Showing posts with label သမိုင္း. Show all posts
Showing posts with label သမိုင္း. Show all posts

Friday, November 2, 2012

We are Rakkhapureans 16 hours ago “ကမန္ (သို႔မဟုတ္) ကုလား၀င္ေပါက္”


“အမွန္က ႏွစ္ေသာင္းေလာက္ရွိတဲ့ ကမန္လူမ်ိဳးဟာ ႏွစ္သိန္းေလာက္ျဖစ္ေနလို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုလည္း ခရီးသြားလာခြင့္ ပိတ္ပင္ထားတယ္၊ ကုလားကို ကမန္ျဖစ္ေအာင္ လ၀က ကပဲ လာဒ္စားၿပီး လုပ္ေပးေနတာ၊ ခံရတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကမန္ေတြပ
ဲ”လို႔ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္က “ကမန္”တစ္ေယာက္ BBC ေက်းတမာနဲ႔ေပဖူးလႊာက႑ကေန ၂၀၀၄-ခုႏွစ္ေလာက္က ထေအာ္တာကို ၾကားလိုက္ရေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ကိုယ္ေတြ႔ ကမန္အသြင္ေျပာင္းလဲမႈကို တင္ျပခ်င္ေနခဲ့တယ္။
ခုအေျခအေနမွာ လိုအပ္ခ်က္ကလည့္ ရွိေနၿပီမို႔ အုပ္စိုးသူအပါအ၀င္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ ျမန္မာရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူျပည္သားေတြ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ႏိုင္ေအာင္ တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
၁၉၉၂-ခုႏွစ္ ပတ္၀န္းက်င္၊ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ေတာင္ပိုင္း၊ သိမ္ေက်ာင္းရြာထိပ္မွာ ကၽြန္ေတာ္က သစ္စက္လုပ္ငန္းလုပ္ေနတယ္။ တေန႔မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔နဲ႔ ကပ္ရက္ ကုန္ေျခာက္ဆိုင္ကို ေစ်း၀ယ္ဖို႔သြားေတာ့ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ အထူးခင္မင္ရင္းႏွီးေနတဲ့ ဆိုင္ရွင္အေဒၚႀကီးက “ဒါမင္းတို႔ရခိုင္ျပည္က ကမန္လူမ်ိဳးေတြပဲ”လို႔ လူစိမ္းငါးေယာက္နဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးတယ္။
ကၽြန္ေတာ္က “မင္းတို႔ဘယ္ကလဲ”လို႔ ရခိုင္စကားနဲ႔ေမးလိုက္ေတာ့၊ လ၀က ပံုစံစာရြက္ေတြ ျဖည့္ေနသူတစ္ဦးက “ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကပါ”လို႔ ရခိုင္စကားနဲ႔ျပန္ေျပာတယ္။ “ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ဘယ္ရပ္ကြက္ကလဲ”လို႔ ထပ္ေမးေတာ့ “ေရႊဂူေတာင္ကပါ”တဲ့။ “ငါေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သားပဲ၊ ေရႊဂူေတာင္မွာ ကုလားပဲနည္းနည္းပါးပါးရွိတယ္၊ ကမန္မွမရွိတာ”လို႔ ျပန္ေျပာလိုက္ေတာ့ သူၿငိမ္သြားတယ္။ က်န္ေလးေယာက္ကို “မင္းတို႔ကေကာဘယ္ကလဲ”လို႔ ရခိုင္လိုေမးေတာ့ နားမလည္သလို ျပန္ၾကည့္ေနလို႔၊ ဗမာစကားနဲ႔ ေမးလိုက္ေတာ့လဲ နားမလည္ၾက။ ပထမဆံုး ရခိုင္လိုေျဖခဲ့တဲ့လူကိုပဲ ကုလားလိုေမးေနၾကတယ္။ အဲဒီလူက သူတို႔ကို ကုလားလိုျပန္ေျပာလိုက္ေတာ့ ေၾကာက္ေၾကာက္လန္႔လန္႔မ်က္ႏွာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေငးၾကည့္ေနၾကတယ္။ အဲဒီ ၄-ေယာက္က ရခိုင္ျပည္မွာပင္ မေနဖူးပဲ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္က တိုက္ရိုက္၀င္လာသူေတြဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္သေဘာေပါက္လိုက္တယ္။
“သူတို႔ခမ်ာ ျမန္မာစာလည္းမေရးတတ္ေတာ့ ငါကပဲဒီပံုစံေတြကို ျဖည့္ေပး၊ တို႔ေရွ႕က လ၀က နဲ႔ ဆက္သြယ္ေပး လုပ္ေနရတယ္။ လ၀က က တစ္ေယာက္ကို သံုးေထာင္က်ပ္ႏႈံးယူတယ္၊ အေဒၚ့ကိုေတာ့ လၻက္ရည္ဖိုးေလာက္ပဲေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ လာလုပ္တဲ့ ကမန္ေတြကမ်ားေတာ့ အိမ္စရိတ္ နည္းနည္းပါးပါး ကာမိတာေပါ့”လို႔ ဆိုင္ရွင္အေဒၚႀကီးကေျပာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သစ္စက္ေရွ႕မွာရွိတဲ့ လ၀က ရံုးကလူႀကီးေတြ ညဘက္မွာလည့္ အိမ္မျပန္ၾကပဲ စားၾကေသာက္ၾက၊ တရုန္းရုန္းနဲ႔ မိန္းမပ်က္ေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ပါးေနၾကတာ ဒီ၀င္ေငြေၾကာင့္ပဲလို႔ နားလည္လိုက္တယ္။
စစ္အစိုးရက ႏိုင္ငံအႏံွ႔ ၿမိဳ႕သစ္ေတြေဖၚေပးေနတယ္၊ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ေတြကိုပါ ၿမိဳ႕သစ္ေတြမွာ ေနရာခ်ထားေပးေတာ့ သန္းေခါင္စာရင္းေပ်ာက္တဲ့လူနဲ႔ မွတ္ပံုတင္မရွိတဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးဆိုေတာ့၊ သန္းေခါင္စာရင္းနဲ႔ မွတ္ပံုတင္လုပ္ေပးတာကို ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ေပါ့ေပါ့နဲ႔ လုပ္ေပးေနခဲ့တယ္။ ဒီအကြက္ကို ကုလားေတြက ေကာင္းေကာင္းအသံုးခ်ၿပီး လွိမ့္၀င္လာတာေတြ အကုန္လံုး ၿမိဳ႕သစ္ေတြမွာလာၿပီး မွတ္ပံုတင္လုပ္ၾကတယ္။ မွတ္ပံုတင္မွာမွ “ဘဂၤလီလူမ်ိဳး၊ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အဆင့္တင္မကပဲ၊ ကမန္လူမ်ိဳး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ တိုင္းရင္းသား”အထိ လုပ္ေပးလိုက္ၾကတယ္။
ၿမိဳ႕သစ္ေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာမွာ သူတို႔ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား လုပ္သြားၾကၿပီလဲ၊ ေတြးၾကည့္ၿပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္က ကမန္တစ္ေယာက္ ၂၀၀၄-ခုႏွစ္ပတ္၀န္းက်င္မွာ BBC ကေနေျပာလိုက္တဲ့အခ်ိန္ ႏွစ္သိန္းရွိေနၿပီဆိုေတာ့ ခုဆိုဘယ္ေလာက္မ်ား ရွိေနၿပီလဲ၊ ဌာနဆိုင္ရာေတြနဲ႔ ရဲ၊ စစ္တပ္ေတြထဲကို ကုလားေတြ ကမန္အေရၿခံဳၿပီး ဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ားစားစား ၀င္ေရာက္ေနရာယူထားၾကၿပီလဲ၊ စဥ္းစားမိတိုင္း တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားမိရတယ္။
ကမန္ကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ သြတ္သြင္းလိုက္တာကေတာ့ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအတည္ျပဳၿပီးမွ မဆလ အစိုးရက သတ္မွတ္လိုက္တာ။ ျမန္မာျပည္သူေတြ အကုန္လံုးကို ခ်ျပအသိေပးဖို႔ မေျပာနဲ႔ ရခိုင္ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ကိုပင္ ေမးစမ္းမၾကည့္ပဲ ထင္သလိုလုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက ရခိုင္စကားေျပာၿပီး ရခိုင္မွာ အေနၾကာလာတဲ့ ဒီကမန္လူမ်ိဳးေတြကို ခင္မင္မႈအစြဲနဲ႔ ရခိုင္ပညာရွင္တခ်ိဳ႕က မဆလ အစိုးရနဲ႔အတူ တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ လက္ခံခဲ့ေပမဲ့ ပညာရွင္အမ်ားစုနဲ႔ ရခိုင္ျပည္သူေတြက လံုး၀လက္မခံခဲ့ၾကဘူး။
လက္မခံတဲ့ ရခိုင္ပညာရွင္အမ်ားစုနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာထားကေတာ့- နံပါတ္ (၁) အခ်က္-ကမန္ဆိုတာ ၿမိဳ၊ သက္၊ ဒိုင္းနက္၊ ခမြီး၊ ရခိုင္၊ ဗမာ၊ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကရင္တို႔လို ဒီေျမ၊ ဒီေရမွာ ဘယ္အခ်ိန္ကာလကစၿပီး ေနထိုင္လာၾကသလဲဆိုတာကို မွန္းဆမႈသာျပဳႏိုင္တဲ့ တိုင္းရင္းသား စစ္စစ္မ်ိဳးမဟုတ္ပဲ၊ ၁၆၆၀-ခုႏွစ္ေလာက္မွာမွ တိုင္းတပါး အာဖကန္နစၥတန္က လာေရာက္ေနထိုင္သူေတြ ျဖစ္ေနလို႔ပဲ။
နံပါတ္ (၂) အခ်က္က ကမန္ကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီး ကုလားေတြ ရခိုင္ကိုပိုင္ဆိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားမႈေတြ သမိုင္းမွာရွိေနေတာ့ ကမန္ကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလိုက္တာဟာ ကုလားေတြအတြက္ တိုက္ကြက္ႀကီး ျဖစ္လာႏိုင္တာကို ရခိုင္ပညာရွင္အမ်ားစုနဲ႔ အသိအျမင္က်ယ္တဲ့ ျပည္သူေတြက သိထားခဲ့ၾကလို႔ဘဲ။
ထင္ခဲ့တဲ့အတိုင္း ျဖစ္လာတာပဲ။ ၁၉၉၀-ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ကမန္ကိုေရွ႕ကတင္ ကုလားေတြက ၀ိုင္းၿပီးေမးေပးခဲ့လို႔ စစ္ေတြမဲဆႏၵနယ္ေျမမွာပင္ ကမန္တစ္ေယာက္ မဲအႏိုင္ရခဲ့တယ္။
ခုျဖစ္ေနတဲ့ ရခိုင္ပဋိပကၡမွာလည္း ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ခိုး၀င္၊ တိုက္၀င္လာတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီေတြနဲ႔ဘဲ ျဖစ္ေနၾကတာမဟုတ္ပါဘူး၊ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အားလံုးနဲ႔ ျဖစ္ေနၾကတာပါလို႔ ကမၻာကို လွည့္စားခ်င္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ကုလားေတြက ကမန္ကိုပါ ျပႆနာထဲပါလာေအာင္ ဆြဲသြင္းေနတယ္။ ၈၈-ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုျမေအးစကားကို ငွားယူေျပာရရင္ “ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕အေရးကို အစၥလာမ္ဘာသာအေရး ျဖစ္လာေအာင္ ဖန္တီးေနၾကတာပါ”လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။
ကမန္ဆိုတာက အစၥလာမ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္တာကလြဲလို႔ ရခိုင္လိုေျပာၿပီး၊ ရခိုင္လိုေနၾကသူေတြ၊ ကုလားစကား(ဘဂၤလီစကား)လည့္ မတတ္ၾကဘူး။ ကုလားစာတတ္ဖို႔ကအေ၀းႀကီး၊ ကုလားေတြဟာ သူတို႔ထက္ နိမ့္က်တဲ့လူမ်ိဳးေတြလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး ကုလားနဲ႔သားေပး သမီးယူလည့္ မလုပ္ခဲ့ၾကဘူး၊ ရခိုင္ေတြနဲ႔ပဲ ရင္းႏွီးခင္မင္စြာနဲ႔ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကတယ္။

Kochan Tha September 3 at 1:45am · ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွင့္ ၿမန္မာစာ ဒြါရာသတီ-အသွ်င္ကုသလ


ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွင့္ၿမန္မာစာ ဟူေသာေဆာင္ပါးသည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွင့္။ၿမန္မာစာ မည္သို့မည္ပုံဆက္စပ္ေနသည္ကို သိရွိႏိုင္ၾကေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ၿဖင့္ ဤေဆာင္းပါးကို ေရးသားရၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွင့္ ၿမန္မာစာ ၿမန္မာစာႏွင္ရခိုင္လူမ်ိဳး ကိုမည္သည့္အခါမွ် ခြဲၿခား၍ ရလိမ့္မည္မဟုတ္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၿမန္မာစာကို ရခိုင္လူမ်ိဳးတို့က မိမိတို့၏ ကိုယ္ပိုင္စာေပ´´ အေနၿဖင့္အသိအမွတ္ၿပဳထားေသာေၾကာင့္ၿဖစ္၏။ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၿမန္မာစာဟုသတ္မွတ္ခံထားရေသာ ´အကၡရာစာေပ´´ ကို ရခိုင္လူမ်ိဳးတို့ကမိမိတို့၏ ´´ရခိုင္စာဟူ၍သာ သိေနၾကပါသည္။ စာေပကိုေရးသားသည့္အခါ၌ ရခိုင္စကားအေၿပာအသုံးအႏႈန္းၿဖင့္ေရးသားၿခင္း၊ စာေပအသုံးအႏႈန္းၿဖင့္ေရးသားၿခင္းဟူ၍သာ ခြဲၿခားထားသည္။ အကၡရာစာေပအေနၿဖင့္မူ သည္အကၡရာသည္ စာေပၿဖင့္သာေရသားေနၾကၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။ ယင္းစာအမ်ိဳးအစားကို ရခိုင္တို့က ´ရခိုင္စာ´(သို့မဟုတ္) ရကၡ၀ဏအကၡရာ´ ဟုအမည္ေပးကာေခၚေ၀ၚသမႈၿပဳေနၾကသည္ကိူလည္းေတြၿမင္ႏိုင္ပါသည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ိဳးေပါင္း´၁၃၅´မ်ိဳးရွိၾကသည့္အနက္´ၿမန္မာစာအေရးအသား´ကို မည္သည့္လူမ်ိဳးတို့က´ေရွ့ဦးစြာစတင္ေရးသား´ခဲ့ၾကသည္ကိုေလ့လာစူးစမ္းဖို့ အခ်ိန္တန္ၿပီဟု စာေရးသူယူဆပါသည္။ အကယ္၍အေၿဖမွန္ထြက္ရွိခဲ့ပါလွ်င္လည္းအားလုံးသေဘာထားၾကီးစြာၿဖင့္ လက္ခံအတည္ၿပဳေပးၾကဖို့ ကိုလည္းအႏူးအညြတ္ေမတၱာရပ္ခံလိုပ္သည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း၌ကား ေရွ့ကရခိုင္လူမ်ိဳးတို့တြင္´ရခိုင္စာ´၊ မြန္လူမ်ိဳးတို့တြင္´မြန္စာ´၊ၿပဴ(ပ်ဴ) လူမ်ိဳးတို့တြင္ ´ၿပဴ(ပ်ဴစာ)´ ဟူ၍ ကိုယ္ပိုင္စာေပအသီးသီးရွိခဲ့ၾကသည္အနက္ သည္ေဆာင္းပါးသည္ ´မြန္ႏွင္ပ်ဴစာ´ကိုေလ့လာဆန္းစစ္မႈမၿပဳေတာပဲ´ၿမန္မာစာဟုသတ္မွတ္ခံထားရေသာ´ရခိုင္စာ´ကိုသာ ႏွစ္ဖက္ႏႈိင္းယွဥ္၍ ေ၀ဖန္သုံးသပ္တင္ၿပသြားမည္ၿဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္ဖက္ႏႈိင္းယွဥ္ရာ၌ ႏွစ္ဖက္စလုံးမွ ထင္ရွာၿပီးခုိင္မာေသာ သမိုင္းဆိုင္ရာ ေခတ္ၿပိဳင္အေထာက္အထား တစ္ခုစီကိုသာထုတ္ႏႈတ္၍ ေရးသားတင္ၿပသြားပါမည္။ အေထာက္အထားရွိတိုင္း အက်ယ္တ၀င့္တင္ၿပဖို့ဆိုသည္မွာ မဂၢဇင္းက စာမ်က္ႏွာေနရာေပးႏိုင္ည္မဟုတ္ပါ။

ရခိုင္ႏွင္ၿမန္မာ ေခတ္ၿပိဳင္မႈကိုရွာၾကည့္ၿခင္း
ၿမန္မာစာေပ´ကိုေရးသားေနၾကသည့္´ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွင္ ၿမန္မာလူမ်ိဳး´´တို့၏ ေခတ္ၿပိဳင္အခ်ိန္ကာလကိုရွာၾကည့္ေသာ္ ဤသို့ေတြရ၏။
ပုမင္းအင္းေတာင္ေညာင္ရမ္းေနာင္ကုန္းေဘာင္ခုနစ္ဆက္´´ဟူေသာသေကၤတ သံေပါက္ကဗ်ာအရ ၿမန္မာလူမ်ိဳးတို့တြင္ ပုဂံေခတ္၊ပင္းယေခတ္၊ အင္း၀ေခတ္၊ေတာင္ငူေခတ္၊ေညာင္ရမ္းေခတ္၊ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ဟူ၍ေခတ္(၆)ေခတ္ ထြန္းကားခဲ့သည္ကို ေတြရွိရပါသည္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးတို့တြင္လည္း ဒြါရာ၀တီေခတ္၊ ေ၀သာလီေခတ္၊ ဓည၀တီေခတ္(ပ၊ဒု၊တ)ေခတ္၊ေ၀သာလီေက်ာက္ေလွကားေခတ္၊ ေလးၿမိဳေခတ္၊ ေၿမာက္ဦး(ပ၊ဒု၊တ)ေခတ္ဟူ၍ ေခတ္(၆)ေခတ္ထြန္းကားခဲ့သည္ကို ေတြ့ရွိႏိုင္သည္။ သို့ေသာ္အခ်ိန္ကာလ ၾကာၿမင့္ပုံၿခင္းေတာ တူႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ယင္းတို့အနက္ ၿမန္မာတို့၏ ပုဂံေခတ္ႏွင့္ ရခိုင္တို့၏ေလးၿမိဳေခတ္မွာ ေခတ္ၿပိဳင္ၿဖစ္ၾက၏။ၿမန္မာတို့ဘက္က ပုဂံ၏ထင္ရွားေသာ´ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာေခၚၿမေစတီေက်ာက္စာ´´ကိုခိုင္မာေသာအေထာက္အထားအၿဖစ္တင္ၿပမွာၿဖစ္ၿပီး၊ ရခိုင္တို့ဘက္က စစ္ေတြၿမ်ိ၊ ေခါင္းေလာင္းေက်ာင္းတိုက္ရွိ ေလးၿမိဳ့ေခတ္´ရခိုင္ဘုရင္မင္းရင္ၿဖဴ´သြန္းလုပ္ပူေဇာ္ခဲ့ေသာဘုရား၏´စမၼခဏ္းကမၼည္းစာ´ကိုခိုင္မာေသာအေထာက္အထားအေနၿဖင့္ တင္ၿပသြားမွာၿဖစ္ပါသည္။
ၿမန္မာတို့၏ ပုဂံေခတ္..
ၾကာ၊မိုး၊အံ၊ပုဂံတည္´ဟူေသာေဆာင္ပုဒ္အရ ပ်ဥ္ၿပားမင္း(ေအဒီ-၈၄၆ မွ ၈၇၈)ထိသည္ ယခုလက္ရွိ ပုဂံၿမိဳကိုတည္ခ်ိန္မွာ ေကာဇာ-၂၁၁-ခု၊ ခရစ္ေအဒီ ၈၄၉ ခုၿဖစ္၏၊ ပုဂံပ်က္ခ်ိန္ကား´ေစာမြန္နစ္မင္း´(ေအဒီ.၁၃၂၅ မွ ၁၃၆၉) လက္ထက္တြင္ၿဖစ္ေလ၏။ ပ်ဥ္းၿပားမင္းသည္ ပုဂံၿမိဳကိုတည္ေဆာက္ေနသည္အခ်ိန္တြင္ ပုဂံ၌ ´ေထရ၀ါဒဗုဒၵသာသနာ´´မေရာက္ရွိေသး၊ အလားတူ´ၿမန္မာစာ´ဟူေသာ စာေပေရးသားမႈ အတတ္ပညာသည္လည္း လုံး၀မရွိေသးသည္ကို ေတြ့ရ၏။ ပုဂံၿမိဳ့၌ ပ်ဥ္ၿပားမင္းလြန္ၿပီးေနာက္တန္နက္မင္း(ေအဒီ-၈၇၈-၉၀၆)၊ ၄င္းေနာက္ စေလငေခြးမင္း(ေအဒီ ၉၀၆-၉၁၅)၊ ၄င္းေနာက္ သိန္းခိုမင္း (ေအဒီ-၉၁၅-၉၃၁)၊၄င္းေနာက္ ေညာင္ဦးေစာရဟန္းမင္း(ေတာင္သူမင္းၾကီး)(ေအဒီ-၉၃၁-၉၆၃) ၄င္းေနာက္ ကြမ္းေဆာ္ေၾကာင္ၿဖဴမင္း(ေအဒီ-၉၆၄-၉၈၆) ၄င္းေနာက္ က်ည္စိုးမင္း(ေအဒီ-၉၈၆-၉၉၂) ၄င္းေနာက္ စုကၠေတမင္း(ေအဒီ-၉၉၂-၁၀၁၇) ၄င္းေနာက္အေနာ္ရထာမင္း(ေအဒီ-၁၀၄၄-၁၀၇၇) လက္ထက္မွ ေထရ၀ါဒဗုဒၵသာသနာကို မြန္ရဟန္းေတာ္ ရွင္အရဟံ၏အကူအညီၿဖင့္တည္ေဆာက္ခဲ့ရ၏။ ယင္းအခ်ိန္ထိ ´ပုဂံ´၌ ´ၿမန္မာစာ´´ဟူေသာအေရးအသားမရွိေသးေခ်။ မြန္လူမ်ိဳးတို့၏စာေပကိုသာ မြန္ပညာရွင္မ်ာ၏အကူအညီၿဖင့္ ေရးသားေနၾကရေလ၏။ အေနာ္ရထာမင္း လြန္ၿပီးေနာက္ ေစာလူးမင္း (ေအဒီ-၁၀၇၇-၁၀၈၄) ၄င္းေနာက္ က်န္စစ္သားမင္း (ေအဒီ-၁၀၈၄-၁၁၁၃) လက္ထက္တြင္ ´´ေဇယ်ေခတၱရာ´´အမည္ရွိေသာ သားေတာ္ ´ရာဇကုမာရ္´သည္ ပုဂံ၌´ၿမေစတီဘုရား´ကိုတည္၏။ ၿမေစတီဘုရား၌ သူ၏ကုသိုလ္ေတာ္မွတ္တမ္းကို ´ပါဋိ၊ ၿမန္မာ၊မြန္၊ၿပဴ´ ဟူ၍ ဘာသာေလးမ်ိဳးၿဖင့္ကမၼည္းစာေရးထိုးေစခဲ့ပါသည္။ ယင္းၿမေစတီဘုရားေက်ာက္စားကား ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာမ်ားအနက္ ´ေရွ့အက်ဆုံးေက်ာက္စာ´ၿဖစ္၏။ ၿမေစတီေက်ာက္စာကို သာသနာေတာ္ သကၠရာဇ္ ၁၆၅၇၊ ေကာဇာ-၄၇၅-ခု (ခရစ္ေအဒီ- ၁၁၁၃)တြင္ ေရးထိုးခဲ့ၿခင္းၿဖစ္ေၾကာင္းသိရွိရသည္။ ယင္းအခ်ိန္ထိ ပုဂံ၌´ၿပဴလူမ်ိဳး´ တို့ရွိေနေသးသည္ကိုေတြရ၏။

Friday, October 26, 2012

သန္းေခါင္စာရင္း နဲ႔ လူမ်ဳိးသတ္မွတ္ေရးျပႆနာ by ဂါ မဏိ on Friday, October 26, 2012 at 5:20pm ·

သန္းေခါင္စာရင္း နဲ႔ လူမ်ဳိးသတ္မွတ္ေရးျပႆနာ
by ဂါ မဏိ on Friday, October 26, 2012 at 5:20pm ·
၁ ၃ ၅

နအဖဟာ အရင္အစုိးရအဆက္ဆက္နဲ႔ လမ္းခြဲထြက္လာတာျဖစ္တယ္၊ အရင္အစုိးရေတြထက္သာတယ္လုိ႔ ဝါႂကြားေနေပမဲ့ ဦးႏုအစုိးရလုပ္ခဲ့တဲ့ ကမ႓ာေအးလႈိဏ္ဂူ၊ ေနဝင္းလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာစာ ေရးရာမွာ တစ္ ခု-တစ္ ေယာက္ စသျဖင့္ သုံးစြဲေရး၊ ေစာေမာင္ထြင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတုိင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ဳိး၊ ခင္ၫြန္႔ထြင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာအစ-လူသားအစ ပုံေတာင္ပုံညာက ဆိုတဲ့အယူအဆေတြကုိ ဆက္က်င့္သုံးေနပါတယ္။ အခုေဆာင္းပါးမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ တုိင္းရင္း သား ၁၃၅ မ်ဳိးတကယ္ရွိမရွိကုိ ဆန္းစစ္ေဖာ္ထုတ္သြားပါမယ္။

ပထဆုံး ကခ်င္ လူမ်ဳိးေတြကုိၾကည့္ရင္ နဝတ-နအဖက ကခ်င္ ၁၂ မ်ဳိး လုိ႔ေဖာ္ျပထားရာမွာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး ထဲက ေဆြမ်ဳိးစုကြဲ၊ ဘာသာစကားေလယူေလသိမ္းကြဲေတြကုိ သီးျခားလူမ်ဳိးအျဖစ္ ဇြတ္အတင္းျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကခ်င္ဆုိတဲ့နာမယ္နဲ႔ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး သီးသန္႔ျပထားသလုိ ဂ်င္းေဖာနာမယ္နဲ႔လည္း ျပထားျပန္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ကခ်င္ဆုိတာ အားလုံးကုိၿခံဳေခၚတဲ့နာမယ္ျဖစ္မွန္း လူတုိင္းသိေပမဲ့ နအဖဟာ လူမ်ဳိးအေရအတြက္ ေဖာင္းပြေစ ခ်င္လြန္းအားႀကီးလုိ႔ သီးသန္႔လူမ်ဳိးမဟုတ္တာကုိ အဟုတ္ႀကီးလုပ္ထည့္တာျဖစ္တယ္။ နအဖ စာရင္းထဲက ေဂၚရီ၊ ခခူ နဲ႔ ဒူးလန္းတုိ႔ဟာ ဂ်င္းေဖာအႏြယ္ကြဲေတြသာျဖစ္ၿပီး သီးျခားလူမ်ဳိးစုေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ခခူနဲ႔ဒူးလန္း ဆုိရင္ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲတခုတည္းကုိဘဲ နာမယ္ႏွစ္မ်ဳိး ေခၚထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ကခ်င္ ၁၂ မ်ဳိးထဲက တမ်ဳိးအျဖစ္ျပထားတဲ့ တ႐ုမ္းနဲ႔ဒေလာင္ ဆုိတာလည္း ရဝမ္ မ်ဳိးကြဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နအဖေျပာတဲ့ ကခ်င္ ၁၂ မ်ဳိးဟာ လက္ေတြ႔မွာ ၆ မ်ဳိးဘဲျဖစ္ပါတယ္။
နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
၁ ကခ်င္ ဂ်ိန္းေဖာ၊ မ႐ူ၊ ရဝမ္၊ လရွီ၊ အဇီး ႏွင့္ လီဆူး တုိ႔ကုိ လႊမ္းျခံဳေခၚေဝၚသည့္အမည္
၂ တ႐ုမ္း ရဝမ္မ်ဳိးႏြယ္စု
၃ ဒေလာင္ ရဝမ္မ်ဳိးႏြယ္စု
၄ ဂ်ိန္းေဖာ ၁ ဂ်ိန္းေဖာ (ေဂၚရီ၊ ခခူ၊ ဒူးလန္း ႏွင့္ အျခားမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားပါဝင္)
၅ ေဂၚရီ ဂ်ိန္းေဖာမ်ဳိးႏြယ္စု
၆ ခခူ ဂ်ိန္းေဖာမ်ဳိးႏြယ္စု
၇ ဒူးလန္း ဂ်ိန္းေဖာမ်ဳိးႏြယ္စု
၈ မ႐ူ (ေလာ္ေဝၚ) ၂ မ႐ူ
၉ ရဝမ္ ၃ ရဝမ္ သုိ႔မဟုတ္ ႏုံး (ဒေလာင္၊ တ႐ုမ္း ႏွင့္ အျခားမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားပါဝင္)
၁ဝ လရွီ (လခ်ိတ္) ၄ လရွီ
၁၁ အဇီး ၅ အဇီး သုိ႔မဟုတ္ ဇုိင္ဝါး
၁၂ လီဆူး ၆ လီဆူး သုိ႔မဟုတ္ ေယာယင္ သုိ႔မဟုတ္ လီေရွာ
၁၂ စုစုေပါင္း ၆ စုစုေပါင္း

Wednesday, October 17, 2012

ရခိုင္လူမ်ိဳး ေနာက္ခံ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင္႔ ေပၚေပါက္လာပံု/by ဦးဦး ေမွာ္ဆရာ


ေသခ်ာတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ က်ေနာ့္ အျမင္မွားယြင္းေၾကာင္း ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အရည္အခ်င္းရွိေၾကာင္း ျပပါ

ဦးဦး ေမွာ္ဆရာ

ေမးလ္တစ္ေစာင္မွာ ေျပာထားတဲ့အခ်က္တစ္ခ်က္ကို ပံုျပင္ပါလို႔ က်ေနာ္ ျငင္းလိုက္တာကို မေက်နပ္တဲ့ မည္သူမဆို
အေထာက္အထားျဖင့္ ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးႏိုင္သည္ ။ ၂၁ ရာစု ပညာေခတ္ၾကီးမွာ ဒီလိုေျပာတာမေက်နပ္ဘူးကြ လို႔
အရူးတစ္ေယာက္လိုေအာ္ဟစ္ေနမဲ့အစား ေသခ်ာတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ က်ေနာ့္ အျမင္မွားယြင္းေၾကာင္း
၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အရည္အခ်င္းရွိေၾကာင္း ျပပါ ။

မူရင္းပို႔စ္

ရခိုင္လူမ်ိဳး ေနာက္ခံ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင္႔ ေပၚေပါက္လာပံု
======
ရခို္င္ဆိုေသာ စကားသည္ ပါဠိ စကားမွ ဆင္းသက္လာသည္။ ရကၡိတ (အမ်ိဳးကို
ေစာင့္ေရွာက္သူ) ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။

ပ်ဴ ႏွင့္အႏြယ္တူ ကမ္းယံ လူမ်ိဳးမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံဧရာ၀တီျမစ္၀ွမ္း
ေဒသဘက္ သို့၀င္ေရာက္သည့္ အခ်ိန္ကာလ ေလာက္မွာပင္ အေနာက္တိဗက္အႏြယ္၀င္
အျခား လူမ်ိဳးစုမ်ားသည္လည္း ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္း ေဒသမ်ားသို႔
့အိႏၵိယႏိုင္ငံ အေရွ႔ပိုင္းေဒသ မ်ားဘက္မွ ၀င္ေရာက္လာၾကသည္။
ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္းေဒသႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ သမိုင္းမ်ားကို ေလ့လာသည့္ အခ ါ
ေရွးအက်ဆံုး မင္းဆက္မ်ားႏွင့္ တိုင္းျပည္ နယ္ပယ္မ်ားသည္
စစ္ေတြပတ္၀န္းက်င္ ေဒသတ၀ိုက္ေလာက္တြင္ အေျခခံသည္ကို
အမ်ားဆံုးေတြ႔ရွိရသည္။

Saturday, October 6, 2012

ေခတ္စကား၊ ေခတ္တရား၊ ေခတ္ဓား နားမလည္ရင္ နားျပတ္လိမ့္မယ္ လည္ျပတ္မယ္/ Posted by admin on July 26, 2012ဟံသာဝတီ ဦးဝင္းတင္

ဒီေန႔ က်ဳပ္အသက္ ၈၃ ႏွစ္ ရွိၿပီ။ ႏွစ္ေပါင္း ၆ဝေက်ာ္ ၇ဝ နီးပါး ေလာက္က အေၾကာင္းေတြကို တခါတခါ ျပန္ေတြးမိ တယ္။ တျပည္လံုး ယူက်ဳံးမရ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ေန႔။ အေမွာင္ႀကီး က်ခဲ့တဲ့ေန႔။ က်ဳပ္ အသက္ ၁၇ ႏွစ္သားေလာက္ရွိၿပီ။ တကၠ သိုလ္ဝင္တန္း တက္ေနတယ္။ တုိင္းျပည္ႀကီး ဒုကၡေရာက္ၿပီဆိုတာ သိတယ္။ က်ဳပ္တုိ႔ ေတာၿမိဳ႕ေလးလည္း ငရဲက်ၿပီဆုိ တာ သိတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ လုပ္ႀကံခံၾကရတယ္။ တုိင္းျပည္ ဒုကၡေရာက္ၿပီေပါ့။ ဒီေလာက္ေတာ့ က်ဳပ္ သေဘာေပါက္ခဲ့တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ကို လုပ္ႀကံသူေတြထဲမွာ က်ဳပ္တို႔ ၿမိဳ႕သား တေယာက္ပါေနတယ္။ က်ဳပ္ထက္ အ သက္ ၅ ႏွစ္ပဲ ႀကီးတဲ့သူ။ ေက်ာင္းေနဖက္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ က်ဳပ္နဲ႔အတူ ျပည္သူ႔ ရဲေဘာ္အဖြဲ႔ဝင္။
က်ဳပ္တို႔ ေတာၿမိဳ႕ကေလးက ေသးေသးေလး။ ဒါေပမယ့္ သူနဲ႔က်ဳပ္ မရင္းဖူး။ ေကာင္းေကာင္းေတာ့ သိတာေပါ့။ သူက ဂ်ပန္ေခတ္ တပ္မေတာ္သားေဟာင္း။ စစ္ႀကီးၿပီးသြားေတာ့ က်ဳပ္လိုပဲ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ အဖြဲ႔ဝင္။ ေက်ာင္းဘင္ခရာ တီး ဝိုင္းေတြ ဘာေတြမွာ ေခါင္းေဆာင္ပါတဲ့သူ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကိုလည္း အလြန္ ၾကည္ညိဳ ကိုးကြယ္သူ။ လူက ကိုယ္ လံုးေတာင့္ေတာင့္ ႐ုပ္ေျဖာင့္ေျဖာင့္။

ခင္ေမာင္ရင္၊ သုခ၊ စိန္ႀကီး၊ ရန္ႀကီးေအာင္