင္းက ဒီအႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္အတြင္း ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေျခအေနေတြထက္ မေမွ်ာ္လင့္တာေတြကုိပဲ ၾကားရျမင္ေနၾကရေတာ့ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္နဲ႔ အရက္အလြန္အႂကြံေသာက္ရင္း အသက္ဆုံးကုန္ၾကတာေတြအထိပါ ရွိလာတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းေရာက္ျပန္ေတာ့လည္း အေမရိကန္က ၉-၁၁ (၂၀၀၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔) မွာ ဘင္လာဒင္တုိ႔ရဲ့ ေလယာဥ္ပ်ံနဲ႔ အေဆာက္အဦေတြကုိ ၀င္တုိက္တဲ့ စစ္ဆင္ေရးအၿပီး Patriot Act ဆုိတဲ့ ဥပေဒကုိထုတ္ျပန္ၿပီး အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္းစာရင္းထဲမွာ ABSDF ကုိပါ ထည့္ထားတဲ့အတြက္ ဒုကၡသည္စခန္းကေန တတိယျပည္ပႏုိင္ငံတစ္ခုခုကုိ ဒုကၡသည္အေနနဲ႔ သြားၾကမယ့္ ေက်ာင္းသားရဲေဘာ္ေတြဟာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသာမက တစ္ျခားအေနာက္ႏုိင္ငံေတြကုိပါထြက္ခြာခြင့္ေတြ ႀကံ့ၾကာခဲ့တယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းဆုိတာဟာလည္း ထားရာေနေစရာသြားလုိ အိမ္နီးျခင္းႏုိင္ငံ အာဏာပုိင္ေတြရဲ့ေပၚလစီနဲ႔ သေဘာထားအတုိင္း ေနၾကရတာဆုိေတာ့ တစ္ခါတေလ အက်ယ္ခ်ဳပ္က် ေနသလုိခံစားရတဲ့ မြန္းၾကပ္မႈေတြရွိေနတာပဲ။ ဆန္၊ ဆား၊ ငါးပိ၊ ျငဳပ္သီးလုိ အေျခခံအစားအေသာက္ ေလာက္ပဲ ရာရွင္ရၿပီး စခန္းအျပင္မွာလည္း အလုပ္လုပ္ခြင့္မေပးေတာ့ ၿမိဳ႔ေပၚကလာၾကတဲ့ ေက်ာင္းသား သူပုန္ေတြအတြက္ အခက္အခဲ အေတာ္ျဖစ္ရတယ္ေလ။ 

Thursday, January 31, 2013

ရုတ္တရက္ ေလျဖတ္ခံရေသာလူနာကို အျမန္ကယ္ဆယ္ ကုသနည္း

Myat Khine shared Aye Chan Mon's photo.
ရုတ္တရက္ ေလျဖတ္ခံရေသာလူနာကို အျမန္ကယ္ဆယ္ ကုသနည္း


(၁) ေလျဖတ္ေသာလူနာကို (မည္သည့္ေနရာတြင္ျဖစ္ေစ) ျဖစ္ေသာ ေနရာမွ ေရႊ႔ေျပာင္းသယ္္မျခင္း မျပဳရပါ။

ထိုသို႔ခ်က္ျခင္းေရႊ႔ေျပာင္းသယ္ေဆာင္ပါက ကားေဆာင့္ျခင္း အစရွိေသာ
လႈပ္ရွားျခင္း ဒဏ္မ်ားေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာငယ္မ်ားကို လ်ွင္ျမန္စြာ ေပါက္ကြဲေစၿပီး လူနာ၏ အေျခအေနကို ပိုဆိုးေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရႊ.ေျပာင္းျခင္း မျပဳပါႏွင့္။

(၂) လူနာကိုျဖစ္သည့္ ေနရာတြင္ပင္ အသာ,ထူမေပးၿပီး ျပန္လဲ မက်ေအာင္ အသာေမွးၿပီး ထိုင္ေစရပါမည္။

လူနာကိုယ္တိုင္ မထိုင္ႏိုင္ပါက ေဘးမွတစ္ဦးက ထူမေပးထားပါ။ ၿပီးေနာက္ ပိုးသတ္ထားေသာ ေဆးထိုးအပ္ (သို႔) လက္အပ္ျဖင့္ လူနာ၏ လက္ေခ်ာင္း ဆယ္ေခ်ာင္း ထိပ္ဖ်ားမ်ားကို (ပဲေစ့ခန္႔) ေသြးတစ္စက္စီ ထြက္လာေအာင္ ေဖာက္ေပးပါ။ ေဖာက္ရုံမ်ွျဖင့္ ေသြးမထြက္ပါက လက္ျဖင့္ ညွစ္ထုတ္ေပးပါ။ ထိုသို႔ ေသြးထြက္ၿပီး မိနစ္အနည္းငယ္အတြင္း လူနာျပန္လည္ သတိရ လာပါလိမ့္မည္။

(၃) လူနာပါးစပ္ ရြဲ႔သြားပါက လူနာ၏ နားရြက္ႏွစ္ဖက္ကုိ နီလာသည္အထိ လက္ျဖင့္ ပြတ္သပ္ေပးပါ။

နီလာပါက နားရြက္ေအာက္ပိုင္း (နားေပါက္ေဖာက္သည့္ ေနရာ) ကို ပိုးသတ္ ထားေသာအပ္ျဖင့္ တစ္ဖက္လ်ွင္ ႏွစ္ေပါက္စီ ေဖာက္ေပးပါ။ နားရြက္ႏွစ္ဖက္ လံုးမွ (ပဲေစ့ခန္႔) ေသြးႏွစ္စက္စီ ထြက္လာၿပီး မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ရြဲ႔ေနေသာပါးစပ္ ျပန္တည့္ သြားပါလိမ့္မည္။

(၄) ထိုအေျခအေန ေရာက္သည္အထိ ျပဳစုၿပီးမွ ေဆးရံု၊ ေဆးေပးခန္းသို႔ ေခၚသြားေစလိုပါသည္။

ထိုအေျခအေနေရာက္ေအာင္ ေစာင့္ၿပီးမွ ေဆးကုသခံေစပါက
(၁) အေၾကာေသျခင္း
(၂) ကိုယ္တစ္ျခမ္းေသျခင္း
(၃) ေျခလက္လႈပ္မရျခင္း
(၄) စကားမပီသျခင္း စသည္တို႔ လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။

လက္ေတြ႔ ေပ်ာက္ကင္း သက္သာ ေစေသာနည္း ျဖစ္ပါသည္။ ေလျဖတ္ျခင္း ေ၀ဒနာမွ ကင္းေ၀းေစရန္ အတြက္ ကုသိုလ္ျပဳလိုက္ပါသည္။ တရုတ္ျပည္မွ ေပးပို႔ေသာ တရုတ္ရိုးရာ ေဆးက်မ္းမွ တိုက္ရိုက္ ဘာသာျပန္ဆိုထား ပါသည္။

Credit - Original up-loader

ေအးခ်မ္းမြန္မွ ေရးမိေရးရာေလးမ်ား   တြင္ေဖာ္ျပေသာ သတင္းကို မူရင္းအတိုင္းမွ်ေ၀ျခင္းျဖစ္ပါသည္
https://www.facebook.com/excellencemedia
ရုတ္တရက္ ေလျဖတ္ခံရေသာလူနာကို အျမန္ကယ္ဆယ္ ကုသနည္း


(၁) ေလျဖတ္ေသာလူနာကို (မည္သည့္ေနရာတြင္ျဖစ္ေစ) ျဖစ္ေသာ ေနရာမွ ေရႊ႔ေျပာင္းသယ္္မျခင္း မျပဳရပါ။

ထိုသို႔ခ်က္ျခင္းေရႊ႔ေျပာင္းသယ္ေဆာင္ပါက ကားေဆာင့္ျခင္း အစရွိေသာ
လႈပ္ရွားျခင္း ဒဏ္မ်ားေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာငယ္မ်ားကို လ်ွင္ျမန္စြာ ေပါက္ကြဲေစၿပီး လူနာ၏ အေျခအေနကို ပိုဆိုးေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရႊ.ေျပာင္းျခင္း မျပဳပါႏွင့္။

(၂) လူနာကိုျဖစ္သည့္ ေနရာတြင္ပင္ အသာ,ထူမေပးၿပီး ျပန္လဲ မက်ေအာင္ အသာေမွးၿပီး ထိုင္ေစရပါမည္။

လူမ်ဳိးရွိၿပီး အမည္ေပ်ာက္ေနသူမ်ား

Nicky Shein and 2 other people shared Black Angle's photo.
လူမ်ဳိးရွိၿပီး အမည္ေပ်ာက္ေနသူမ်ား

ျမန္မာျပည္ အထက္ပိုင္းေဒသ၊ ဧရာဝတီျမစ္ႏွင့္ ခ်င္းတြင္းျမစ္ တေလွ်ာက္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ရွမ္းနီတိုင္းရင္းသား လူငယ္အမ်ားစုသည္ ကိုယ္ပိုင္စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ကန္႔သတ္ခံေနရသည့္အတြက္ မိမိကိုယ္မိမိ ရွမ္းနီ လူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိသူ နည္းပါးလာေနသည္။  

ရွမ္းနီ တိုင္းရင္းမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္းရွိ ျမစ္ႀကီးနား၊ ၀ိုင္းေမာ္၊ မိုင္းနား၊ အင္းေတာ္ႀကီး၊ ဖားကန္႔၊ မိုးညွင္း၊ ဟိုပင္၊ ဗန္းေမာ္၊ မိုးေကာင္း၊ မိုးမိတ္၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းအတြင္းရွိ ကသာ၊ ၀န္းသို၊ ႏွင့္ ခ်င္းတြင္းျမစ္ တေလွ်ာက္ရွိ ပင္လည္ဘူး၊ ဗန္းေမာက္၊ ဟုမၼလင္းၿမိဳ႕ စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။  

ျမန္မာျပည္ အထက္ပိုင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ေနထိုင္သူ ရွမ္းနီ လူဦးေရ စုစုေပါင္း ၅ သိန္းခန္႔ရွိၿပီး၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ကသာခ႐ိုင္တြင္ (၁၀) သိန္းခန္႔ရွိေၾကာင္း ၁၉၉၃ ခုႏွစ္၊ အမ်ဳိးသားညီခံတြင္ တင္သြင္းခဲ့သည့္ ရွမ္းနီလူမ်ဳိးစု အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပ ေရးသားထားသည္။  

စစ္အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားက ရွမ္းနီစာေပ၊ ဘာသာစကား တရား၀င္ သင္ၾကားခြင့္ ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပခြင့္တို႔ကို ပိတ္ပင္ထားသည္သာမက ရွမ္းနီ လူမ်ဳိးစုမ်ား၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္းအေပၚ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ရွိေနသည့္အတြက္ လူငယ္မ်ားအၾကား စာေပ၊ စကား၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား သိရိွနားလည္မႈ ဆိတ္သုဉ္း ေပ်ာက္ကြယ္မည့္ အလားလာမ်ား ေတြ႔ႀကံဳေနရသည္။


“ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ရွမ္းနီလူမ်ဳိးဆိုတာ အရင္က မသိခဲ့ဘူး။ အခုေနာက္ပိုင္း လူႀကီးမိဘေတြ ေျပာစကားအရ သိရတာ။ ရွမ္းနီစာလည္း သင္ၾကားခြင့္အပိတ္ခံထားရေတာ့ စာေရာ၊ စကားပါ မတတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္မိဘေတြလည္း မတတ္ပါဘူး။ အဘိုးအဘြားေတြေလာက္ပဲ တတ္တာ” ဟု ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုးညွင္းၿမိဳ႕နယ္၊ နန္းမား ေဒသခံ ရွမ္းနီလူငယ္ စိုင္းထြန္းက ႏုိင္ငံတကာ ျမန္မာသတင္းအဖြဲ႔ (BNI) ကို ေျပာသည္။  

အလားတူ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နယ္၊ ဝိုင္းေမာ္ေဒသတေလွ်ာက္တြင္ေနထိုင္ၾကေသာ ရွမ္းနီလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဘာသာစကားကို ကြ်မ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္စြာ ေျပာဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း စာေပအေရးအသားတြင္ သိကြ်မ္းသူမ်ား ယခုအခါတြင္ အလြန္ရွားပါးေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း မိုင္းနားရြာက ကိုစိန္ေမာင္က ယခုလိုေျပာသည္။  

“က်ေနာ္အပါအဝင္ လူငယ္အေတာ္မ်ားမ်ားက စကားကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေျပာတတ္ပါတယ္။ ရွမ္းစာေပၾကေတာ့ လုံးဝ သင္ၾကားခြင့္မရဘူးဆိုေတာ့ ရြာမွာရွိတဲ့သူေတြအားလုံးလိုပဲ မေရးတတ္၊ မဖတ္တတ္ၾကဘူး။ ေရးတတ္ ဖတ္တတ္တဲ့လူႀကီးေတြ လည္း ေသဆုံးကုန္ေတာ့ ပိုဆိုးတာေပါ့” ဟု ေျပာသည္။

ဘိုးဘြားအစဥ္အဆက္ ကိုယ္ပိုင္စာေပ၊ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈမ်ားျဖင့္ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကသည့္ ရွမ္းနီလူမ်ဳိးစုမ်ားသည္ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ-၆ အရ ျပည္နယ္သတ္မွတ္ျခင္း မခံခဲ့ရသျဖင့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၎တို႔စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ား တျဖည္းျဖည္း တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္လာေနသည္ဟု ၁၉၉၃ ခုႏွစ္၊ အမ်ဳိးသားညီလာခံတြင္ တင္သြင္းခဲ့သည့္ ရွမ္းနီလူမ်ဳိး အစီရင္ခံစာတခုက ေဖာ္ျပသည္။  

ျမန္မာျပည္အထက္ပိုင္းတြင္ေနထိုင္ေသာ  ေဒသခံရွမ္းအမ်ဳိးအႏြယ္မ်ားမွာ တိုင္းလိုင္(ရွမ္းနီ) တိုင္းခႏၱီး (ခႏၱီးရွမ္း)၊ တိုင္းေန (ရွမ္းတ႐ုတ္)၊ တိုင္းလုံ (ရွမ္းႀကီး) တိုင္းဂဒူး၊ တိုင္းဂဏန္း၊ တိုင္းဖြန္း၊ တိုင္းဆာ(ေခၚ) မိုင္းသာရွမ္း တို႔ျဖစ္သည္။  

၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ရွမ္းနီလူမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား၏ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကဒ္ျပားတြင္ လူမ်ဳိးအမည္ေဖာ္ျပရာ၌ ‘ရွမ္း - ဗမာ’ ဟုသာ ထည့္သြင္းေရးသားေစခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ‘ဗမာ’ ဟုသာ ယေန႔အထိ ထည့္သြင္း သံုးႏႈန္းေစခဲ့သည္။  

ယခုလို အမည္ေျပာင္း သတ္မွတ္ခံရျခင္းျဖင့္ ရွမ္းနီလူမ်ဳိးစုမွာ ေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မည့္အလားအလာရွိေနေၾကာင္း ကခ်င္ျပည္နယ္၊ အင္းေတာ္ႀကီးေဒသက စုိင္းခမ္းတီ ေျပာသည္။

“အခုမွတ္ပုံတင္လုပ္တဲ့အခါ မင္းတို႔က ရွမ္းစကားလည္းမတတ္ဘဲနဲ႔ ဘာလို႔ ရွမ္း -ဗမာဆိုၿပီးထည့္ရမွာလဲ၊ ရွမ္းဗမာဆိုတာမရွိဘူး။ ရွမ္းဆိုရင္ရွမ္းေပါ့၊ ဗမာဆိုရင္ ဗမာေပါ့ဆိုၿပီး၊ အခုေတာ့ ရွမ္းနီစကားမတတ္တဲ့ရွမ္းေတြအားလုံး  ဗမာလို႔ပဲထည့္ရတယ္” ဟု ေျပာသည္။

သူက “ရွမ္းနီလူမ်ဳိး ေတြအေနနဲ႔ ဗမာလို႔ မထည့္ခ်င္ေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အာဏာကိုမဖီဆန္ႏိုင္ေတာ့ ထည့္ရတာေပါ့။ လူငယ္ေတြကလည္း ဗမာလိုပဲတတ္ၾကတဲ့အတြက္  တျဖည္းျဖည္း ကြယ္ေပ်ာက္ေတာ့မယ့္ အႏၱာရယ္နဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ေနရပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။  

ျမန္မာျပည္တြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား၏ ဘာသာစကားႏွင့္ စာေပမ်ားကို ယေန႔ထိတိုင္ တရား၀င္သင္ၾကားခြင့္မရရွိျခင္းသည္ လူမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား အျမတ္တႏိုးထားသည့္ စာေပ၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္မည့္ လမ္းစပင္ျဖစ္ေၾကာင္း တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားက မွတ္ခ်က္ေပးသည္။  

အလားတူ ရွမ္းနီလူမ်ဳိးစုမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ပြဲေတာ္မ်ားကို အာဏာပိုင္မ်ားက လြန္ခဲ့သည့္ ၅ ႏွစ္ခန္႔မွ စတင္ကာ တရား၀င္က်င္းပခြင့္ ပိတ္ပင္ျခင္းခဲ့သည့္အတြက္ လူငယ္မ်ားအၾကား ႐ိုးရာပြဲေတာ္မ်ားအေၾကာင္း သိသူရွားပါးလာေနေၾကာင္း ရွမ္းနီလူငယ္မ်ားက ဆိုသည္။  

“က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ႐ိုးရာပြဲေတာ္ဆိုလို႔ ဘာပြဲမွ မက်င္းပျဖစ္တာ အေတာ္ကို ၾကာေနပါၿပီ။ ႏွစ္သစ္္ကူးပြဲေတာ္ေတြေတာင္  မက်င္းပျဖစ္တာေတာင္ၾကာပါၿပီ။ ႐ိုးရာပြဲလမ္းသဘင္ဆိုလို႔ ဘာမွမရွိပါဘူး” ဟု စိုင္းခမ္းတီ ကဆိုသည္။

သူက “ဥပုဒ္ေန႔ေတြမွာ ၆ အိမ္၊ ၇ အိမ္စုၿပီး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ဆြမ္းကပ္တာ၊ လာတဲ့ပရိသတ္ေတြကို ဧည့္ခံေကြ်းေမြးတာမ်ဴိးေလာက္ပဲရွိေတာ့တာပါ” ဟု အင္းေတာ္ႀကီးေဒသက အေျခအေနကို ေျပာျပသည္။    

ရွမ္းနီတုိင္းရင္းသား အမ်ားစုသည္ ယခင္က တႏိုင္တပိုင္ ေရႊက်င္သည့္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္း၊ လယ္ယာလုပ္ငန္းႏွင့္ သီးႏွံစိုက္ပ်ဳိးျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ျပဳၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္  အထက္တန္းပညာေရးအဆင့္ ေက်ာ္လြန္ကာ၊ တကၠသိုလ္ဘြဲ႔ရ သူမ်ား နညး္ပါးေနေသးေၾကာင္း ကခ်င္ျပည္နယ္၊ မိုင္းနားရွမ္းရြာေနထိုင္သူ ကိုစိန္ေမာင္က ယခုလိုေျပာသည္။  

“က်ေနာ္တို႔ လူမ်ဳိးေတြက ပညာလည္းမတတ္ေတာ့ မိဘေတြလုပ္ကိုင္တဲ့ အရက္ခ်က္တာတို႔၊ ဝက္ေမြးတာတို႔၊ အခင္းစိုက္ ပ်ဳိးတာတို႔၊ လယ္ယာလုပ္ကိုင္တာတို႔ပဲ လုပ္တတ္တယ္။ လက္လုပ္လက္စားေတြပဲမ်ားတယ္။ ေလးတန္းေအာင္ရင္ၿပီးတာပဲ။ ဘာမွမလိုဘူး၊ အလုပ္လုပ္စားလို႔ရရင္ၿပီးတာပဲလို႔ ထင္တယ္ေလ” ဟု ေျပာသည္။  

႐ိုးရာစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ပြဲေတာ္၊ ဘာသာစကားအျပင္ ႐ိုးရာအ၀တ္အစားမ်ားမွာလည္း တျဖည္းျဖည္း ကြယ္ေပ်ာက္လာသည့္အတြက္ ဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္လာမ်ားကို ထိမ္းသိမ္းလိုသည့္ ရွမ္းနီေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕က အာဏာပိုင္မ်ားပိတ္ပင္ေသာ္လည္း ေႏြရာသီအားလပ္ရက္တြင္ လူငယ္မ်ားကို တတ္ႏိုင္သေရႊ႕ လက္ဆင့္ကမ္း သင္ၾကားေပးရန္ စီစဥ္ထားသည္။  

“အာဏာပိုင္ေတြက ရွမ္းနီစာဆိုတာ မရွိဘူးဆိုၿပီး၊ ပိတ္ပင္ခံရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရွမ္းနီစာေပသင္ၾကားေရးေတြကို ၿမိဳ႕နယ္တခ်ဳိ႕နဲ႔ ေက်းရြာေတြကို ဆင္းၿပီး၊ အသက္ အရြယ္မေရြး သင္ၾကားေပးေနပါတယ္” ဟု ရွမ္းနီစာသင္ၾကားေရးတြင္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနသူ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ဗန္းေမာ္ေဒသေနထိုင္သူ နန္းရွန္ဟြမ္က ေျပာသည္။  

လတ္တေလာတြင္ ရွမ္းနီစာေပသင္ၾကားေရးကို ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ဗန္းေမာ္၊ မိုးေမာက္၊ ေရႊကူေဒသတို႔တြင္ လုပ္ေဆာင္ေပးေနေၾကာင္း နန္းရွန္ဟြမ္ က ဆိုသည္။  

၁၉၉၃ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ေညာင္ႏွစ္ပင္အမ်ဳိးသားညီလာခံတြင္ ရွမ္းနီအမ်ဳိးသားလကၡဏာေဖာ္ေဆာင္ခြင့္ေပးရန္ ရွမ္းနီေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္သူ ဦးစိုင္းထိန္လင္းက အႀကံျပဳခ်က္ စာတမ္းတေစာင္ တင္သြင္းခဲ့ေသးသည္။  

စစ္အစိုးရေရးဆြဲထားသည့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒတြင္မူ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုတခ်ဳိ႕ျဖစ္သည့္ နာဂ၊ ဓႏု၊ ပအို၀္း၊ ပေလာင္၊ ကိုးကန္႔ႏွင့္ ၀’ တို႔ကို ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရတုိင္းႏွင့္ ေဒသမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးထားသည္။http://burmese.bnionline.net
လူမ်ဳိးရွိၿပီး အမည္ေပ်ာက္ေနသူမ်ား

ျမန္မာျပည္ အထက္ပိုင္းေဒသ၊ ဧရာဝတီျမစ္ႏွင့္ ခ်င္းတြင္းျမစ္ တေလွ်ာက္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ရွမ္းနီတိုင္းရင္းသား လူငယ္အမ်ားစုသည္ ကိုယ္ပိုင္စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ကန္႔သတ္ခံေနရသည့္အတြက္ မိမိကိုယ္မိမိ ရွမ္းနီ လူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိသူ နည္းပါးလာေနသည္။

ရွမ္းနီ တိုင္းရင္းမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္းရွိ ျမစ္ႀကီးနား၊ ၀ိုင္းေမာ္၊ မိုင္းနား၊ အင္းေတာ္ႀကီး၊ ဖားကန္႔၊ မိုးညွင္း၊ ဟိုပင္၊ ဗန္းေမာ္၊ မိုးေကာင္း၊ မိုးမိတ္၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းအတြင္းရွိ ကသာ၊ ၀န္းသို၊ ႏွင့္ ခ်င္းတြင္းျမစ္ တေလွ်ာက္ရွိ ပင္လည္ဘူး၊ ဗန္းေမာက္၊ ဟုမၼလင္းၿမိဳ႕ စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။

ျမန္မာျပည္ အထက္ပိုင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ေနထိုင္သူ ရွမ္းနီ လူဦးေရ စုစုေပါင္း ၅ သိန္းခန္႔ရွိၿပီး၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ကသာခ႐ိုင္တြင္ (၁၀) သိန္းခန္႔ရွိေၾကာင္း ၁၉၉၃ ခုႏွစ္၊ အမ်ဳိးသားညီခံတြင္ တင္သြင္းခဲ့သည့္ ရွမ္းနီလူမ်ဳိးစု အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပ ေရးသားထားသည္။