Showing posts with label သမိုင္း. Show all posts
Showing posts with label သမိုင္း. Show all posts

Tuesday, April 23, 2013

ကရင္မ်ား ပဌမဆံုးအၾကိမ္ျမန္မာျပည္ထဲသို ့၀င္ေရာက္လာျခင္း

Saw Htoo shared Phlonetherdwae Karenization's photo.
ကရင္မ်ား ပဌမဆံုးအၾကိမ္ျမန္မာျပည္ထဲသို ့၀င္ေရာက္လာျခင္း

    ဘီစီ-၁၁၃၄ ႏွင့္ ဘီစီ-၁၁၂၂ ခု ႏွစ္မ်ားအၾကားတြင္ တရုတ္ျပည္တြင္ တရုတ္ဘုရင္ ႃေခ်ာင္ဆင္႗ (Chaw Hsin)အုပ္စိုးလွ်က္ရွိသည္။၄င္းဘုရင္ အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ကာလအတြင္း ေကာင္းမြန္သည့္စိတ္ထားႏွင့္ စည္းကမ္းမရွိေသာေၾကာင့္ ၄င္း၏အုပ္စိုးမွဳေအာက္တြင္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအား အၾကီးအက်ယ္ ဒုကၡေပးလွ်က္ရွိသည္။ ၄င္း၏တိုင္းျပည္ပတ္ပတ္လည္တၤင္ေနထိုင္လွ်က္ရွိေသာတိုင္းသူျပည္သားမ်ားကိုဖိႏွိပ္လွ်က္ရွိရာ အတင္းေမာင္းထုတ္ျခင္း၊ မိမိ၏လူမ်ိဳးတိုင္းျပည္သား အျဖစ္အတင္းအဓမၼျပဳလုပ္လွ်က္ရွိ္ေလသည္။(ပါေမာကၡ ဒဗလ်ဴ အီး-စူေဟးလ္ ေရးသည့္ တရုတ္ျပည္၏ရာဇဝင္ (၁၉၂၉၊ စာမ်က္ႏွာ ၈ ႏွင့္၉ ကိုရွဳ ပါ)။ဆရာခ်ားလ္(စ္) ကုစလပ္(ဖ္)ေရး-တရုတ္ျပည္ရာဇဝင္အက်ဥ္း အတြဲ ၁- ၁၉၃၄၊ ႏွာ-၁၆၂ - ၁၆၆ကိုလဲရွဳပါ။) 
HISTORY OF CHINA-1929 PG,.8-9 BY PROFESSER W.E.SOOTHILL AND ALSO A SKETCH OF CHINA HISTORY-ANCIENT AND MODERN ETCL,VOLUME 1, 1934,PG,.162 - 166 BY REV,.CHARLES GUTZATT.


က်္ ဘုရင္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳေအာက္တြက္ အလြန္ဆိုးရြားလွေသာေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္ပတ္ပတ္လည္တြင္ေနထိုင္ၾကေသာကရင္မ်ားႏွင့္တရုတ္ျပည္တြင္းေနထိုင္ၾကေသာကရင္အခ်ိဳ ့သည္၄င္းဖိႏွိပ္မွဳကိုမခံႏိုင္ၾကေတာ ့ေသာေၾကာင့္ဘီစီ-၁၁၂၈ တြင္ ၄င္းတို ့သည္ တရုတ္ျပည္၏ ေတာင္ဘက္ႏွင့္အေနာက္ေတာင္ဘက္ အရပ္သို ့ ေရႊ ့ေျပာင္းသြားၾကသည္။ထိုေနာက္၄င္းတို ့သည္တိုင္းျပည္သစ္ တျပည္အတြင္းသို ့ဘီစီ၁၁၂၅တြင္၀င္ေရာက္ေနထိုင္ၾကေလသည္။၄င္းတို
 ့၀င္ေရာက္ေနထိုင္ၾကသည့္ေနရာမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ေလသည္။


ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို ့သည္ တရုတ္ျပည္မွ အုပ္စု(၃)စုခြဲျပီး လမ္း(၃) လမ္းျဖင့္ အုပ္စုတစုကို တစ္လမ္း၊(၃)ႏွစ္အတြင္းထြက္ ခြါလာၾက သည္။ ပဌမအုပ္စုမွာ-မဲေခါင္ျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္း ဆင္းလာၾကသည္။ ၄င္းတို ့သည္  ေတာင္ဘက္သို ့တဆင့္ျပီးတဆင့္ ေရႊ ့ေျပာင္းလာၾကရာ ပဌမဦးဆံဳး၄င္းတို ့သည္ယခုေတာကီးဟုေခၚေသာ ေနရာတြင္၀င္ေရာက္ေနထိုင္ၾကေလသည္။ထိုမွတဆင့္၄င္းတို ့သည္ယခုထိုင္းႏိုင္ငံသို ့၀င္ေရာက္ေနထိုင္ၾကသည္။ ထိုေနာက္ ဆက္လက္ေရႊ ့ေျပာင္းသြားၾကရာ ယခု ကေမၻာဒီယားႏိုင္ငံပင္လယ္ကမ္းစပ္သို ့ေရာက္သြားၾကေလေတာ ့သည္။၄င္းတို ့ေရႊ ့ေျပာင္းေနထိုင္ခဲ့သည့္ေနရာမ်ားမွာ ယခု ေလာ၊ ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီယားႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကေလသည္။


ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္အနည္းငယ္အၾကာတြင္ ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ားကလည္း ကရင္မ်ားဆင္းသက္လာၾကသည့္ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း အမ်ားအျပားေျပာင္းေရႊြ ့ဆင္းသက္လာၾကသည္။ကရင္တို ့သည္ ေနာက္တြင္ေျပာင္းေရႊ ့လာၾကေသာရွမ္းမ်ား၏္ဖိအားကိုခံေနၾကရေလသည္။သို ့ေသာ္၄င္းတို ့သည္ပင္လယ္ကမ္းစပ္သို ့ ေရာက္ရွိျပီးျဖစ္သျဖင့္ဆက္သြားရန္မျဖစ္ႏိုင္ေတာ ့ေခ်။ယင္းေၾကာင့္၄င္းတို ့သည္ ေနာက္ျပန္လွည့္ကာမယ္နမ့္ ျမစ္အတိုင္းျပန္ရ်္ဆန္တက္လာၾကေတာ ့သည္။ယင္းကဲ့သို ့ျမစ္ဖ်ားဘက္သို ့တဆင္ျပီးဆင့္ဆန္တက္လာၾကရာ ေနာက္ဆံုးမယ္ ့ပင္ ျမစ္ရွိရာ ေနရာသို ့ေရာက္လာၾကသည္။ထိုအခါ မယ့္ပင္ ျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္းဆန္တက္ျပန္ရာ မယ့္ပင္ျမစ္ဖ်ား မေရာက္ခင္ တေနရာတြင္ စခန္းခ် ေနထိုင္ၾကေလသည္။ က်္ ေနရာကား - ယခုခ်င္းမိုင္ဟုေခၚေသာ ျမို ့ပင္ျဖစ္သည္။ ခ်င္းမိုင္းသည္ ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ အစုစုတို ့ စုစည္းေနထိုင္လာရာေနရာျဖစ္သည္။ထို ့ေၾကာင့္ ခ်င္းမိုင္သည္ တခ်ိန္က ကရင္လူမ်ိဳးတို ့၏ ျမို ့ေတာ္ျဖစ္လာေလသည္။ ကရင္တို ့ ခ်င္းမိုင္တြင္ေနထိုင္စဥ္ ရွမ္းလူမ်ိဳးႏွင့္ မၾကာခဏ တိုက္ခိုက္ၾကသည္။ တခါတရံတြင္ ကရင္မ်ားကတိုက္ပြဲတြင္အႏိုင္ရျပီး တခ့တရံ ရွမ္းက အႏိုင္ရသည္။ သို ့ရာတြင္ ေနာက္ဆံုးမွာ ကရင္မ်ားအားရွမ္းမ်ားက အႏိုင္ယူတိုက္ခိုက္ႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ထိုအခါ ကရႈ္တို ့သည္ ခ်င္းမိုင္မွထြက္ေျပးၾကရျပီး ပတ္၀န္းက်င္အႏွံ့အျပား ေနရာမ်ားသို ့ ပ်ံ ့ႏွံ ့ေရာက္ရွိၾကေလေတာ ့သည္။ယင္းေၾကာင့္ယခုအခ်ိန္တြင္ ကရင္မ်ားသည္မယ့္စရင္၊ဖါပြန္၊လူေသာခို၊လယ္မူထိစသည္ေတာင္ေပၚေဒသ လွ်ိဳေျမာင္အရပ္မ်ားတြင္ပ်ံ့ႏွံ ့ေနထိုင္လွ်က္ရွိသည္ကို ေတြ ့ၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္။အခ်ိဳ ့တို ့မွာ ယခုေဘာ္နီယိုက်ြန္းဟုေခၚေသာ က်ြန္းအထိပ်ံ ့ႏွံ ့ေရာက္ရွိၾကေလသည္။


ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို ့သည္ ဒုတိယအသုတ္ ယူနန္ျပည္နယ္မွ ထြ့က္ခြာလာၾကျပီးေရႊလီ ျမစ္လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း စံုဆင္းလာၾကရာ ယခုအေခၚ ျမန္မာျပည္အတြင္းသို ့၀င္ေရာက္ၾကေလသည္။ေရႊလီျမစ္ေျမျပန့္ေဒသတြင္ ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ား ေနထိုင္ၾကျပီးျဖစ္သျဖင့္ ကရႈ္လူမ်ိဳးတို ့သည္ ဆက္လက္ျပီး ဃဲ၀ါး ျမစ္အတိုင္းဆင္းသြားၾကေလသည္။၄င္းေနာက္ဃဲ၀ါးျမစ္ ကမ္းေဘးရွိေျမျပန့္ ေဒသတြင္ေနထိုင္ၾကေလသည္။ပဌမဦးဆံုးမိုးကုတ္နယ္အတြင္းေနထိုင္ၾကသည္။ကာလၾကာရွည္စြာ ထိုေနရာတြင္ေနထိုင္ၾကသျဖင့္ ရပ္ရြာမ်ားတိုးမ်ားလာေလသည္။၄င္းတို ့၏သူၾကီး ဖူးဃဲ၀ါး ေနသည့္ ရြာမွာ   ျမစ္ကမ္းေဘးတြင္ရွိသည္။က်္ရြာကို ၄င္းတို ့ျမို ့အျဖစ္ တည္ေထာင္ၾကေလသည္။က်္ ျမို ့ကိုလည္းေနာက္ပိုင္းတြင္ ႃတေကာင္း႗ ဟုယခု အမည္တြင္လာေလသည္။ ယခုထိတိုင္လည္းေခၚၾကပါသည္။ ဃဲ၀ါးျမစ္ကိုမူအခ်ိန္ကာလၾကာျမင့္စြာေရႊ ့လ်ား ျပီးေနာက္ႃေပႅကႅိဳ႗(ကရင္လို)ဟုေျပာင္းလဲေခၚၾကသည္။တနည္းအားျဖင့္ဧရာ၀တီျမစ္ဟုယခုေခၚေသာျမစ္ျဖစ္လာသည္။ဃဲ၀ါး အား တေကာင္းဟုျပန္ေခၚရေသာအေၾကာင္းရင္မွာ-ဃဲ၀ါးျမို ့အား တေကာင္းျမိဳ ့ ႏွင့္ ဃဲ၀ါး ကႅိဳ (ဃဲ၀ါးျမစ္)အား ပေလးကလို (ဧရာ၀တီျမစ္အျဖစ္ျပန္ေခၚရသည့္အေၾကာင္းရင္းမွာ=ကရင္လူမ်ိဳးႏွင့္ရွမ္းလူမ်ိဳးတို ့သည္ ၄င္းတို ့ေနထိုင္ရာတိုင္းျပည္ႏွင့္ နယ္ေျမမ်ားတခုႏွင့္တခု ဆက္စပ္လွ်က္ရွိသည္။ယခုကဲ့သို့ေနထိုင္ၾကသည္မွာအခ်ိန္ၾကာျမင့္လွျပီျဖစ္ပါသည္။၄င္းတို ့သည္ကုန္ပစၥည္းအေရာင္းအ၀ယ္မ်ား အျပန္အလွန္မွီခိုလွ်က္ ရွိေနၾကသည္။ကရင္တို ့သည္ ဖားရုပ္ပါစည့္စည္အား အျမတ္တႏိုး ထားသည္ကို ရွမ္းလူမ်ိဳးတို ့သိသျဖင့္ ၄င္းတို ့သည္ ဖားသည္မ်ားအား ယူနန္ျပည္နယ္တြင္သြားေရာက္၀ယ္ယူကာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကိုျပန္ လည္ေရာင္းခ်ေလသည္။ရွမ္းလူမ်ိဳးတို ့သည္ ဖားစည္ မ်ားကိုကရင္လူမ်ိဳး မ်ားအား ျပန္လည္ေရာင္းခ်ႏိုင္ရန္ အတြက္ ေလွျဖင့္ တင္ေဆာင္ လာၾက သည္။ ဃဲ၀ါးျမို ့ကိုေရာက္လာၾကေသာအခါ ေလွမ်ား အားေလွဆိပ္တြင္ ဆိုက္ကပ္ေစျပီးပါလာသည့္ဖားစည္မ်ားကိုကရင္မ်ားအားေရာင္းခ်ၾကေလ  သည္။ ၄င္းတို ့ေလွမ်ားဆိုက္ကပ္သည့္ေလွဆိပ္အား ႃတုေကာ ႗ ဟုေခၚၾကသည္။တု-ဆိုသည့္ရွမ္းလို စကား၏္အဓိပၸာယ္မွာႃဆိပ္ကမ္း႗ ဟုအဓပၸာယ္ရျပီး ႃေကာ႗ ဆိုသည္မွာ  ႃဖားသည္႗ျဖစ္သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ႃတုေကာ႗ဆိုသည့္ အဓိပၸာယ္မွာဖားစည္ဆိပ္ကမ္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ဖားစည္မ်ားေရာင္းခ်ရာေနရာျဖစ္ပါသည္။ထိုနည္းအတူ ဃဲ၀ါးျမို ့ဟုေခၚၾကျခင္းမွာ ကရင္လူမ်ိဳးတို ့သာေခၚၾကျခင္းျဖစ္သည္။သို ့ေသာ္ ရွမ္းတို ့က က်္ ျမို ့ကို တုေကာ ဟုေခၚသည္။ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားကရွမ္း လူမ်ိဳး မ်ားေခၚသကဲ့သို ့ လိုက္ေခၚၾကရာ ရွမ္းကဲ့သို ့ပီပီသသမေခၚႏိုင္သျဖင့္ တုေကာ မွ ေနာက္ဆံုး တေကာင္း ဟူရ်္ ယခုထိတိုင္ တြင္က်န္ခဲ့ေလသည္။ သို ့ရာတြင္ ျမစ္ကိုမူ အဘိုးဃဲ၀ါး၏အမည္ျဖင့္မွည့္ေခၚထားေသာေၾကာင့္ ဃဲ၀ါးျမစ္ဟုေခၚတြင္ေလသည္။ျမစ္၏ေအာက္ပိုင္းကိုမူ ျမစ္၏ေအာက္ပိုင္းကိုမူ အဘိုးပေလး ၏အမည္ျဖင့္ မွည့္ေခၚထားျပန္ရာ ပေလျမစ္ဟုတြင္က်န္ ခဲ့ေလသည္။ က်္ အေၾကာင္းမွာမူ အဘိုးဃဲ၀ါးသည္ ကရႈ္လူမ်ိဳးမ်ားအား ပထမပိုင္းတြင္ ျမန္မာျပည္ဟုေခၚေသာ ယခုတိုင္းျပည္ထဲသို့ေရာက္ေအာင္ ကြတ္ကဲ ေခါင္းေဆာင္ျပီးပို ့ေဆာင္လာခဲ့သူျဖစ္သည္။အဘိုးပေလးမွာမူ ကရင္တို ့ျမန္မာျပည္တြင္းသို ့ေရာက္လာျပီးေနာက္မွေအာက္ဖက္သို ့စံုဆင္းရာ ကရင္တို ့ကို ကြပ္ကဲေခါင္းေဆာင္ခဲ့သူတေယာက္ျဖစ္ပါသည္။ထို့ေၾကာင့္ ကရင္ထံဳးစံအေခၚအရ ယခုဧရာ၀တီျမစ္၏နာမည္မွာ၂မ်ိဳးျဖစ္ေန ျခင္းျဖစ္ သည္။ျမစ္အထက္ပိုင္းအား ဃဲ၀ါးျမစ္ဟုေခၚျပီးျမစ္ေအာက္ပိုင္းကိုမူ ပေလးျမစ္ဟုေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ေနာက္ပိုင္းအခ်ိန္မ်ားၾကာေညာင္းလာေသာအခါ ကရင္တို ့သည္အထက္ပိုင္းတြင္ မေနၾကေတာ့ဘဲ ေအာက္ပိုင္းသို ့ အားလံဳးေရႊ ့ေျပာင္းေရာက္ရွိလာၾကေလသည္။ထို ့ေၾကာင့္ဧရာ၀တီျမစ္အထက္ပိုင္း မူလအမည္ႃဃဲ၀ါးကလို႗ မွာတေျဖေျဖးတိမ္ေကာပေပ်ာက္လာျပီး က်္ ဧရာ၀တီျမစ္ၾကီးကို ႃပေလကလို႗ ဟူ ရ်္သာအသိမ်ားလာၾကေလေတာ ့ သည္။ေနာက္ဆံဳးတြင္ က်္ဧရာ၀တီျမစ္ၾကီးကို ပေလကလို ဟူရ်္သာ တြင္က်န္ရစ္ေလေတာ ့သည္။သို့ေသာ္ မြန္၊ဗမာမ်ားက က်္ ျမစ္ကိုကုလားမ်ားေခၚသကဲ့သို ့ အဂၤလိပ္မ်ားနည္းတူ ဧရာ၀တီျမစ္ ဟူရ်္သာ ယေန ့ထက္တိုင္ေခၚၾကေလေတာ ့သည္။ တေကာင္းႏွင့္ဧရာ၀တီျမစ္အေၾကာင္းျပီး၏)
ကရင္မ်ား ပဌမဆံုးအၾကိမ္ျမန္မာျပည္ထဲသို ့၀င္ေရာက္လာျခင္း

ဘီစီ-၁၁၃၄ ႏွင့္ ဘီစီ-၁၁၂၂ ခု ႏွစ္မ်ားအၾကားတြင္ တရုတ္ျပည္တြင္ တရုတ္ဘုရင္ ႃေခ်ာင္ဆင္႗ (Chaw Hsin)အုပ္စိုးလွ်က္ရွိသည္။၄င္းဘုရင္ အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ကာလအတြင္း ေကာင္းမြန္သည့္စိတ္ထားႏွင့္ စည္းကမ္းမရွိေသာေၾကာင့္ ၄င္း၏အုပ္စိုးမွဳေအာက္တြင္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအား အၾကီးအက်ယ္ ဒုကၡေပးလွ်က္ရွိသည္။ ၄င္း၏တိုင္းျပည္ပတ္ပတ္လည္တၤင္ေနထိုင္လွ်က္ရွိေသာတိုင္းသူျပည္သားမ်ားကိုဖိႏွိပ္လွ်က္ရွိရာ အတင္းေမာင္းထုတ္ျခင္း၊ မိမိ၏လူမ်ိဳးတိုင္းျပည္သား အျဖစ္အတင္းအဓမၼျပဳလုပ္လွ်က္ရွိ္ေလသည္။(ပါေမာကၡ ဒဗလ်ဴ အီး-စူေဟးလ္ ေရးသည့္ တရုတ္ျပည္၏ရာဇဝင္ (၁၉၂၉၊ စာမ်က္ႏွာ ၈ ႏွင့္၉ ကိုရွဳ ပါ)။ဆရာခ်ားလ္(စ္) ကုစလပ္(ဖ္)ေရး-တရုတ္ျပည္ရာဇဝင္အက်ဥ္း အတြဲ ၁- ၁၉၃၄၊ ႏွာ-၁၆၂ - ၁၆၆ကိုလဲရွဳပါ။)
HISTORY OF CHINA-1929 PG,.8-9 BY PROFESSER W.E.SOOTHILL AND ALSO A SKETCH OF CHINA HISTORY-ANCIENT AND MODERN ETCL,VOLUME 1, 1934,PG,.162 - 166 BY REV,.CHARLES GUTZATT.


က်္ ဘုရင္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳေအာက္တြက္ အလြန္ဆိုးရြားလွေသာေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္ပတ္ပတ္လည္တြင္ေနထိုင္ၾကေသာကရင္မ်ားႏွင့္တရုတ္ျပည္တြင္းေနထိုင္ၾကေသာကရင္အခ်ိဳ ့သည္၄င္းဖိႏွိပ္မွဳကိုမခံႏိုင္ၾကေတာ ့ေသာေၾကာင့္ဘီစီ-၁၁၂၈ တြင္ ၄င္းတို ့သည္ တရုတ္ျပည္၏ ေတာင္ဘက္ႏွင့္အေနာက္ေတာင္ဘက္ အရပ္သို ့ ေရႊ ့ေျပာင္းသြားၾကသည္။ထိုေနာက္၄င္းတို ့သည္တိုင္းျပည္သစ္ တျပည္အတြင္းသို ့ဘီစီ၁၁၂၅တြင္၀င္ေရာက္ေနထိုင္ၾကေလသည္။၄င္းတို
့၀င္ေရာက္ေနထိုင္ၾကသည့္ေနရာမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ေလသည္။


ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို ့သည္ တရုတ္ျပည္မွ အုပ္စု(၃)စုခြဲျပီး လမ္း(၃) လမ္းျဖင့္ အုပ္စုတစုကို တစ္လမ္း၊(၃)ႏွစ္အတြင္းထြက္ ခြါလာၾက သည္။ ပဌမအုပ္စုမွာ-မဲေခါင္ျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္း ဆင္းလာၾကသည္။ ၄င္းတို ့သည္ ေတာင္ဘက္သို ့တဆင့္ျပီးတဆင့္ ေရႊ ့ေျပာင္းလာၾကရာ ပဌမဦးဆံဳး၄င္းတို ့သည္ယခုေတာကီးဟုေခၚေသာ ေနရာတြင္၀င္ေရာက္ေနထိုင္ၾကေလသည္။ထိုမွတဆင့္၄င္းတို ့သည္ယခုထိုင္းႏိုင္ငံသို ့၀င္ေရာက္ေနထိုင္ၾကသည္။ ထိုေနာက္ ဆက္လက္ေရႊ ့ေျပာင္းသြားၾကရာ ယခု ကေမၻာဒီယားႏိုင္ငံပင္လယ္ကမ္းစပ္သို ့ေရာက္သြားၾကေလေတာ ့သည္။၄င္းတို ့ေရႊ ့ေျပာင္းေနထိုင္ခဲ့သည့္ေနရာမ်ားမွာ ယခု ေလာ၊ ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီယားႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကေလသည္။

Saturday, February 2, 2013

ကရင္လူမ်ဳိးဆင္းသက္လာျခင္း

ဗမာအမ်ဳိးသား အစည္းအရံုး and နႏၵ ထြန္း shared Knowledge Library .'s photo.
ကရင္လူမ်ဳိးဆင္းသက္လာျခင္း
=================
ကရင္ဟူေသာအမည္ကို ျမန္မာတို႔က ေခၚေ၀ၚေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ အဓိပၸာယ္ႏွင္႔ အရင္းအျမစ္ အတိအက်ကိုမႈ မၾကံဆႏုိင္ေပ။ ''ကမ္းယံ'' ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ေဗာ္ညိဳညြန္းရွိ ''ဒယက္'' လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏အမည္ ''ကယန္'' ဟူေသာေ၀ါဟာရ တိဗက္ျမန္မာအစု၀င္တို႔ တရုတ္ျပည္တြင္ရွိစဥ္ ေခၚေ၀ၚသည္႔ ''ခ်န္'' ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွ ဆင္းသက္လာသည္႔ အမည္ျဖစ္လိမ္႔မည္ဟု အသီးသီးယူဆၾကသည္။
(ျမန္မာစြယ္စံုက်မ္း အတြဲ-၁)

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ မူလအစမ်ဳိးႏြယ္ဆက္သြယ္ပံုမ်ားကို သုေတသီတို႔က အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံု မွန္းဆေျပာဆို ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကသည္။ ဘာသာစကားေျပာဆိုမႈ ရုိးရာဓေလ႔ ယံုၾကည္မႈဆိုင္ရာ အယူ၀ါဒ ေရွးေဟာင္းေတးကဗ်ာ၊ လကၤာႏွင္႔ ေတးသီခ်င္း၊ ပံုျပင္၊ ဒ႑ာရီမ်ား ေရွးလူႀကီးမ်ား ဆိုစမွတ္စကားအေပၚတြင္ အေျခခံ၍ ေလ႔လာၿပီး ေတြးေခၚမွန္းဆၾကသည္။

ဆာ အာသာဖဲယား (Sir Arthure Phayre) ဆိုသူက ေရွးအခါက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ႔ၾကေသာ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္ လူမ်ဳိးသံုးမ်ဳိးအနက္ ''ကမ္းယံ'' ဟူေသာ လူမ်ဳိးအမည္မွာ ကရင္ဟူေသာအမည္သို႔ ေျပာင္းလဲေခၚဆိုလာသည္ဟု ဆိုသည္။

အေမရိကန္ သာသနာျပဳ ေဒါက္တာ ဖရန္႔ေမဆန္ (Dr. Francis Manson) က ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ ေဟျဗဲ (Hebure) လူမ်ဳိးႏွင္႔ ဆက္သြယ္ၿပီးေပ်ာက္ဆံုးေနေသာ ေဟျဗဲအႏြယ္၀င္မ်ား ျဖစ္ဟန္တူသည္ဟု အဆိုျပဳသည္။ ထိုအယူအဆကိုေဒါက္တာ ေမဆန္ကပင္ ပယ္ဖ်က္ခဲ႔ျပန္ၿပီး ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ေျပာဆိုေသာစကားကို ဆန္းစစ္ျပန္ရာ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ တရုတ္လူမ်ဳိးတို႔၏ အကိုင္းအခက္ျဖစ္မည္ဟု မူလအယူအဆကို ျပင္ဆင္ခဲ႔ျပန္ပါသည္။

မစၥတာ ေဂ်အာလိုဂန္ (Mr, J.R Logan) က ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ေျပာဆိုေသာစကားသည္ ဧရာ၀ဒို ျဗမၼာပုတ္တရန္ စကားအုပ္စုတြင္ ပါ၀င္ၿပီး ေတာင္ပိုင္းသို႔အေရာက္တြင္ တရုတ္ဘာသာစကား လြမ္းမိုးျခင္းခံရသည္ဟု အဆိုျပဳျပန္ပါသည္။

တစ္ဖန္ မစၥတာကားလ္ဘုန္း (Mr.Colrnhoun) က သူေရးသည္႔ (Amongest The Shans) စာအုပ္တြင္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ အာရွတိုက္ အလယ္ပိုင္းရွိ ေရွးေဟာင္း ''တိတ္'' (Tek) သို႔မဟုတ္ တုတ္ (Tok) လူမ်ဳိးမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ဆိုျပန္ပါသည္။

သာသနာျပဳ မစၥတာ ခေရာ႔စ္ (Mr.Cross) ကလည္း ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေရွ႔ေတာင္ပိုင္း မုတၱမပင္လယ္ေကြ႔ တစ္၀ိုက္တြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ မူလတိုင္းရင္းသားျဖစ္သည္ဟု အဆိုျပဳထားျပန္ပါသည္။

တစ္ဖန္ေမဂ်ာအင္ရီေက (Maj Enriquez) ကလည္း ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ထိုင္းတရုတ္အႏြယ္မွ ဆင္းသက္လာခဲ႔သည္ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ လူမ်ဳိးမ်ားအေၾကာင္း စာအုပ္တြင္ ေရးသားထားျပန္ပါသည္။

ဤသို႔ျဖင္႔ အေနာက္တုိင္း သုေတသီတို႔က မွန္းဆ၍ မိမိတို႔စိတ္ဆႏၵသန္သူလို အဆိုျပဳၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ၁၉၁၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရွးေဟာင္းသုေတသန အစီရင္ခံစာတြင္ ကရင္လူမ်ဳိးအား ျမန္မာ႔သမိုင္းမ်ား၌ ေဖာ္ျပခဲ႔ေသာ ကမ္းယံလူမ်ဳိးမ်ားႏွင္႔လည္းေကာင္း ယူနန္နယ္ရွိ ''ေယာ၀္'' ႏွင္႔ ေျမွာင္လူမ်ဳိးႏွင္႔လည္းေကာင္း ဆက္ႏြယ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိပါသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ သုေတသီပညာရွင္ႀကီးမ်ားသည္ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔အား မြန္ဂိုလူမ်ဳိးမ်ားမွ ဆင္းသက္လာၾကၿပီး တိဗက္တရုတ္ ဘာသာစကား အႏြယ္ႀကီးတြင္ ပါ၀င္ေသာ တိဗက္ျမန္မာ စကားအစု၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း လက္ခံအတည္ျပဳထားျခင္းမွာ တိက်ေသာအဆိုႏွင္႔ ခိုင္လံုေသာအတည္ျပဳျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ မူလေဒသသည္ အာရွတိုက္အလယ္ပိုင္း ျမင္႔မားေသာ ေတာင္တန္းႀကီးမ်ား ျခံရံသည္႔ ကုန္းျပင္ျမင္႔ႀကီးတြင္ ေနထိုင္ၾကၿပီး ထိုကုန္းျပင္ျမင္႔မွ အေရွ႔ပိုင္းတြင္ ျမစ္ဖ်ားခံေသာ မဲေခါင္ျမစ္ႏွင္႔ သံလြင္ျမစ္ႏွစ္သြယ္ၾကားမွ ဆင္းသက္လာၾကရာ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ဦးစြာရမည္းသင္းႏွင္႔ ေတာင္ငူေဒသအေရွ႔ဘက္မွ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ေၾကာင္းႏွင္႔ ကရင္လူမ်ဳိးသည္ တိဗက္ျမန္မာစကားအစု၀င္ မြန္ဂိုလူမ်ဳိးအႏြယ္၀င္ ျဖင္ေၾကာင္းမွာ ယေန႔အခ်ိန္အခါတြင္ ခိုင္လံုလ်က္ရွိေနသည္။

မ်က္ေမွာက္တြင္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အတြင္း မွီတင္းေနထိုင္ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ မြန္ဂိုအမ်ဳိးအႏြယ္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး တိဗက္ျမန္မာ မြန္ခမာႏွင္႔ ထိုင္းတရုတ္အႏြယ္ လူမ်ဳိးႀကီးသံုးခုမွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားလာၾက၍ ေရွးပေ၀သဏီကပင္ ေသြးတူ သားတူ ေဆြမ်ဳိးေတာ္စပ္ေနေၾကာင္း ယံုမွားဖြယ္မရွိႏုိင္ေပ။

ထို႔အတူ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္လည္း မြန္ဂိုလူမ်ဳိးအႏြယ္၀င္ ထိုင္းတရုတ္အုပ္စုတြင္ ပါ၀င္ၿပီး တိဗက္ျမန္မာ စကားအစု၀င္ျဖစ္၍ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ မိသားစု၀င္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး ျဖစ္ျခင္းကိုကား ပို၍ ယံုမ်ားဖြယ္မရွိႏုိင္ေပ။

ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား ဆင္းသက္လာျခင္းခရီးကို အေရွ႔ပိုးကရင္တို႔က ေရွးကဗ်ာ လကၤာ ေတးသီခ်င္းတို႔ျဖင္႔ မွတ္တမ္းျပဳထားၾကသည္။ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ အေရွ႔ေတာင္အရပ္သို႔ ဘီစီ ၅၀၀၀ ခန္႔ေလာက္တြင္ ေျမျပန္႔အရပ္သို႔ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ထိုသို႔ ဆင္းသက္လာရာတြင္ ဂုိဘီသဲကႏၱာရကို ျဖတ္ေက်ာ္၍ ဂိုဘီသဲကႏၱာရအလယ္ရွိ ေရပူအိုင္ႀကီးမ်ားႏွင္႔ သစ္ရြက္ခူးၿပီးခ်လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းႏြမ္းေလ်ာ္သြားသည္ ဆိုသည္။ ထိုေနရာကို အေရွ႔ပိုးကရင္တို႔က (ပီေက်ာင္းကိုက္) ဟူ၍ ေခၚဆိုၿပီး ေရပူအိုင္ႀကီးမ်ားႏွင္႔ ႀကံဳေတြ႔ခဲ႔ရေၾကာင္းကို ေရွးသီခ်င္း ကဗ်ာ လကၤာမ်ားတြင္ စပ္ဆိုသီကံုးထားေလသည္။ ထိုမွ ေရပူအိုင္ႀကီးမ်ားကို မျဖတ္ေက်ာ္ႏုိင္၍ ေကြ႔ေရွာင္ၿပီး အခ်ိန္ၾကာျမင္႔စြာ ျဖတ္ေက်ာ္လာရသည္ ဆိုသည္။

ဂိုဘီသဲကႏၱာရကို ျဖတ္ေက်ာ္ရာတြင္ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္၏ မနီးမေ၀းအရပ္သို႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္ထိပ္မွ အရည္ေပ်ာ္ၿပီး က်လာေသာသဲေခ်ာင္းကို ျဖတ္ေက်ာ္လာရျပန္သည္။ ထိုေနရာကို ကရင္႔အေခၚ ထီ႔ေဆေမးရြာ ဟူ၍ ေတးသီခ်င္းျဖင္႔ သီဆိုမွတ္တမ္းတင္ထားေလသည္။ အခ်ဳိ႔က ထီ႔ေဆေမးရြာ သည္ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ႔ဘူးေသာ ေဒသျဖစ္ခဲ႔ဘူးၿပီး ယေန႔တိုင္ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား ရွိေသးေၾကာင္း ဆိုၾကသည္။

ဂိုဘီသဲကႏၱာရကို ျဖတ္သန္းလာရာတြင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ဒုကၡႏွင္႔ ၾကံဳေတြ႔ခဲ႔ရၿပီး ေလမုန္တိုင္းတုိက္ခတ္ေသာ ဒဏ္ကိုလည္း ရင္ဆိုင္ခံခဲ႔ရျပန္သျဖင္႔ အေျမာက္အမ်ား ေသဆံုးခဲ႔ရသည္ဆိုသည္။ ထုိ႔အျပင္ မေကာင္းဆိုး၀ါးမ်ားျဖစ္သည္႔ ကရင္အေခၚ ေနာင္ေလာ္႔ ေနာင္ခေလာ္႔ (နာန္ၟလ၀္႔ နာန္ၟခႜ၀္႔) ျဖားေယာင္းလွည္႔စားျခင္းကို ခံရျပန္သျဖင္႔ အသာေရစာငတ္ျပတ္ၿပီး အေျမာက္အမ်ားေသဆံုးရျပန္သည္။ ထိုမေကာင္းဆိုး၀ါး ေနာင္ေလာ္႔ ေနာင္ခေလာ္႔ တို႔၏ ညြတ္ကြင္းမွလြတ္ကင္းသြားသူတို႔က ေနာင္အခါ လက္ခ်ည္ေႏွာင္၍ ခ်ည္ျဖဴမဂၤလာဖြဲ႔ လိပ္ျပာေခၚရာတြင္ ဏယ္႓းနာန္ၟလ၀္႔လု္ေဟွ၀္ ဏယ္႓းနာန္ခႜ၀္႔လု္ေဟွ၀္ ဟူ၍သတိေပးစကား လိပ္ျပာေခၚျခင္း ခ်ည္ျဖဴျဖင္႔ လက္ခ်ည္မွတ္သားျခင္း ျဖစ္ေပၚလာခဲ႔သည္ဟု ေရွးလူႀကီးမ်ားက ဆိုစကားျပဳထားေလသည္။

ကရင္လူမ်ဳိးအႏြယ္စုတြင္ ပါ၀င္ေသာ အေရွ႔ပိုးကရင္တို႔သည္ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ မူလဇာစ္ျမစ္ ေနထိုင္ရာေဒသကို စာေပမ်ားျဖင္႔ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ျခင္း မရွိေသာ္လည္း ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ မူလဗီဇဆင္းသက္လာရာ မ်ဳိးႏြယ္စုအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေရွးေတးကဗ်ာ၊ လကၤာ၊ ေတးသီခ်င္းမ်ားျဖင္႔ ခံယူမွတ္သားၾကေလသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ အေရွ႔ပိုးကရင္လူမ်ဳိး အပါအ၀င္ ကရင္လူမ်ဳိးႏြယ္စုသည္ တိဗက္ကုန္းျပင္ျမင္႔မွ ေတာင္ဘက္သို႔ စစ္ေတာင္းျဖစ္၊ သံလြင္ျမစ္၊ ဧရာ၀တီျမစ္၊ မဲေခါင္ျမစ္အတုိင္း ဆင္းသက္လာၾကၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မ်က္ေမွာက္တိုင္ အျခား ညီအစ္ကို တိုင္းရင္သားမ်ားႏွင္႔ ေအးအတူပူအမွ် ဥမကြဲ သိုက္မပ်က္ ေကာင္းတူဆိုးဖက္ အစဥ္ထာ၀ရ စည္းလံုးညီညြတ္စြာ ေနထိုင္ျခင္းကို ရႈျခင္းအားျဖင္႔ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔ အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ မူလအစကပင္ ေသြးသားေတာ္စပ္၍ တစ္မ်ဳိးတစ္ႏြယ္တည္း ျဖစ္သည္ဟူေသာ သုေတသီတို႔၏ အဆုျပဳခ်က္သည္ ခိုင္လံုလ်က္ရွိေနေပသည္။

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ ေတးသီခ်င္း၊ လကၤာ၊ သမိုင္း၊ ပံုျပင္အရ တိဗက္ကုန္းျပင္ျမင္႔မွ ဆင္းသက္လာၾကၿပီး ျမစ္နဒီကိုးသြယ္ကို ျဖတ္သန္းလာခဲ႔ရေၾကာင္း ဆို၏။ ထိုျမစ္နဒီကိုးသြယ္မွာ........
(၁) စစ္က်န္ျမစ္၀ွမ္း
(၂) ဟို၀ွမ္ျမစ္၀ွမ္း
(၃) ေကာင္းတံုျမစ္၀ွမ္း
(၄) ယန္စီျမစ္၀ွမ္း
(၅) မဲနန္ျမစ္၀ွမ္း
(၆) စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္း
(၇) မဲေခါင္ျမစ္၀ွမ္း
(၈) သံလြင္ျမစ္၀ွမ္း
(၉) ဧရာ၀တီျမစ္၀ွမ္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။
ထိုနဒီကိုးသြယ္ကို အေျချပဳ၍ မ်က္ေမွာက္ကရင္ အမ်ဳိးသားတို႔ အသံုးျပဳေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား အလံေတာ္တြင္ ေရာင္ျခည္ကိုးသြယ္ ျဖာထြက္ေနသည္ကို ေတြ႔ရွိႏုိင္ေပသည္။ အလံေတာ္တြင္ ေရာင္ျခည္ကိုးသြယ္ ျဖာထြက္ျခင္းကိုကရင္အမ်ဳိးသားတို႔ ဆင္းသက္လာခဲ႔ရာဌာေနမ်ားအျဖစ္ အမ်ဳိးသား အထိမ္းအမွတ္၀င္ အမွတ္အသားျပဳထားၾကေလသည္။

သမိုင္းအရ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္ ေတာင္ဘက္သို႔ တျဖည္းျဖည္း ဆင္းသက္ရာတြင္ အုပ္စုတစ္စုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရမည္းသင္း၊ ေတာင္ငူေဒသတို႔တြင္ ေရာက္ရွိသြားၾကၿပီး ေနာက္မွခ်န္ခဲ႔ေသာ အုပ္စုသည္ တရုတ္ျပည္ ယူနန္နယ္စပ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားသည္ဆို၏။

တရုတ္ျပည္ ယူနန္နယ္စပ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားေသာ အုပ္စုသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ဆက္လက္ထြက္ခြာလာရာတြင္ အုပ္စုႏွစ္စုဖြဲ႔၍ ဆက္လက္ ထြက္လာၾကသည္။ ပထမအုပ္စုသည္ တရုတ္ျပည္ ယူနန္နယ္မွ ဘီစီ ၁၁၂၈ ခုႏွစ္တြင္ ထြက္ခြာလာၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္းသို႔ ဘီစီ ၁၁၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ေရာက္ရွိၾကသည္။ တဖန္ ဒုတိယအုပ္စုသည္ ဘီစီ ၇၄၉ ခုႏွစ္တြင္ ယူနန္နယ္မွထြက္ခြာလာၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းသို႔ ဘီစီ ၇၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ေရာက္ရွိလာၾကသည္ ဆို၏။

သို႔ေၾကာင္႔ မ်က္ေမွာက္ ကရင္႔ခုႏွစ္ကို ေရတြက္ရာတြင္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းသို႔ အုပ္စုအားလံုး ေရာက္ရွိလာေသာ ဘီစီ ၇၃၉ ခုႏွစ္ႏွင္႔ ခရစ္ႏွစ္ကိုေပါင္းေသာ ကရင္ခုႏွစ္ရရွိေၾကာင္း ယေန႔တိုင္ အမွတ္အသားျပဳထားၾကေလသည္။
http://myitnadekoethwal.blogspot.com
ကရင္လူမ်ဳိးဆင္းသက္လာျခင္း
=================
ကရင္ဟူေသာအမည္ကို ျမန္မာတို႔က ေခၚေ၀ၚေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ အဓိပၸာယ္ႏွင္႔ အရင္းအျမစ္ အတိအက်ကိုမႈ မၾကံဆႏုိင္ေပ။ ''ကမ္းယံ'' ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ေဗာ္ညိဳညြန္းရွိ ''ဒယက္'' လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏အမည္ ''ကယန္'' ဟူေသာေ၀ါဟာရ တိဗက္ျမန္မာအစု၀င္တို႔ တရုတ္ျပည္တြင္ရွိစဥ္ ေခၚေ၀ၚသည္႔ ''ခ်န္'' ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွ ဆင္းသက္လာသည္႔ အမည္ျဖစ္လိမ္႔မည္ဟု အသီးသီးယူဆၾကသည္။
(ျမန္မာစြယ္စံုက်မ္း အတြဲ-၁)

ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ မူလအစမ်ဳိးႏြယ္ဆက္သြယ္ပံုမ်ားကို သုေတသီတို႔က အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံု မွန္းဆေျပာဆို ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကသည္။ ဘာသာစကားေျပာဆိုမႈ ရုိးရာဓေလ႔ ယံုၾကည္မႈဆိုင္ရာ အယူ၀ါဒ ေရွးေဟာင္းေတးကဗ်ာ၊ လကၤာႏွင္႔ ေတးသီခ်င္း၊ ပံုျပင္၊ ဒ႑ာရီမ်ား ေရွးလူႀကီးမ်ား ဆိုစမွတ္စကားအေပၚတြင္ အေျခခံ၍ ေလ႔လာၿပီး ေတြးေခၚမွန္းဆၾကသည္။

ဆာ အာသာဖဲယား (Sir Arthure Phayre) ဆိုသူက ေရွးအခါက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ႔ၾကေသာ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္ လူမ်ဳိးသံုးမ်ဳိးအနက္ ''ကမ္းယံ'' ဟူေသာ လူမ်ဳိးအမည္မွာ ကရင္ဟူေသာအမည္သို႔ ေျပာင္းလဲေခၚဆိုလာသည္ဟု ဆိုသည္။

Monday, January 28, 2013

ကခ်င္သမိုင္း သံုးသပ္ခ်က္မ်ား( Lachid Kachin )

Khin Mgoo shared လူထုအသံ လူထုရင္ဖြင့္အသံ လူထုကိုယ္စားျပဳအသံ ဗမာျပည္တိုးတက္ေရးအသံ's photo.
Black Angle
ကခ်င္သမိုင္း သံုးသပ္ခ်က္မ်ား( Lachid Kachin )

ေမး။ ။ ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ေခတ္က စၾကရေအာင္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ မႏၲေလးက ဗမာဘုရင္ေတြရဲ့အၾကားဆက္ဆံေရးက ဘယ္လိုရွိခဲ့သလဲ။
ေျဖ။ ။ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြဟာ ဗမာျပည္နဲ႔တရုတ္ျပည္ၾကားမွာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ အင္အားႀကီးတိုင္းျပည္ႏွစ္ခု ၾကားေနျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဗမာဘုရင္ေတြ တရုတ္ျပည္ကိုသြားေရာက္တိုင္းမွာ ကခ်င္အႀကီးအကဲေတြနဲ႔ညွိႏိႈင္း ရေလ့ရွိတယ္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းမရွိခင္အခ်ိန္ကတည္းက က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီၾကားေနနယ္ေျမမွာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ကခ်င္ေတြဟာ ဒီနယ္စပ္ေဒသကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြဟာ ဗမာဘုရင္ေတြနဲ႔ဆက္ဆံေရး ရွိတစ္လွည့္၊ မရွိတစ္လွည့္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ တခါတရံ ဗမာဘုရင္ေတြက မိုးေကာင္း၊ ဗန္းေမာ္တို႔ကိုသိမ္းပိုက္ခဲ့ဖူးတယ္။ ေအာက္ပိုင္းေဒသေတြေလာက္ပါပဲ။ အရင္တုန္းကေတာ့ ကခ်င္ေတြဟာ ေၾကးစားစစ္သားေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကခ်င္ေတြရဲ့အားသာခ်က္က ဒီေတာင္တန္းေဒသ၊ ဒီရာသီဥတုေတြနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ေနထိုင္တတ္တယ္။ ဗမာတပ္မွာ လက္နက္ေကာင္းေတြ ရွိေပမယ့္ သဘာ၀အတားအဆီးေတြကို သူတို႔မေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့ၾကဘူး။ စစ္ျဖစ္တုိင္းမွာ ကခ်င္ေတြနဲ႔မိတ္ဖြဲ႕တဲ့သူက ႏိုင္စၿမဲပဲ။

ေမး။ ။ ဗမာလူမ်ဳိးအမ်ားစုက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ေတာင္ေပၚသားလို႔ေခၚၾကတဲ့ ကခ်င္၊ ကရင္တို႔လိုတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြထက္ သာတယ္လို႔ထင္ၾကတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္တယ္လို႔ ထင္သလဲ။
ေျဖ။ ။ ဗမာလူမ်ဳိးေတြဟာ သူတို႔မွာ ဘုရင္ရွိခဲ့ဖူးတယ္ဆိုၿပီး အင္မတန္၀ံ့ၾကြားၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ကခ်င္ေတြက်ေတာ့ ဗမာ၊ တရုတ္ ဘယ္သူ႔လက္ေအာက္မွ မက်ေရာက္ခဲ့ဖူးတဲ့အတြက္ အင္မတန္စိတ္ဓါတ္ခိုင္မာၾကတယ္။ ကခ်င္ေတြကို ၿဗိတိသွ်ေတြ ပထမဆံုးေအာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ကခ်င္ေတြက အၿမဲလိုလို စစ္တိုက္ေနၾကေလ့ရွိတယ္။ တခါတရံ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္းတိုက္ၾကတယ္။ တခါတေလေတာ့ တျခားရန္သူေတြနဲ႔ တုိက္ၾကတယ္။ ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြက အရင္တိုးတက္ခဲ့ၾကၿပီး ကခ်င္ေတြက ရွမ္းေတြရဲ့ယဥ္ေက်းမႈကို လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကတယ္။ လယ္စိုက္ပ်ဳိးျခင္းကို ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြဆီက သင္ယူခဲ့တယ္။ ဗမာဘုရင္ေတြက ကခ်င္ေတြကို အရိုင္းအစိုင္းေတြလုိ႔ပဲ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ ကခ်င္ေတြကိုထိမ္းခ်ဳပ္ဖို႔ စိတ္မကူးခဲ့ၾကဘူး။ သူတို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ကို လံုး၀လ်စ္လ်ဴ႐ႈခဲ့ၾကတယ္။

ေမး။ ။ ကိုလိုနီေခတ္ကို ဆက္သြားၾကတာေပါ့။ ၿဗိတိသွ်ေတြက ဗမာျပည္နဲ႔ကခ်င္ေတြကို ဘယ္လိုေျပာင္းလဲ ေစခဲ့သလဲ။
ေျဖ။ ။ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္ကဗမာျပည္နဲ႔ ဗမာဘုရင့္တိုင္းျပည္က တျခားစီပါ။ ဗမာဘုရင္ေတြရဲ့ နယ္ပယ္က အကန္႔အသတ္နဲ႔ပဲရွိတာပါ။ ကခ်င္ျပည္၊ ၀ျပည္၊ ကရင္နီျပည္၊ တျခားျပည္ေတြ တစ္ျပည္လံုးကို ဗမာဘုရင္ေတြ မထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဗမာျပည္မေဒသေလာက္ပဲ သူတို႔အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတာပါ။ အိႏၵိယေဒသ (Indian sub-continent) ကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ၿဗိတိသွ်ေတြက ဒီနယ္ေျမေဒသေတြအားလံုးကို သိမ္းပိုက္ခဲ့တယ္။ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ ၿဗိတိသွ်က်ဴးေက်ာ္မႈကိုတြန္းလွန္ခဲ့တုန္းက ဘယ္ဗမာစစ္သူႀကီးကမွ မပါ၀င္ခဲ့ဘူး။ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြပဲ နယ္ခ်ဲ႕ေတြကိုတြန္းလွန္ခဲ့တယ္။ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္မွာ သီေပါဘုရင္လက္က ဗမာ့ထီးနန္းကိုသိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကခ်င္ျပည္ကိုလည္း အလိုအေလ်ာက္ေအာင္ႏိုင္ၿပီလို႔ ၿဗိတိသွ်ေတြထင္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြေရာက္လာတာနဲ႔ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေတာ္လွန္ေတာ့တာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကခ်င္ဟာ ဗမာဘုရင္ေတြရဲ့လက္ေအာက္ခံ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ၿဗိတိသွ်ေတြသေဘာေပါက္သြားခဲ့ၾကတယ္။ ဒီကေန႔ ျပည္ေထာင္စုမွာ က်ေနာ္တို႔က မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ပူးေပါင္းပါ၀င္ခဲ့တာပါ။ ရွမ္း၊ ကခ်င္နဲ႔တျခားတိုင္းရင္းသားေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္သမိုင္း၊ ကိုယ္ပိုင္နယ္ေျမေဒသ၊ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကားေတြ ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး မတိုင္ခင္ကတည္းကရွိခဲ့တယ္။ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြအားလံုးကိုေပါင္းစည္းၿပီး ၿဗိတိသွ်ဗမာျပည္ကို တည္ေထာင္ခဲ့တာပါ။

ေမး။ ။ ဒုတိယကမၻာစစ္မွာ ကခ်င္ေတြ ၿဗိတိသွ်ဘက္ကပါ၀င္တိုက္ခုိက္ခဲ့တယ္။ ဗမာေတြကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ့ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ဂ်ပန္ေတြနဲ႔ပဲအခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာ ကုန္လြန္ခဲ့တယ္။ ဒီအခ်က္က ကခ်င္-ဗမာဆက္ဆံေရးကို ဘယ္လိုအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေစခဲ့သလဲ။
ေျဖ။ ။ ကခ်င္နဲ႔ခ်င္းေတြက မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုကို ေထာက္ခံတဲ့သူေတြဆိုေတာ့ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္) ေအာင္ဆန္းနဲ႔ သူ႔ရဲ့ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္(ဘီအိုင္ေအ) ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ကခ်င္ေတြ အေျမာက္အမ်ားကို နယ္ခ်ဲ႔လက္ပါးေစေတြဆိုၿပီး သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ့္ဆီမွာ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ မွွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္ေသနတ္ေတြကို ေနရာတိုင္းမွာသံုးခဲ့တယ္။ ၁၉၄၄ မတိုင္ခင္အထိ ဘီအိုင္ေအတပ္ေတြ ရြာေတြထဲ၀င္ေရာက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္သူေတြကို ဒုကၡမ်ဳိးစံုေပးခဲ့တယ္။ ဘီအိုင္ေအက ဗမာျပည္ကို ဂ်ပန္လက္ေအာက္ကေန လြတ္လပ္ေရးရယူေပးခဲ့တယ္ဆိုတာ တကယ့္ဟာသပဲ။ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစု၊ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြ၊ ေျမာက္ပိုင္းကခ်င္ရိန္းဂ်ားတပ္သားေတြ တျခားေတာင္ေပၚသားလူမ်ဳိးစုေတြနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး ဂ်ပန္ကို ႏွင္ထုတ္ခဲ့တာပါ။ ေအာင္ႏိုင္မႈအထိမ္းအမွတ္အျဖစ္နဲ႔ ကခ်င္ရိန္းဂ်ားေတြ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၄-၂၆ရက္ေန႔အတြင္း ဗန္းေမာ္မွာ ပနမ္မေနာပြဲ(Panam Manau)ကို က်င္းပခဲ့တယ္။ ေနာက္တစ္ရက္ မတ္လ(၂၇)က်မွ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္)ေအာင္ဆန္းက ရန္ကုန္မွာ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးကို စတင္ခဲ့တာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဗမာေတြ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးမွာပါ၀င္ခဲ့တာ ႏွစ္လ၊ သံုးလပါပဲ။ ဂ်ပန္ကို ေအာင္ႏိုင္လိုက္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးေျပာဆိုေဆြးေႏြးရာမွာ ကခ်င္ကအဓိကျဖစ္လာတာပါ။ ႏိုင္ငံေရးခ်ိန္ခြင္လွ်ာမွာ က်ေနာ္တို႔ကအသာစီးျဖစ္ခဲ့တာကိုး။ အဲဒါကေတာ့ အေျပာင္းအလဲကာလေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဗမာစစ္သားတစ္ေယာက္မွ မရွိပါဘူး။ ကခ်င္တပ္ေတြပဲ ရွိတာပါ။ စစ္ေအာင္ႏိုင္တဲ့အထိမ္းအမွတ္မေနာပြဲမွာ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္)ေအာင္ဆန္းနဲ႔ သူ႔ရဲ့ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးသမားေတြကို ဖိတ္ၾကားခဲ့တယ္။ သူတို႔ တက္လာၿပီး က်ေနာ္တို႔နဲ႔ေတြ႔ဆံုတယ္။ ၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္ေရးအတူတကြ ပူးေပါင္းရယူဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကတယ္။

ေမး။ ။ ၁၉၄၇ မွာ ကခ်င္ေတြ အျခားသူေတြနဲ႔အတူ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တယ္။ ဦႏုရဲ့အရပ္သားအစိုးရက ဒီစာခ်ဳပ္ကိုေလးစားလိုက္နာခဲ့လား။
ေျဖ။ ။ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္)ေအာင္ဆန္း ေသသြားၿပီးတဲ့ေနာက္၊ ဦးႏုက ပင္လံုစိတ္ဓါတ္ကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔အတြက္ အဓိကက်႐ံႈးမႈက ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္ပဲ။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အရ က်ေနာ္တို႔ တန္းတူအခြင့္အေရးရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြက အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ပါးရည္နပ္ရည္ မရွိခဲ့ၾကဘူး။ ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္က အင္မတန္အေရးႀကီးတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကာကြယ္ေရး၊ ဘ႑ာေရးအပါအ၀င္ အာဏာအရပ္ရပ္ကို ဦးႏုရဲ့ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ တာကိုး။ ၁၉၄၈ အေျခခံဥပေဒအရ ဖဆပလကဲ့သို႔ေသာ အင္အားႀကီးပါတီကပဲ ပါလီမန္တစ္ခုလံုးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့အျပင္ ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္အရ ဥစၥာဓနေတြနဲ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာအားလံုးကို ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ရန္ကုန္အစိုးရကိုလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့တယ္။

ေမး။ ။ ေကအိုင္အိုကို ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဘာျဖစ္ခဲ့လဲ။ ဘာလို႔ ဒီအဖြဲ႔အစည္းကို တည္ေထာင္ခဲ့တာလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြ အကန္႔အသတ္နဲ႔ပဲ ရွိခဲ့တယ္။ ဗမာအစိုးရက ၁၉၄၈ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ပါလီမန္မွာ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားအမတ္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ ပထမဆံုးအခ်က္က ကခ်င္ရြာေတြကို တရုတ္ႏိုင္ငံကို လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္တဲ့ကိစၥ။ ကခ်င္ျပည္သူေတြ၊ အထူးအျဖင့္ ကခ်င္ေက်ာင္းသားေတြ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေၾကာင့္၊ ကိုယ္စားလွယ္နည္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔မွာ အားမရွိခဲ့ဘူး။ ဒုတိယျပႆနာက ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ။ အေျခခံဥပေဒမွာ က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ဘာသာေရးကိုခြဲျခားထား(Separation of the Church and the State) ေစခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဦးႏုက ႏိုင္ငံေရးကိစၥမွာ ဗုဒၵဘာသာကိုုအသံုးခ်လာတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ မမုန္းပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးမွာ ဗုဒၶဘာသာကိုဆြဲထည့္လာတာကိုေတာ့ မႀကိဳက္ဘူး။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာပါတဲ့ကတိက၀တ္က မွ်တမႈန႔ဲအေျခခံအခြင့္အေရး-လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားမ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ တန္းတူအခြင့္အေရးရရွိေရး၊ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္၊ ဘာသာေရးလြတ္လပ္မႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ။ ဒါေတြက ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာပါ၀င္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြ။ ဒါေပမယ့္ ဦးႏုက ၁၉၄၈ အေျခခံ ဥပေဒကိုသံုးၿပီး ဥပေဒကိုလက္တစ္လံုးျခားလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာနဲ႔ အာဏာခြဲေ၀မႈဆိုတဲ့အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ပါလီမန္ဟာ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ့လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၅)ရက္ေန႔မွာ စတင္ခဲ့တာပါ။ ဒီကေန႔အထိလည္း က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးကိုပဲ ဦးစားေပးေဆြးေႏြးခ်င္တာပါ။ အပစ္ရပ္ဖို႔ မလိုဘူး။ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းေတြ မလိုဘူး။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကစတဲ့ ျပႆနာေတြအားလံုးရဲ့အရင္းအျမစ္က ႏိုင္ငံေရးျပႆနာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြကိုပဲ စတင္ေဆြးေႏြးသြားရမွာပါ။

ေမး။ ။ ေကအိုင္အိုကို စတင္ဖြဲ႔စည္းတုန္းက ကခ်င္ေတြက လံုး၀လြတ္လပ္ေရးကို လိုခ်င္ခဲ့တာပါ။ ၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္းက်မွ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို ေျပာင္းလဲေတာင္းဆိုလာတယ္။ ဘာလို႔ သူတို႔ရဲ့ရပ္တည္ခ်က္ကို လံုး၀လြတ္လပ္ေရးကေန ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကိုေျပာင္းသြားရတာလဲ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ့အေျခခံရည္မွန္းခ်က္ကို ရႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိျမင္လာလို႔ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေျခအေနကိုလိုက္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကိုေတာင္းဆိုရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ႏွလံုးသားထဲမွာ အျမစ္စြဲေနတဲ့လံုး၀လြတ္လပ္ေရးဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ရဲ့အေျခအေနအရ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ ညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးရယူဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္ဟာ ကုန္းတြင္းပိတ္ျဖစ္တယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြေၾကာင့္၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ့စစ္ေရးအင္အား၊ ေခါင္းေဆာင္မႈစတာေတြေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ရပ္တည္ရွင္သန္ခြင့္အတြက္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုပါတယ္။
တခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ဆိုရွယ္လစ္အစိုးရေတြ စည္းလံုးညီညြတ္ေတာ့မလို ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ၊ ယူဂိုဆလားဗီယားနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ ညီညြတ္ၾကေတာ့မလိုျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေနရာေဒသတုိင္းမွာ အားလံုးက ေပါင္းစည္းညီညြတ္လာၾကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ေျပာင္းလဲဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ အျခားတိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြျဖစ္တဲ့ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္ေတြနဲ႔မဟာမိတ္ဖြဲ႕ခဲ့တယ္။ သူတို႔နဲ႔ ေပါင္းစည္းျခင္းအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ကို ပိုၿပီးခိုင္မာေစခ်င္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ေနာက္ဆံုး အဆံုးအစြန္ရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ လံုး၀လြတ္လပ္ေရး ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
Black Angle
ကခ်င္သမိုင္း သံုးသပ္ခ်က္မ်ား( Lachid Kachin )

ေမး။ ။ ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ေခတ္က စၾကရေအာင္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ မႏၲေလးက ဗမာဘုရင္ေတြရဲ့အၾကားဆက္ဆံေရးက ဘယ္လိုရွိခဲ့သလဲ။
ေျဖ။ ။ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြဟာ ဗမာျပည္နဲ႔တရုတ္ျပည္ၾကားမွာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ အင္အားႀကီးတိုင္းျပည္ႏွစ္ခု ၾကားေနျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဗမာဘုရင္ေတြ တရုတ္ျပည္ကိုသြားေရာက္တိုင္းမွာ ကခ်င္အႀကီးအကဲေတြနဲ႔ညွိႏိႈင္း ရေလ့ရွိတယ္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းမရွိခင္အခ်ိန္ကတည္းက က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီၾကားေနနယ္ေျမမွာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ကခ်င္ေတြဟာ ဒီနယ္စပ္ေဒသကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြဟာ ဗမာဘုရင္ေတြနဲ႔ဆက္ဆံေရး ရွိတစ္လွည့္၊ မရွိတစ္လွည့္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ တခါတရံ ဗမာဘုရင္ေတြက မိုးေကာင္း၊ ဗန္းေမာ္တို႔ကိုသိမ္းပိုက္ခဲ့ဖူးတယ္။ ေအာက္ပိုင္းေဒသေတြေလာက္ပါပဲ။ အရင္တုန္းကေတာ့ ကခ်င္ေတြဟာ ေၾကးစားစစ္သားေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကခ်င္ေတြရဲ့အားသာခ်က္က ဒီေတာင္တန္းေဒသ၊ ဒီရာသီဥတုေတြနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ေနထိုင္တတ္တယ္။ ဗမာတပ္မွာ လက္နက္ေကာင္းေတြ ရွိေပမယ့္ သဘာ၀အတားအဆီးေတြကို သူတို႔မေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့ၾကဘူး။ စစ္ျဖစ္တုိင္းမွာ ကခ်င္ေတြနဲ႔မိတ္ဖြဲ႕တဲ့သူက ႏိုင္စၿမဲပဲ။

Sunday, January 13, 2013

Burma and the Karens/ Author: Dr. San C. Po C.B.E. (1870-1946) (အပို္င္း(၂)



CHAPTER VIII - KAREN WOMANHOOD

"Her office there to rear, to teach,
Becoming as is meet and fit
A link among the days, to knit
The generations each with each."

Tennyson

It has truly been said "The hand that rocks the cradle rules the world." A country or nation which disregards its womanhood could never be counted truly great; whereas a nation that respects its womanhood has invariably proved itself superior to other nations. It is said that at the height of the glory of Rome, the class of people that wielded great power were the Greek women who had the care of Roman homes as well as that of the children, in their education and up-bringing. The Greek women so, unostentatiously did their work that the public at large were not aware of it. Karen women, with their simple ways, their gentle and modest manner, have won the respect and admiration not only of their own people but also of the people of other nationalities who have known and observed them.
Co-education has been a great success among the Karens. It has been proved to be such for the past fifty years or more. At a meeting of a well-educated and talented group of Burmans, a Burmese lady made the following remark: "I have attended a Christian Karen co-educational school as well as a Burmese Girls' school, and my candid opinion is that co-education among the Karens will always be a success, while among the Burmese it always is bound to be a failure. There is something in the nature of the Burmese boys and girls that will never be compatible with co-education. I am Burmese and am fully aware of what I have said."
KAREN STUDENTS AT JUDSON COLLEGE KAREN STUDENTS AT JUDSON COLLEGE
In educational as well as in religious matters Karen women have taken a prominent part. They love English music, and have the ability to learn, with facility, simple as well as difficult music. On the 10th March, 1927, the Bassein-Myaungmya Karen Women's Association held a meeting at Bassein. The Christian women of Bassein-Myaungmya and other districts were present. It was the fiftieth anniversary of the Association and the number of women present was estimated to be about four thousand. The programme consisted of a musical concert and several addresses of welcome by wives of prominent pastors and elders. Their speeches were thrilling and inspiring. The musical entertainment was very enjoyable, and the catering was efficiently conducted in spite of the large number of guests. One woman proudly declared that they had not in vain striven to show the people that man's aid was not absolutely essential to women. General acquiescence was given to her statement because her boast had been amply justified.

Burma and the Karens/ Author: Dr. San C. Po C.B.E. (1870-1946) အပိုင္း(၁)

Title: Burma and the Karens
Author: Dr. San C. Po C.B.E.  (1870-1946)
* A Project Gutenberg of Australia eBook *
eBook No.: 0800051h.html
Language:  English
Date first posted: January 2008
Date most recently updated: July 2009

Project Gutenberg of Australia eBooks are created from printed editions
which are in the public domain in Australia, unless a copyright notice
is included. We do NOT keep any eBooks in compliance with a particular
paper edition.

Copyright laws are changing all over the world. Be sure to check the
copyright laws for your country before downloading or redistributing this
file.

This eBook is made available at no cost and with almost no restrictions
whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms
of the Project Gutenberg of Australia License which may be viewed online at
http://gutenberg.net.au/licence.html


Burma and the Karens

by

Dr. San C. Po C.B.E.


Dr. SAN C. PO, C.B.E.
1st and only Karen member Legislative Council before
Reforms Scheme

LONDON: ELLIOT STOCK
7 PATERNOSTER ROW, E.C.
1928


PREFACE

The object of this book is to present and to explain to the reading public, and to those who are in authority, the condition of the Karens, the position they occupy, and their aspirations as a nation second in importance of the indigenous races of the province of Burma. It is their desire to have a country of their own, where they may progress as a race and find the contentment they seek. It is this contentment which gives a man or a nation that satisfaction and good-will and creates that patriotic feeling so essential to the well-being of the nation. Self-respect in a nation begets respect from other nations and races. What a grand thing the achievement of their ambition will be for the Karens, and what praises and blessing will be showered upon those who shall have made it possible. The Karens will then be in a position to show sincere respect to other races, especially to the Burmese, with whom they have been at variance, and in turn the Burmese will find them worthy of respect and esteem.
The thirty years of my life which I have devoted to serving my own people, in the course of which I have had the opportunity of exchanging ideas with those officials and non-officials who represent the opinion of other races, have furnished me with varied experience, and I am emboldened to write this book in the hope that it will stimulate in the reader an interest in the Karens as a race--as a nation which will have to be reckoned with in the struggle for self-determination or for what the present Reforms Scheme may have in store for the province. It has been truly said: "To remove misunderstandings is the real road to abiding peace among men." Some of the statements or comments in this book may displease a few individuals for there is truth in the Burmese saying: (too straight a truth is hard to bear). Should any of my intimate and highly esteemed Burmese friends with whom I have associated and co-operated for many years chance to read this book, I wish them to understand that it is not the expression of my own personal relations with them, but that it represents the feelings of the Karens as a race towards the Burmese in general.
I beg to acknowledge my indebtedness to Major Enriquez, from whose most interesting work A Burmese Wonderland I have quoted freely, and to the copyright-holders of Mr. Donald Smeaton's Loyal Karens of Burma from which fairly extensive extracts will be found in the following pages, and lastly to Sir Frederick Whyte from whose able discourse in his little book India, a Federation? quotations have been made. I also wish to express my thanks to those who have made contributions to Chapter VI.
CONTENTS:

      PREFACE
I.    A GLIMPSE INTO THE PAST
II.   RECENT EVENTS: THE WHYTE COMMITTEE AND COMMUNAL REPRESENTATION
III.  SIGNS OF BURMO-KAREN CO-OPERATION
IV.   IMPOSSIBILITY OF COMPLETE CO-OPERATION UNDER EXISTING CONDITIONS
V.    THE KAREN CHARACTER
VI.   AS OTHERS SEE THEM
VII.  KAREN CELEBRITIES
VIII. KAREN WOMANHOOD
IX.   GENERAL PROGRESS
X.    KARENS AND HOME RULE FOR BURMA
XI.   THE REFORMS SCHEME AND THE KARENS
XII.  A NATION'S DESIRE
      APPENDIX

LIST OF ILLUSTRATIONS

DR. SAN C. PO, C. B. E.
KAREN VILLAGE HUT
BELLEVUE HALL
DR. T. THANBYAH
THRA SHWÉ MÈ
THRA KÉ AND THRA TUKÈ
THE WHYTE COMMITTEE
THE DELEGATES TO INDIA
LORD AND LADY READING
SIR REGINALD CRADDOCK and SIR HARCOURT BUTLER
GROUP OF KAREN SOLDIERS
RED KAREN GIRLS
CHOIR AND BAND OF SGAW KAREN HIGH SCHOOL OF BASSEIN, DRESSED IN KAREN COSTUME
MR. SMEATON and MR. WALLACE
DR. SUMNER VINTON AND PO PIKE SAN
SAW DURMAY AND HIS WHITE ELEPHANT
KAREN STUDENTS AT JUDSON COLLEGE
GROUP OF KAREN LADIES
REV. DR. VINTON and THE VINTON MEMORIAL HALL
DR. C. A. NICHOLS
THAPG'H THA MYAT KYI
DR. CRONKHITE
SRA SAN TÉ-T.P.S
THE NEW KO THA BYU HALL
THE PIPE ORGAN AT THE NEW KO THA BYU HALL
U LOO-NEE AND MRS. LOO-NEE
FIRST KAREN M.L.Cs
NO. I. EVENING DRESS
NO. II. ORDINARY COSTUME
NO. III. READY FOR ROUGHING IT
NO. IV. PHOTO OF KAREN COSTUME AS IT IS NOW WORN ON THE BORDERS OF BURMA AND SIAM

KAREN VILLAGE HUT
BELLEVUE HALL BELLEVUE HALL

BURMA AND THE KARENS


CHAPTER I - A GLIMPSE INTO THE PAST

"They stood aloof, the scars remaining,
    Like cliffs which had been rent asunder;
A dreary sea now flows between.
    But neither heat nor frost nor thunder,
Shall wholly do away I ween,
    The marks of that which once hath been."

Coleridge

To gauge the present-day attitude and social status of a nation a knowledge of past history is essential. The Past not only makes the Present more easily comprehensible, but it also enables one to conjecture what the future may hold in store. Just as the physician takes into consideration the family history and previous illnesses of the patient in forming his diagnosis, so must the student of history have some knowledge of past events to guide his opinion.
Whether the Karens originally migrated from Southern China, a contention which is supported by the traditions and physiological appearance of the people, or were the earliest inhabitants of Burma, only to be conquered by more powerful invaders, is not an important point, since the writer is concerned only with the Karens as they are found in Burma to-day. The position of the Karens before the advent of the British was that of a subject race in true Oriental fashion. They were treated as slaves, hence, they made their homes on the mountain-side or on tracts of land far away from the towns and larger villages occupied by the Burmans. High stockades surrounded those Karen villages, and sure death was the fate of all intruders.
Many stories have been told of Burmese cruelty to the Karens, and of Karen retaliation, in which the latter figured more as sinners than saints. Love of independence is inherent in all hill tribes, and the Karens are no exception. It figures prominently in their war-songs and in the national poems handed down from generation to generation, and a Karen will forgo many things for the privilege of having his own way or being left alone. The Karen God-tradition, so firmly believed in and strongly adhered to, was: "Our younger white brother to whom God temporarily entrusted the Book of Silver and the Book of Gold is coming back to return them to the elder Karen brother." So, when news was received that the white brother had arrived in Burma, there was no little stir in Karendom. Adoniram Judson gained the first Karen convert to Christianity in Ko Tha Byu (1828) who lost no time in spreading the gospel among his people, declaring that the long-lost "Book of God" had been brought back by the white brother, and that the Karen God-tradition was fulfilled. Consequently, a number of young men from different parts of the country went over to Arakan, and later to Moulmein, to find the Missionaries who had brought the gospel of Christ and to learn more about the truth, which it was their intention to preach among their own people. Thra Myat Kai of Kozu, the maternal grandfather of the writer, was one of them. The lot of the Karens under Burmese rule had been hard enough, but when the Burmans, made anxious by the rumours of war to be declared between Burma and Great Britain, heard that the Karens were taking up the Christian religion, they proceeded to make life unbearable for the new converts to Christianity. Persecution, religious and political, began in earnest. Karens were caught and thrown into prison, suffering untold agonies, and a few were crucified. One man, by the name of Klaw Meh was nailed to a cross, the abdomen ripped open with intestines hanging down, which the crows were picking while the poor man writhed in agony in an impossible attempt to drive away the crows. His voice gradually grew weaker until at last he died a martyr on the cross like his Master, Jesus Christ, whom he had lately embraced. The Rev. Dr. T. Thanbyah, M. A., D.D., who died only six years ago, was a witness of the scene, and whenever he had occasion to make the railway journey between Rangoon and Bassein, as the train neared Yegyi Station, he would look out of the carriage window and cry like a child. For, it was near the railway station that Thra Klaw Meh was crucified.

Monday, December 31, 2012

ဆိုဗီယက္ယူနီယံကြန္ၿမဴနစ္ပါတီ(ေဘာ္ရွီဗစ္) C.P.S.U.(B)သမိုင္းအက်ဥးခ်ဳပ္/ဘာသာၿပန္သူ ေဒၚယဥ္ယဥ္လွ


ပထမၿမန္မာမ်ား/မင္းယုေဝ


မွန္ကန္ၿခင္းႏွင္ ့ရဲရင္ ့ၿခင္း/ ေသာ္တာေဆြ


သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသား(ဒုတိယပိုင္း)/ သိန္းေဖၿမင္ ့


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုဘယ္သူသတ္သလဲ/ ဦးေအာင္ခင္


ေရပြက္ပမာ /ၿမသန္းတင္ ့


ဘဝ ႏွင္ ့သတၱိ / ေသာ္တာေဆြ


ရာဇဓိရာဇ္အေရးေတာ္ပံုက်မ္း/ ႏိုင္ပန္းလွ


သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသား/ သိန္းေဖၿမင္ ့


အမွတ္တရတိုက္ပြဲမ်ား(၄)က်ေနာ္ႏွင္ ့ဘိန္းစစ္ဆင္ေရးမ်ား/ေသာင္းဦးေဝ


အမွတ္တရတိုက္ပြဲမ်ား(၃) က်ေနာ္ပါဝင္ေသာ ေနာင္လွုဳိင္ပါပန္ႏွင္ ့ပြိဳင္ ့၆၀၄၁တိုက္ပြဲႀကီး /ေသာင္းဦးေဝ


အမွတ္တရတိုက္ပြဲမ်ား(၂)မိုင္းယန္းတိုက္ပြဲ/ေသာင္းဦးေဝ